Σε πολύμορφες κινητοποιήσεις βρίσκονται εδώ και ένα χρόνο οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο Ανακύκλωσης Ηρακλείου Κρήτης, διεκδικώντας την ανάκτηση των απωλειών που υπέστησαν από την εργολαβική εταιρεία, την υπογραφή Επιχειρησιακής Σύμβασης, τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, υγιεινής και ασφάλειας. Η δράση αυτή αποτελεί συνέχεια των σημαντικών πολύμηνων αγώνων που έδωσαν οι εργάτες το 2012 και το 2015, αγώνες που έχουν αφήσει σημαντική πείρα και παρακαταθήκη τόσο στους ίδιους, όσο και στο σωματείο, την Ενωση Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ηρακλείου.

Το 2012 είχε δοθεί η πρώτη σημαντική παρατεταμένη απεργιακή μάχη, 118 ημερών, ενάντια στις μειώσεις μισθών που πήγαν να επιβληθούν από τον τότε εργολάβο, ένας αγώνας που έληξε με τη νίκη των εργατών. Η δεύτερη μάχη δόθηκε ενάντια στην εταιρεία που διαχειρίζεται τώρα το έργο, την «Waste Solutions», η οποία, κατά την έναρξη της εργολαβίας της τον Οκτώβρη του 2015, απέλυσε όλους τους εργαζόμενους, προκειμένου να προσλάβει πιο φτηνούς και να απαλλαγεί από την οργάνωσή τους.

Οι μάχες αυτές αποτέλεσαν πραγματικά ένα σχολείο ταξικής διαπαιδαγώγησης για τους εργάτες, που σε συνδυασμό με τις κατακτήσεις που απέσπασαν, δυνάμωσαν την πίστη τους στο συλλογικό αγώνα ενάντια στην εργοδοσία και τις κυβερνήσεις της.

Ομως, εκτός από τους ίδιους τους εργαζόμενους, πείρα αποκτήσαμε και εμείς. Ενα από τα συμπεράσματα είναι η επιμονή που απαιτείται για πάρα πολύ καιρό για να καταφέρουμε να πιάσουμε έστω και μία επαφή μέσα από το εργοστάσιο. Η Βιομηχανική Περιοχή του Ηρακλείου είναι για πολλά χρόνια στο επίκεντρο της παρέμβασης των ταξικών δυνάμεων. Συνδικαλιστές από διάφορους χώρους δουλειάς στήνονταν καθημερινά έξω από τις πύλες εργοστασίων, όπως της Ανακύκλωσης, μοιράζοντας ανακοινώσεις στους εργάτες, οι οποίοι έμπαιναν για δουλειά χωρίς να λένε κουβέντα.

Ομως, αυτή η κοπιαστική προσπάθεια, που έμοιαζε αναποτελεσματική, αποδείχθηκε αναντικατάστατη. Οι εργάτες σχεδόν «συνήθισαν» την παρουσία μας στην πύλη κι έτσι όταν έφτασε ο κόμπος στο χτένι, ήξεραν σε ποιους να απευθυνθούν. Οταν τα στόματα άνοιξαν, άνοιξε και ο δρόμος της οργάνωσης της πάλης, με το σωματείο να στηρίζει τον απεργιακό αγώνα. Σε όλη τη διάρκεια της απεργίας, τα μέλη της διοίκησης ήταν μόνιμα στην πύλη του εργοστασίου, έμεναν εκεί τα βράδια μαζί με τους απεργούς, ακόμα και το Πάσχα το γιόρτασαν μαζί τους, οργάνωναν την αλληλεγγύη από φορείς της πόλης, που ήταν πράγματι συγκινητική.

Η δεύτερη απεργιακή μάχη αποδείχθηκε πιο σύνθετη, καθώς η εργοδοσία ήταν πιο προετοιμασμένη να σπάσει το μέτωπο των εργατών, με τη βοήθεια της Τοπικής Διοίκησης και της κυβέρνησης. Η επιδίωξή μας να μην αφήσουμε τίποτα στην τύχη του, να είμαστε σε επαγρύπνηση, το σχέδιό μας για να αντιμετωπίσουμε κάθε μεθόδευση της εργοδοσίας έκαναν εφικτό να σπάσουμε στην πράξη την προσπάθειά της να στήσει απεργοσπαστικό μηχανισμό. Συγκεκριμένα, όταν έκανε εν κρυπτώ συνεντεύξεις για προσλήψεις σε ξενοδοχείο της πόλης, ήρθαμε σε επαφή με αρκετούς από όσους πήγαιναν για να προσληφθούν. Μέσα από την παρέμβασή μας, η εταιρεία δεν κατάφερε να βρει απεργοσπάστες, ενώ ακόμα και εκείνοι που προσέλαβε για να σπάσει την απεργία, δεν μπήκαν για δουλειά, αντίθετα στάθηκαν στην πύλη μαζί με τους απεργούς, ακυρώνοντας τους σχεδιασμούς της.

Η συγκρότηση της σωματειακής επιτροπής, στην οποία συμμετείχαν οι πιο δραστήριοι εργάτες, ήταν ένα από τα πιο σημαντικά αποτυπώματα που άφησαν αυτές οι μάχες μέσα στο χώρο δουλειάς, ενώ στο σωματείο γράφτηκαν όλοι οι εργάτες και ένας από αυτούς εκλέχτηκε στη διοίκησή του. Η σωματειακή επιτροπή, στο πλάι του σωματείου, κάνει προσπάθεια να έχει σταθερή λειτουργία, να συζητάει τις εξελίξεις στο εργοστάσιο, το σχεδιασμό του σωματείου, να ασχολείται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι και οι οικογένειές τους. Από παρεμβάσεις για επανασυνδέσεις ηλεκτρικού ρεύματος που έχει διακοπεί λόγω χρεών, μέχρι στήριξη των μεταναστών εργατών στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τα χαρτιά τους, περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη της δράσης. Οταν ήταν σε εξέλιξη ο απεργιακός αγώνας, το σωματείο κατάφερε να παγώσουν ακόμα και χρέη σε τράπεζες, κάναμε δηλαδή ό,τι περνούσε από το χέρι μας για να παρακάμψουμε εμπόδια προκειμένου να οργανωθεί η μάχη με τους καλύτερους δυνατούς όρους, να ελαχιστοποιηθούν οι όποιες ταλαντεύσεις.

Αποτελεί επίσης παρακαταθήκη το ότι ο αγώνας αυτός δεν περιορίστηκε στο πλαίσιο του συγκεκριμένου εργοστασίου, αλλά επέδρασε ευρύτερα, αποτέλεσε παράδειγμα, έδωσε κουράγιο και σε άλλους εργαζόμενους, σε άλλους χώρους δουλειάς. Εργαζόμενοι της Ανακύκλωσης βρέθηκαν στο πλάι εμποροϋπαλλήλων των σούπερ μάρκετ «Καρφούρ - Μαρινόπουλος» όταν αυτά έκλειναν, στηρίζοντας τον αγώνα τους. Είχαν επαφές και με συναδέλφους τους από εργοστάσια ανακύκλωσης σε άλλες πόλεις, όπως στη Θεσσαλονίκη. Σήμερα γίνεται προσπάθεια να συνδεθεί ο αγώνας της Ανακύκλωσης με την πάλη του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Γάλακτος - Τροφίμων και Ποτών για την ανάκληση της απόλυσης συνδικαλίστριας, ενώ πρόσφατα έγινε συζήτηση στο εργοστάσιο για τον αγώνα της Παλαιστίνης και την απελευθέρωση της Αχέντ Ταμίμι.

Οι Γενικές Συνελεύσεις που συγκαλεί η επιτροπή γίνονται τακτικά, σχεδόν κάθε μήνα, είτε εκτός βάρδιας είτε ανάμεσα σε βάρδιες, απαιτώντας από την εργοδοσία να παραχωρεί χρόνο. Αυτό αποτελεί επίσης μια κατάκτηση, αν σκεφτεί κανείς ότι πριν από το 2012 οι εργαζόμενοι δεν εγκατέλειπαν τη γραμμή παραγωγής, ούτε καν για τις φυσικές τους ανάγκες.

Σήμερα, υπάρχει συναίσθηση ότι η πάλη για τα δικαιώματα δεν είναι ένα «μονόπρακτο» έργο, αλλά απαιτεί διάρκεια. Επίσης, ότι απέναντί μας είναι διάφοροι φορείς που εμπλέκονται με την ανακύκλωση, όπως η Τοπική Διοίκηση. Γι' αυτό συζητήθηκε με τους εργαζόμενους η ανάγκη προσαρμογής σε μορφές πάλης που δεν είχαν «συνηθίσει». Ετσι, μέσα σε ένα χρόνο έχουν πραγματοποιηθεί, με βάση και τις εξελίξεις, Γενικές Συνελεύσεις, στάσεις εργασίας, απεργίες, παρεμβάσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο, στην Επιθεώρηση Εργασίας, στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης πάνω στο τελευταίο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων, η δε συμμετοχή των εργατών στις πανελλαδικές απεργίες είναι καθολική. Οι μορφές που αξιοποιούνταν είχαν στόχο και την απόκρουση της επιθετικότητας της εργοδοσίας, που αντέδρασε με απολύσεις με το πρόσχημα της χαμηλής παραγωγικότητας, ακόμα και με απειλές για καψώνια σε μέλη της σωματειακής επιτροπής, «προειδοποιώντας» τους ότι το καλοκαίρι θα τους βάλει να δουλεύουν στους 40 βαθμούς ήλιο με ήλιο...

Το επόμενο διάστημα, που επίκειται πιθανή αλλαγή του εργολάβου ή του φορέα διαχείρισης του έργου, το σωματείο ιεραρχεί ψηλά, πέρα από την υπογραφή της Σύμβασης, τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και την απρόσκοπτη λειτουργία του εργοστασίου, κόντρα σε πιθανές νέες προσπάθειες απαλλαγής της εργοδοσίας από τα κεκτημένα συγκροτημένα δικαιώματα των εργαζομένων.