Την ατζέντα των αναδιαρθρώσεων που προωθούνται σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης συμπληρώνει το τελευταίο διάστημα το ζήτημα της «πρόληψης και αντιμετώπισης της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης των νέων». Το θέμα απασχόλησε την προχτεσινή Σύνοδο υπουργών Παιδείας που υιοθέτησε κείμενο συμπερασμάτων, με το οποίο καλεί τα κράτη - μέλη να αναλάβουν δράση.

Συγκεκριμένα, ζητείται να προσεγγιστεί το θέμα «συνεκτικά» και με συνεργασίες αφενός σε τοπικό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, αφετέρου μεταξύ του χώρου της εκπαίδευσης, των νέων και της «κοινωνίας των πολιτών». «Ολοι έχουν ένα ρόλο να παίξουν: οι ίδιοι οι νέοι, οι οργανώσεις νεολαίας, όσοι εργάζονται με νέους, τα σχολεία, αθλητικές οργανώσεις, καλλιτέχνες και αρχές», σημείωνε ο Επίτροπος για την Εκπαίδευση τον Πολιτισμό, τη Νεολαία και τον Αθλητισμό Tibor Navracsics, σε πρόσφατο άρθρο του, ενώ και στη Σύνοδο υπογραμμίστηκε ιδιαίτερα ο ρόλος που μπορούν να παίξουν οι οργανώσεις νεολαίας και ο εθελοντισμός.

Οι προχτεσινές αποφάσεις, οι κατευθύνσεις που δίνονται αλλά και οι συζητήσεις που προηγήθηκαν σε διάφορα επίπεδα της ΕΕ γύρω από το θέμα, δείχνουν πως πρόκειται για μία παρέμβαση που συστηματοποιείται από πλευράς της Ενωσης, με πρόσχημα τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο έδαφός της. Ωστόσο, ενώ η ίδια η ΕΕ ανοίγει το ζήτημα, αποφεύγει σκόπιμα να οριοθετήσει την έννοια της «βίαιης ριζοσπαστικοποίησης». Αντίθετα, διακρίνεται η προσπάθεια να δοθεί μια διασταλτική ερμηνεία που μπορεί να χωρέσει ακόμα και τη δράση λαϊκών κινημάτων και πολύ περισσότερο του ταξικού επαναστατικού κινήματος και όποιου αμφισβητεί το καπιταλιστικό σύστημα και την εξουσία του. Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στο προχτεσινό κείμενο συμπερασμάτων, «η βίαιη ριζοσπαστικοποίηση είναι ένα περίπλοκο ζήτημα που δεν έχει οριστεί ομοιόμορφα. Σε αυτό το πλαίσιο, η βίαιη ριζοσπαστικοποίηση αναφέρεται σε μία διαδικασία κατά την οποία ένα άτομο αποδέχεται τη χρήση βίας προκειμένου να επιτύχει πολιτικούς, ιδεολογικούς ή θρησκευτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένου και του βίαιου εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας», με τη σημείωση ότι «η ριζοσπαστικοποίηση δεν οδηγεί απαραίτητα σε βίαιο εξτρεμισμό ή τρομοκρατία και οι ριζοσπαστικές εκφράσεις δεν είναι απαραίτητο να είναι προβληματικές αυτές καθαυτές».

Οπως επισημαίνεται από την ολλανδική Προεδρία, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου αποτελούν συνέχεια της Διακήρυξης του Παρισιού (Μάρτης 2015), στην οποία τονίζεται ο ρόλος της εκπαίδευσης «στην προώθηση της ιδιότητας του πολίτη» και των «θεμελιωδών αξιών της ΕΕ», δηλαδή τις «αξίες» των μονοπωλίων και την προσπάθεια ενσωμάτωσης της νεολαίας.

Το ζήτημα της «ριζοσπαστικοποίησης» δεν ξεκινά βέβαια ούτε τελειώνει με παρεμβάσεις στη νεολαία και στην εκπαίδευση. Αναδύεται ως νέο αντιδραστικό ιδεολόγημα, με πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα της ΕΕ, πίσω από το οποίο κρύβεται, μεταξύ άλλων, η προσπάθεια εξίσωσης της λαϊκής δράσης για την ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος με τους μηχανισμούς, τη δράση και τα βρώμικα παιχνίδια ομάδων που γεννά και θρέφει το ίδιο το σύστημα.