Οξυνση των ενδοαστικών αντιπαραθέσεων καταγράφεται σε μια σειρά χώρες των Βαλκανίων (ΠΓΔΜ, Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο, Σερβία κ.α.), με βαθύτερο υπόβαθρο την υποδαύλιση των εθνικισμών και την παρέμβαση ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων στον ανταγωνισμό με την Ρωσία αλλά και την Κίνα, που προωθούν τα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων τους στην περιοχή, η οποία αναδεικνύεται σε «μήλο της έριδος» λόγω της ιδιαίτερης γεωστρατηγικής της σημασίας. Αυτό διαφάνηκε ήδη από την διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του '90, στην οποία συνέβαλαν ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ αλλά και η ελληνική αστική τάξη που διευκόλυνε την επέμβαση με κάθε τρόπο, και επωφελήθηκε από την επαναχάραξη των συνόρων, με την οικονομική της επέκταση στην ευρύτερη περιοχή, με κερδοφόρες επενδύσεις κεφαλαίων από το τέλος της δεκαετίας του '90, τουλάχιστον μέχρι το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης. Και σήμερα αξιοποιεί την ένταση από την αναζωπύρωση των εθνικισμών στα Βαλκάνια για να αναβαθμίσει το ρόλο της στην περιοχή. Οι πληροφορίες περί διάταξης στρατιωτικών δυνάμεων στα βόρεια σύνορα, με το πρόσχημα της αντιμετώπισης ενδεχόμενων προσφυγικών ροών, ακριβώς σε μια τέτοια προετοιμασία αποσκοπεί.

Την ίδια ώρα εντείνονται οι πιέσεις για ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Χαρακτηριστική είναι η αντιπαράθεση στο Μαυροβούνιο, όπου οι ΗΠΑ κατηγόρησαν ανοιχτά τη Ρωσία ότι βρισκόταν πίσω από την υποκίνηση πραξικοπήματος για να αποτραπεί η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα τα σχέδια περί «Μεγάλης Αλβανίας» είναι στο τραπέζι και φαίνεται να στηρίζονται, παρά τις «διαβεβαιώσεις» για το αντίθετο από ΕΕ και ΗΠΑ.

Κάτω από αυτό το πρίσμα μπορούν να φωτιστούν καλύτερα και οι εξελίξεις της τελευταίας βδομάδας σε ΠΓΔΜ και Αλβανία. Και στις δύο χώρες βρέθηκαν για αρκετές μέρες ο Αμερικάνος υφυπουργός Εξωτερικών Μπράιαν Χόιτ Γι και ο Γερμανός ευρωβουλευτής, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Νταβίντ ΜακΑλιστερ, πρέσβεις των ΗΠΑ και χωρών της ΕΕ ήταν ιδιαίτερα δραστήριοι, ενώ στην Ελλάδα είχε στήθει «γραφείο πληροφορίων» της ΕΕ. Στα Σκόπια τελικά ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκε Ιβάνοφ, που προέρχεται από το έως τώρα κυβερνητικό κόμμα VMRO - DPMNE («Δημοκρατικό Κόμμα της Μακεδονικής Εθνικής Ενότητας») του απερχόμενου πρωθυπουργού Ν.Γκουεφσκι, παραμέρισε τις πολύμηνες αντιρρήσεις του και έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό της νέας Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης (SDSM) Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος εξασφαλίζει πλειοψηφία 76 εδρών στις 150, με τη συνδρομή των τριών μεγαλύτερων αλβανικών κομμάτων, που στις 27 Απρίλη εξέλεξαν πρόεδρο της Βουλής τον Ταλάτ Τζααφέρι (πρώην ΟΥΤΣΕΚΑ) και στέλεχος του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος DUI. Πάντως ο Ιβάνοφ απέσπασε από τον Ζάεφ γραπτή διαβεβαίωση ότι θα διασφαλίσει τον ενιαίο χαρακτήρα και την κυριαρχία της χώρας, απορρίπτοντας τη λεγόμενη «πλατφόρμα των Τιράνων»: Τα αιτήματα, δηλαδή, που προωθούν τα τρία κοινοβουλευτικά κόμματα της αλβανικής μειονότητας από τον περασμένο Δεκέμβρη (αναγνώριση της αλβανικής γλώσσας ως δεύτερης επίσημης στην επικράτεια, ισότιμο ρόλο των αλβανόφωνων πολιτικών στη διαπραγμάτευση της κόντρας των Σκοπίων με την Αθήνα, προώθηση πολιτικών, δικαστικών μεταρρυθμίσεων και ένταξη των Σκοπίων σε ΕΕ και ΝΑΤΟ).

Ας σημειωθεί πάντως πως ο Ζάεφ έγινε εντολοδόχος πρωθυπουργός τρεις μέρες πριν λήξει το περασμένο Σάββατο το «τελεσίγραφο» του Τ. Τζαφέρι, ο οποίος είχε προειδοποιήσει πως θα κινούσε ο ίδιος τη σχετική διαδικασία, αξιοποιώντας αφενός τις δυνατότητες του θεσμικού του ρόλου, ακουμπώντας αφετέρου στις «πλάτες» υψηλόβαθμων αξιωματούχων σε ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ.

Στα Τίρανα υπήρξε αντίστοιχη συμβιβαστική συμφωνία ανάμεσα στον Σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργό Εντι Ράμα και τον αρχηγό του Δημοκρατικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Λουλζίμ Μπασά, για αναβολή των βουλευτικών εκλογών από τις 18 στις 25 Ιούνη.

Αυτοί οι προσωρινοί συμβιβασμοί δεν αναιρούν το γεγονός ότι το «σπέρμα» για την επόμενη έξαρση βρίσκεται στους όλο και οξυνόμενους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, στους οποίους συμμετέχουν και εμπλέκονται ενεργά όλα τα κράτη της περιοχής, μεταξύ αυτών και της Ελλάδας ως κράτους - μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, καθώς και της Τουρκίας. Η κάθε αστική τάξη, και η ελληνική, στις ρευστές εξελίξεις βλέπει «νέες ευκαιρίες» για να ενισχύσει τη θέση της στην περιοχή, ζήτημα που εγκυμονεί νέους κινδύνους για τους λαούς, να βρεθούν «στο μάτι του κυκλώνα» των ανταγωνισμών των καπιταλιστών.

Γι' αυτό είναι ανάγκη, και στη χώρα μας και στις γειτονικές, να ενισχυθεί η εργατική - λαϊκή πάλη ενάντια στα ιμπεριαλιστικά σχέδια, στα σενάρια αλλαγής συνόρων, σε κάθε πολεμική εμπλοκή. Η ανάπτυξη ισχυρού αντικαπιταλιστικού - αντιμονοπωλιακού κινήματος σε κάθε χώρα είναι η μόνη προοπτική για να μην εγκλωβιστούν στους διάφορους σχεδιασμούς των εκμεταλλευτών τους, για να χαράξουν το δικό τους δρόμο που θα εξαλείψει τις αιτίες των πολέμων, των εθνικισμών και των ανταγωνισμών.