Συνέντευξη με τον ζωγράφο και αρχιτέκτονα Δημήτρη Ταλαγάνη, ο οποίος το παραχώρησε
Ο «Ριζοσπάστης» συζητά με τον Δημήτρη Ταλαγάνη, σπουδαίο ζωγράφο και αρχιτέκτονα με διεθνείς διακρίσεις, ο οποίος παραχώρησε στο ΚΚΕ το νεκρικό προσωπείο, καθώς και ένα λάβαρο του ΚΚΣΕ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το βάθρο στο οποίο βρίσκεται η νεκρική μάσκα φιλοτεχνήθηκε από τον Δ. Ταλαγάνη, ο οποίος στη συζήτησή μας θέλησε να μεταφέρει τις ευχαριστίες του και στον Γιάννη Κούρτη για την ουσιαστική βοήθειά του στην κατασκευή του βάθρου.
-- Ποια είναι η ιστορία που συνοδεύει το νεκρικό εκμαγείο του Λένιν;
-- Γυρίζοντας το ρολόι του χρόνου και της μνήμης για μισό και πλέον αιώνα πίσω, ξαναζώ σήμερα τον ενθουσιασμό και τις συγκινήσεις της νεότητός μου.
Η αναζήτηση και συνάντηση ενός νέου ανθρώπου με την ιστορία, τις μεγάλες στιγμές της και την εμβληματική μορφή του Λένιν, ηγέτη και ηγερέτη της Μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης, που έθεσε τον θεμέλιο λίθο των συγκλονιστικών, κοσμοϊστορικών ανατροπών που άλλαξαν τη μορφή του κόσμου, καθόρισαν και διαμόρφωσαν το νέο όραμα για το μέλλον του ανθρώπου, των κοινωνιών, του πολιτισμού και της Ιστορίας του κόσμου.
Σοφόν το σαφές!
Ο Λένιν ανήκει στη χορεία των μεγάλων μορφών, των μεγάλων διανοητών της Ιστορίας, θεμελιωτής των ιδεών της διαρκούς επανάστασης, οι οποίες θα εμπνέουν εσαεί τους ανθρώπους, τις κοινωνίες και τους εργαζόμενους του κόσμου.
Το νεκρικό εκμαγείο του Λένιν, σπουδαίο απόκτημα μνήμης, φορτισμένο εσαεί με τη μεγάλη συγκίνηση που νιώθει ένας καλλιτέχνης κρατώντας στα χέρια του το σημαντικό αυτό αποτύπωμα της μορφής και του περιεχομένου της ιστορικής μνήμης.
Συγκινητική χειρονομία το δώρο αυτό σε μένα από έναν μεγάλο της εποχής του, Κονσταντίν Μέλνικωφ, σπουδαίο φίλο, μέντορα και δάσκαλό μου στη μεγάλη πόλη των ιδεών της τέχνης της Αρχιτεκτονικής.
-- Αναφέρατε ότι σας το παραχώρησε ο αρχιτέκτονας Κ. Μέλνικωφ... Αν θέλετε, πείτε μας περισσότερα γι' αυτό.
-- Ναι... Η τύχη μού επεφύλαξε στη διαδρομή μου μεγάλες εκπλήξεις, χαρές, συγκινήσεις και απορίες, όλα αυτά αποτελούν το μεγάλο άθροισμα των συμπτώσεων της ζωής. Οντας φοιτητής του Αρχιτεκτονικού Ινστιτούτου της Μόσχας 1964 - 1971, που εκείνη την εποχή εθεωρείτο ως ένα από δυο - τρία καλύτερα στον κόσμο, αξιώθηκα να συναντηθώ με τα μεγάλα πράγματα της εποχής και να έχω δασκάλους κορυφαίες φυσιογνωμίες της ιστορίας της Αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα. Αρχιτέκτονες και δάσκαλοι που σμίλεψαν, διαμόρφωσαν και καθόρισαν τη μορφή και το περιεχόμενο της αρχιτεκτονικής αναζήτησης, σκέψης και φιλοσοφίας του 20ού αιώνα.
Δάσκαλοι που μου φανέρωσαν εκτός όλων των άλλων το μεγαλείο της ελληνικής σκέψης της φιλοσοφίας, της αισθητικής και του πολιτισμού και δεν μπορώ να μην είμαι ευγνώμων για τη δημιουργική τους προσφορά στο άνοιγμα της πνευματικής μου περιπέτειας και των αναζητήσεών μου.
Ενας απ' όλους αυτούς ήταν ο Κονσταντίν Μέλνικωφ, κορυφαίος διανοητής αρχιτέκτων, μυθική μορφή, οραματιστής και εκφραστής του πνεύματος της βασιλίδος των τεχνών, της Αρχιτεκτονικής.
Ο Κονσταντίν Μέλνικωφ με τίμησε με τη διδασκαλία και τη φιλία του και αναμφίβολα διαδραμάτισε μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της ουσιαστικής οραματικής σχέσης μου με τη μεγάλη τέχνη και επιστήμη της Αρχιτεκτονικής.
Πρέπει να σημειώσω πως ο Κονσταντίν Μέλνικωφ ήταν ο αρχιτέκτονας που σχεδίασε την Κρυστάλλινη Σαρκοφάγο για το Μαυσωλείο του Λένιν.
Αυτός ο μεγάλος οραματιστής, που κινήθηκε ανάμεσα στο μύθο και στην ιστορία και ανάμεσα στον κόσμο των μεγάλων επαναστατικών ιδεών και στην ουτοπία, σχεδίασε το μέλλον της Αρχιτεκτονικής, ανταποκρινόμενος και απαντώντας με τις ιδέες του στα καλέσματα των μεγάλων επαναστατικών προκλήσεων που γέννησε ο 20ός αιώνας, προηγούμενος βέβαια της εποχής με την πρωτοποριακή του θεώρηση και ματιά για τα επόμενά του χρόνια.
Θεωρώ πως η γνωριμία των νέων αρχιτεκτόνων και καλλιτεχνών με τη μορφή και το έργο αυτού του μυθικού αρχιτέκτονα αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για τη μέθεξη, τον προβληματισμό και τη συνάντηση με τα μεγάλα πράγματα της εποχής και της ιστορίας.
-- Γιατί επιλέξατε να το παραχωρήσετε στο ΚΚΕ;
-- Θεωρώ πως το εκμαγείο αυτό εφεξής πρέπει να έχει θέση στο Μουσείο των Ιδεών, των αγώνων και της ιστορικής μνήμης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας.
Για το λόγο αυτό αποφάσισα να το προσφέρω με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση, ως ελάχιστο αφιέρωμα στη μνήμη των προγόνων και των ανθρώπων που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν στο βωμό των μεγάλων ιδεών της διαρκούς επανάστασης και ανανέωσης του κόσμου και του Ανθρώπου.