Μαρίνα Χαντς και με την πλάτη γυρισμένη ο Ζαν Λουί Κουλός

Διαβασμένη άριστα, λοιπόν, προσπάθησε, και ως ένα μεγάλο σημείο τα κατάφερε, να μεταφέρει στον κινηματογράφο όλες τις ανησυχίες του συγγραφέα. Ο οποίος, γράφοντας για την πουριτανική Αγγλία των αρχών του 1900 (το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1928), χτύπησε καίρια την αστική κοινωνική και ερωτική υποκρισία. Το όνομά του, στη συνέχεια, ήταν συνώνυμο με την πρόκληση!

Ομως, ας μη σταθούμε στον συγγραφέα, που, έτσι και αλλιώς, πολλές συζητήσεις γίνονται για το όνομά του (είχε κατηγορηθεί και σαν πράκτορας των Γερμανών κατά τον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο, μένοντας χωρίς διαβατήριο. Η γυναίκα του ήταν Γερμανίδα). Το βιβλίο, που είναι κατά κάποιον τρόπο και, ως ένα σημείο, αυτοβιογραφικό του συγγραφέα, ο πατέρας του ήταν λαϊκής προέλευσης και πότης και η μητέρα του αριστοκρατικής καταγωγής και συμπεριφοράς, καταπιάνεται με την ερωτική επιθυμία. Με την ερωτική ελευθερία, καλύτερα. Δυο άτομα διαφορετικά, που ακόμα και το σχήμα του κορμιού τους μαρτυρά τη διαφορετική ταξική τους προέλευση, βρίσκονται, από διαφορετικές αφετηρίες είναι αλήθεια, στον ίδιο δρόμο. Στο δρόμο της αναγκαστικής μοναξιάς.

Τα άτομα αυτά, κόντρα στα κοινωνικά είθισται της εποχής, κόντρα στις εσωτερικές τους αναστολές, υπακούοντας στα «ζωώδη» ένστικτα, στη φύση, η οποία έχει τους δικούς της κανόνες, δεν μπορούν να αποτρέψουν το κοινωνικά απαγορευμένο, αλλά νομοτελειακό, ερωτικό αντάμωμά τους. Οταν αυτή η ερωτική επαφή φτάσει στην κορύφωσή της, τότε, με μιας, όλη η κοινωνική υποκρισία, όλες οι απαγορεύσεις, όλοι οι κοινωνικοί κανόνες, γίνονται κομμάτια! Τα κορμιά είναι πιο ισχυρά από τα «έθιμα» και τους «νόμους». Η ερωτική επιθυμία όταν εκδηλώνεται πρέπει οπωσδήποτε, και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, να εκτονωθεί! Βέβαια, και αυτό είναι προς τιμήν του συγγραφέα, το ζευγάρι αυτό δε θα ανταμώσει ποτέ και κοινωνικά. Οσο θα υπάρχει ο ταξικός διαχωρισμός, αυτή θα είναι η πάντα Λαίδη και εκείνος πάντα ο επιστάτης! Η συνεύρεσή τους είναι προσωρινή και για συγκεκριμένο σκοπό.

Το τέλος, λοιπόν, του έργου ξεκαθαρίζει την ιδεολογία του, που μοιάζει να μπάζει. Αποκαθιστά την «τάξη». Οι άνθρωποι, το δίχως άλλο, είναι ίσοι απέναντι στη φύση. Οι ταξικές κοινωνίες, όμως, φτιάχνουν τους δικούς τους «φυσικούς» νόμους. Μέσα στους οποίους καλούν ή υποχρεώνουν τους ανθρώπους να ζούνε. Κάποιοι άνθρωποι, βέβαια, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, συνειδητά ή από «τυχαίες» συγκυρίες, υποχρεώνονται ή επιλέγουν να «παρανομήσουν». Και παλεύουν τόσο με την κοινωνία, όσο και με τους εαυτούς τους. Αυτή η πάλη, όπως λέει και ο Φρόιντ, μεγαλώνει πιο πολύ την επιθυμία και την ευχαρίστηση! Και είναι μια ακόμα αφορμή, αν θέλετε, που σπρώχνει τους ανθρώπους στην επανάσταση!

Η ερωτική σχέση, σαν πηγαία και φυσική ροπή, δεν αναγνωρίζει τάξεις. Το κοινωνικό περιβάλλον, όμως, έχει τις δικές του παρεμβάσεις πάνω στον άνθρωπο. Τον οποίον καθοδηγεί και κατευθύνει. Η Πασκάλ Φεράν κατάφερε να αποκαλύψει όλες αυτές τις «λεπτομέρειες», όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις. Η σκηνή που το ζευγάρι προσπαθεί να σπάσει το τείχος που υπάρχει ανάμεσά του και αρχίζει να χαϊδεύεται για να γνωριστεί, εικόνα που θυμίζει πρωτόγονους ανθρώπους, είναι σκηνή εξαιρετικής σύλληψης. Η συνέχεια αυτής της σκηνής, όπου το ζευγάρι με τη γνωριμία, μετά την εσωτερική επαφή, απελευθερώθηκε και ολοκληρώθηκε, είναι επίσης σκηνή εξαιρετικής σύλληψης. (Η σκηνή αυτή, δυστυχώς, δεν ευτύχησε αισθητικά. Τα γυμνά κορμιά που έτρεχαν μέσα στη βροχή δεν κινηματογραφήθηκαν από σωστές γωνίες και με σωστό φωτισμό).

Καλή ταινία, η οποία αγνόησε όλες τις νοσηρές αναγνώσεις του βιβλίου. Χωρίς να κάνει κοινωνιολογική μελέτη, δεν άφησε ασχολίαστη την αλλοτρίωση που υφίσταται ο άνθρωπος στην ταξική κοινωνία. Δεν παρέλειψε, ακόμα, έστω και με απλοϊκό τρόπο, να μιλήσει θετικά για το σοσιαλισμό. Υπαινισσόμενη πως εκεί θα βρει δικαίωση, ακόμα και ερωτική δικαίωση, ο άνθρωπος. Αφού η ερωτική επαφή θα είναι ερωτική επαφή ελεύθερων ανθρώπων!

Παίζουν: Μαρίνα Χαντς, Ζαν Λουί Κουλός, Ιπολίτ Ζιραντό.

Για την ταινία γράψαμε στις 12-4-2007, όταν ήταν να βγει στις αίθουσες και, για τους δικούς της λόγους, δε βγήκε!

Καθώς καταλαβαίνετε, δεν μπορούμε να ξαναγράψουμε. Θα περιοριστούμε, λοιπόν, να πούμε πως η ταινία αναφέρεται στη ζωή της συγγραφέως και ζωγράφου παιδικών βιβλίων Beatrix Potter (πέθανε το 1943).

Πρόκειται για μια φροντισμένη ταινία εποχής, η οποία, βέβαια, δε σε φορτώνει με ευθύνες, ούτε με «home work». Ο,τι θα χαρείς ή θα πάθεις, θα συμβεί μέσα στην αίθουσα. Μόλις απομακρυνθείς θα την ξεχάσεις.

«Η ταινία του Αυστραλού Κρις Νούναν είναι ένα προσεγμένο αστικό ρομάντζο, που τυχαίνει να έχει και αρκετά βιογραφικό χαρακτήρα! Και επειδή στηρίζεται σε κάποια πραγματικά γεγονότα μπορεί να θεωρηθεί, έως ένα σημείο, αληθινή. Αληθινή, πάντα υπό την αίρεση πως η αλήθεια, η όποια αλήθεια, ωραιοποιήθηκε και επομένως νοθεύτηκε»! Αυτά γράφαμε στις 12-4-07.

Παίζουν: Ρενέ Ζελβέγκερ, Γιουάν ΜακΓκρέγκορ, Εμιλι Γουότσον, Μπιλ Πάτερσον, Μπάρμπαρα Φλιν.

Ενας ηθοποιός, ο Εντι Μέρφι, παίζει τρεις διαφορετικούς ρόλους στην ίδια ταινία, στην ίδια σκηνή, στο ίδιο πλάνο! Σε προηγούμενες ταινίες έχει παίξει επτά και οκτώ διαφορετικούς ρόλους!

Ποσοτικά, λοιπόν, παίρνει άριστα! Ποιοτικά μόλις ξεπερνάει την μπαλαφαρία. Αν, και εφόσον, γελάσεις, δεν είναι από τα αστεία που συμβαίνουν στην οθόνη, τα οποία είναι όλα κακόγουστα, αλλά από απελπισία!

Κάποιοι, βέβαια, δίπλα μου, καθ' όλα αξιόλογοι άνθρωποι σας βεβαιώνω, γελούσαν! Εγώ βγαίνοντας, για να σιγουρευτώ, ρώτησα το γιατρό μου. «Εντάξει είσαι», μου είπε. «Οι άνθρωποι γελάνε και από αμηχανία. Γελάνε, γιατί τους βλέπουν. Γελάνε, γιατί πρέπει να γελάσουν. Χαίρεται»! Και μου έκοψε την κουβέντα.

Η ταινία, κατά τη γνώμη μου, εντάσσεται στην πολιτική λογική του «Σκάσε και Τραγούδα». Στα «παράξενα» πράγματα που συμβαίνουν στην Αμερική.

Παίζουν: Εντι Μέρφι, Τάντι Νιούτον, Κούμπα Γκούντινγκ τζούνιορ.

Λάουρα Μοράντε και Ρομάν Ντουρί

Ο σεβασμός του σκηνοθέτη για το μεγάλο θεατράνθρωπο, είναι περισσότερο από καθαρός. Τόσο που η ταινία μοιάζει με αγιογραφία. (Αυτό συμβαίνει πάντα σε παρόμοιες περιπτώσεις). Αφού και οι «αδυναμίες» του Μολιέρου, λέμε «αδυναμίες» για να μην πούμε υποχωρήσεις, που είναι και το σωστότερο, αντιμετωπίζονται, και δικαιολογούνται, σαν μέρος της ...υπερβατικής συμπεριφοράς του καλλιτέχνη! Η κολακεία, για να αναφερθούμε μόνο σε ένα παράδειγμα, στην οποία υπέκυψε, σε μερικές περιπτώσεις, και ο ίδιος ο Μολιέρος, στην ταινία ξεπερνιέται σαν «πονηριά», αποστερώντας, έτσι, το δράμα της υπόθεσης, το ηθικό πλήγμα του δημιουργού και την εσωτερική βάσανο του ανθρώπου. Μειώνοντας και μικραίνοντας έτσι τις πηγές από τις οποίες άντλησε έμπνευση ο Μολιέρος. Αυτή η αντιμετώπιση, βέβαια, μειώνει το κύρος και το εύρος και της ίδιας της ταινίας.

Ο Μολιέρος, πάντως, δε χαρίστηκε σε κανέναν. Ούτε στον εαυτό του. Σε όλα τα έργα του στιγμάτισε τέτοιες συμπεριφορές. Σάρκαζε και αυτοσαρκαζότανε. Με κάθε ευκαιρία χτυπούσε εγωισμούς, υποχωρήσεις, αυταρχισμούς, δεσποτισμούς, φθήνιες, δουλικότητες, κολακείες, πονηριές... Και δε χτυπούσε στον αέρα. Εψαχνε το βάθος των συμπεριφορών και των πραγμάτων. Ολο το έργο του είναι ένα μεγάλο και βαθύ ψυχογράφημα των συμπεριφορών των ανθρώπων και των πολιτικών, των οικονομικών και των κοινωνικών συνθηκών, της εποχής του. Ενα ψυχογράφημα, δυστυχώς, διαχρονικό! Αφού, τα περισσότερα από αυτά που στιγμάτισε ο μεγάλος συγγραφέας, εξακολουθούν να βασανίζουν ακόμα και σήμερα τους ανθρώπους.

Ακριβώς, αυτό το βάθος της σκέψης, έκανε και κάνει το Μολιέρο, έναν από τους μεγαλύτερους διανοητές του κόσμου. Η ταινία δεν ανταποκρίθηκε με την ίδια επάρκεια. Παραμένει, πάντα, ανοιχτή η αντικειμενική μεταφορά του Μολιέρου στον κινηματογράφο. Παρόλα αυτά, όμως, η ταινία του Λορέν Τιράρ βοηθάει, και πολύ μάλιστα, ιδιαίτερα τον απληροφόρητο θεατή, να πλησιάσει και, κατά κάποιο τρόπο, να γνωρίσει και να αγαπήσει το μεγάλο δημιουργό. Ο «παραμυθένιος» τρόπος που διηγείται ένα μέρος της ζωής του Μολιέρου, αυτό της συγγραφικής και υποκριτικής ενηλικίωσής του, αλλά και του πρώτου και σημαντικού ερωτικού πληγώματός του, το οποίο, στην ταινία, στέκεται και η αφορμή για τη μετέπειτα δημιουργία, κάνει ελκυστική τη γνωριμία. Εναπόκειται, πια, στο θεατή, να δει(να ξαναδεί) το Μολιέρο με άλλα μάτια.

Στην ταινία, πέρα από τα «προσωπικά» του Μολιέρου, θίγονται, με τον ίδιο «ανάλαφρο» τρόπο πάντα, και μεγάλα και μικρότερα ζητήματα της τέχνης. Οπως το ερώτημα που «εκκρεμεί», από την εποχή του Αριστοτέλη ακόμα, για την αξία της κωμωδίας! Οπως η αγωνία, που δεν έκρυβε και ο Αριστοφάνης, έστω και αν τη διακωμωδούσε, αν ο κωμωδιογράφος είναι δημιουργός! `Η, ακόμα και το γνωστό μπρεχτικό απόφθεγμα ότι υπάρχουν... χίλιοι (πέντε) τρόποι να πεις την αλήθεια! (Αυτό και σαν θεατρική... ποικιλία, αλλά και σαν τρόπος για να απαντήσεις και να ξεπεράσεις τις απαγορεύσεις)!

Η γραφή (φόρμα) της ταινίας χωρίς να φέρνει τίποτα καινούριο για τον κινηματογράφο, είναι ευχάριστη. Η φωτογραφία, οι μουσικές, τα κοστούμια, οι χώροι, και οι ερμηνείες, είναι σωστά διατυπωμένα. Υπηρετούν την «ανάλαφρη» ματιά του σκηνοθέτη.

Παίζουν: Ρομάν Ντουρί, Φαμπρίς Λουτσίνι, Λάουρα Μοράντε, Eντουαρτ Μπαέρ.

Μέλη του συγκροτήματος Dixie Chicks

«Βρε γλυκιά μου, πάρ' το πίσω». «Δεν το παίρνω», ετούτη! Πέσανε πάνω όλοι οι ελεύθεροι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, για να τη συνετίσουν. Ετούτη, χαζό πολιτικά, αλλά αγριεμένο από τη φύση του πλάσμα, είπε: «Συγνώμη, αλλά χέστηκα. Ντρέπομαι, ειλικρινά, που ο Πρόεδρος είναι από το Τέξας, τι να πω, ψέματα»; Εκείνοι έβγαλαν μια απαγόρευση και χάθηκε ο ήχος της! Ζήτω η ελευθερία με ή χωρίς το άγαλμά της!

Απίστευτα πράγματα! Αυτά που συμβαίνουν στο ντοκιμαντέρ της Μπάρμπαρα Κοπλ και της Σεσίλια Πεκ δεν μπορεί να τα συλλάβει ακόμα και ο απλούστερος ευρωπαϊκός ανθρώπινος νους. Ακόμα και νους νεοδημοκράτη! Οχι ότι στην Ευρώπη δεν έχουμε παρεμβάσεις! Εχουμε και παραέχουμε. Ομως, αυτά που συμβαίνουν εκεί είναι για δέσιμο, αλήθεια! Οσοι παραβρεθήκαμε στην προβολή κοιταζόμασταμ και δεν πιστεύαμε στα μάτια μας και στα αυτιά μας!

Τώρα, για να σοβαρευτούμε! Αν αξίζει για κάτι το ντοκιμαντέρ, δεν είναι η κινηματογραφική γλώσσα του, ούτε ο ήχος του συγκροτήματος «Dixie Chicks», στο οποίο αφορά η ιστορία, αλλά η τρέλα, η ανοησία, ο πρωτόγονος πολιτικός λόγος αυτής της χώρας! Βλέποντας την ταινία θα καταλάβετε γιατί ψηφίζει μόνον το 40% και γιατί ο ένας επιθετικός πόλεμος διαδέχεται τον άλλον...

Εμφανίζεται το συγκρότημα Dixie Chicks.

Ποτέ δεν είχα σε εκτίμηση τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας (δράσης), γιατί, τις περισσότερες φορές, το ζητούμενο σε αυτές, είναι το θέαμα. Με αυτήν την προκατάληψη μπήκα να δω και τη νοτιοκορεατική ταινία «Ο Επισκέπτης». Ομως, ετούτη, πριν ακόμα πέσουν οι τίτλοι, που λέμε, έδωσε το στίγμα της. Ξεκίνησε εντυπωσιακά με το γνωστό αληθινό επεισόδιο, το οποίο συνέβη το Φλεβάρη του 2002 στη Σεούλ. Οπου ο αξιωματικός του αμερικανικού στρατού κατοχής (γνωστό προτεκτοράτο η Νότια Κορέα) Μακ Φάρλαντ, εκτελώντας εντολές της κυβέρνησής του βέβαια, άδειασε μεγάλες ποσότητες φορμαλδεΰδης στο αποχετευτικό σύστημα και μέσω αυτού στο ποτάμι της πόλης!

Βέβαια στη Σεούλ δε βγήκαν, ακόμα, τέρατα από το ποτάμι! Κανένας, ωστόσο, δεν μπορεί να το αποκλείσει ότι αυτό μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Και ετούτο το ενδεχόμενο ας το λάβουν υπόψη τους οι δικοί μας υπεύθυνοι. Τι γίνεται στη Σούδα, ας πούμε!

Η φαντασία, ως γνωστό, προτρέχει πάντα της πραγματικότητας και προειδοποιεί. Κάποια χρόνια μετά το άδειασμα της φορμαλδεΰδης, από τον μολυσμένο ποταμό Χαν, ξεπετάγεται ένα τέρας! Ενα τέρας που παίρνει στο κατόπι τους ανθρώπους. Αν δεν ήταν «τέρας», και είχε λογική, θα έπαιρνε στο κυνήγι τους υπεύθυνους, φυσικά!

Η κυβέρνηση της Σεούλ, φοβούμενη ότι το τέρας είναι φορέας επικίνδυνου ιού, διατάζει την εκκένωση της πόλης. Ο κόσμος, βέβαια, αντιδρά. Τότε εμφανίζονται πάλι οι Αμερικανοί, ισχυριζόμενοι ότι διαθέτουν το όπλο «κίτρινος πράκτορας» (άλλη μια «δοκιμή», βέβαια) που θα εξουδετερώσει το τέρας. Η νοτιοκορεατική κυβέρνηση φυσικά και δίνει την άδεια να δοκιμαστεί το νέο όπλο. Οι Αμερικανοί αποκλείουν όλη την περιοχή, κρατώντας τον κόσμο μακριά από τις «έρευνές» τους.

Μια νοτιοκορεατική οικογένεια (ο νοτιοκορεατικός λαός, δηλαδή), που το παιδί της έχει εγκλωβιστεί στο ποτάμι, αψηφώντας την απαγόρευση μπαίνει στην περιοχή και γίνεται πραγματικά της ...Κορέας! Τα «δικά» μας «μολότοφ», μπροστά στα «μολότοφ» των Νοτιοκορεατών, είναι χαλκούνια Αγρινίου, άσε που πέφτουν και σε λάθος στόχους! Εδώ συμβαίνει πραγματικό λαϊκό ξεσήκωμα, πραγματική επανάσταση...

Δε θέλω να σας παρασύρω. Εγώ, πάντως, και την ευχαριστήθηκα και έβγαλα και το άχτι μου! Ασε που είναι εντυπωσιακή, άρτια γυρισμένη, και το αληθινό ντεκόρ, οι χώροι που επιλέχτηκαν για τα γυρίσματα, είναι καταπληκτικό. Και από μόνο του μιλάει...

Παίζουν: Κανγκ - Χο Σανγκ, Χούι - Μπονγκ Μπίουν, Χάι - Ιλ Παρκ, Ντου - Να Μπάι, Α - Σουνγκ Κο.

...Συμπαθητική κινηματογραφικά βδομάδα! Από τις έξι νέες ταινίες, οι πέντε βρίσκονται πάνω από το μέτριο με κατεύθυνση το καλό! Αξιωματικά πρώτη έρχεται «Ο Μολιέρος», του Λορέν Τιράρ, γιατί, έστω και από σπόντα, λέει σημαντικά πράγματα, κυρίως για την τέχνη! Πίσω του έρχεται η «Λαίδη Τσάτερλι», της Πασκάλ Φεράρ. Η πιστότερη μεταφορά του γνωστού ερωτικού βιβλίου του Ντ. Χ. Λόρνες στον κινηματογράφο. Ακολουθεί η νοτιοκορεατική ταινία επιστημονικής (και πολιτικής) φαντασίας «Ο Επισκέπτης», του Τζουν - Χο Μπονγκ.

Το αμερικανικό ντοκιμαντέρ της Μπάρμπαρα Κοπλ και της Σεσίλια Πεκ, «Σκάσε και Τραγούδα», αποκαλύπτει πολλά για την «ελευθερία» και τη «δημοκρατία» της Αμερικής. Αναφέρεται στις λογοκριτικές περιπέτειες του γυναικείου μουσικού συγκροτήματος Dixie Chicks! Ο καλός ηθοποιός Εντι Μέρφι και ο σκηνοθέτης Μπράιαν Ρόμπινς δεν είχαν πρόβλημα. Γύρισαν μια «αθώα» φάρσα και δεν πάει να σφάζει - και να σφάζεται - η Αμερική. Αυτοί χοντρά αστειάκια...

Για τη «Miss Potter», του Κρις Νούμαν, έχουμε γράψει (12-4-07) όταν είχε προγραμματιστεί να βγει στους κινηματογράφους και... μετάνιωσε. Η ταινία αναφέρεται στη ζωή και το έργο της Αγγλίδας συγγραφέως Μπεατρίξ Πότερ (1866 - 1943) και αγκομαχάει να δικαιολογήσει τις καλές προθέσεις της.