AP

Από τους πανηγυρισμούς στο Ερμπίλ μετά το δημοψήφισμα

Συνεχίζονται οι ισχυρές αναταράξεις που προκαλεί στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής το κουρδικό δημοψήφισμα, με φόντο την όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για γεωπολιτική επιρροή, πηγές και οδούς Ενέργειας. Το δημοψήφισμα, που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, έθεσε στο επίκεντρο τις πιέσεις για την έναρξη μίας νέας διαπραγμάτευσης και πιθανά σηματοδοτεί αλλαγή στις υφιστάμενες συμμαχίες ανάμεσα σε αστικές τάξεις της περιοχής.

Ο Κούρδος Πρόεδρος Μασούντ Μπαρζανί, ανακοινώνοντας ότι το 92,73% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ του ΝΑΙ (η συμμετοχή έφτασε το 73%), διαβεβαίωσε ότι «δεν θα ακολουθήσει μονομερής ανακήρυξη ανεξαρτησίας». Κάλεσε δε τη Βαγδάτη σε «σοβαρές συνομιλίες», προτείνοντάς της να μην επιβάλει μέτρα αλλά να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις, «για να καταλήξουμε σε ένα καλύτερο μέλλον για μας και για σας».

Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Χάιντερ αλ Αμπάντι, πάντως, έδωσε την Τρίτη στην αυτόνομη κυβέρνηση των Κούρδων τριήμερο τελεσίγραφο, που λήγει εντός του τρέχοντος 24ώρου, απαιτώντας να παραδώσουν οι Κούρδοι στις ομοσπονδιακές αρχές τον έλεγχο των αεροδρομίων. «Η κυβέρνηση αποφάσισε να απαγορεύσει τις διεθνείς πτήσεις από και προς το Κουρδιστάν (...) αν τα αεροδρόμια δεν παραδοθούν στην κεντρική κυβέρνηση», ανέφερε σχετική ανακοίνωση της ιρακινής κυβέρνησης, ενώ νωρίτερα είχε απαιτήσει από άλλες χώρες να σταματήσουν την αγορά κουρδικού πετρελαίου.

Παράλληλα, ο ιρακινός στρατός συνέχισε τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις που ξεκίνησε το βράδυ της Δευτέρας μαζί με τουρκικά στρατεύματα, προκειμένου να κλιμακώσει την πίεση στην πρωτεύουσα του αυτόνομου Κουρδιστάν, Ερμπίλ, παράλληλα με τις επιχειρήσεις που πραγματοποιεί κατά των τελευταίων οχυρών τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους», σε περιοχές του βόρειου και δυτικού Ιράκ. Ο Σουνίτης φύλαρχος στην επαρχία Ντιγιάλα, Χάιθαμ αλ Χομ, εξέφρασε χτες φόβο για πιθανές μελλοντικές συγκρούσεις μεταξύ Κούρδων μαχητών «Πεσμεργκά» και Ιρακινών στρατιωτών. Επίσης, τοπικά μέσα μεταδίδουν ότι στις ασκήσεις αυτές μπορεί να ενταχθούν και ιρανικές δυνάμεις.

Στην επαρχία Κιρκούκ, πάντως, ανακοινώθηκε άρση της πρόσφατης επιβολής νυχτερινής απαγόρευσης της κυκλοφορίας.

Με φόντο το κουρδικό δημοψήφισμα της 25ης Σεπτέμβρη, χιλιάδες Κούρδοι του Ιράν διαδήλωσαν προχτές σε ένδειξη αλληλεγγύης και υποστήριξης προς τους συμπατριώτες τους στο βόρειο Ιράκ.

Ωστόσο, οι πιο έντονες αντιδράσεις δεν καταγράφηκαν στην Τεχεράνη αλλά στην Αγκυρα, όπου η κυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν αυξάνει τις απειλές, αντιλαμβανόμενη τους κινδύνους που επισείει το δημοψήφισμα και για τη σημαντική κουρδική μειονότητα της Τουρκίας. Ο Ερντογάν μάλιστα προειδοποίησε ότι θα ξεσπάσει «εθνικός και θρησκευτικός πόλεμος» αν το ιρακινό Κουρδιστάν ανακηρύξει την ανεξαρτησία του. Υποστήριξε ότι η διενέργεια του δημοψηφίσματος «χωρίς προηγούμενη διαβούλευση ή συνάντηση» αποτελεί «προδοσία απέναντι στη χώρα μας», τονίζοντας: «Θα κλείσουμε τις κάνουλες πετρελαίου, όλα τα έσοδά τους θα εξαφανιστούν και δεν θα μπορούν να βρουν τρόφιμα όταν τα φορτηγά μας θα σταματήσουν να πηγαίνουν στο βόρειο Ιράκ».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που ζήτησε από τον απεσταλμένο των Κούρδων του Ιράκ στην Αγκυρα Ομέρ Μεράνι να μην επιστρέψει στην Τουρκία (από το ιρακινό Κουρδιστάν όπου είχε μεταβεί για το δημοψήφισμα), υπογραμμίζοντας ότι θα «λάβουμε βήμα - βήμα όλα τα απαραίτητα μέτρα ενάντια σε όποιον κάνει λάθη που αφορούν την Τουρκία».

Εντούτοις, ο Τούρκος υπουργός Οικονομίας Νιχάτ Ζεϊμπεκτσί ανέφερε ότι στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο δεν αποφασίστηκε κάποια αλλαγή όσον αφορά την εμπορική και οικονομική συνεργασία με την περιφερειακή κυβέρνηση του ιρακινού Κουρδιστάν, και ότι συνεχίζονται «οι μπίζνες κι η συνεργασία ως συνήθως». Πρόσθεσε μάλιστα ότι το διμερές εμπόριο δεν πρέπει να επηρεαστεί από το δημοψήφισμα, σχολιάζοντας: «Στη διάρκεια της κρίσης με τη Ρωσία το 2015, το πρώτο που έγινε ήταν να περιορίσουν το εμπόριο... Αυτό ήταν μεγάλο λάθος και δεν θα το έβρισκα σωστό να επαναληφθεί».

Στη Δαμασκό, ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών Ουάλιντ Μουάλεμ, αν και καταδίκασε το «εντελώς απαράδεκτο» δημοψήφισμα στο Ιράκ, δήλωσε ότι η συριακή κυβέρνηση είναι ανοιχτή στη συζήτηση με τους Κούρδους της χώρας του για το σχηματισμό αυτόνομης κυβέρνησης στα σύνορα της Συρίας. Εθεσε όμως ως βασική προϋπόθεση να έχει προηγουμένως ηττηθεί το «Ισλαμικό Κράτος».

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, σε χτεσινή του ανακοίνωση, τόνισε ότι σέβεται τους «εθνικούς στόχους των Κούρδων», τονίζοντας παράλληλα την «ανάγκη να αποφευχθεί ό,τι περιπλέκει και αποσταθεροποιεί» το Ιράκ και την ευρύτερη περιοχή. «Διατηρούμε την αταλάντευτη δέσμευσή μας στην ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα του ενιαίου φιλικού Ιράκ και των άλλων χωρών της Μέσης Ανατολής», ανέφερε η ανακοίνωση, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι οι διαφορές που υπάρχουν μεταξύ ιρακινής ομοσπονδιακής και κουρδικής κυβέρνησης «μπορούν και πρέπει να λυθούν με εποικοδομητικό διάλογο προς την κατεύθυνση της εξεύρεσης αμοιβαία αποδεκτής λύσης».