Ο δήμαρχος της Ραφήνας Ανδρέας Κεχαγιόγλου - τόσα χρόνια αυτό του καταλογίζουν οι κάτοικοι της πόλης - «δεν έβλεπε, δεν άκουγε». Εφτασε, όμως, πριν δέκα μέρες περίπου, κάτω από την πίεση των αγανακτισμένων και ξεσηκωμένων κατοίκων λόγω της ανεξέλεγκτης λειτουργίας του λιμανιού, να πει «πως ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι για την κάποτε ειδυλλιακή πόλη μας». Και έτσι οργανώθηκε η κινητοποίηση από το δήμο, μπλοκάροντας και με απορριμματοφόρα του δήμου, τους γύρω απ' το λιμάνι δρόμους, και το λιμάνι, για ένα 4ωρο και αναγκάζοντας τον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας να ζητήσει συνάντηση με τη δημοτική αρχή της πόλης. Γιατί όμως τα έκανε όλα αυτά; Γιατί όπως λένε οι Ραφηνιώτες: «Δεν είχε πλέον μούτρα να βγει στους δρόμους της πόλης μας. Οι καταστηματάρχες τού την πέφτανε, οι ιδιοκτήτες ακινήτων το ίδιο, οι κάτοικοι που δεν μπορούν να βάλουν ούτε το πόδι τους μες στη θάλασσα, ακόμα περισσότερο. Κάτω απ' την πίεση των γεγονότων, πήρε και κράτησε αυτή τη θέση».

Βέβαια η στροφή που έκανε αμέσως μετά τη συνάντηση που είχε την προηγούμενη Δευτέρα με τον Χρ. Παπουτσή, ήταν αναμενόμενη. «Ικανοποιημένος πλήρως απ' τις δεσμεύσεις του υπουργού», δηλώνει σήμερα ο δήμαρχος. Μόνο που οι Ραφηνιώτες γνωρίζουν πως σύντομα - με ή χωρίς το δήμαρχό τους - θα αναγκαστούν ξανά να κατέβουν στους δρόμους. Γιατί γνωρίζουν πως ό,τι προβλέπεται για την πόλη τους, χειρότερη θα κάνει τη ζωή τους στο μέλλον κι όχι καλύτερη...

Οπως και να 'χει το πράγμα, πάντως, η ουσία είναι πως οι κάτοικοι της Ραφήνας έχουν φτάσει ήδη στα όριά τους. «Απ' την άνοιξη έως το φθινόπωρο δεν μπορούμε να κοιμηθούμε. Παρκάρουν οι ταξιδιώτες τα αυτοκίνητά τους μπρος στις πόρτες των σπιτιών μας. Για να μπούμε μέσα πρέπει να πηδάμε αυτοκίνητα! Σας έχει συμβεί να ακούτε επί τρία 24ωρα να χτυπά συνεχώς συναγερμός αυτοκινήτου; Στο "Αιγινίτειο" θα πάμε σε λίγο όλοι μας». Λόγια αγανακτισμένων Ραφηνιωτών είναι αυτά. Λόγια που μπορεί να ειπώθηκαν απ' τη Ματίνα Μακρή, κάτοικο της περιοχής για δεκαετίες τώρα, εκφράζουν όμως όλους τους ανθρώπους που επέλεξαν κάποτε να ζήσουν στη Ραφήνα κι όχι στο κέντρο της πόλης «για μια καλύτερη ποιότητα ζωής». Τώρα, λένε, «έχουμε καταντήσει χειρότερα κι απ' τον Πειραιά»...

Και δεν είναι μόνο οι κάτοικοι που πνίγονται. Είναι και οι επαγγελματίες του τόπου αυτού. Οι άνθρωποι που επένδυσαν στην περιοχή, για να κυνηγούν σήμερα με το... τουφέκι έναν πελάτη. «Οταν ο άλλος δε βρίσκει πουθενά να παρκάρει, αναγκαστικά θα κάνει τα ψώνια του αλλού. Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί μια καινούρια αγορά περιφερειακά της Ραφήνας (Πικέρμι, Παλλήνη) με αποτέλεσμα τα μαγαζιά της πόλης μας να υποφέρουν», λέει στο «Ρ» ο καταστηματάρχης Στέφανος Βουδούρης. Στο ίδιο πνεύμα κι ο συνάδελφός του Θανάσης Γιακουβάκης - υπήρξε κάποτε και κοινοτικός σύμβουλος Ραφήνας - υπογραμμίζει: «Δυστυχώς το λιμάνι επηρέασε αρνητικά, αρνητικότατα την εμπορική ζωή του τόπου. Ζω 65 χρόνια εδώ, η πόλη μας καμιά σχέση δεν έχει με ό,τι ήταν τότε». `Η όπως αλλιώς το είπε η Φανή Βουδούρη: «Καταλαβαίνετε τι είναι να νιώθω καθημερινά εγκλωβισμένη μέσα στην πόλη που ζω, γιατί είναι αδύνατον να μετακινηθώ με το αυτοκίνητό μου;»...

Η ανεξέλεγκτη κατάσταση του λιμανιού κάνει τη ζωή των κατοίκων κόλαση

Αργά, αλλά σταθερά, μέσα σ' αυτές τις δύο δεκαετίες η Ραφήνα εγκλωβίστηκε τελικά στα χέρια των «λίγων και τρανών». Η κατασκευή απ' το Λιμενικό Ταμείο της περίφημης γεφυροπλάστιγγας - είχε ξεσηκώσει αντιδράσεις το 1984 - η δρομολόγηση νέων γραμμών απ' το λιμάνι κάθε χρόνο, αλλά κυρίως η επέμβαση που σχεδιάζεται να γίνει στην περιοχή για να εξυπηρετηθεί το νέο αεροδρόμιο των Σπάτων - με την κατασκευή της λεωφόρου Σταυρού-Ραφήνας - έχουν φέρει τους κατοίκους του δήμου στα όριά τους αλλά και τη δημοτική αρχή έναντι των μεγάλων ευθυνών της. Γιατί η φράση «επέκταση του λιμένα» χρόνια τώρα στέκει λαιμητόμος πάνω απ' τα κεφάλια τους.

Η ώρα της δικαίωσης όλα αυτά τα χρόνια ήρθε για τους κατοίκους και τη δημοτική αρχή της πόλης το Νοέμβρη του 1997, όταν το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με μια απόφαση -βόμβα - έτσι χαρακτηρίστηκε τότε απ' την πλειοψηφία των ΜΜΕ - ανέτρεψε τα κυβερνητικά σχέδια για επέκταση του λιμανιού της Ραφήνας, έργο συνολικού κόστους ενός δισεκατομμυρίου δραχμών. «Τα τεχνικά έργα επέκτασης του λιμανιού της Ραφήνας δε συνιστούν απλή βελτίωση του λιμανιού για λόγους ασφάλειας της προσέγγισης και αγκυροβόλησης των πλοίων και της γενικότερης λειτουργικότητάς του, αλλά αποβλέπουν στην αύξηση της δυναμικότητας του λιμανιού για την κάλυψη αναγκών που αφορούν τη διακίνηση των πλοίων, επιβατών, οχημάτων και εμπορευμάτων. Πρόκειται συνεπώς για μεγέθυνση του λιμανιού, που έχει άμεσο αντίκτυπο στον οικισμό της Ραφήνας. Είναι αυτονόητο ότι θα υπάρξει επιβάρυνση του φυσικού οικιστικού περιβάλλοντος και των όρων διαβίωσης των κατοίκων», ήταν τότε το σκεπτικό του ΣτΕ. Αλλά τι γίνεται μετά;

Τρομερό ενδιαφέρον ωστόσο εξακολουθεί να έχει η περιβαλλοντική μελέτη του ΥΠΕΧΩΔΕ - συντάχθηκε με αφορμή τη λεωφόρο Σταυρού-Ραφήνας - σύμφωνα με την οποία αν πραγματοποιηθούν τα προβλεπόμενα έργα, το 2013 ο αριθμός των διακινούμενων επιβατών απ' το λιμάνι της Ραφήνας θα ανέρχεται στους 2.400.000. Αν δε γίνουν, ο αριθμός αυτός πέφτει στους 1.600.000 επιβάτες περίπου. Επίσης με τα έργα θα διακινούνται 310.000 επιβατηγά ΙΧ, 650 λεωφορεία, 84.000 φορτηγά και 80.000 δίκυκλα, ενώ τα διακινούμενα εμπορεύματα θα ανέρχονται σε 430.000 τόνους.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σύγκριση που κάνει η συγκεκριμένη μελέτη στην κυκλοφορία επιβατών και οχημάτων στην περιοχή. Την περίοδο 1982-1994 είχαμε στο λιμάνι της Ραφήνας αύξηση των οχημάτων κατά 97%, των επιβατών κατά 56% και των πλοίων που εκτελούν τα δρομολόγια κατά 39%. Για την περίοδο 1994-2012 το ΥΠΕΧΩΔΕ προέβλεπε πως η αύξηση των δρομολογίων, χωρίς την επέκταση του λιμανιού, θα έφτανε στο 31% και με την επέκταση στο 89%, η διακίνηση των οχημάτων χωρίς επέκταση θα αυξανόταν κατά 32% και με την επέκταση 92%, ενώ για τους επιβάτες προβλεπόταν αύξηση της τάξης του 31% χωρίς επέκταση και 89% με επέκταση. Κι όταν όλα αυτά αναγράφονται σε επίσημα έγγραφα κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει και να αποδώσει άδικο στους αγώνες που συνεχίζουν μέχρι σήμερα οι Ραφηνιώτες...

Το ζήτημα ωστόσο που βάζει ο Δημήτρης Μακρής, δημοτικός σύμβουλος και επικεφαλής της «Δημοκρατικής Αγωνιστικής Συσπείρωσης» (ΔΑΣ) Ραφήνας, πάει ακόμα παραπέρα τα πράγματα. «Συνηθίζεται να λέγεται πως δεν μπορεί να γίνει επέκταση του λιμανιού της Ραφήνας εάν δε γίνουν έργα υποδομής. Για μας το ζήτημα δεν είναι μόνο να γίνουν έργα, αλλά τι είδους έργα θα γίνουν. Γιατί μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί, πως κυβέρνηση και εφοπλιστές κάνουν έργα που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους κι όχι τις ανάγκες του λαού της Ραφήνας, αλλά και ολόκληρου του Λεκανοπεδίου», σχολίασε ο Δ. Μακρής. Και για του λόγου το αληθές ο δημοτικός σύμβουλος φέρνει το εξής παράδειγμα: Στη μελέτη του ΥΠΕΧΩΔΕ υπήρχε το κόστος για τη δημιουργία της λεωφόρου Σταυρού-Ραφήνας, αλλά και το κόστος για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής ανάλογων με τον αυτοκινητόδρομο χιλιομέτρων (15 χιλιόμετρα). Το κόστος της λεωφόρου εκτιμήθηκε στα 61 δισ. δραχμές, ενώ για το σιδηρόδρομο λεγόταν πως δε θα χρειαστούν πάνω από 300 εκατομμύρια (20 εκατομμύρια το χιλιόμετρο)! «Γιατί ενώ υπάρχει τόση μεγάλη διαφορά επιλέγουν τη λεωφόρο; Μα γιατί από κει θα τα οικονομήσουν. Ηδη έχει συζητηθεί πως όταν γίνει θα υπάρχουν διόδια σε δύο σημεία της. Ενώ ο σιδηρόδρομος - που θα αποσυμφορούσε την πόλη μας απ' τα σταθμευμένα αυτοκίνητα και που θα εξυπηρετούσε το λαό - δεν τους συμφέρει», ξεκαθαρίζει η Δ. Μακρής. Αρα το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι αυτό που ο ίδιος θέτει ρητορικά: «Προς όφελος ποιου θα γίνουν - όταν γίνουν - αυτά τα έργα; Μπορούμε να ελπίζουμε σε μια ανθρώπινη πόλη όταν όλα τα επίσημα έγγραφα που φτάνουν στο δήμο ξεκαθαρίζουν πως "σημείο αναφοράς για την εξέλιξη στη Ραφήνα είναι το αεροδρόμιο των Σπάτων";».

Αλλο ένα γυάλινο μεγαθήριο θα «πνίξει» το κτήμα ΘΩΝ και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου

Ακόμα και η ύπαρξη της απόφασης για την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών για το κτήμα ΘΩΝ, φαίνεται πως δεν απασχολεί ιδιαίτερα την εταιρία του Μπ. Βωβού, αφού όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό δελτίο της εταιρίας (συντάχθηκε με αφορμή την προσφορά νέων μετοχών στο Χρηματιστήριο), «από την επικοινωνία της εταιρίας με τις αρχές και λόγω της σοβαρότητας και πρωτοτυπίας του έργου, εκτιμάται από την εταιρία ότι η πρότασή της θα γίνει τελικώς αποδεκτή»!

Η αρχική πρόταση της εταιρίας του Βωβού προέβλεπε την πλήρη τσιμεντοποίηση του κτήματος με την κατασκευή τριών διαφορετικών κτιριακών συγκροτημάτων. Η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή από τα αρμόδια υπουργεία, κάτω από τις έντονες πιέσεις των κατοίκων της περιοχής και φορέων. Ομως, στην ουσία της, η πρόταση δεν απορρίφθηκε. Απλά τροποποιήθηκε, έγιναν αρκετοί συμβιβασμοί με τους αρμόδιους και τελικά φαίνεται πως θα υλοποιηθεί με τρόπο τέτοιο, ώστε να περιοριστούν οι αντιδράσεις. Αλλωστε, με την ανοχή της πολιτείας (δεν προχώρησε στην απαλλοτρίωση του οικοπέδου και το χαρακτηρισμό του ως χώρου πρασίνου), η εταιρία αγόρασε ολόκληρο το κτήμα και τώρα παρουσιάζεται ως ο μοναδικός ιδιοκτήτης.

Σχεδόν βέβαιη ότι θα μπορέσει να χτίσει και άλλο κτίριο, είναι η εταιρία Βωβού, παρά την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών Δεξιά, στη φωτογραφία, φαίνεται η πολυκατοικία (δίπλα από το «γυάλινο» κτίριο), που θα κατεδαφιστεί από τον Βωβό

Ως αντάλλαγμα, η εταιρία θα αναλάβει την υποχρέωση να αγοράσει και να κατεδαφίσει την επταώροφη πολυκατοικία που βρίσκεται στη λεωφόρο Κηφισίας αρ. 5, καθώς (μπροστά από το ναό) και να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας.

Μάλιστα, η εταιρία του Μπ. Βωβού έβαλε ως απαραίτητη προϋπόθεση, για να αναλάβει το κόστος κατεδάφισης και την αποζημίωση των ιδιοκτητών, να γίνει αποδεκτή από το υπουργείο Πολιτισμού η πρόταση τσιμεντοποίησης που θα υποβάλει η ίδια! Αίτημα που ικανοποιήθηκε.

Συγκεκριμένα, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συνεδρίασε για να εξετάσει τη νέα πρόταση της εταιρίας του Βωβού και γνωμοδότησε ομόφωνα «υπέρ της εγκρίσεως ανεγέρσεως συγκροτήματος γραφείων, καταστημάτων, καθώς και σταθμού αυτοκινήτων, πλησίον του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Θων στη Λεωφόρο Κηφισίας από τη Διεθνή Τεχνική ΑΕ - Μπάμπης Α. Βωβός ΟΕ, σύμφωνα με τη μελέτη η οποία έχει υποβληθεί και με τον όρο ότι: Ο κατασκευαστής, με μονομερή συμβολαιογραφική πράξη, θα αναλάβει τη δέσμευση εξαγοράς και κατεδαφίσεως της πολυκατοικίας, η οποία είναι πλησίον του ναού, προκειμένου ο ελεύθερος χώρος να ενταχθεί στο περιβάλλον του μνημείου».

Η πρώην υπουργός Πολιτισμού Ελ. Παπαζώη, με απόφασή της, επικύρωσε τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ και έτσι άνοιξε ο δρόμος για την υλοποίηση των σχεδίων της εταιρίας.

Και επειδή από τις δουλιές του Βωβού δεν μπορεί να λείπει μια «δωρεά», η πρόταση της εταιρίας προβλέπει «την κατασκευή Πολιτιστικού Κέντρου με αμφιθέατρο 250 θέσεων και Βιβλιοθήκης, ως δωρεά στην πόλη των Αθηνών»! Η «γενναιοδωρία», όμως, της εταιρίας δεν εξαντλείται μόνο σ' αυτήν τη δωρεά. Ο ελεύθερος χώρος - όσος βέβαια μείνει και αν μείνει - γύρω από το ναό θα αποδοθεί στους κατοίκους, αναφέρει στη σχετική πρόταση προς το υπουργείο Πολιτισμού.

Ο χώρος που βρίσκεται σήμερα η πολυκατοικία θα μετατραπεί σε χώρο πρασίνου, απλά και μόνο για να διατηρηθούν κάποια προσχήματα περιβαλλοντικής ευαισθησίας και να συγκαλύψουν τον εμπαιγμό της κυβέρνησης προς τους κατοίκους της περιοχής.

Ωστόσο, παρά τις διευκολύνσεις προς την εταιρία, υπάρχει η αναστολή εκδόσεως οικοδομικών αδειών του ΥΠΕΧΩΔΕ για το συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο (40) από το Μάη του 1999. Αναστολή που ανανεώθηκε στις 6 Ιούλη 2000 και ισχύει μέχρι τον Ιούλη του 2001. Σε αυτό το «πρόβλημα», την απάντηση δίνει η ίδια η εταιρία στο ενημερωτικό της δελτίο για την προσφορά νέων μετοχών στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, που συντάχθηκε το Φλεβάρη του 2000! Λέει, λοιπόν, για την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών στο κτήμα ΘΩΝ:

«Αν και η χορήγηση της οικοδομικής αδείας έχει ανασταλεί με την από 5 Μαΐου 1999 απόφαση του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ μέχρι τον Μάιο του 2000, από τη μέχρι τούδε επικοινωνία της εταιρίας με τις αρχές και λόγω της σοβαρότητας και πρωτοτυπίας του έργου, εκτιμάται από την εταιρία ότι η πρότασή της θα γίνει τελικώς αποδεκτή». Προφανώς, ο Βωβός θα γνωρίζει κάτι παραπάνω...

Ας δούμε, όμως, και ορισμένα ακόμα στοιχεία που περιγράφονται στο ενημερωτικό δελτίο της εταιρίας για το κτήμα ΘΩΝ. Το σχετικό απόσπασμα είναι ενδεικτικό του τι έχει γίνει μέχρι τώρα και, βεβαίως, του τι πρόκειται να γίνει στο μέλλον στο εν λόγω κτήμα:

«Στο ως άνω οικόπεδο (σ.σ. ένα κομμάτι του κτήματος ΘΩΝ εκτάσεως 3.847 τ.μ. που ανήκει στο Ασυλο Ανιάτων) βρίσκεται ο ναός του Αγ. Νικολάου ΘΩΝ, που, με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού, έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο έργο τέχνης. Με την από 12/3/1999 αίτησή της προς το υπουργείο Πολιτισμού, η Εταιρία προσέφερε ως δωρεά το ισόποσο της αξίας των ιδιοκτησιών της υφισταμένης επί Λ. Κηφισίας αρ. 5 πολυκατοικίας, η οποία παρεμβάλλεται μεταξύ του ανεγειρομένου Κτιρίου της Εταιρίας και του οικοπέδου επί Λεωφόρων Κηφισίας και Αλεξάνδρας, προκειμένου να αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας στην αξία που θα προσδιορίσει το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών.

Η Εταιρία επίσης πρότεινε να κατεδαφίσει με δικά της έξοδα την πολυκατοικία, της οποίας η αρχιτεκτονική της δεκαετίας του '60 δε συνάδει με εκείνη του μνημείου, προκειμένου το οικόπεδό της να αποτελέσει χώρο πρασίνου, χωρίς οποιοδήποτε δικαίωμά της Εταιρίας επ' αυτού ή επί του συντελεστή δόμησης αυτού. Με αυτόν τον τρόπο, το κατασκευαζόμενο κτίριο της Εταιρίας και το υπό κατασκευή επί του ως άνω οικοπέδου επί Λ. Κηφισίας και Αλεξάνδρας θα εναρμονιστούν με το αρχιτεκτονικό ύφος του Ναού και έτσι, πέραν της κερδοφορίας που θα επιτύχει η Εταιρία, θα κατασκευάσει άλλο ένα Κτιριακό Συγκρότημα στο κομβικό αυτό σημείο της πρωτευούσης, εξαιρετικού ενδιαφέροντος σε παγκόσμια κλίμακα.

Η ανωτέρω υποβληθείσα πρόταση της Εταιρίας στο υπουργείο Πολιτισμού για απαλλοτρίωση με δαπάνες της, της πολυκατοικίας για δημόσια ωφέλεια, συνοδευομένη από την αρχιτεκτονική προμελέτη του συνολικού έργου, έγινε ομόφωνα δεκτή από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (Κ.Α.Σ.), όπως διατυπώθηκε την υπ' αριθμ.17/20-4-1999 συνεδρία του.

Το εν λόγω προσύμφωνο μεταξύ της Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική (ΜΒΔΤ) και του Ασύλου Ανιάτων, δυνάμει της υπ' αριθμόν 2269/29.l2.99 συμβολαιογραφικής πράξης, τροποποιήθηκε και παρατάθηκε μέχρι την 26.4.2000 κατά τους όρους που δε θα έχουν εκτελεστεί μέχρι την 31.12.99. Στη συνέχεια, με το υπ' αριθμόν 2270/29.12.99 συμβόλαιο ανταλλαγής, το Ασυλο Ανιάτων μεταβίβασε ποσοστό 43% του εν λόγω οικοπέδου εξ αδιαιρέτου στη ΜΒΔΤ Ο.Ε.

Παράλληλα, η INTERNATIONAL PALACE ΗΟΤΕL Α.Ε. (σ.σ. θυγατρική της Διεθνούς Τεχνικής) και η ΜΒΔΤ Ο.Ε. μεταβίβασαν από κοινού στο Ασυλο Ανιάτων από το ανεγειρόμενο Κτίριο επί της Λεωφ. Κηφισίας 7 και Αιτωλίας την υπ' αρ. 1 οριζόντια ιδιοκτησία του τμήματος ιι του Α ' ορόφου, συνολικής επιφάνειας 1.964 τ.μ. και 50 θέσεις σταθμεύσεως του Δ ' υπογείου η κάθε μία κατά τα αναλογούντα σε αυτήν δικαιώματα. Σημειώνεται ότι η ΜΒΔΤ Ο.Ε. έχει λάβει τη μεταβιβασθείσα ιδιοκτησία ως εργολαβικό αντάλλαγμα από την INTERNATIONAL PALACE ΗΟΤΕL ΑΕ. Η αντικειμενική αξία των ανταλλαχθεισών οριζοντίων ιδιοκτησιών ανέρχεται στο ποσό των 529.662.984 δρχ. και 636.886.592 δρχ., αντίστοιχα.

Τα υπόλοιπα ποσοστά του οικοπέδου εξ αδιαιρέτου ανήκουν στα ιδρύματα "Θεραπευτήριο Η ΣΩΤΗΡΙΑ" και "Γηροκομείο Αθηνών" κατ' ισομοιρίαν (25% σε καθένα), με τα οποία η Εταιρία διεξάγει διαπραγματεύσεις για την απόκτησή τους. Στις 18/1/2000 η Εταιρία υπέγραψε συμβόλαιο με το Θεραπευτήριο "Η ΣΩΤΗΡΙΑ" για την αγορά του 25% εξ αδιαιρέτου του εν λόγω ακινήτου, αντί συνολικού τιμήματος δρχ. 1,15 δισ. δρχ. (σ. σ. πρόκειται για το ρεπορτάζ του «Ρ» την προηγούμενη Κυριακή, που αποκάλυψε ότι η εταιρία προχώρησε σε δωρεά ύψους 100 εκατομμυρίων προς το νοσοκομείο για να πάρει το οικόπεδο και ενώ ο διαγωνισμός για την εκποίηση του ακινήτου βρισκόταν σε εξέλιξη).

Αν και η χορήγηση της οικοδομικής αδείας έχει ανασταλεί με την από 5 Μαΐου 1999 απόφαση του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ μέχρι τον Μάιο του 2000, από τη μέχρι τούδε επικοινωνία της εταιρίας με τις αρχές και λόγω της σοβαρότητας και πρωτοτυπίας του έργου, εκτιμάται από την εταιρία ότι η πρότασή της θα γίνει τελικώς αποδεκτή. Το προβλεπόμενο κόστος κατασκευής του έργου ανέρχεται περίπου σε 6 δισ. δρχ.».

Περαιτέρω σχόλια μάλλον περιττεύουν ...

Συνεχείς και επίμονες είναι οι προσπάθειες του ΚΚΕ να υπάρξει θετική εξέλιξη στην κατεύθυνση καταβολής των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων, μια και θεωρεί το ζήτημα εξαιρετικά σοβαρό από πολιτική, οικονομική και ηθική άποψη. Για το ΚΚΕ, που αποτέλεσε ψυχή της Εθνικής Αντίστασης, ο αγώνας για την ικανοποίηση αυτού του αιτήματος, αποτελεί ένα στοιχειώδη φόρο τιμής στους χιλιάδες νεκρούς.

Η τελευταία φορά που το ΚΚΕ έφερε το θέμα στη Βουλή ήταν στα τέλη του Μάη, όταν ο βουλευτής Σπύρος Στριφτάρης με Επίκαιρη Ερώτησή του, ρωτούσε πώς σκέφτεται η κυβέρνηση να βοηθήσει στην υλοποίηση της απόφασης του Αρείου Πάγου, που δικαίωσε τα θύματα και τους συγγενείς των θυμάτων της μεγάλης σφαγής στο Δίστομο Βοιωτίας επιδικάζοντάς τους αποζημιώσεις. Η απάντηση της αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών, Ελισάβετ Παπαζώη ήταν: «Είναι ένα ζήτημα για το οποίο γίνονται συζητήσεις»!

Αξίζει να δούμε όμως, ορισμένες πτυχές του ζητήματος όπως τις ανέδειξε το ΚΚΕ με Επερώτησή του στη Βουλή, το 1995 και οι οποίες παραμένουν αναλλοίωτες ως σήμερα.

Πρώτον: Ο ηρωισμός του ελληνικού λαού κατά το Β` Παγκόσμιο πόλεμο, ενός λαού που έκλεισε τα αυτιά του στις σειρήνες, στους ελάχιστους προσκυνημένους μειοδότες που τον καλούσαν να «καθίσει στα αυγά του», πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος.

Δεύτερον: Οι καταστροφές περιουσιακών στοιχείων. Το πλιάτσικο σε βάρος της χώρας μας από τα ανθρωπόμορφα κτήνη του φασισμού, αποτιμάται σήμερα σε περίπου 42 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό το ποσό αφορά στις πολεμικές επανορθώσεις και είναι μικρό αν συνυπολογιστούν οι αρνητικές συνέπειες που υπέστη μακροπρόθεσμα η ελληνική οικονομία από την κατοχή.

Τρίτον: Το κατοχικό «δάνειο» που απέσπασε η Γερμανία από την Τράπεζα της Ελλάδας με το πιστόλι στον κρόταφο. Τα 3,5 δισεκατομμύρια «δανεικά» δολάρια, με ένα συντηρητικό επιτόκιο 3%, ξεπερνούν σήμερα τα 18,5 δισ. δολάρια. Μάλιστα για την επιστροφή του δανείου, η Γερμανία είχε δεσμευτεί υπογράφοντας σχετική συμφωνία στις 14/3/1942. Αν συνυπολογιστούν οι οφειλές από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τότε τα παραπάνω ποσά αυξάνονται κατά πολύ.

Τέταρτον: Η προκλητική και αλαζονική άρνηση της Γερμανίας να καταβάλει τα οφειλόμενα, μάλιστα δεν είναι λίγοι οι Γερμανοί αξιωματούχοι που αμφισβητούν ότι η χώρα τους οφείλει στην Ελλάδα. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση Γερμανών βουλευτών κατά την επίσκεψή τους στην Ελλάδα το 1995: «Δε σας χρωστάμε τίποτα, σας φέρνουν λεφτά οι τουρίστες μας»! Λίγες μέρες μετά τη δήλωση αυτή, Γερμανοί επιχειρηματίες με ανακοίνωσή τους κατηγορούσαν τα ελληνικά αεροδρόμια πως δεν είναι καλά για να υποδεχτούν Γερμανούς τουρίστες! Αν επισημαίνουμε τις παραπάνω δηλώσεις, είναι γιατί μόλις στις 12 Ιούλη 2000 ο Γερμανός πρέσβης στην Αθήνα έστελνε εμμέσως πλην σαφώς μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι αν δε σταματήσει η διαδικασία κατάσχεσης τότε οι Γερμανοί τουρίστες θα το σκεφτούν πολύ να επισκεφτούν τη χώρα μας!

Το ΚΚΕ προειδοποιούσε με εκείνη την Επερώτησή του για τον κίνδυνο παραγραφής, στηλίτευε τις κινήσεις εκτόνωσης της λαϊκής οργής από πλευράς κυβέρνησης και την καλούσε να σταματήσει να εμπαίζει το λαό στο όνομα σκοπιμοτήτων, να πάρει μέτρα για την καταβολή των οφειλόμενων και αν χρειαστεί να προσφύγει και στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης. Πέντε χρόνια μετά δεν έχει γίνει απολύτως τίποτε. Πλην ίσως του ότι η κυβέρνηση του κ. Σημίτη σκλήρυνε τη στάση της, όχι απέναντι στη Γερμανία, αλλά απέναντι σε εκείνους στους οποίους οφείλεται η αποτίναξη του φασιστικού ζυγού.

«Η Ελλάδα δοκίμασε τα δεινά του πολέμου και υπέστη τις συνέπειές του, όπως, ίσως, καμιά άλλη χώρα της Ευρώπης», αυτή η αλήθεια βγήκε από το στόμα ενός από τους ίδιους τους δημίους, του υπουργού Εθνικής Οικονομίας του Γ` Ράιχ, Φουνκ.

Πόσο τιμώνται οι καταστροφές; Πόσο τιμάται κάθε μία από τις 500.000 και πλέον ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν; Μήπως 115 εκατομμύρια μάρκα; Τόσα έδωσε η Γερμανία στην Ελλάδα το 1960 και θεωρεί πως «ξόφλησε» το χρέος της. Εκτοτε το θέμα των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων λιμνάζει. Πενήντα πέντε χρόνια από τότε, που χιλιάδες αγωνιστές έγραφαν με το αίμα τους τις χρυσές σελίδες της Εθνικής Αντίστασης, οι ζώντες αντιστασιακοί, αλλά και οι συγγενείς των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, προσμένουν και διεκδικούν ακόμα την ηθική και υλική τους δικαίωση και αποκατάσταση.

«Τα θύματα ξαναγίνονται θύματα», υπογράμμιζαν οι βουλευτές του ΚΚΕ σε Επερώτησή τους στη Βουλή για το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων το χειμώνα του 1995, στηλιτεύοντας τον εμπαιγμό που υφίστανται οι άνθρωποι που κάποτε δόξασαν τη χώρα, που μπροστά στην αυτοθυσία και τον ηρωισμό τους υποκλίθηκε η οικουμένη ολόκληρη.

Καμία από τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις δεν ικανοποίησε το πάνδημο αίτημα να απαιτηθούν οι γερμανικές επανορθώσεις για τις φρικαλεότητες του φασισμού, το κατοχικό δάνειο, η επιστροφή των κλεμμένων αρχαιολογικών θησαυρών. Η στάση και της σημερινής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είναι στάση απεμπόλησης του δικαιώματος της διεκδίκησης.

Αυτό επιτάσσουν οι σχέσεις διαπλοκής ανάμεσα στη γερμανική άρχουσα τάξη και την ελληνική, εκφραστής και εκπρόσωπος της οποίας είναι η ελληνική κυβέρνηση. Πίσω από τη συγκαλυμμένη άρνηση της τελευταίας να απαιτήσει τις αποζημιώσεις, κρύβεται η άρνηση της ελληνικής άρχουσας τάξης. Και, βέβαια, η Γερμανία δε θα καταληφθεί ποτέ από κρίση γενναιοδωρίας, όσο το ελληνικό κράτος δε διεκδικεί τα οφειλόμενα.

Οι ατομικές προσφυγές στα δικαστήρια, ακόμα και όταν τα θύματα δικαιώνονται, δε λύνουν το πρόβλημα. Αντίθετα, η μετατροπή του ζητήματος σε προσωπική υπόθεση το μειώνει ηθικά και υλικά, μειώνοντας ταυτόχρονα και τη διαπραγματευτική ισχύ των διεκδικητών. Εξάλλου, ατομικά μπορεί να διεκδικηθεί και ίσως να αποσπαστεί μέρος των αποζημιώσεων, ποιος, όμως, θα διεκδικήσει τις αποζημιώσεις για τις υλικές καταστροφές στην υποδομή της χώρας, αλλά και την επιστροφή του κατοχικού δανείου, ποσά ικανά να ανακουφίσουν την ελληνική οικονομία;

Τα παραπάνω ερωτήματα έθετε στη Βουλή το ΚΚΕ το 1995. Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, θα μπορούσαν να επαναδιατυπωθούν προς τους αρμόδιους υπουργούς κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο και να αποδώσουν μια πραγματικότητα 70.000 περίπου ατομικών αγωγών στα ελληνικά δικαστήρια, μια πραγματικότητα που θέλει τη χώρα μας να είναι η μοναδική από 18 χώρες που δεν έχει διεκδικήσει - και ούτε προτίθεται να το πράξει - και δεν έχει λάβει αποζημιώσεις από τη Γερμανία.

Η υπόθεση των δικαστικών αποφάσεων για κατασχέσεις και η προσπάθεια εφαρμογής τους, ήρθε να επιβεβαιώσει την παντελή έλλειψη πολιτικής βούλησης για τη διεκδίκηση των αποζημιώσεων. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αρχικά πατώντας σε δύο βάρκες, δήλωνε πως ναι μεν «σεβόμαστε τη δικαστική απόφαση», αλλά «οι κατασχέσεις είναι βεβιασμένες κινήσεις», «απαιτείται άδεια του υπουργού Δικαιοσύνης» κ.ά., στη συνέχεια όμως πέταξε και το τελευταίο φύλλο συκής και τάχθηκε σαφώς εναντίον της διαδικασίας κατασχέσεων επικαλούμενος το «εθνικό συμφέρον».

Δε δίστασε μάλιστα όταν ο δικαστικός επιμελητής προχώρησε στη διαδικασία κατάσχεσης του κτιρίου του Ινστιτούτου Γκαίτε, να ταχθεί με το πλευρό της Γερμανίας και να δικαιολογήσει ακόμα και το διάβημα διαμαρτυρίας του Γερμανού πρέσβη, λέγοντας πως αυτό κινείται σε πνεύμα που δε διαταράσσει τις καλές σχέσεις των δύο χωρών και έχει περισσότερο χαρακτήρα αναφοράς ενός θέματος που η Γερμανία θεωρεί σημαντικό.

Προφανώς όμως δεν έχει την ίδια άποψη και ο Γερμανός πρέσβης που την ίδια μέρα απειλούσε μέσω ραδιοφωνικού σταθμού πως αν τέτοιες ενέργειες - δηλαδή κατασχέσεις - γίνουν γνωστές στη γερμανική κοινή γνώμη, τότε οι Γερμανοί τουρίστες θα το σκεφτούν πολύ σοβαρά να επισκεφτούν τη χώρα μας.

Βεβαίως πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης ότι «θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια, για να εξευρεθεί πολιτική λύση», δεν αναιρούν την ουσία της κυβερνητικής πολιτικής στο συγκεκριμένο θέμα.

Η διαδικασία των κατασχέσεων κινήθηκε μετά την άρνηση της Γερμανίας να συμμορφωθεί με απόφαση ελληνικού δικαστηρίου και να καταβάλει αποζημιώσεις στα θύματα του μαρτυρικού Διστόμου Βοιωτίας, που τον Ιούνη του 1944 κάηκε και λεηλατήθηκε από τα Ες Ες, που δολοφόνησαν 218 κατοίκους του.

Τον Οκτώβρη του 1997 στο Πρωτοδικείο Λιβαδειάς εκδικάστηκε η αγωγή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Βοιωτίας, που απαιτούσε από το γερμανικό δημόσιο, να αποζημιώσει τα θύματα του Διστόμου. Η απόφαση του δικαστηρίου επιβάλλει στο γερμανικό δημόσιο την καταβολή αποζημιώσεων εννέα δισεκατομμυρίων δραχμών.

Τρία χρόνια μετά, τον Απρίλη του 2000, ο Αρειος Πάγος απορρίπτει την αίτηση της Γερμανίας για αναίρεση της απόφασης του Πρωτοδικείου. Παρά αυτή του την απόφαση το γερμανικό δημόσιο αρνείται και πάλι να καταβάλει αποζημιώσεις.

Κατόπιν αυτής της άρνησης, ο συνήγορος των θυμάτων κινεί τη διαδικασία κατάσχεσης και στις 11 Ιούλη γίνεται η κατάσχεση του κτιρίου του Ινστιτούτου Γκαίτε. Η γερμανική πλευρά, όπως άλλωστε δηλώνει και ο Γερμανός πρέσβης, προτίθεται να προσφύγει στα δικαστήρια και να ζητήσει την ανακοπή της διαδικασίας. Από την πλευρά των θυμάτων, έγινε ήδη προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Αξίζει να σημειωθεί η αντίδραση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Χανς Αϊχλερ στις παραπάνω εξελίξεις, που ερμηνεύεται και ως προσπάθεια να προλάβει το «κακό προηγούμενο» που δημιουργεί για τη Γερμανία το δεδικασμένο, για παρόμοιες περιπτώσεις και σε άλλες χώρες. Σύμφωνα με τη γερμανική έκδοση των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» (7 Ιούλη), ο υπουργός «απαίτησε από τα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης να μη ζητήσουν επανορθώσεις από ζημιές του Β` Παγκοσμίου πολέμου»!

Στα άρθρα αυτά γίνεται λεπτομερής αναφορά στις θηριωδίες των ναζιστών σε βάρος του ελληνικού λαού κατά τη διάρκεια της κατοχής, «το Δίστομο δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση», αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο. Και συνεχίζει: «στις 16/6/1944, οι Γερμανοί στρατιώτες κατέστρεψαν και καταλήστεψαν το Δίστομο, δολοφονώντας 218 κατοίκους του, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά, με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο».

Παρακάτω στο άρθρο γίνεται αναφορά των δικαστικών αποφάσεων και του Αρείου Πάγου: «εκατοντάδες είναι τα χωριά της Ελλάδας που καταληστεύτηκαν, διαλύθηκαν και στις περισσότερες περιπτώσεις οι κάτοικοί τους δολοφονήθηκαν. Ο στρατηγός Ρίνγκελ, διοικητής της 5^ης ορεινής ταξιαρχίας, έδωσε εντολή για κάθε τραυματισμό Γερμανού στρατιώτη να εκτελούνται δέκα Κρητικοί πολίτες, και αυτό γιατί για πρώτη φορά στον πόλεμο αυτό, η Βέρμαχτ είχε τόσες μεγάλες απώλειες.

Για πρώτη φορά οι Γερμανοί αντιμετώπισαν στην Κρήτη ένα λαϊκό πόλεμο». Στη συνέχεια αναφέρεται στην καταστροφή της ΚΑΝΔΑΝΟΥ, ως αντίποινα για τη θανάτωση 25 Γερμανών στρατιωτών.

Το Φεβρουάριο του 1942, το ΕΑΜ ιδρύει τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ). Οι δύο αυτές οργανώσεις εξελίχθηκαν στους δύο πιο βασικούς παράγοντες στο στρατιωτικό και πολιτικό τομέα, του απελευθερωτικού αγώνα». «Οι αστοί πολιτικοί βλέποντας τη μεγάλη επιρροή των κομμουνιστών, μέσω των οργανώσεων του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, δημιούργησαν τον Αστικό Αντιστασιακό Πόλο, της Εθνικής Δημοκρατικής Ενωσης (ΕΔΕΣ), η οποία με τη βοήθεια των Αγγλων από τα τέλη του Ιούλη του 1942 είχε δημιουργήσει ένα μικρό, εντελώς ελεγχόμενο από τους Αγγλους, απελευθερωτικό στρατό που δρούσε στη βορειοδυτική Ελλάδα». Και συνεχίζει: «η μανία των κατακτητών στρεφόταν ενάντια στα μέλη του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, και του ΕΛΑΣ».

Πιο κάτω γίνεται αναφορά στη Νιγρίτα Θεσσαλονίκης και στη σύλληψη 97 πατριωτών, με την κατηγορία της «κομμουνιστικής δραστηριότητας». Η πόλη της Θεσσαλονίκης είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης από τις συνεχείς συλλήψεις.

Οι εκτελέσεις ήταν στην ημερήσια διάταξη «σε αναφορά του προς τον Φίρερ ο στρατηγός Κρεντζκ, υπεύθυνος για τη στρατιωτική διοίκηση της περιοχής Θεσσαλονίκη - Αιγαίο, γράφει: με ιδιαίτερη σκληρότητα τα στρατεύματά μας επιβάλλουν την τάξη στην περιοχή. Τα χωριά που έκρυβαν αντάρτες πυρπολήθηκαν. Ετσι, τον Οκτώβρη του 1941 στη Θεσσαλονίκη και τη γύρω περιοχή, εκτελέστηκαν 800 Ελληνες και τουλάχιστον δέκα χωριά καταστράφηκαν».

Συνεχίζει: «από το φθινόπωρο του 1943, ο μοναδικός αντίπαλος των Γερμανών κατακτητών στην Ελλάδα ήταν ο ΕΛΑΣ και ο αστικός ΕΔΕΣ δεν έπαιζε πια κανένα στρατιωτικό ρόλο. Οι αρχηγοί της οργάνωσης αυτής στα τέλη του 1943 συνεργάστηκαν με το Γερμανό κατακτητή.

Στις 15/9/1943, μια διμοιρία της 22^ης μεραρχίας τεθωρακισμένων, δολοφονεί 500 κατοίκους της κρητικής κοινότητας Βιάμος.

Στις 23/9/1943, μονάδες του 22^ου ορεινού σώματος, δολοφονούν 4.000 Ιταλούς στρατιωτικούς στην Κεφαλονιά, κατηγορώντας τους ότι είχαν καταθέσει τα όπλα.

Την 1/10/1943, η 1^η ορεινή ταξιαρχία δολοφονεί 250 πολίτες και καταστρέφει πάνω από μια ντουζίνα χωριά για το θάνατο ενός Γερμανού αξιωματικού, στην περιοχή της Αρτας.

Στις 26/11/1943, κατόπιν διαταγής του στρατηγού Φέλμι δολοφονούνται 100 πολίτες της Τρίπολης.

Στις 5-14/12/1943, επιχείρηση Καλαβρία. Ομάδες της 117^ης ταξιαρχίας των ΛΟΚ καταστρέφει τη μικρή πόλη Καλαβρία στην Πελοπόννησο. Καταστρέφονται 24 χωριά της γύρω περιοχής, 2 μοναστήρια και δολοφονούνται παραπάνω από 1.300 Ελληνες.

Αυτά γράφει ο Γερμανός Μάρτιν Σέκεντορφ, που ετοιμάζει μια τρίτη συνέχεια στην ίδια εφημερίδα, για το ίδιο θέμα.

Είναι λυπηρό που οι κύριοι στρατηγοί εκφράζονται έτσι, γιατί ένιωσαν οι ίδιοι την ηθική υπόσταση, τη δύναμη και μαχητικότητα, την αυτοθυσία και τους ηρωισμούς των μαχητών του ΔΣΕ. Πολλές φορές στο πεδίον της μάχης, παρά την υπεροπλία τους, ένιωσαν τον πανικό και το φόβο της κατάρρευσής τους.

Στη Μουργκάνα, το Φλεβάρη 1948, ο κυβερνητικός στρατός, εφαρμόζοντας το σχέδιο «Πελαργός», επιτέθηκε να την καταλάβει με την 8^η Μεραρχία, με 7 τάγματα πεζικού, τη Γ Μοίρα των ΛΟΚ (10 λόχοι) και δύο ουλαμούς πυροβολικού. Το Μάρτη δέχτηκε την ορμητική αντεπίθεση 5 ταγμάτων του ΔΣΕ. Η Μεραρχία ανατράπηκε και το 'ριξε στη φυγή, το 611^ο τάγμα και μία διλοχία των ΛΟΚ διαλύθηκαν μέσα σε πανικό στη θέση Ταβέρα. Δύο ταξιαρχίες της κυκλώθηκαν και απειλήθηκαν με πλήρη καταστροφή. Στις 6 Μάρτη 1948, η επιχείρηση «Πελαργός» εγκαταλείφθηκε με πολλές απώλειες.

Η Μουργκάνα έμεινε στο ΔΣΕ.

Για την κατάληψη του Γράμμου σε 10 μέρες. Μήπως το σχέδιο «Κορωνίς» δεν τινάχτηκε στον αέρα, απ' την ηρωική άμυνα των τμημάτων του ΔΣΕ; Τον ηρωικό Κλέφτη επί 40 μέρες τον υπεράσπισαν με αυτοθυσία τμήματα του ΔΣΕ, με επικεφαλής τον Τομπουλίδη Παύλο, διοικητή της 105^ης Ταξιαρχίας. Δημιούργησαν το θρύλο του ολοκαυτώματος του Κλέφτη.

Μαχητές, μαχήτριες, διοικητικά στελέχη εμπνευσμένα απ' τα λαμπρά ιδανικά του αγώνα μας να διώξουμε τους Αγγλοαμερικάνους κατακτητές. Για Ελλάδα λεύτερη, δημοκρατική. Για λαϊκή κυριαρχία. Ενωμένοι, αδελφωμένοι, με την ακατάβλητη επαναστατική φλόγα έδωσαν όλες τις δυνάμεις τους και έγραψαν με το αίμα τους την εποποιία του Γράμμου.

Αλησμόνητη μένει στη μνήμη μας η συντρόφισσα Σουβλή Μαίρη, που πολεμούσε στον Πύργο Κοτύλης. Βρισκόμενη στον κίνδυνο της αιχμαλωσίας, για να την αποφύγει, ρίχτηκε στον γκρεμό του Πύργου και σώθηκε.

Στις 19 Αυγούστου ο κυβερνητικός στρατός καταλαμβάνει την Αλεβίτσα - Γκίνοβα. Κλείνοντας τις δυνάμεις μας σε έναν κλοιό πανηγύριζε την επιτυχία του και ανέμενε την παράδοσή μας. Τα τμήματά μας του Γράμμου συμπτύσσονται στην περιοχή Σλιμνίτσα, Γιαννοχώρι - Λιβαδωτό.

20 Αυγούστου, το βράδυ, τα τμήματά μας αιφνιδιάζουν τον εχθρό. Επικεφαλής των δυνάμεων ήταν η 16^η ταξιαρχία Παλαιολόγου, με το τάγμα Αλευρά κρούσης, με αστραπιαία επίθεση εξοντώνουν Γκίνοβα - Χελώνα, απομονώνουν τα τμήματα τα κυβερνητικά στον Αυχένα Αλεβίτσας. Τις πρωινές ώρες της 21^ης Αυγούστου, χωρίς απώλειες, περνούν στο Βίτσι.

Τα τμήματά μας στο Βίτσι, παρά τη σκληρή δοκιμασία στο Γράμμο, με ακατάβλητες τις δυνάμεις τους και αναπτερωμένο ηθικό, ρίχτηκαν στην ανασυγκρότηση, επανεξοπλίστηκαν και πήραν θέσεις άμυνας, έτοιμοι για αγώνα, περιμένοντας τον αντίπαλο.

30 Αυγούστου, ο αντίπαλος άρχισε τις επιθετικές ενέργειες, βομβαρδίζοντας απ' το πρωί μέχρι τη νύχτα τις θέσεις μας, στον τομέα Δενδροχώρι, Ιεροπηγή, Μπούτσι, Ραμποτίνα, Πόποβο, Μάλι - Μάδι.

9 Σεπτέμβρη, μια διλοχία κάνει διείσδυση στα μετόπισθεν του αντιπάλου και χτυπούν το σταθμό διοίκησης. Ολες οι δυνάμεις μας επιτίθενται σε όλο το μέτωπο, αιφνιδιάζουν το στρατό και τον ανατρέπουν. Μισοδιαλυμένος εγκαταλείπει Μάλι - Μάδι, Ραμποτίνα, Μπούτσι. Πανικόβλητος πετά όπλα, εγκαταλείπει όλον τον πολεμικό εφοδιασμό. Ο στρατηγός Κιτριλάκης γλίτωσε την αιχμαλωσία ως εκ θαύματος.

Τα τμήματά μας κατέλαβαν το Βίτσι. Ο Κιτριλάκης καθαιρέθηκε. Για να σταματήσουν τον πανικό και τη διάλυση των τμημάτων τους, εκτέλεσαν περί τους 100 στρατιώτες. Κύριοι στρατηγοί, γιατί δε μιλήσατε γι' αυτή τη σφαγή; Γιατί δε μιλήσατε για την κατάρρευσή σας, τη διάλυσή σας στο Βίτσι από το ΔΣΕ; Μήπως, ίσως, γιατί συμπεριλαμβάνεστε κι εσείς σ' αυτούς τους πανικόβλητους;

Σας θυμίζουμε πώς περιγράφουν οι δικοί σας διοικητές τον πανικό και την ηθική κατάπτωσή σας στο Βίτσι:

Ζαφειρόπουλος: Η διαρροή ήταν άνευ προηγουμένου και η κατάρρευση της Ραμποτίνας εξελίχθη δίκην πυροτεχνήματος εις ελάχιστον χρονικό διάστημα.

Τσακαλώτος: Λείπει κάθε μαχητική θέλησις, η επιθετική δράσις δεν παρουσιάζεται πουθενά, ο πέπλος της απαισιοδοξίας καλύπτει από άκρου εις άκρον τας μονάδας και ανωτάτας διοικήσεις του Β` σώματος στρατού. Γεγονός, τέλος, είναι ότι η κατάστασις του μετώπου είναι επικίνδυνος διά κατάρρευση.

Στην Καστοριά έτρεξαν λαχανιασμένοι όλοι, ο πρωθυπουργός Σοφούλης με τον υπουργό Ρέντη, ο οποίος ρωτούσε τον σύνδεσμο Λευτεράκη «μήπως θα 'χουμε μικρασιατική καταστροφή;».

Στρατηγός Πετζόπουλος: Αντί να εκκαθαρίζετε το Βίτσι, κινδυνεύει η Καστοριά.

Ο Βαν Φλιτ, στρατηγός, αρχηγός της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής, όταν έφτασε στις 28 Φλεβάρη 1948 στην Αθήνα, στην παταγώδη συνέντευξη Τύπου προκλητικά υπογράμμισε: «Εχω την πεποίθηση ότι με την αύξουσαν βοήθειαν ο ελληνικός στρατός θα είναι νικητής εντός του θέρους»! Φαίνεται ότι ήρθε από την Αμερική με μελετημένο σχέδιο δράσης.

Απογοητευμένος, έφτασε κι αυτός στην Καστοριά και μίλησε σε συγκέντρωση ανωτέρων αξιωματικών (πιστεύω ότι θα ήσασταν παρόντες κάποιοι από εσάς, κύριοι επικριτές του ΔΣΕ), κατηγόρησε τον υπουργό στρατιωτικών Στράτο ότι χρησιμοποίησε την αμερικανική βοήθεια χωρίς να συντρίψει τον εχθρό και διερωτήθη, αν δεν «έμενε πλέον στους Αμερικανούς παρά να αποχωρήσουν»!...

Ευάγγελος Αβέρωφ: Περί τα μέσα Οκτωβρίου ο υπουργός Εξωτερικών (ΗΠΑ) Μάρσαλ, συνοδευόμενος από τον υπουργό Εθνικής Αμυνας με αρκετούς βοηθούς του έφθανε στην Αθήνα για να εξετάσει επί τόπου την κακή πορεία των επιχειρήσεων.

Οι διαπιστώσεις των δικών σας στελεχών δε δείχνουν, κύριοι, την ανώτερη ηθική ποιοτική υπεροχή του ΔΣΕ έναντί σας; Δε δείχνουν την υπεροχή στη μαχητικότητα της οργανωμένης δράσης του, τη συνειδητή ατσάλινη αγωνιστική πειθαρχία; Δεν καταλάβατε μέχρι σήμερα ότι τα πατριωτικά ιδανικά του Αγώνα του ΔΣΕ ήταν αυτά που τον ενέπνευσαν σ' όλη τη δράση του, αυτά τον συσπείρωναν σε μια άκαμπτη δύναμη που οδηγούσε στην αυταπάρνηση, στον ηρωισμό, στην αυτοθυσία και στα ανδραγαθήματα; Πιστοί οι αγωνιστές στον όρκο που έδωσαν στο λαό μας για την Πατρίδα μας, τη Λευτεριά - Δημοκρατία. Αξιοι συνεχιστές της δοξασμένης Εθνικής Αντίστασης.

Μήπως, κύριοι στρατηγοί, ξεχάσατε τι έπαθαν οι δυνάμεις σας στη Νάουσα, όταν ο ΔΣΕ την κατέλαβε στις 11 του Γενάρη 1949; Την κράτησε 3 μέρες παρά τη σφοδρή χιονοθύελλα! Μήπως η κατάληψη απ' το ΔΣΕ του Καρπενησιού στις 20 Γενάρη, που κατατρόπωσε κυριολεκτικά τις κυβερνητικές δυνάμεις και το κράτησε 20 μέρες, δε δείχνει την ανωτερότητα του ΔΣΕ; Ολα αυτά έγιναν, γιατί επικρατούσε τρομοκρατική πίεση στους μαχητές - μαχήτριες;

Να μερικά ακόμα παραδείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας, που δείχνουν την ανωτερότητα του ΔΣΕ.

ΕΠΟΝίτης Φρονιμόπουλος Γιάννης απ' την Κατερίνη. Βγήκε στο ΔΣΕ στα 16 χρόνια του, το 1946. Για τη δράση του ονομάστηκε το 1948 ανθυπολοχαγός. Ανιχνευτής, σαμποτέρ. Εκπληρώνοντας την αποστολή του μαζί με δυο άλλους στα μετόπισθεν του αντιπάλου, κυκλώθηκε και τραυματίστηκε θανάσιμα. 14 μέρες ο ήρωας ΕΠΟΝίτης και νέος κομμουνιστής σερνόταν για να φτάσει στα τμήματά μας. Η αιμορραγία τον είχε εξαντλήσει, οι σκουληκιασμένες πληγές του τον παραμόρφωσαν. Οσες φορές περνούσε πλησίον του ο εχθρός, κατάπινε τους πόνους του για να μην τον αντιληφθούν. Την 14^η μέρα τον βρήκαν οι ανιχνευτές του, που τον έψαχναν τόσες μέρες. Σε ημιαφασία άφησε την τελευταία πνοή του στα χέρια τους.

Ελένη Γεωργιάδου - Δελάκη: ΕΠΟΝίτισσα από τη Θεσσαλονίκη. Βγήκε αντάρτισσα στην Πιερία. Τραυματίστηκε βαριά στις μάχες στην Κερασιά Πέλλας. Το φθινόπωρο του 1947 έχασε το ένα μάτι της και έμεινε ανάπηρη. Παρά την αναπηρία της ζήτησε και πήγε ξανά στα τμήματα σε βοηθητικές υπηρεσίες.

Γεωργιάδης Γιώργος: Στέλεχος της ΕΠΟΝ Κατερίνης. Πήρε μέρος στις μάχες Γράμμου - Βίτσι. Ανθυπολοχαγός. Τραυματίστηκε βαριά στις μάχες του Βίτσι 1948 και έχασε το ένα μάτι του. Ανάπηρος επέστρεψε στη μονάδα του σε βοηθητικές υπηρεσίες - διαβιβάσεις.

Η Κωνσταντινίδου Σοφία έμεινε ανάπηρη - τυφλή.

Χαρακτηριστικό είναι το τηλεγράφημα των υπερασπιστών του Πύργου Στρατσάνης 25-30 Απρίλη 1949 στη Διεύθυνση επιχειρήσεων Γράμμου, με το οποίο ζητούσαν: «Να μας επιτραπεί να παραμείνουμε μέχρι τον έναν και να θυσιαστούμε». Ο Πύργος Στρατσάνης έπεσε στις 30 Απρίλη.

Οι μαχητές -τριες του ΔΣΕ είχαν αγωνιστικές σχέσεις με τους κατοίκους των περιοχών της ελεύθερης Ελλάδας. Υπήρχε συναγωνιστική αλληλοβοήθεια. Οι μαχητές -τριες βοηθούσαν τους κατοίκους στις αγροτικές δουλιές τους, λειτουργούσαν τα σχολεία για τα παιδιά. Οι κάτοικοι βοηθούσαν τους τραυματίες, μεταφέροντάς τους στον ώμο στα αναρρωτήρια. Η λαϊκή εξουσία έδειχνε το μεγαλείο της.

Ολα αυτά, κύριοι στρατηγοί, γίνονταν υπό καθεστώς τρομοκρατίας; Εκφραζόμενοι έτσι, κύριοι, αποκαλύπτετε τη δική σας νοοτροπία. Εξ ιδίων κρίνετε τα αλλότρια. Το τρομοκρατικό καθεστώς, η βάναυση συμπεριφορά σας εκφράστηκε σε πολλές δραστηριότητές σας. Ξεκληρίσατε όλα τα χωριά της υπαίθρου και καταστρέψατε τον κοσμάκη και τις περιουσίες τους. Τους μαζέψατε στα στρατόπεδά σας, άλλους φυλακίζατε και άλλους τους σκοτώνατε, κάνατε ακόμη και εμπόριο παιδιών (Φρειδερίκη) που έφτασαν στην Αμερική. Να μια εικόνα από το χωριό Συκιά Ημαθίας, πάνω από τα Παλατίτσια και Βεργίνα. Το χωριό το ρημάξατε κυριολεκτικά το καλοκαίρι του 1947. Δεν αφήσατε τις μωρομάνες να μαζέψουνε ακόμη και τα πανιά και τα ρουχαλάκια των παιδιών τους που έμειναν στους φράχτες απλωμένα. Τις θυμωνιές με τα σιτάρια στα αλώνια! Το βιος τους σκορπισμένο! Οσα γιδοπρόβατα δεν καταφέρατε να τα περιμαζώσετε, τριγύριζαν στα χωριά και στα δάση. Τέτοιες καταστροφές μονάχα βάνδαλοι κάνουν.

Τον Κυριάκο Τσιμουρίδη (Παπαφλέσσα) απ' την Ολυμπιάδα Ελασσόνας. Αντάρτης του ΕΛΑΣ. Στο ΔΣΕ οικογενειακώς. Το 1946 στα Πιέρια. Βαριά τραυματισμένος στη μάχη Τσούκα Ασπροκλησιά Χασίων τον πιάσατε αιχμάλωτο και αφού τον διαπομπεύσατε στα Τρίκαλα, δικάστηκε στη Λάρισα ισόβια. Φυλακίζεται. Τον αρπάξαν από τη φυλακή και τον εκτέλεσαν στο Μεζούρλο Λάρισας στις 10 ή 12-5-49.

Τι έγιναν οι αιχμάλωτοι, που πιάσατε στη μάχη της Φλώρινας; Η Μακρόνησος ακόμη βογκά απ' τους αγωνιστές που βασανίζατε και εκτελούσατε. Τα στρατοδικεία σας μέρα - νύχτα καταδίκαζαν τους αγωνιστές σε θάνατο και τους εκτελούσατε.

Εμείς αγωνιζόμασταν για την Πατρίδα, πολεμώντας τους καταχτητές Γερμανούς, είχαμε εγκαταστήσει τη Λαϊκή Κυριαρχία, τη Λαϊκή εξουσία. Εσείς υπηρετούσατε τα αγγλικά και αμερικάνικα συμφέροντα. Ησασταν και είστε υπηρέτες, όργανά τους. Δημιουργήσατε τα Δεκεμβριανά με τη συμμετοχή των Αγγλων, πήρατε στις γραμμές σας όλα τα τάγματα Ασφαλείας που πολεμούσαν μαζί με τους Γερμανούς το Απελευθερωτικό Κίνημα. Η ορεινή σας Ταξιαρχία, η άκαπνη, που βαφτίστηκε Σύνταγμα από τους Αγγλους που είχαν αποβιβαστεί εκεί και πήρε μέρος για να αποκτήσει τον τίτλο ότι πολέμησε τους Γερμανούς φασίστες και ήρθε στην Ελλάδα στρατοπεδευμένη στο Γουδί, μαζί με τους Γερμανοτσολιάδες και πολεμούσε στα Δεκεμβριανά μαζί με τους Αγγλους το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα, αφήνοντας τους Γερμανούς στην Κρήτη.

Εσείς κηρύξατε τον ακήρυχτο εμφύλιο πόλεμο μετά τη Βάρκιζα, σφαγιάζοντας πάνω από 2 χιλ., πολλές χιλιάδες τραυματίες και δεκάδες χιλιάδες φυλακισμένους. Οι ευθύνες για τον εμφύλιο πόλεμο είναι ολοκληρωτικά δικές σας. Πολεμήσατε με κάθε τρόπο την ειρηνική εξέλιξη και βυθίσατε τη χώρα στον αλληλοσπαραγμό.

Ολες οι προσπάθειες - προτάσεις του ΚΚΕ στην περίοδο του Αγώνα του ΔΣΕ για ειρηνική λύση και το σταμάτημα του εμφυλίου απορρίπτονταν. Η άρχουσα τάξη με τις κυβερνήσεις της απέρριπταν κάθε συμφιλίωση. Ηθελαν την ολοκληρωτική συντριβή, εξόντωση του ΔΣΕ. Ετσι τον Αύγουστο του 1949, με μια πανστρατιά από 8 μεραρχίες, 2 ανεξάρτητες μεραρχίες, 14 ελαφρά συντάγματα, 150 πεδινά και ορειβατικά κανόνια, 200 άρματα μάχης, 100 αεροπλάνα, 150.000 συνολική δύναμη, κάνατε τις επιθέσεις στο Γράμμο - Βίτσι.

Ο ΔΣΕ πολέμησε σκληρά. Η ηγεσία του αγώνα του ηρωικού ΚΚΕ αποφάσισε να σταματήσει τον ένοπλο αγώνα, και στις 29 Αυγούστου οργανωμένα πέρασε στην Αλβανία.

Οι αντίπαλοι πανηγύρισαν την πύρρειο νίκη τους, αλλά τις δυνάμεις του ΔΣΕ δεν κατόρθωσαν να τις εξοντώσουν. Πέρασαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες. Μαχητές - μαχήτριες του ΔΣΕ συνεχίζουν και σήμερα τον αγώνα από τα μετερίζια του Λαϊκού Κινήματος.

Η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση ήταν, λέει, τα Ες-Ες. Η επανάσταση του '21 έγινε, λέει, πριν 1821 χρόνια. Ο Γκλέτσος κατέβασε, λέει, τη σημαία.

Ποιος προωθεί, λέτε, την ελληνοτουρκική φιλία; Τα εργατικά συνδικάτα, οι δύο λαοί με τους αγώνες τους και τις αγωνίες τους, ο Ναζίμ Χικμέτ, ο Ρίτσος; Οχι, αγράμματοι! Η Αντζελα Δημητρίου, ο Σάκης Ρουβάς, ο Ασλάνης... Δεν είδατε στις τηλεοράσεις τραγούδια, κουνήματα, ξεφωνητά, γυμνά βυζιά και ελληνοτουρκικούς κώλους; Τα είδατε! Και τα είδατε εκατοντάδες φορές μέχρι να τα εμπεδώσετε!

Σας είπε ποτέ το σχολείο, έστω και το ιδιωτικό, έστω και το πιο άχρηστο, ότι «τρεις κύκλοι εφαπτόμενοι ο ένας με τον άλλον δημιουργούν τρίκυκλον»; Δε σας το είπε, είμαι σίγουρος. Και ωστόσο το γράψατε στην έκθεσή σας, που σημαίνει ότι κάπου το ακούσατε. Πού; Στο «Κλικ», στο «Μαξ», στο «Μαντ», πού στο διάολο το ακούσατε; Στην εκπομπή της Μενεγάκη, του Μικρούτσικου, του Πρετεντέρη; Στα φασιστικά ηλεκτρονικά παιχνίδια, που πουλιούνται ανεξέλεγκτα; Πού στο διάολο, ρωτάω, γιατί δεν μπορώ να πιστέψω πως μόνοι σας το σκεφτήκατε! Γιατί, τέτοια σύνθετη απάντηση, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια. Υπομονή χρόνων. Κανένας λαός δεν αποβλακώνεται με την πρώτη! Ποιος σας τρέλανε, λοιπόν;

Ποιοι είναι αυτοί που μας διδάσκουν ότι «η κυριότερη αιτία της εξατμίσεως του νερού είναι φωτιά κάτω από το κατσαρολάκι»; Είναι οι ίδιοι αυτοί που μας είπαν ότι η εισβολή στη Γιουγκοσλαβία ήταν νόμιμη πράξη και ότι η χώρα μας δεν έλαβε μέρος σε αυτό το έγκλημα! Είναι οι ίδιοι αυτοί που παραδίδουν τη δημόσια περιουσία σε ιδιώτες και βαφτίζουν εκσυγχρονισμό αυτή την παράνομη δοσοληψία. Είναι οι ίδιοι αυτοί που δημιουργούν την ανεργία, την εξαθλίωση, που απαιτούν την υποταγή. Είναι όλοι αυτοί που έχουν συμφέρον να είναι αμόρφωτα τα παιδιά, για να γίνονται ευκολότερα εργαλεία στα χέρια τους.

Ο καλός ο μαθητής, ο καλός πολίτης, πρέπει να ξέρει πως για να σκοτώσει το θηρίο που γεννάει την άγνοια, την εκμετάλλευση, πρέπει να το σφίξει γερά στα μπράτσα του, να το σηκώσει ψηλά και να το αποκόψει απ' όλα εκείνα τα στοιχεία που αντλεί δύναμη.

Δε σκοτώνεται μόνη της η αμορφωσιά, πρέπει να σκοτωθεί και το θηρίο που τη γεννάει.

Είναι μια ευτυχία να μην έχεις υποχρεωθεί να νοσηλευτείς σε νοσοκομείο, εσύ ή οι συγγενείς σου για μια βαριά πάθηση ή κάποιο σοβαρό ατύχημα. Ομως ένα μεγάλο κομμάτι του λαού μας έχει γνωρίσει τέτοιες οδυνηρές καταστάσεις και ξέρει πολύ καλά τι προσφέρουν οι αποκλειστικές νοσοκόμες.

Πρόσφατες οι εξαγγελίες για την αναμόρφωση του συστήματος υγείας και τη «μεταρρύθμιση» του ΕΣΥ. Οπου ανάμεσα σε άλλα προβλέπεται ότι από το 2001 αρχίζει σταδιακά να περιορίζεται το «καθεστώς της αποκλειστικής νοσοκόμας» και καταργείται ολοκληρωτικά από το 2003... Μεγαλεπήβολα σχέδια, που προφανώς θα μείνουν ανεφάρμοστα όσο θα υπάρχουν οι δραματικές ελλείψεις σε νοσηλευτικό προσωπικό. Υπάρχει όμως και η άλλη διάσταση: Τι θ' απογίνουν τόσες εργαζόμενες στον κλάδο, στην πλειονότητά τους γυναίκες, που δουλεύουν χρόνια ολόκληρα μέσα σε βαρύτατες συνθήκες χωρίς να έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα; Πριν λίγες μέρες πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το υπουργείο Υγείας και κατέθεσαν σχετικό υπόμνημα, όπου τονίζουν πως με τις επικείμενες ρυθμίσεις δε θεμελιώνουν κανένα ασφαλιστικό δικαίωμα καθώς εντάχτηκαν στο ΙΚΑ μόλις το 1996.

Το επάγγελμα της αποκλειστικής είναι ένα από τα πιο βαριά και ανθυγιεινά - αλλά και υπεύθυνα - επαγγέλματα, τόσο οδυνηρό από σωματική και ψυχική άποψη, που οι περισσότεροι το «αποφεύγουν». Οι αποκλειστικές - όπως και οι αλλοδαποί εργάτες - κάνουν ό,τι δεν κάνουν οι άλλοι - τις πιο «χοντρές» και υποβαθμισμένες δουλιές, που πληρώνονται ελάχιστα και δημιουργούν προβλήματα υγείας στις ίδιες μακροπρόθεσμα (πόνους στη μέση, δισκοπάθειες από το συνεχές σήκωμα βάρους κ.ά.).

Είναι ένα επάγγελμα που δεν το «προτιμούν» ούτε οι άντρες, παρόλο που συνήθως είναι πιο γυμνασμένοι ή έχουν μεγαλύτερη μυική δύναμη. Μόνο αλλοδαποί και αλλοδαπές, κυρίως από τις χώρες της Αφρικής. Είναι ένα επάγγελμα που δεν αποφέρει χρήματα και όταν η αποκλειστική δεν έχει κάποια οικογένεια να τη στηρίξει, καταλήγει στο τέλος της ζωής της, εξουθενωμένη από τα ξενύχτια και τις βαριές δουλιές, στην «ψάθα».

Η εμπειρία ζωής που συσσωρεύει στα χρόνια της δουλιάς της μια αποκλειστική θα μπορούσε να γεμίσει βιβλία με ανθρώπινες ιστορίες πόνου, εξαθλίωσης, καταρράκωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, εγκατάλειψης, αδυναμίας... Ο άρρωστος, όταν είναι βαριά περίπτωση, είναι εντελώς παραδομένος στα χέρια και στην υπευθυνότητα της αποκλειστικής, αφού δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί καθόλου.

Ατέλειωτες ώρες της μέρας, αλλά κυρίως της νύχτας, όπου η υπεύθυνη δεν πρέπει να κλείσει μάτι και βλέπει ασθενείς - συχνά με διαταραγμένες εξαιτίας της αρρώστιας πνευματικές αντιδράσεις - να περιφέρονται σαν φαντάσματα, παράλυτους να παραμιλούν, νοσηλευόμενους ή τους συγγενείς τους να γίνονται βίαιοι. Το επάγγελμα όσο κι αν οι ίδιες διαθέτουν ψυχραιμία «γεννάει» άγχος. Σ' αυτή την τοιχογραφία της κοινωνίας μας, που είναι τα νοσοκομεία, συναντά η αποκλειστική κάθε είδους καταστάσεις, αλλά συχνά στην πιο εφιαλτική τους μορφή. Οταν ο θάνατος και η άνοια παραμονεύουν, οι θάλαμοι και οι διάδρομοι των νοσοκομείων είναι η Κόλαση πάνω στη Γη... Μόνο όποιοι-ες το έχουν ζήσει μπορούν να το καταλάβουν.

Εχουν χαρακτηρίσει το επάγγελμα της αποκλειστικής «παγκόσμια πρωτοτυπία», που υπάρχει μόνο στην Ελλάδα. Τι σημαίνει αυτό; Σε άλλες χώρες δεν υπάρχει λόγος και ανάγκη ύπαρξης αποκλειστικών, γιατί τα καθήκοντά τους καλύπτονται από το νοσηλευτικό προσωπικό που είναι αρκετό. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, όταν άκμαζε το Εθνικό Σύστημα Υγείας της, οι νοσοκόμες-οι έμπαιναν στο δωμάτιο του ασθενούς κάθε λίγα λεπτά και η παραμονή των συγγενών ήταν από πρακτική άποψη άχρηστη. Στην Ελλάδα τι γίνεται; Εξαιτίας των δραματικών ελλείψεων νοσηλευτικού προσωπικού (σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται να εκλιπαρείς για να έρθει η νοσοκόμα, που τρέχει και δε φτάνει, προσπαθώντας να καλύψει τις ανάγκες δεκάδων ασθενών) το ρόλο τους υποκαθιστούν οι συγγενείς - κατά κανόνα γυναίκες.

Αυτές θα φροντίσουν να εξυπηρετήσουν κάθε ανάγκη του ανθρώπου τους και να του δώσουν κουράγιο. Αυτές θα τον συντροφέψουν τις ατέλειωτες, «άγριες» νυχτερινές ώρες. Τι γίνεται όμως όταν και οι γυναίκες συγγενείς εργάζονται επαγγελματικά; `Η θα πρέπει να «κόψουν το λαιμό τους» και να ξεχάσουν τι θα πει ύπνος ή να προσλάβουν μια αποκλειστική - κάτι εντελώς απαραίτητο στις σοβαρές περιπτώσεις, όπου χρειάζεται μια εξειδίκευση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όχι μόνο στα δημόσια, αλλά και στα ιδιωτικά νοσοκομεία, όπου οι ασθενείς χρυσοπληρώνουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες, η «χρησιμοποίηση» αποκλειστικών είναι περίπου υποχρεωτική. Αλλιώς ο άρρωστος παραμένει για τις συνήθεις σωματικές του ανάγκες στο έλεος του Θεού, όταν δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί. Και πώς αλλιώς να γίνει, όταν για δυο-τρεις ορόφους υπάρχει μόνο ένας νοσοκόμος γι' αυτές τις δουλιές; (Σήκωμα και γύρισμα αρρώστων, τουαλέτα, μπάνιο κλπ.). Και βέβαια το κράτος δεν επιβάλλει στους κλινικάρχες να προσλαμβάνουν το νοσηλευτικό προσωπικό που χρειάζεται...

Ετσι λοιπόν το «καθεστώς της αποκλειστικής νοσοκόμας» δημιουργήθηκε από τις ουσιαστικές, πραγματικές ανάγκες των ασθενών που το «κράτος πρόνοιας» δεν μπορεί να καλύψει. Οι αποκλειστικές στην πράξη «αγοράζουν τη δουλιά» τους από μεσιτικά γραφεία, που παίρνουν για τη μεσολάβησή τους ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό του νυχτοκάματου της αποκλειστικής. Κι όμως, ο νόμος ορίζει ότι οι αποκλειστικές νοσοκόμες πρέπει να εργάζονται στα δημόσια νοσοκομεία και τις ιδιωτικές κλινικές μέσα από τις λίστες που θα καταρτίζουν οι διευθύνουσες της νοσηλευτικής υπηρεσίας. Ενας νόμος που καταστρατηγείται... Οι μεσίτες εισπράττουν 10-15% του συνολικού ποσού που καταβάλλει ο ασθενής. Κι ακόμα οι εργαζόμενες πληρώνουν οι ίδιες τις ασφαλιστικές τους εισφορές από τα χρήματα που παίρνουν.

Το μεικτό βασικό ημερομίσθιο είναι 12.423 δραχμές και το καθαρό - μετά τις εισφορές και τις άλλες κρατήσεις - είναι 7.271 δραχμές. Το νυχτερινό μεροκάματο είναι 15.529 και το καθαρό 9.080. Τις νύχτες των αργιών η μεικτή αμοιβή είναι 24.845 και η καθαρή 14.542 και να σκεφτεί κανείς ότι η καθημερινή δουλιά δεν είναι εξασφαλισμένη, υπάρχει μεγάλη ανασφάλεια και ανεργία. Το επάγγελμα χαρακτηρίζεται «εποχιακό», όμως οι αποκλειστικές ρωτάνε: «Σταματάνε οι άρρωστοι να αρρωσταίνουν το καλοκαίρι;». Τα μεροκάματα κάθε μήνα είναι ελάχιστα και οι εργαζόμενες σε μια διαρκή αναμονή για να δουλέψουν και να συμπληρώσουν τα ένσημα για μια στοιχειώδη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος τη δίνουν κάποιοι μεγαλοϋπάλληλοι του ΙΚΑ που συχνά δεν ελέγχονται, όπως καταγγέλλουν οι αποκλειστικές και χρειάζεται να πληρώσουν για να την αποκτήσουν 200.000-400.000 δραχμές.

Στα νοσηλευτικά ιδρύματα εργάζονται - λένε - ορδές παράνομων, ανειδίκευτων.

Γιατί, αναρωτιούνται, δεν προσλαμβάνουν νοσηλευτικό προσωπικό και προσωπικό από τον κλάδο μας ώστε και εμείς να εξασφαλιστούμε και οι ανάγκες των ασθενών να καλύπτονται, χωρίς να επιβαρύνονται οικονομικά;