Περιπλέκονται ακόμη περισσότερο οι στρατιωτικές και διπλωματικές εξελίξεις στη Συρία, καθώς διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις προσπαθούν να προωθήσουν τα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα στις πλάτες του συριακού λαού και των εκατομμυρίων προσφύγων, που υποφέρουν εδώ και πλέον επτά χρόνια από τις δυσμενείς συνέπειες της ιμπεριαλιστικής επέμβασης.

Σε στρατιωτικό επίπεδο, η δεύτερη (μέσα σε περίπου ένα χρόνο) χερσαία επέμβαση της Τουρκίας στη βόρεια Συρία στην περιοχή του Αφρίν, με στόχο την αποδυνάμωση των Κούρδων στα νοτιοανατολικά σύνορά της, ώστε να αποτρέψει (δυσμενείς για την τουρκική αστική τάξη) συνοριακές και γεωπολιτικές ανακατατάξεις, εντείνει τις αντιδράσεις σε βασικούς συμμάχους, με πρώτες τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν προτίθεται, στο παρόν στάδιο, να απομακρύνουν τα στρατεύματά τους από την περιοχή και δη από την κουρδική περιοχή Μάνμπιτζ, ώστε να δώσουν χώρο για δράση πέρα από το Αφρίν στον τουρκικό στρατό και τους χιλιάδες μισθοφόρους του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού». Αυτό το ξεκαθάρισε στην αρχή της βδομάδας ο Αμερικανός στρατηγός Τζόζεφ Βότελ, μιλώντας στο CNN με την ιδιότητα του επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης του αμερικανικού στρατού.

Νωρίτερα, είχε πει το ίδιο με πιο «διπλωματικό» αλλά ξεκάθαρο τρόπο και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον, που είχε αποσαφηνίσει από τις 18 Γενάρη (δηλαδή δύο μέρες πριν από την έναρξη της δεύτερης τουρκικής χερσαίας εισβολής στη Συρία) ότι τα αμερικανικά στρατεύματα θα παραμείνουν στο συριακό έδαφος (εννοείται παράνομα...) «με ανοικτή ημερομηνία στο μέλλον», προκειμένου να διαφυλάξουν «αμερικανικά ζωτικά συμφέροντα», που όπως φαίνεται έρχονται σε αντίθεση με εκείνα της Αγκυρας.

Οι Αμερικανοί, άλλωστε, μετά την ήττα των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» και της «Αλ Κάιντα» (που οι ίδιοι δημιούργησαν) εξακολουθούν να τους χρησιμοποιούν σαν άλλοθι, λέγοντας ότι «πρέπει» να παραμείνουν στην περιοχή για να εμποδίσουν την επιστροφή τους. Σ' αυτό το πλαίσιο, αξιοποιούν το κουρδικό στοιχείο της Συρίας, συνεργάζονται, εξοπλίζουν και εκπαιδεύουν τις κουρδικές δυνάμεις YPG, μολονότι η (σύμμαχος των ΗΠΑ) Τουρκία τις θεωρεί «τρομοκρατικές» και «παρακλάδι του ΡΚΚ».

Η αμερικανική παρουσία στη Συρία προκαλεί τις αντιδράσεις της Ρωσίας, που προφανώς θέλει να διατηρήσει και να ενισχύσει τα ερείσματά της μέσω του καθεστώτος Ασαντ. Στο φόντο αυτό, αναζωπυρώνονται σενάρια και σχέδια που μιλάνε για το ενδεχόμενο διαμελισμού της χώρας και μέσω της «ομοσπονδιοποίησής» της.

Οι έντονες αντιδράσεις της τουρκικής κυβέρνησης και οι απειλές του Προέδρου, Ρ. Τ. Ερντογάν, ότι είναι αποφασισμένος να «καθαρίσει» από «τρομοκράτες» την εκτενή συνοριακή γραμμή εκατοντάδων χιλιομέτρων της τουρκο-συριακής μεθορίου στηρίζονται, προς το παρόν, από το μεγαλύτερο μέρος της τουρκικής αστικής τάξης. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι προκαλούν την έντονη ενόχληση της Ουάσιγκτον τα εμπόδια που ορθώνει απέναντι στα δικά της συμφέροντα η σύμμαχος Αγκυρα.

Για παρόμοιους λόγους, και όχι βεβαίως για τα απίστευτα δεινά του συριακού λαού, αντιδρούν έντονα και άλλοι σύμμαχοι της Τουρκίας, όπως η Γερμανία και η Γαλλία.

Ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, έχει απαιτήσει «συζήτηση» σε ΝΑΤΟ και ΕΕ για την τουρκική χερσαία εισβολή στη Βόρεια Συρία. Μάλιστα, ο Γκάμπριελ, απευθυνόμενος πριν από ένα 10ήμερο στην Τουρκία, την κάλεσε «να μη ριψοκινδυνεύσει την πραγματική ευκαιρία» που τάχα δίνεται με τις πρόσφατες ενδοσυριακές διαβουλεύσεις σε Βιέννη και Σότσι. Ανακοίνωσε δε παράλληλα την αναστολή, αφενός της αναβάθμισης των γερμανικών τανκς «Λέοπαρντ», αφετέρου της πώλησης περαιτέρω γερμανικού στρατιωτικού υλικού.

Πιο σκληρή γλώσσα απέναντι στην Αγκυρα χρησιμοποίησε, με συνέντευξή του στην εφημερίδα «Λε Φιγκαρό» στα μέσα της βδομάδας, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν. Χαρακτήρισε «εισβολή» την τουρκική επέμβαση και απαίτησε από την Αγκυρα «να συντονίσει» τις στρατιωτικές επιχειρήσεις «με τους συμμάχους της»... «γιατί η στρατιωτική επέμβαση στο Αφρίν αλλάζει τη φύση αυτής της τουρκικής εισβολής». Και συνέχισε, τονίζοντας: «Αν αποδειχθεί ότι αυτή η επιχείρηση παίρνει άλλη τροπή από την καταπολέμηση μίας εν δυνάμει τρομοκρατικής απειλής στα τουρκικά σύνορα και γίνει επιχείρηση εισβολής, τότε καθίσταται πραγματικό πρόβλημα για μας».

Θυμίζουμε ότι η Γαλλία, που έχει ιστορικές σχέσεις με τις χώρες του «Λεβάντε» (Λίβανος, Συρία), έπαιξε από την αρχή πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιμπεριαλιστική επέμβαση, ρόλο που θέλει να κατοχυρώσει. Εξάλλου γαλλικά μονοπώλια (π.χ. ΤOTAL, AREVA κ.ά.) έχουν διευρύνει τις δραστηριότητές τους στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Βεβαίως στις πιέσεις ΗΠΑ, Γαλλίας και Γερμανίας, οι Τούρκοι αντιδρούν και απαντούν, απαιτώντας από τους συμμάχους τους να μην τους κουνούν το δάκτυλο και να τους δίνουν μαθήματα περί επεμβάσεων, όταν και αυτές έχουν «λερωμένη τη φωλιά τους»... Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, την περασμένη Πέμπτη σχολίασε δηκτικά τις πιέσεις Μακρόν, επισημαίνοντας ότι «ούτε η Γαλλία ούτε καμιά άλλη χώρα δεν μπορεί να κάνει τον δάσκαλο στην Τουρκία...». Τόνισε δε ότι η υποκρισία των Γάλλων περισσεύει, επικαλούμενος χαρακτηριστικά «το παρελθόν της Γαλλίας στην Αλγερία και χώρες της Αφρικής».

Με φόντο την ενδοϊμπεριαλιστική διαπάλη, οι Ρώσοι, έχοντας παίξει καθοριστικό ρόλο στην ήττα του ISIS, συνεχίζουν τις προσπάθειες να προωθήσουν και να εδραιώσουν τη γεωπολιτική τους επιρροή στην ευρύτερη περιοχή. Οι ενδοσυριακές διαβουλεύσεις στο Σότσι, που πραγματοποιήθηκαν στις αρχές της βδομάδας, δεν είχαν θεαματικά αποτελέσματα, κυρίως γιατί σε αυτές δεν συμμετείχαν ούτε οι Κούρδοι της Συρίας ούτε η λεγόμενη «Υπατη Διαπραγματευτική Αντιπροσωπεία» της συριακής αντιπολίτευσης που στηρίζεται από τις ΗΠΑ, τη Σ. Αραβία κ.ά. και είναι από τους βασικούς «παίχτες» στις ειρηνευτικές διαβουλεύσεις του ΟΗΕ στη Γενεύη. Παρ' όλα αυτά, οι περίπου 1.600 Σύροι σύνεδροι στο Σότσι απαίτησαν «σεβασμό της συριακής εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας», ζήτησαν «πολιτική λύση που θα τερματίσει τον πόλεμο» και συγκρότησαν μία 150μελή επιτροπή που θα μελετήσει το σημερινό συριακό Σύνταγμα για να προτείνει πιθανές «συνταγματικές μεταρρυθμίσεις».

Είναι, εντούτοις, προφανές ότι τέτοιες πρωτοβουλίες, όπως και οι αντίστοιχες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, το μόνο που επιδιώκουν, είναι να βάλουν σε πολιτικές «ράγες» τη σύγκρουση, χωρίς να την επιλύουν.