Και τους τρέμουν του κάμπου οι κιοτήδες

και μ' ονόματα τους κράζουν πονηρά

κλέφτες κι απελάτες και προδότες

τους μισούν οι βασιλιάδες κι όλοι οι τύραννοι

(Κ. Παλαμάς)

ΜΕ μια ηρωική αγωνιστική σύνθεση του ζωγράφου Γ. Φαρσακίδη και συνοδευτικό το παλαμικό τετράστιχο φτάνει ο 6ος τόμος του σημαντικού ιστορικού έργου «ΕΠΕΣΑΝ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ», που την έκδοσή του αποφάσισε το 1988 η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ.

ΘΥΜΙΖΟΥΜΕ τα πρώτα λόγια στο προλογικό σημείωμα, που ξεκινούσε ο πρώτος τόμος. Εγραφε τότε: «Το ΚΚΕ δε φοβήθηκε ποτέ κανένα διωγμό, δε δίστασε μπροστά σε καμιά θυσία». Λόγια ενός μεγάλου δασκάλου, του Δημήτρη Γληνού, χαραγμένα στο χαρτί το 1943. Κι ήρθαν από τότε πολλά ακόμη χρόνια διωγμών, πολλές ακόμη, πάμπολλες θυσίες. Και το ΚΚΕ δε δίστασε. Ολόκληρη η 70χρονη ιστορία του είναι γραμμένη με το αίμα των ανθρώπων που «βάδισαν στο θάνατο για χάρη της ζωής, υπόμειναν το χειρότερο κάτεργο, για χάρη της ελευθερίας».

Ο ΝΕΟΣ τόμος του «Μαρτυρολογίου» καλύπτει τη χρονική περίοδο 12 Φλεβάρη 1945 - 31 Μάρτη 1946. Είναι ο χρόνος της μεταβαρκιζιανής λευκής τρομοκρατίας, με τα πογκρόμ των παρακρατικών συμμοριών, που με την καθοδήγηση των Αγγλων και σε συνεργασία με τη Χωροφυλακή νύχτα - μέρα σκόρπιζαν το θάνατο, τον όλεθρο σ' ολόκληρη τη χώρα.

ΔΕΝ είχε ακόμη στεγνώσει το μελάνι στις υπογραφές στη Συμφωνία της Βάρκιζας (12/2/1945) και 150 μοναρχοφασιστικές συμμορίες με 20.000 μέλη οπλισμένα δρούσαν με πλήρη ασυδοσία, σε συνεργασία με την Εθνοφυλακή και τη Χωροφυλακή. Υπολογίζεται, πως στους τέσσερις μήνες ύστερα από τη Συμφωνία είχαν δολοφονηθεί 560 αγωνιστές.

ΕΙΝΑΙ αποκαλυπτικά, σχετικά με τους στόχους που υπηρετούσε η Συμφωνία της Βάρκιζας, όσα έγραψε ο Γ. Βλάχος, εκδότης της «Καθημερινής», την επομένη που υπογράφτηκε: «...Εδώ συνεζήτησαν, υπέκυψαν, υπήρξαν πρόθυμοι για υποχωρήσεις. Τους επιάσατε με τα όπλα στα χέρια; Σκοτώστε τους, φανείτε αμείλικτοι»...

ΤΑ πρώτα κιόλας υπομνήματα, στα οποία η ΚΕ του ΕΑΜ καταγγέλλει τη ζοφερή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από τη δράση των συμμοριών και την παραβίαση της Συμφωνίας, έχουν ημερομηνία 20 Φλεβάρη 1945. Οχτώ μόλις μέρες από την υπογραφή. Και οι διαμαρτυρίες για τα εγκλήματα σχεδόν καθημερινές, με υποκριτικές τις διαβεβαιώσεις ότι θα ληφθούν και μάλιστα αυστηρά μέτρα. Λόγια ψεύτικα κι ωστόσο το όργιο της τρομοκρατίας και του «άγριου διωγμού» θέριευε.

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ αυτό έχει, με τη συνεχή και επίμονη αναζήτηση στοιχείων, πετύχει να μας δώσει σε λιτά κείμενα μια δραματική ώρα της χώρας μας. Υπομνήματα, διαμαρτυρίες, έγγραφα, και σ' όλα των παρακρατικών συμμοριών ο άγριος διωγμός.

ΟΣΟΙ έτυχε να ζήσουν σ' αυτή την κόλαση (στην επαρχία αλλά και στην Αθήνα) καθώς ξεφυλλίζουν τις 287 σελίδες θυμούνται, φρεσκάρουν αυτά που ξέρουν αλλά θα διαπιστώσουν επίσης ότι υπάρχουν και μερικά που δεν τα έμαθαν ποτέ. Ο νέος όμως αναγνώστης, που πρώτη φορά θα σταθεί σ' αυτό το αποτρόπαιο «πανόραμα» βίας, θανάτου, καταστροφής της ζωής, αλλά και του κόπου, που ο άνθρωπος μπόρεσε να κερδίσει με τον ιδρώτα του, σ' αυτόν είναι πραγματικό ξάφνιασμα καθώς ποτέ δεν άκουσε, κι όσα θρανία κι αν άλλαξε, για τη μεταβαρκιζιανή λευκή τρομοκρατία, ούτε μια λέξη!

ΕΚΑΤΟΝ πενήντα καπετανάτα, μοναρχοφασιστικών συμμοριών. Σαν αστακοί πάνοπλοι με εγγλέζικο οπλισμό αλωνίζουν ασύδοτοι τη χώρα. Μερικά ονόματα από τους παρακρατικούς που δρουν σε διάφορα διαμερίσματα της χώρας: ο Σούρλας στη Θεσσαλία, ο Κ. Βουρλάκης, ο Δ. Λασπιάς, ο Α. Μπουλουκούτας - ο παρακρατικός συμμορίτης, που στις 29 τ' Απρίλη 1945 σκότωσε με το πιο φριχτό θάνατο το δάσκαλο στέλεχος του ΕΑΜ Νίκο Μαντέλη και τον Παύλο Μπουρμπούλη...

ΕΙΝΑΙ ατελείωτο αλλά και εκπληκτικό το υλικό που δίνουν αυτά, που δημοσιεύονται στον 6ο τόμο. Ο Ν. Κορωναίος είναι ένας αφανής ήρωας. Στις 13 Οχτώβρη 1944 έκοψε τα φιτίλια στις αποθήκες πυρομαχικών Αγίων Αναργύρων. Κι έσωσε από βέβαιη καταστροφή το Ραδιοφωνικό Σταθμό. Του έδωσαν τότε επαίνους και τιμές. Μόλις όμως έφτασαν οι εθνοφύλακες πιάστηκε και βασανίστηκε άγρια. Και τον έβαλαν στη φυλακή. Ο 6ος τόμος του σημαντικού αυτού έργου κλείνει με το ποίημα «Ηρωες» και σχέδιο του Δημήτρη Μαυραγάνη.

Το ακαδημαϊκό άσυλο επανήλθε στην επικαιρότητα μετά την παραγγελία του εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης Βασ. Φλωρίδη, που κάλεσε τις αστυνομικές αρχές της πόλης να έχουν έτοιμο σχέδιο επέμβασης στα ιδρύματα και να το υλοποιούν χωρίς την άδεια της Επιτροπής Ασύλου ή της Συγκλήτου, όταν έχουν «πληροφορίες» ότι κατασκευάζονται ή αποθηκεύονται στους χώρους του πανεπιστημίου «βόμβες μολότοφ».

Η παρέμβαση της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης αυτή ακριβώς την περίοδο εξυπηρετεί δυο στόχους: Τη δημιουργία κλίματος τρομοκρατίας λίγες μέρες πριν τον αγωνιστικό εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου και την ενίσχυση της συζήτησης που έχει ανοίξει η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια, «ζυμώνοντας» την ιδέα περιορισμού ή ακόμα και κατάργησης του ακαδημαϊκού ασύλου που δήθεν ...έχει «εκφυλιστεί».

«Για την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας, της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, αναγνωρίζεται το Πανεπιστημιακό Ασυλο». Αυτή είναι η διατύπωση, το πνεύμα και το γράμμα του ισχύοντος νόμου - πλαισίου, του 1268/82, για το ακαδημαϊκό άσυλο. Το άσυλο, σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, καλύπτει όλους τους χώρους των ΑΕΙ και αρμόδιο όργανο για να αποφασίσει ενδεχόμενη άρση του ασύλου είναι η τριμελής Επιτροπή Ασύλου (αποτελούμενη από τον πρύτανη, ένα μέλος του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού του ιδρύματος κι έναν εκπρόσωπο των φοιτητών) ή η Σύγκλητος σε περίπτωση αδυναμίας της Επιτροπής Ασύλου να συνεδριάσει. «Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμοδίου οργάνου του ΑΕΙ επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής», σημειώνει επίσης ο νόμος - πλαίσιο που ισχύει μέχρι σήμερα.

Βασιζόμενος σ' αυτή την τελευταία ρήτρα του νόμου και στην υπάρχουσα νομοθεσία περί εκρηκτικών, ο εισαγγελέας ψάχνει αφορμές, κατασκευασμένες ή όχι, και έτσι δικαιολογεί την προτροπή του προς τις αστυνομικές αρχές να «μπουκάρουν» με σχέδιο στα πανεπιστήμια. Η όλη επιχειρηματολογία παραπέμπει λίγο στο «ράβδος στη γωνία, άρα βρέχει»...

Αντί να απασχολούνται οι δικαστικοί και οι κατασταλτικοί μηχανισμοί με το πώς θα «εισβάλουν» στα πανεπιστήμια, ας ασχοληθούν με την εγκληματικότητα, η οποία είναι κοινωνικό πρόβλημα που υπάρχει παντού (δε φταίει το άσυλο γι' αυτή), δε γεννιέται ούτε εκτρέφεται στο πανεπιστήμιο. Οι προβοκάτσιες και ο «κλεφτοπόλεμος» που στήνεται, κατά καιρούς, μεταξύ αστυνομίας και «γνωστών - αγνώστων», δεν έχουν καμιά σχέση με το πανεπιστημιακό άσυλο, αλλά φορτώνονται σε αυτό, με σκοπό ακριβώς την κατάλυσή του.

Γιατί όμως πυκνώνουν στις μέρες μας τέτοιες παρεμβάσεις; Η απάντηση βρίσκεται στις αναδιαρθρώσεις που ετοιμάζονται, στις αντιδραστικές αλλαγές που προτείνουν για την ανώτατη εκπαίδευση τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ, που συνυπογράφουν και υλοποιούν τις κατευθύνσεις της ΕΕ.

Το ακαδημαϊκό άσυλο κατοχυρώνει την ελεύθερη επιστημονική αναζήτηση και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Εχει πάψει η ανάγκη αυτής της κατοχύρωσης; Κάθε άλλο! Ποιον εξυπηρετεί, λοιπόν, η κατάργηση του ασύλου; Αυτούς που θέλουν να ελέγχουν και να χειραγωγούν την ελεύθερη έκφραση των ιδεών, τους επιστήμονες, την επιστημονική έρευνα που διεξάγουν και συνολικά την ανθρώπινη σκέψη, υποτάσσοντάς τη στα συμφέροντα του κεφαλαίου. Αυτός είναι, όμως, ο στόχος των αναδιαρθρώσεων που ετοιμάζονται: Πλήρης έλεγχος της επιστημονικής σκέψης και έρευνας από το κεφάλαιο και τους υποστηρικτές του.

Ηδη σήμερα από τα προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ έχουν εξοβελιστεί τα μαρξιστικά μαθήματα. Η έρευνα χρηματοδοτείται κυρίως από ευρωπαϊκά προγράμματα και ιδιώτες, γεγονός που καθορίζει τις κατευθύνσεις και τα αποτελέσματα της έρευνας, σύμφωνα με το αν εξασφαλίζει κέρδη στο κεφάλαιο, αν υπηρετεί την επιβίωση και την ισχυροποίηση του καπιταλισμού. Με τις επιχειρούμενες αναδιαρθρώσεις, αυτή η ιδεολογική μονομέρεια θα ενταθεί στο έπακρο.

Σε ένα ιδιωτικοποιημένο ίδρυμα, πλήρως ευθυγραμμισμένο με τις απαιτήσεις της «αγοράς», δε χωράει μια λαϊκή κατάκτηση, ένας δημοκρατικός θεσμός, όπως το ακαδημαϊκό άσυλο! Σε ένα ίδρυμα όπου θα έχουν διεισδύσει οι επιχειρήσεις και θα παραγγέλνουν τους αποφοίτους που θέλουν να έχουν αύριο ως εργαζόμενους και την έρευνα που θα καθιστά πιο κερδοφόρα τα προϊόντα τους... οι επιχειρήσεις θα είναι τα αφεντικά, η δικιά τους γνώμη θα κυριαρχεί, η όποια πολυφωνία θα αποτελεί... κόστος για την επιχείρηση, ενώ τα συμφέροντα του λαού και των εργαζομένων θα κρίνονται εξ ορισμού εχθρικά! Εξάλλου, σε καμιά ιδιωτική επιχείρηση δεν υφίσταται άσυλο!

Για να υπηρετήσει αυτό το στόχο η κυβέρνηση, επιχειρεί στο προσχέδιο για το νέο νόμο - πλαίσιο να αλλάξει εντελώς, να διαστρεβλώσει - θα λέγαμε - τον ορισμό του ακαδημαϊκού ασύλου και από κατάκτηση που προστατεύει το λαϊκό κίνημα να μετατρέψει το άσυλο σε αντιδραστικό όπλο κατά του κινήματος. Συγκεκριμένα, η διατύπωση του προσχεδίου της κυβέρνησης έχει ως εξής: «Το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών και για την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, στη μάθηση και την εργασία όλων ανεξαιρέτως των μελών των ΑΕΙ».

Το εδάφιο που προστίθεται για την «προστασία του δικαιώματος στη μάθηση και την εργασία» ανοίγει δρόμο για την ποινικοποίηση όχι μόνο των καταλήψεων, αλλά και πολλών άλλων μορφών αγώνα μέσα στα ιδρύματα (συμβολικές παραστάσεις διαμαρτυρίας κ.ά.) και, το σημαντικότερο, ποινικοποιεί ακόμα και τις γενικές συνελεύσεις και τις συλλογικές διεργασίες φοιτητών και εργαζομένων, όταν λαμβάνουν χώρα σε χώρο ή ώρα εργασίας ή μαθήματος! Δίνει ισχυρότατο όπλο στα χέρια μιας ενδεχόμενα αυταρχικής διοίκησης σε ένα ίδρυμα να καταστείλει κάθε μορφή αγώνα και πολλές μορφές συνδικαλιστικής έκφρασης.

Και το ενδεχόμενο να διοικούνται τα ιδρύματα από όλο και πιο αυταρχικές διοικήσεις δεν είναι απίθανο. Οσο περισσότερο εφαρμόζονται οι αναδιαρθρώσεις, τόσο περισσότερο οι διοικήσεις θα αποκτούν χαρακτηριστικά «μάνατζερ», χαρακτηριστικά «σκληρού εργοδότη», που απαγορεύει κινητοποιήσεις και αγωνιστικές διεργασίες, ώστε να μη χάνεται ούτε μια ώρα «παραγωγής» για το ίδρυμα... Τα ιδρύματα θα κυνηγούν τους «δείκτες παραγωγικότητας» γιατί από αυτούς θα κρίνεται η χρηματοδότηση και η... βιωσιμότητά τους. Φτιάχνουν, λοιπόν, από τώρα το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων - ΑΕ(Ι)!

Οι αγωνιστικές αποφάσεις που στήριξαν φοιτητές σε πολλές γενικές συνελεύσεις και την περασμένη βδομάδα, το κοινό κάλεσμα συντονισμού του αγώνα 34 φοιτητικών συλλόγων και η διάθεση από την πλειοψηφία των φοιτητών να συνεχίσουν έναν πολύμορφο αγώνα, είναι ήδη μια σοβαρή παρακαταθήκη. Που αποδεικνύει ότι η αντίδραση στα νέα μέτρα δεν είναι στείρα, ούτε πηγάζει από οποιαδήποτε λογική συντήρησης και διατήρησης της υπάρχουσας κατάστασης. Είναι μια βαθιά κραυγή αλλαγής.

Στους αγώνες για την Παιδεία, η κυβέρνηση απάντησε με ελιγμούς, με αναβολή της κατάθεσης του νέου νόμου και της συζήτησης για την αναθεώρηση του άρθρου 16. Την ίδια στιγμή, μέσα στα Πανεπιστήμια η ανάπτυξη των αγώνων βρίσκει απέναντί της τη συμπαιγνία ΝΔ - ΠΑΣΟΚ για αποκλιμάκωση των κινητοποιήσεων στην Παιδεία και εφαρμογή των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων, την προπαγάνδα της αστικής τάξης ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι μονόδρομος, τη στάση φοιτητικών παρατάξεων που βάζουν νερό στο μύλο της αποκλιμάκωσης.

Το κρίσιμο και κομβικό ζήτημα είναι η ένταση της σύγκρουσης με την κυβερνητική πολιτική παρά τους ελιγμούς. Η συνέχεια της πάλης, ώστε να γονιμοποιηθεί η αγωνιστική διάθεση και η δυναμική και να μην είναι ο αγώνας ένα πυροτέχνημα. Αυτή είναι ίσως και η μεγαλύτερη συμβολή της Πανσπουδαστικής σε αυτή τη φάση, κόντρα στην ανοιχτή ή συγκαλυμμένη υπονόμευση από τις άλλες δυνάμεις.

Εκείνο που ξεσηκώνει πρωτίστως τους φοιτητές είναι τα προβλήματα που ήδη βιώνουν. Η απαξίωση των πτυχίων τους. Το λαχανιασμένο κυνηγητό σεμιναρίων, ξένων γλωσσών, εκμάθησης υπολογιστών, πρακτικών ασκήσεων για να βγουν στην αγορά εργασίας με περισσότερα «προσόντα», καθώς το πτυχίο και οι σπουδές τους δεν αρκούν. Ακόμα, σε πολλές σχολές των ΤΕΙ περιμένουν στην ουρά για να κάνουν ένα εργαστήριο, η υλικοτεχνική υποδομή είναι ανύπαρκτη, ενώ η φοιτητική μέριμνα παρέχεται με το σταγονόμετρο.

Οι αντιδραστικές αλλαγές που προωθούνται όχι μόνο δε λύνουν τα προβλήματα, αλλά διογκώνουν τους ταξικούς φραγμούς και χτυπούν το δικαίωμα στη μόρφωση. Η αναθεώρηση του άρθρου 16 δεν αφορά απλά στην «ελευθερία» να ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια. Εκείνο που χτυπάει είναι η δημόσια και δωρεάν Παιδεία στο σύνολό της. Η εμπειρία άλλωστε από άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι ενδεικτική: Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, είτε έχουν ιδρυθεί από ιδιώτες είτε από το δημόσιο, τα πανεπιστήμια υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς και λαμβάνουν το ίδιο ποσό κρατικής χρηματοδότησης, ενώ παντού υπάρχουν δίδακτρα.

Η «ανταγωνιστικότητα», η «απελευθέρωση» και η συνύπαρξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα είναι γνωστές έννοιες στους φοιτητές. Αλλωστε, η συνύπαρξη του ιδιωτικού και του δημόσιου σε νοσοκομεία και σχολεία όχι μόνο δε συνέβαλε στην αναβάθμιση του δημόσιου τομέα, αλλά οδήγησε στην απαξίωσή του.

Ο κυοφορούμενος νέος νόμος - πλαίσιο, όπως φανερώνει το προσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, βάζει ταφόπλακα στη δημόσια και δωρεάν Παιδεία, στην ίδια τη μόρφωση. Πέρα από επιμέρους πλευρές, το κύριο είναι η καρδιά του νόμου, η επιχειρηματική δραστηριότητα στα Πανεπιστήμια, που ισοδυναμεί με λειτουργία πανεπιστημίων με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Πανεπιστήμια που ο «χορηγός» επενδύει ζεστό χρήμα, αλλά θέτει και όρους για τη διαχείρισή του. Και εκείνο που έχει ανάγκη η Παιδεία, εκείνο που έχει ανάγκη η νεολαία, η ίδια η μόρφωση, δεν μπορεί να παρέχεται με όρους ανταποδοτικότητας. Και κυρίως δεν μπορεί να παρέχεται στο πλαίσιο της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Φοιτητές και σπουδαστές, απέναντι σε αυτήν την επίθεση, πρέπει να μείνουν αμετακίνητοι στις απαιτήσεις τους. Να διεκδικήσουν όλα τα δικαιώματά τους, να γυρίσουν την πλάτη στα ψευτοεπιχειρήματα του «δε σηκώνει η οικονομία», του «θα χάσουμε το τρένο της Ευρώπης» και του στημένου «διαλόγου». Για να δυναμώνει η διέξοδος της αντίδρασης, να προετοιμάζεται η όξυνση του αγώνα και η κλιμάκωσή του. Κανένας αγώνας δε δυνάμωσε από την αναμονή και τη μετάθεση. Είναι η συνέχεια, η διάρκεια και ο προσανατολισμός που δίνει δύναμη.

Ο αγώνας φοιτητών και σπουδαστών βρίσκει στην εξέλιξή του τη σθεναρή και ενορχηστρωμένη αντίδραση δυνάμεων που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο παρέχουν στήριξη στις αναδιαρθρώσεις.

Στην κατεύθυνση αυτή «πρώτη και καλύτερη» είναι η κυβερνητική παράταξη σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, η ΔΑΠ, που παίζει το ρόλο του απεργοσπάστη. Προσπαθεί να εξωραΐσει την κυβερνητική πολιτική και καλεί τους φοιτητές στο στημένο «διάλογο», για να τους κάνει συνένοχους της κυβερνητικής πολιτικής. Υποκριτικά υποστηρίζει ότι ο νέος νόμος, για παράδειγμα, δεν προβλέπει περικοπές στη διανομή συγγραμμάτων, τη στιγμή που το Συμβούλιο του ΤΕΙ Πειραιά (όπου συμμετέχει και η ΔΑΠ) αποφάσισε περικοπή στην παροχή συγγραμμάτων, ενώ εγκύκλιος του υπουργείου μιλάει επίσης για ανάγκη περικοπών.

Η ΠΑΣΠ έχει κύριο μέλημά της να αποενοχοποιήσει το ΠΑΣΟΚ, εξαπολύοντας αντιΝΔ κορόνες. Αυτό δεν την εμποδίζει να ψηφίζει τις προτάσεις της ΔΑΠ (π.χ. στην Οδοντιατρική) και την ίδια στιγμή να συμμετέχει σε κοινά πλαίσια με τους αριστεριστές (ΕΑΑΚ) και τον ΣΥΝ (ΔΙΚΤΥΟ). Η αθώωση του ΠΑΣΟΚ κονταίνει τα ποδάρια του αγώνα, καθώς έτσι δε συγκρούεται με την πηγή της αντιλαϊκής και αντιεκπαιδευτικής πολιτικής, την κοινή πολιτική ΕΕ - ΝΔ - ΠΑΣΟΚ. Χρειάζεται με ακόμα μεγαλύτερη επιμονή να αποκαλυφτεί η ευθύνη και ο ρόλος του ΠΑΣΟΚ, ακόμα και σε ψηφοφόρους και μέλη της ΠΑΣΠ που αντιπαλεύουν αυτή την πολιτική, ώστε η πάλη τους να έχει αντίκρισμα. Προς το παρόν η οποιαδήποτε «μάχιμη» πλευρά της ΠΑΣΠ εκφράζεται κύρια όταν κονταροχτυπιέται με αγωνιστικές προτάσεις (π.χ. στο Πάντειο και στη Γεωπονική). Αλλωστε, το γενικό «δημόσια και δωρεάν Παιδεία» που ευαγγελίζεται η ΠΑΣΠ χωράει και χορηγούς και επιχειρήσεις και μάνατζερ (όπως για παράδειγμα τα πλαίσιά της στα ΤΕΙ).

Η παράταξη του ΣΥΝ, το ΔΙΚΤΥΟ, προβάλλει τη γραμμή της αναμονής και της αναβολής, όπως ακριβώς και η ΠΑΣΠ. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατηγορεί την ΠΚΣ ότι... βιάζεται στον αγώνα, τηρώντας την ίδια στάση αναμονής με το ΠΑΣΟΚ. Προσπαθεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, όταν ζητάει μια «καλή» «αξιολόγηση» (με «ακαδημαϊκά» κριτήρια), αποστεώνοντας την «αξιολόγηση» από την ουσία της που είναι η κατηγοριοποίηση των ιδρυμάτων ανάλογα με τους όρους της αγοράς.

Τα ΕΑΑΚ, τη βδομάδα που πέρασε, απέσυραν τη στήριξη που είχαν αναγκαστεί να δώσουν σε αγωνιστικές αποφάσεις στον προηγούμενο γύρο, ανοίγοντας το δρόμο στη ΔΑΠ να πάρει τις συνελεύσεις (π.χ. στο Χημικό, στο Πάντειο). Ο τυχοδιωκτισμός και οι ακροβατισμοί τους δεν έχουν όριο. Αφού στην αρχή έλεγαν ότι οι συνθήκες είναι ανώριμες για κίνημα (ταυτίζοντας το κίνημα με τις εξάρσεις του), πέρασαν στη γνωστή τακτική «ό,τι δεν μπορώ να ελέγξω, το συκοφαντώ και το διαλύω». Αποκαλυπτική είναι η στάση που έχουν απέναντι στο μαθητικό κίνημα (έφτασαν σε σημείο να ζητούν τη διάλυση του Συντονιστικού των μαθητών) και απέναντι στην ανάγκη κοινού αγώνα με τους εργαζόμενους, ενώ ασκούν πολεμική στο συντονισμό των συλλόγων στη βάση των αποφάσεων των συνελεύσεων που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Το μεγάλο «στοίχημα» είναι να μπουν μάζες φοιτητών και σπουδαστών στον αγώνα, να συνειδητοποιηθεί ότι αυτή η πολιτική είναι ωρολογιακή βόμβα που ήδη βρίσκεται στα θεμέλια της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Δεν παίρνει διορθώσεις και αναμονή. Χρειάζεται να μπει στο επίκεντρο της διεκδίκησης μια ριζικά διαφορετική λογική. Που σε καθημερινή βάση να διαδίδεται και να εξοπλίζει τους φοιτητές και σπουδαστές, να αναδεικνύει συνεχώς τη δύναμη που έχουν στα χέρια τους. Και δύναμη είναι η δίκαιη φωνή τους, οι ανάγκες τους, που πρέπει να μπουν στο προσκήνιο. Να γίνουν σύνθημα ενιαίου δυναμικού αγώνα, μαζί με μαθητές, εργαζόμενους και εκπαιδευτικούς. Και με τις ανάγκες τους σημαία, να απαιτήσουν την ικανοποίησή τους. Γυρνώντας την πλάτη σε όσους βάζουν τρικλοποδιές στον αγώνα, να διεκδικήσουν τα όνειρά τους.

«Να καθιερωθεί ο δεσμευτικός 4ετής προγραμματισμός "βάσει στόχων"».

Μάνατζερ: «Να εξασφαλιστεί η ευέλικτη και διαφανής διαχείριση των πόρων των ΑΕΙ, με την καλύτερη οργάνωση των οικονομικών υπηρεσιών, με την προκήρυξη των θέσεων των προϊσταμένων».

Ασυλο: «Σε απολύτως έκτακτες περιπτώσεις, το Πρυτανικό Συμβούλιο αναλαμβάνει την ευθύνη των αποφάσεων οι οποίες επικυρώνονται ή μη από τη Σύγκλητο (ψήφος εμπιστοσύνης) τις αμέσως προσεχείς ημέρες».

«Να ενισχυθούν οικονομικά οι ασθενείς φοιτητές με αντισταθμιστικές υποτροφίες και με μακροπρόθεσμα άτοκα εκπαιδευτικά δάνεια».

«Κατάργηση του ενός και μοναδικού συγγράμματος (χωρίς να καταργηθεί η οικονομική ενίσχυση για την αγορά συγγραμμάτων), με τη χρήση πολλαπλής βιβλιογραφίας και της δανειστικής βιβλιοθήκης, με τη σύνταξη οδηγών μελέτης και βοηθημάτων (...), με τη χρήση του διαδικτύου και της ιστοσελίδας του μαθήματος».

Εκλογή πρυτανικών αρχών: «Να κατοχυρωθεί η καθολική ψηφοφορία των μελών κάθε ομάδας ψηφοφόρων».

«Να εξασφαλιστεί η διαφάνεια και η αξιοκρατία κατά την εκλογή, εξέλιξη και μονιμοποίηση των διδασκόντων και ερευνητών, με το "άνοιγμα" των εκλεκτορικών σωμάτων και των εισηγητικών επιτροπών (τουλάχιστον κατά το 1/3) σε εκλέκτορες από άλλα Ιδρύματα του εσωτερικού ή και του εξωτερικού».

«Στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού (...) κάθε ΑΕΙ συντάσσει τετραετές ακαδημαϊκό - αναπτυξιακό πρόγραμμα».

Μάνατζερ: «Σε κάθε ΑΕΙ συνίσταται μια (1) οργανική θέση εκτελεστικού διευθυντή οικονομικών κα διοικητικών υποθέσεων για την καλύτερη εξυπηρέτηση του έργου των οικονομικών και διοικητικών υπηρεσιών».

Ασυλο: «Αρμόδιο όργανο είναι το Πρυτανικό Συμβούλιο(...) Το αρμόδιο όργανο αποφασίζει κατά πλειοψηφία».

«Σε φοιτήτριες και φοιτητές προπτυχιακού επιπέδου μπορούν να παρέχονται (...) ανταποδοτικές υποτροφίες». «Φοιτήτριες και φοιτητές που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν άτοκα εκπαιδευτικά δάνεια».

Θα διανέμεται δωρεάν μόνο ένα σύγγραμμα δωρεάν ανά μάθημα και τα υπόλοιπα επί πληρωμή. «Κάθε διδάσκων οφείλει να διανέμει, με δαπάνες του ΑΕΙ στο οποίο ανήκει, αναλυτικό διάγραμμα μελέτης το οποίο θα περιλαμβάνει τη διάρθρωση της ύλης του μαθήματος, σχετική βιβλιογραφία, άλλη τεκμηρίωση και συναφή πληροφόρηση».

«Ο Πρύτανης και οι Αντιπρυτάνεις εκλέγονται από ειδικό σώμα εκλεκτόρων που απαρτίζεται από το σύνολο (...) των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητριών και φοιτητών του Πανεπιστημίου».

Για την εκλογή και εξέλιξη μελών ΔΕΠ: «Ενα από τα μέλη της τριμελούς εισηγητικής επιτροπής απαιτείται να προέρχεται από Τμήμα άλλου ΑΕΙ της ημεδαπής ή της αλλοδαπής».

Motion Team

Από τα συλλαλητήρια που ανάγκασαν την κυβέρνηση να μεταθέσει το χρόνο κατάθεσης του νέου νόμου -πλαισίου

Οι ιδιαίτερα μαζικές και μαχητικές κινητοποιήσεις φοιτητών, σπουδαστών, εκπαιδευτικών κι εργαζομένων την ίδια περίοδο ανάγκασαν την κυβέρνηση να μην καταθέσει το νόμο μέσα στο καλοκαίρι, προκειμένου να αποκλιμακώσει τις αντιδράσεις. Προσπαθώντας να νομιμοποιήσει το αντιδραστικό νομοθέτημα, η κυβέρνηση εξάγγειλε «διάλογο», όμως η άμεση απάντηση του κινήματος που βρισκόταν στους δρόμους, ήταν η καταγγελία του διαλόγου ως «στημένου» και «προσχηματικού», ως μια προσπάθεια να εγκλωβιστεί το κίνημα σε ένα παζάρι για το πόσα περισσότερα δικαιώματα θα απεμπολήσει.

Το αντιδραστικό νομοθέτημα της κυβέρνησης οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων πανεπιστημίων. Στον ίδιο ακριβώς στόχο που οδηγεί και η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Στην ουσία, αυτές οι συνολικές αναδιαρθρώσεις για την Ανώτατη Εκπαίδευση έρχονται να συνδέσουν όλους τους νόμους που έχουν ψηφιστεί τα τελευταία χρόνια και να θεμελιώσουν την πολιτική της Μπολόνια στη χώρα μας. Συνέπειά τους θα είναι ο πολλαπλασιασμός των ταξικών φραγμών στην Ανώτατη Εκπαίδευση και η πλήρης χειραγώγηση της εξέλιξης της επιστήμης σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κεφαλαίου.

Βέβαια, κοινή διαπίστωση του λαού, της νεολαίας και του συνόλου της ακαδημαϊκής κοινότητας είναι ότι και σήμερα τα πράγματα στην Ανώτατη Εκπαίδευση κάθε άλλο παρά ρόδινα είναι... Το ζήτημα όμως σε ποια κατεύθυνση θα κινηθούν οι όποιες αλλαγές, ποιον θα εξυπηρετούν.

Motion Team

Στις 13 Οκτώβρη κυκλοφόρησε στους δημοσιογράφους ένα σύντομο κείμενο με τίτλο «Διακήρυξη πανεπιστημιακών υπέρ της μεταρρύθμισης του νόμου - πλαισίου για τα ΑΕΙ», που φέρει τις υπογραφές 490 πανεπιστημιακών από όλα τα ιδρύματα της χώρας, ανάμεσά τους και ο ίδιος ο πρόεδρος του ΕΣΥΠ, Θ. Βερέμης. Πρόκειται σαφώς για μια μειοψηφία στο σύνολο των χιλιάδων πανεπιστημιακών από τα 21 ιδρύματα της χώρας, που κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση με τις τοποθετήσεις των συλλογικών οργάνων των πανεπιστημίων και των πανεπιστημιακών, τα οποία στην πλειοψηφία τους έχουν πάρει θέση κατά του νόμου - πλαισίου. Η μονοσέλιδη αυτή «διακήρυξη» υποστηρίζει ότι το προσχέδιο του υπουργείου (μαζί και τα πορίσματα του ΕΣΥΠ και των πρυτάνεων) πρέπει να υιοθετηθούν ως κείμενα διαλόγου και να αποτελέσουν τη βάση των αλλαγών που θα γίνουν σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Πρόκειται δηλαδή για «μια χούφτα» υποστηρικτών της κυβερνητικής πολιτικής.

Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας ένα άλλο πολυσέλιδο κείμενο από το Ελληνικό Ιδρυμα Εξωτερικής και Ευρωπαϊκής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) που εμφανίζεται ως «εμπειρική» έρευνα και καταλήγει σε συμπεράσματα για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην Ανώτατη Εκπαίδευση, που... όλως τυχαίως συμπίπτουν με το προσχέδιο της κυβέρνησης.

Αντίστοιχα, στις αρχές του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους, κυκλοφόρησε ένα κείμενο των πρυτανικών αρχών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, που αφού φρόντιζε να «απαγορέψει» στην ουσία κάθε μορφή αγώνα των φοιτητών (από καταλήψεις έως παραστάσεις διαμαρτυρίας), κατέληγε υποστηρίζοντας ανοιχτά το προσχέδιο της κυβέρνησης. Και σε αυτό το κείμενο επιχειρήθηκε η συλλογή υπογραφών από πανεπιστημιακούς.

Πιο εντυπωσιακά όμως και αποκαλυπτικά για την ταύτιση της πολιτικής ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, αλλά ακόμα και του ΣΥΝ στο θέμα του νόμου - πλαισίου, είναι δυο κείμενα που παρουσιάζουμε παρακάτω από κάποια «πρωτοβουλία πανεπιστημιακών» και από μια τάση του ΣΥΝ.

Μια επιστημονική κάλυψη στις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για την Ανώτατη Εκπαίδευση επιχειρεί να δώσει η πρωτοβουλία πανεπιστημιακών που έχουν κυκλοφορήσει το κείμενο με τίτλο: «Μεταρρύθμιση του πανεπιστημίου με πυξίδα την κοινή λογική». Σύμφωνα με πληροφορίες, το κείμενο συνυπογράφεται και από πανεπιστημιακούς που κινούνται στο χώρο του ΣΥΝ, πράγμα που δε δημιουργεί έκπληξη, αφού κάποιοι από αυτούς υπογράφουν ταυτόχρονα και άλλα παρόμοια κείμενα που μοιάζουν διαφορετικών... κομματικών τοποθετήσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν παίρνουν θέση ενάντια στην αναθεώρηση του άρθρου 16 και... ξεμπερδεύουν λέγοντας ότι και σήμερα είναι υπαρκτή η ιδιωτικοποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος. Αρα, σύμφωνα με τη «λογική» τους, η ιδιωτικοποίηση είναι κάτι σαν... φυσικό φαινόμενο, το οποίο δεν αλλάζει!

Σύμφωνα με αυτό το κείμενο, η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει με τους χειρισμούς της «αντίθετο κλίμα από αυτό που θα χρειαζόταν μια σοβαρή και συναινετική μεταρρυθμιστική προσπάθεια». Δηλαδή, ξεκαθαρίζουν από την πρώτη παράγραφο ότι το πρόβλημά τους δεν είναι με την ουσία της κυβερνητικής πολιτικής, αλλά με τους χειρισμούς, που χάλασαν το εξ αρχής διαφαινόμενο «συναινετικό κλίμα» (βλέπε δυναμικοί αγώνες που φρέναραν τις αντιδραστικές αλλαγές)!

Στη συνέχεια μιλούν για αύξηση της χρηματοδότησης, συνδεδεμένη όμως με την «αξιολόγηση», δηλαδή σε μορφή «μπόνους» προς όσα ιδρύματα συμμορφώνονται με τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις. Σ' αυτό το πνεύμα ζητούν εφαρμογή της «αξιολόγησης», του ελέγχου, δηλαδή, για το κατά πόσο προχωρούν οι αναδιαρθρώσεις σε κάθε ίδρυμα, πόσο εντείνεται η ιδιωτικοποίησή του. Μάλιστα, φτάνουν στο σημείο να μιλούν ακόμα και για «πιστοποίηση», που παραπέμπει σε... αφαίρεση του τίτλου του ΑΕΙ από τα ιδρύματα που δε θα προσαρμόζονται και θα αντιστέκονται.

Ζητούν να αποκτήσουν τα προγράμματα σπουδών «εξατομικευμένο» και «σεμιναριακό» χαρακτήρα, δηλαδή άνθρωποι με το ίδιο πτυχίο να μαθαίνουν εντελώς διαφορετικά πράγματα και τα επιστημονικά αντικείμενα να αλλάζουν κάθε τρεις και λίγο, σύμφωνα με τις πρόσκαιρες απαιτήσεις των εργοδοτών. Σ' αυτό το σημείο δείχνουν και πόσο αποστρέφονται τους αγώνες, αφού λένε το αμίμητο: «Τα μαζικά αμφιθέατρα δημιουργούν μαζικούς φοιτητές και άκριτη δράση»!

Στο ίδιο πνεύμα, κάνουν και για τα συγγράμματα, το άσυλο, την εκλογή πρυτανικών αρχών τις ίδιες ακριβώς προτάσεις με την κυβέρνηση και την ΑΡΣΗ.

Το πιο εντυπωσιακό ίσως από όλα τα κείμενα που έχουν κυκλοφορήσει με προτάσεις για τα πανεπιστήμια και για το νόμο - πλαίσιο, είναι αυτό της πλατφόρμας του ΣΥΝ με τίτλο «Αριστερά Σήμερα» (ΑΡΣΗ). Τα στελέχη του ΣΥΝ λοιπόν, συμφωνούν πλήρως με τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις που προτείνει η κυβέρνηση και καταθέτουν ένα κείμενο που από την αρχή μέχρι το τέλος του... αντιγράφει ουσιαστικά το προσχέδιο της κυβέρνησης!

Βέβαια, πανεπιστημιακοί που πρόσκεινται στο ΣΥΝ έχουν ήδη συνυπογράψει μαζί με τον Θ. Βερέμη την υποτιθέμενη «Διακήρυξη» των 490 πανεπιστημιακών, το κείμενο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου κ.ο.κ. Δηλαδή, έχει εμφανιστεί ήδη μια ομάδα πανεπιστημιακών του ΣΥΝ που περιφέρει τις υπογραφές της από το ένα υποστηρικτικό κείμενο του νόμου - πλαίσιο στο άλλο! Ενιωσαν όμως την ανάγκη να ξαναπούν τα ίδια πράγματα, να ξαναπούν ότι στηρίζουν την αντιδραστική πολιτική της κυβέρνησης έχοντας την επίσημη σφραγίδα του κόμματός τους.

Ετσι, οι όροι «ευελιξία», «αυτοτέλεια», «αξιολόγηση», αλλά και η στήριξη της θέσης για «μάνατζερ» στα ιδρύματα, για αλλαγή του καθεστώτος του ακαδημαϊκού ασύλου κ.ο.κ. δίνουν και παίρνουν στο κείμενο της πλατφόρμας του ΣΥΝ... Ομως όσο κι αν ψάξαμε, πουθενά δε βρήκαμε την απαίτηση του κινήματος για αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση στην υπηρεσία των αναγκών του λαού.