Από το νέο γύρο παζαριών που ξεκίνησαν χθες στην Γενεύη της Ελβετίας για το νέο διχοτομικό σχέδιο τύπου Ανάν

Ξεκίνησε χτες στη Γενεύη της Ελβετίας ο νέος γύρος επαφών του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, και του ηγέτη του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων πάνω στο νέο διχοτομικό σχέδιο τύπου «Ανάν» (που απορρίφθηκε το 2004 από το λαό της Κύπρου), το οποίο συνδέεται με τα σχέδια και τους ανταγωνισμούς πολλών και αντίπαλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Στο «τραπέζι» των διαπραγματεύσεων δεν βρίσκονται απλά πλευρές της λειτουργίας της «ομόσπονδης» επανενωμένης Κύπρου, αλλά ζητήματα που αφορούν τις ευρύτερες «ισορροπίες» και μεθοδεύσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καταρχάς στα κρίσιμα θέματα της Ασφάλειας και φυσικά της Ενέργειας, δηλαδή της γεωστρατιωτικής παρουσίας πολλών δυνάμεων και της τύχης του μεγάλου φυσικού πλούτου αυτής της ταραγμένης «γειτονιάς» του πλανήτη, στην οποία - καθόλου τυχαία - στρέφουν την προσοχή τους σχεδόν όλα τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα, από τις ΗΠΑ και την ΕΕ μέχρι τη Ρωσία, την Κίνα κ.τ.λ. στο πλαίσιο και ευρύτερων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που κυοφορούνται.

Παρά τις προσπάθειες των διαφόρων επιτελείων να καλλιεργήσουν εντυπώσεις ανάλογα με τα συμφέροντα που κάθε πλευρά εκπροσωπεί, φαίνεται ότι είναι ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την κατάληξη των συνομιλιών, ενώ ενδεικτική ήταν και η ταχύτητα με την οποία εναλλάσσονταν από την πρώτη στιγμή πληροφορίες, διαρροές αλλά και διαψεύσεις, για τη μία ή την άλλη «διαφωνία» ή «σύγκλιση».

Η συνάντηση Αναστασιάδη - Ακιντζί προβλέπεται κανονικά να ολοκληρωθεί αύριο 11 Γενάρη, με την κατάθεση χαρτών για το Εδαφικό. Μέχρι στιγμής, την Πέμπτη 12 Γενάρη έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει - με ανοιχτή ημερομηνία - Διάσκεψη για την Ασφάλεια που θα γίνει «με τη μορφή πενταμερούς». Αυτό σημαίνει ότι στις βασικές συνομιλίες θα συμμετάσχουν οι τρεις «εγγυήτριες δυνάμεις» (Ελλάδα - Τουρκία - Μ. Βρετανία), το ψευδοκράτος και η Κυπριακή Δημοκρατία.

Ενδεικτικό της βάσης στην οποία γίνονται οι συνομιλίες είναι ότι το μεν ψευδοκράτος ουσιαστικά εμφανίζεται ως - γενικά και αόριστα - «τουρκοκυπριακή πλευρά», η δε Κυπριακή Δημοκρατία ως «ελληνοκυπριακή πλευρά», δηλαδή προσπερνώνται ως τετελεσμένα η τουρκική εισβολή και κατοχή και οι επιπτώσεις τους, προκλητικά προσπερνάται και ο διεθνής χαρακτήρας του Κυπριακού και η προσοχή συγκεντρώνεται στο πώς και στο αν θα βρεθεί τρόπος συγκερασμού διαφόρων επενδυτικών και γεωπολιτικών επιδιώξεων που διακυβεύονται από την τύχη της σημερινής διχοτομικής λύσης, με όχημα τις δύο «συνιστώσες πολιτείες - κράτη» και το «συνεταιρισμό» που προωθείται.

Οσον αφορά την «ατζέντα» που δόθηκε για την πρώτη φάση των συνομιλιών, που ξεκίνησε χτες και ολοκληρώνεται αύριο, αυτή περιλαμβάνει: «Διακυβέρνηση» και «ασφάλεια/εγγυήσεις» στο ίδιο «κεφάλαιο» συζήτησης. Οικονομία και ΕΕ. Χρηματοδότηση και Εφαρμογή (της λύσης). Εδαφικό. Περιουσιακό και (άλλα) εκκρεμούντα θέματα.

Ολο το προηγούμενο τριήμερο, προηγήθηκε «πυρετός» τηλεφωνικών συνομιλιών και συναντήσεων, με βασικό ζητούμενο την Ασφάλεια και την «προσαρμογή» του συστήματος εγγυήσεων, για την οποία μάλιστα ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ Εσπαν Μπαρθ Αϊντε επικαλέστηκε χτες «τα δεδομένα του 21ου αιώνα» και το βάρος που έχουν οι «πολιτικές των γειτονικών χωρών».

Σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου που έδωσε από τη Γενεύη, όπου άλλωστε ο ίδιος προήδρευε της συνάντησης Αναστασιάδη - Ακιντζί, ο Νορβηγός διπλωμάτης περιέγραψε ως «δύσκολο» και «περίπλοκο», αλλά «εφικτό», το αποτέλεσμα των συναντήσεων. Επιβεβαιώνοντας ότι το Κυπριακό αποτελεί μέρος ευρύτερων παζαριών, ο Αϊντε τόνισε ότι μια «λύση» θα απελευθερώσει «άλλη δυναμική» για «ζητήματα» που εκκρεμούν ανάμεσα σε «παίκτες» που εμπλέκονται.

Ολα δείχνουν ότι στο τραπέζι έχουν «πέσει» και παραμένουν προτάσεις όπως:

• Η δημιουργία τουρκικής βάσης στην Κύπρο, που τέθηκε και σε συζήτηση του Προέδρου του Ρ. Τ. Ερντογάν και της πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας, Τερέζα Μέι.
• Η ακόμα πιο άμεση εμπλοκή και άλλων δυνάμεων στο Κυπριακό, και κατ' επέκταση στις διεργασίες όλης της Ανατολικής Μεσογείου, όπως αποτυπώνεται σε πρόταση που στηρίζει και η Λευκωσία για την ανάμειξη μέχρι και οκτώ χωρών και διεθνών οργανισμών στο ζήτημα των «εγγυήσεων».
• Παράλληλα, προχωρούν και οι προσπάθειες για ενδεχόμενα νέα σχήματα συνεργασίας που ίσως καρποφορήσουν όπως το «Σύμφωνο Φιλίας» Ελλάδας - Τουρκίας - Κύπρου, που φαίνεται να προτάσσει ιδιαίτερα δραστήρια το ελληνικό ΥΠΕΞ.

Ιδιαίτερα έντονη συνεχίζεται η δραστηριοποίηση ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων όπως οι ΗΠΑ, στο φόντο και των επιδιώξεων αντίπαλων συμφερόντων των οποίων η προώθηση γίνεται προσπάθεια να ανακοπεί (σ.σ. δεν είναι τυχαίο ότι δημοσιεύματα επαναφέρουν τις ειδικές «διευκολύνσεις» που η Ρωσία επιδιώκει να διασφαλίσει στην Κύπρο για τα στρατιωτικά της πλοία και αεροπλάνα).

Ενδεικτικό είναι και το τεράστιο παρασκήνιο για τη σύνθεση της Διάσκεψης για την Ασφάλεια, στην οποία πέρα από τη βασική πεντάδα, μπορούν να «συμβάλουν» (τουλάχιστον) τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και όποιος άλλος κριθεί ότι «χρειάζεται», κατά τα λεγόμενα των εκπροσώπων του ΟΗΕ.

Αυτό που προετοιμάζεται ουσιαστικά είναι τα παράλληλα «τραπέζια» στα οποία θα μεταφερθεί τις επόμενες μέρες ένα μεγάλο μέρος διαφόρων κρίσιμων θεμάτων που αφορούν όλη την περιοχή, από τη Συρία και τις σχέσεις Τουρκίας - Δύσης, μέχρι τις συμμαχίες στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» και τις νέες ενεργειακές κολεγιές για την ενεργειακή «απεξάρτηση» της Ευρώπης.

Οσον αφορά τις «εγγυήτριες δυνάμεις», ο Αϊντε στις δηλώσεις του είπε ότι αυτές θα εκπροσωπηθούν «στο ανώτατο ή στο δεύτερο ανώτατο επίπεδο». Η Αγκυρα διέρρεε ότι θα εκπροσωπηθεί τελικά από τον πρωθυπουργό, Μπιναλί Γιλντιρίμ, ενώ το Λονδίνο από τον υπουργό Εξωτερικών, Μπορίς Τζόνσον. Ο Αϊντε στις δηλώσεις του έκρινε σκόπιμο να αναφέρει ότι «σε γενικές γραμμές πολύ λίγες διαπραγματεύσεις γίνονται στο υψηλότερο επίπεδο. Αρχίζεις σε χαμηλότερο και προχωράς σε υψηλότερο όταν είσαι κοντά σε συμφωνία».

«Κινητικότητα» υπάρχει βέβαια σε χώρες και ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Χτες, έγινε γνωστό ότι η ΕΕ θα παραβρεθεί ως «ενδιαφερόμενο μέρος» και όχι απλά ως παρατηρητής. Τη λυκοσυμμαχία θα εκπροσωπήσει ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Αστοί αναλυτές εμφάνιζαν τις Βρυξέλλες έτοιμες να παραστούν στη Γενεύη για να «πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους», αποτυπώνοντας την προτεραιότητα που η λυκοσυμμαχία δίνει σε όλη τη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Τις εξελίξεις παρακολουθούν στενά και πλευρές όπως η Γερμανία, που ιεραρχεί και την αυτοτελή της «παρουσία» στο σταυροδρόμι Ασίας - Ευρώπης - Αφρικής. Μάλιστα, χτες, μερίδα του γερμανικού αστικού Τύπου εστίαζε στις επιπτώσεις που μια «λύση» του Κυπριακού θα έχει για το «ρόλο» της Τουρκίας στην Ευρώπη, με δεδομένο ότι το Βερολίνο θέλει να διατηρήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων σε διάφορες διεργασίες.

Ενδεικτικό της ρευστότητας είναι, πάντως, και το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άρχισαν να θίγουν το ενδεχόμενο να μην υπάρξει κατάληξη στην παρούσα φάση, προμηνύοντας έτσι τη διάρκεια και άρα τη σφοδρότητα των παζαριών.

Πάντως, ενδεικτικό του κλίματος στο οποίο ξεκίνησαν οι επαφές είναι ότι πριν αναχωρήσει για τη Γενεύη, ο Μ. Ακιντζί είχε στείλει επιστολή στον γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στην οποία χαρακτήριζε απαράδεκτη προηγούμενη επιστολή που είχε στείλει ο Ν. Αναστασιάδης, διευκρινίζοντας ότι ο ίδιος θα βρεθεί στη Γενεύη και ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στην επιστολή του ο Ακιντζί υποστήριζε ότι είναι ο «εκλεγμένος πρόεδρος» του ψευδοκράτους και ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο Νίκος Αναστασιάδης θα βρίσκονται στη Γενεύη ως «ηγέτες κοινοτήτων» και ότι καθώς το Κυπριακό βρίσκεται σε ιστορικό σταυροδρόμι, η πολιτική βούληση και προσήλωση στα συμφωνηθέντα είναι απαραίτητα στοιχεία «για να αδραχθεί αυτή η ευκαιρία».

Αλλά και η ίδια η Αγκυρα συνέχισε τις προκλήσεις εμφανίζοντας την εισβολή του 1974 ως παράγοντα ... διασφάλισης της ειρήνης στην περιοχή. Χτες, μιλώντας σε Τούρκους διπλωμάτες, ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τόνισε: «Καθώς το αίμα ρέει σε όλο τον κόσμο, στην Κύπρο βασιλεύει ειρήνη και ο λόγος για αυτό είναι οι εγγυήσεις που παρέχει η Τουρκία. Αυτές οι εγγυήσεις δεν μπορούν να εγκαταλειφθούν». Ο ίδιος πρόσθεσε - σύμφωνα με τη «Χουριέτ» - ότι η Αγκυρα δε θα αφήσει «τους Τουρκοκύπριους μόνους τους», όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της Διάσκεψης της Γενεύης.