Ρεπορτάζ:

Γιώργος ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ

Παναγιώτης ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Νίκος ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ

Κώστας ΤΡΑΚΟΣΑΣ

Αλεξάνδρα ΦΩΤΑΚΗ

Συνεχίζοντας να δίνει τις πληροφορίες με «ελεγχόμενο» τρόπο και πάντα μέσω των ΜΜΕ, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας επιβεβαίωσε ουσιαστικά χτες ότι κατά τη διάρκεια της κήρυξης του «Renegade» (του συναγερμού που βάσει του νέου «αντιτρομοκρατικού» νόμου προβλέπει ακόμα και την κατάρριψη αεροσκαφών) και της πορείας «παρακολούθησης» του μοιραίου κυπριακού «Boeing», πήραν μέρος και δυο «Μιράζ» («Mirage 2000»).

Ενα στοιχείο που τις πρώτες ώρες μετά την τραγωδία, που έγινε και η τελευταία επίσημη ενημέρωση από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Θ. Ρουσόπουλο, δεν αναφέρθηκε η συμμετοχή των «Mirage», παρά μόνο αυτή των αεροσκαφών F-16.

Οι πιλότοι των δύο «Mirage 2000» πρόκειται να δώσουν κατάθεση στον εισαγγελέα και, σύμφωνα με πληροφορίες, τα αεροσκάφη τους αντικατέστησαν τα F-16 στην πορεία «παρακολούθησης» του τραγικού αεροπλάνου, αφού τα τελευταία έπρεπε να προσγειωθούν λόγω έλλειψης καυσίμων. Οι πιλότοι των «Mirage» φαίνεται να έφτασαν στο σημείο λίγο πριν τη συντριβή του και ήταν οι τελευταίοι μάρτυρες. Το δυο «Mirage» ήταν από την 331 Μοίρα. Τη συμμετοχή των «Mirage» στην παρακολούθηση του αεροπλάνου της «ΗΛΙΟΣ» έχει καταγράψει και το ΝΑΤΟικό στρατηγείο της Νάπολης. Πάντως δεν υπάρχουν πληροφορίες για το αν έγινε καταμέτρηση πυρομαχικών στα δυο «Mirage», όπως έχει γραφτεί στον Τύπο ότι έγινε με τα δυο F-16.

Πρέπει τέλος να σημειωθεί, από τις πληροφορίες που διαρρέουν, ότι οι πιλότοι ανέφεραν στις καταθέσεις τους πως είχαν πάρει εντολή για κατάρριψη του αεροπλάνου, χωρίς ωστόσο να την εκτελέσουν. Κάτι που ενισχύει τις πληροφορίες ότι τα τελευταία εννέα λεπτά της πτήσης υπήρχε κυβερνητική εντολή για κατάρριψη του «Μπόινγκ».

Πολιτικά έκθετη εξακολουθεί να παραμένει η κυβέρνηση, καθώς επί έξι ολόκληρες μέρες από τη συντριβή του μοιραίου «Μπόινγκ» στο Γραμματικό αρνείται την επίσημη ενημέρωση για το τι συνέβη στον ελληνικό εναέριο χώρο από την ώρα που εισήλθε το αεροσκάφος έως την πτώση του.

Με τη στάση της αυτή η κυβέρνηση, πέραν του ότι τροφοδοτεί με ανεξέλεγκτα σενάρια την ειδησεογραφία, είναι σα να ομολογεί ότι ο κρατικός μηχανισμός κάθε άλλο παρά άψογα λειτούργησε τις κρίσιμες ώρες, όπως έσπευσε από την αρχή να υπερηφανευτεί.

Το πόσο «άψογα» λειτούργησαν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, αποκαλύπτεται, άλλωστε, και από την ετεροχρονισμένη ανακοίνωση που εξέδωσε μόλις χτες (!) η διοίκηση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, στην προσπάθειά της να διαψεύσει δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία οι αρμόδιες υπηρεσίες της, αν και γνώριζαν ότι το αεροσκάφος παρουσιάζει προβλήματα, εντούτοις, επί τουλάχιστον 30 λεπτά, δεν ενδιαφέρθηκαν να έρθουν σε επικοινωνία με τους πιλότους. Ιδού τι λέει επ' αυτών των καταγγελιών η διοίκηση της ΥΠΑ στην ανακοίνωσή της: Οτι κίνησε αυθημερόν (την 14η Αυγούστου) όλες τις προβλεπόμενες από το νόμο και την Υπηρεσία διαδικασίες. Οτι δύο μέρες μετά (στις 16 Αυγούστου) απέστειλε «εξαιρετικά επείγον έγγραφο» προς τη διεύθυνση του Κέντρου Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας, ζητώντας πλήρη και λεπτομερή αναφορά του αεροπορικού δυστυχήματος. Οτι στις προσεχείς μέρες που θα ολοκληρωθεί η διαδικασία απομαγνητοφώνησης και αξιολόγησης των συνομιλιών από τα κέντρα κυκλοφορίας από τα οποία διήλθε το μοιραίο «Μπόινγκ», τότε θα κινηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες, χωρίς καμία απολύτως παρέκκλιση. Και μετά από όλα αυτά, η διοίκηση της ΥΠΑ καταλήγει: «Ως εκ τούτου τα αναγραφόμενα ή λεγόμενα περί δήθεν "καθυστερήσεων στη διερεύνηση" είναι προφανές ότι οφείλονται σε ελλιπή ενημέρωση»!

Η ΕΣΚ - ΥΠΑ, αναφορικά με την ανακοίνωση της ΥΠΑ, καταγγέλλει ότι η διοίκηση της Υπηρεσίας τήρησε για τους δικούς της αδιευκρίνιστους λόγους την ίδια αποστασιοποιημένη στάση που είχε κρατήσει και στην περίπτωση της πτώσης του «Σινούκ», αν και είναι αποκλειστικά αρμόδια για θέματα που αφορούν στις αερομεταφορές. Η στάση αυτή - τονίζει η ΕΣΚ - είναι δηλωτική του τρόπου λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, η οποία είναι επακόλουθο της συγκεκριμένης πολιτικής που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, υπηρετώντας τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης.

Οι εργαζόμενοι της ΥΠΑ και όλος ο λαός - καταλήγει η ΕΣΚ - είναι καιρός να βγάλουν σωστά συμπεράσματα για το τι σημαίνει δημόσια υπηρεσία σε καθεστώς ασύδοτου καπιταλισμού.

Eurokinissi

Ο επικεφαλής των ιατροδικαστών Φίλιππος Κουτσαύτης

Αναλυτικά, εξετάσεις έγιναν σε τέσσερα μέλη του πληρώματος - τον συγκυβερνήτη και τρεις αεροσυνοδούς - και τα υπόλοιπα από επιβάτες. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα δήλωσε ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Φιλ. Κουτσαύτης, σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Δικαιοσύνης: «Τα αποτελέσματα αναφορικά με το μονοξείδιο του άνθρακα είναι τα εξής: Ο συγκυβερνήτης Χαραλάμπους Πάμπος έχει μηδενικό ποσοστό. Η αεροσυνοδός Χαραλάμπους Χάρις έχει ένα ελάχιστο ποσοστό της τάξεως του 7%. Η αεροσυνοδός Βουτέρη Λουίζα έχει μηδέν όπως και το δείγμα από το μικρό παιδί. Η αεροσυνοδός Σοφοκλέους Μερόπη και ο επιβάτης Θεοφάνους Γεώργιος, μηδέν. Το 7% του μονοξειδίου του άνθρακα είναι ελάχιστη ποσότητα, η οποία δεν μπορεί να αξιολογηθεί. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία θα μπορούσε να προκληθεί και από το κάπνισμα 2-3 τσιγάρων».

Να σημειώσουμε ότι παραμένει αδιευκρίνιστο αν οι επιβάτες είχαν τις αισθήσεις του ή όχι, πριν από την πρόσκρουση. Οι ιατροδικαστές ευελπιστούν ότι απάντηση σε αυτό θα δώσουν τα συνολικά αποτελέσματα των τοξικολογικών εξετάσεων που αναμένονται την ερχόμενη Τρίτη. Τα χτεσινά αποτελέσματα αφορούσαν μόνο στο αν οι επιβάτες είχαν εισπνεύσει μονοξείδιο του άνθρακα. Τα αναλυτικά αποτελέσματα των τοξικολογικών θα απαντήσουν αν είχαν αναπνεύσει άλλα δηλητηριώδη αέρια.

Κατόπιν της τελευταίας εξέλιξης, διαψεύδονται και τα σενάρια που ακούστηκαν αργά προχτές το βράδυ, όπως ότι υπήρχε ατελής καύση πλαστικού - πιθανόν καλωδίων - εντός του αεροσκάφους, με αποτέλεσμα να ανέπνευσαν ποσότητες μονοξειδίου οι επιβάτες.

Χτες συνεχίστηκε για μια ακόμη ημέρα η νεκροτομή των σορών στο Γουδί. Μέχρι χτες το βράδυ είχαν ολοκληρωθεί οι ιατροδικαστικές εξετάσεις σε 96 θύματα, ενώ υπολείπονταν ακόμη 22. Μέχρι σήμερα, αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι νεκροτομές. Υπενθυμίζουμε ακόμη αναζητούνται οι σοροί τριών επιβατών. Σε όλα τα θύματα διενεργούνται τοξικολογικές εξετάσεις και λήψη γενετικού υλικού.

Τα αποτελέσματα της αιτίας του θανάτου, παραμένουν ίδια: Ολοι οι επιβάτες ήταν ζωντανοί μέχρι και την πρόσκρουση του αεροσκάφους. Απεβίωσαν μόνο κατόπιν της σύγκρουσης και ο θάνατος οφείλεται σε πολλαπλές κακώσεις.

Χτες έφτασαν στο Νεκροτομείο Αθήνας τα 133 δείγματα DNA των συγγενών των θυμάτων, τα οποία δεν έχουν ακόμη αναγνωριστεί. Οπως είπε εκπρόσωπος της κυπριακής αστυνομίας το γενετικό υλικό λήφθηκε από συγγενείς πρώτου βαθμού. Να υπενθυμίσουμε ότι μέσω του DNA θα καταστεί δυνατή η πιστοποίηση της ταυτότητας των θυμάτων.

Eurokinissi

Χτες επίσης έγινε γνωστή από την Κύπρο η συνομιλία του Γερμανού πιλότου, Χανς Μέρτεν, με την εταιρία «Ηλιος». Σύμφωνα με την εφημερίδα «Χαραυγή», ο πιλότος επικοινώνησε τρεις φορές: Με τον πύργο ελέγχου της Λάρνακας, το Κέντρο Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας Λευκωσίας και την εταιρία «Ηλιος». Το πρόβλημα παρουσιάστηκε στην τέταρτη επικοινωνία, μετά τις 9.14 και σε ύψος 14.000 έως 15.000 ποδιών. Ο κυβερνήτης, Χανς Μέρτεν, αναφέρει ότι «ο κύριος και εναλλακτικός μηχανισμός ψύξης των μηχανημάτων όπως και το σύστημα κρύου εξαερισμού είναι εκτός λειτουργίας». «Επανάλαβε, δεν είσαι κατανοητός», του απαντά ο μηχανικός από το έδαφος και του ζητά «να επιβεβαιώσει στο πάνελ της συμπίεσης ότι έχει επανατοποθετηθεί στο μάνουαλ». Ο κυβερνήτης ρωτά «πού είναι οι ηλεκτρικές ασφάλειες του κρύου εξαεριστήρα» και ο μηχανικός του λέει «πίσω από τη θέση του κυβερνήτη». Στο σημείο αυτό διακόπτεται κάθε συνομιλία και επαφή μεταξύ του κυβερνήτη και του μηχανικού της «Ηλιος».

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Χαραυγής», κατά τη διάρκεια της συνομιλίας υπάλληλος της εταιρίας φαίνεται να έχει ακούσει τη σειρήνα να ηχεί στο πιλοτήριο. Συνεχίζοντας το ρεπορτάζ η εφημερίδα αναφέρει ότι, σύμφωνα με ειδικούς σε τέτοια αεροπορικά δυστυχήματα, το γεγονός ότι ο μηχανικός της εταιρίας επικεντρώθηκε στο σύστημα πίεσης και συμπίεσης της καμπίνας δείχνει την αγωνία του κατά πόσο υπήρχε δυσλειτουργία του συγκεκριμένου συστήματος. Εξαιρετικής σημασίας είναι επίσης και το ότι ο μηχανικός ζήτησε από τον πιλότο να επαναλάβει, γεγονός που μπορεί να αποδεικνύει ότι υπήρξε επηρεασμός της ομιλίας του κυβερνήτη από μη λειτουργία του συστήματος πίεσης καμπίνας και μη σωστή και αποτελεσματική οξυγόνωση του οργανισμού.

Η αναφορά δε του κυβερνήτη για το πού βρίσκονται οι ηλεκτρικές ασφάλειες καταδεικνύει πρόθεσή του να αποσυνδέσει και να επανασυνδέσει τις ασφάλειες με στόχο να επαναφέρει τη λειτουργία του συστήματος ψύξης, πρόβλημα που ανέφερε αρχικά ο κυβερνήτης. Μπορεί επίσης να υπάρξει λογική εξήγηση ότι ο κυβερνήτης για να πετύχει την επανασύνδεση των ασφαλειών θα έπρεπε οπωσδήποτε να σηκωθεί από τη θέση του, πράγμα που πιθανώς να πραγματοποίησε και να δικαιολογεί με αυτό τον τρόπο την πιθανή λιποθυμία του εκτός της θέσης του και την αδυναμία των πιλότων των ελληνικών μαχητικών να τον εντοπίσουν στη θέση του. Λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη ότι το αεροπλάνο συνέχιζε την άνοδό του, την ηλικία του πιλότου και την οξυγόνωσης της καμπίνας και του οργανισμού του, μπορεί να δικαιολογηθεί πιθανή κατάρρευσή του.

Σύμφωνα επίσης με έγκυρες πληροφορίες της εφημερίδας, οι χειριστές του μοιραίου αεροσκάφους δεν ανέφεραν ποτέ οποιοδήποτε πρόβλημα ή είχαν άλλη επικοινωνία, εκτός από την πρώτη, με το Κέντρο Επικοινωνίας Λευκωσίας. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι όταν η εταιρία έχασε την επικοινωνία με τον κυβερνήτη στις 9.29, επικοινώνησε με τη Λευκωσία ζητώντας να έρθουν σε επαφή με το μοιραίο αεροσκάφος, αλλά παρ' όλες τις προσπάθειες δεν έγινε κατορθωτό.

Το δεύτερο «μαύρο κουτί» του μοιραίου αεροπλάνου της εταιρίας «Ηλιος» βρέθηκε χτες στην περιοχή της Αγ. Τριάδας στο Γραμματικό, μέσα σε χαράδρα, νότια και κοντά στο σημείο όπου είχε βρεθεί η ουρά του αεροσκάφους. Το κέλυφός του είχε βρεθεί από την αρχή των ερευνών. Ο μηχανισμός του καταγράφει τους διαλόγους στο πιλοτήριο. Σύμφωνα, όμως, με δηλώσεις του προέδρου της Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων, Ακριβού Τσολάκη, στο κουτί καταγράφεται η συνομιλία των χειριστών κατά τα τελευταία 30 λεπτά της πτήσης, «δηλαδή, μιας χρονικής περιόδου κατά την οποία δεν υπήρχε συνομιλία».

Οσον αφορά στο πρώτο «μαύρο κουτί» που έχει σταλεί στη Γαλλία, διαπιστώθηκε από αυτό ότι το «Μπόινγκ» άρχισε να χάνει ύψος λόγω έλλειψης καυσίμων, ενώ στις 11.50 σταμάτησε ο αριστερός του κινητήρας. Λίγο μετά τις 12 σταμάτησε και ο δεξιός, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η συντριβή στο έδαφος. Σύμφωνα με τις ενδείξεις, από κάποιους ή κάποιον καταβλήθηκε προσπάθεια να σωθεί το αεροπλάνο αφού δεν καρφώθηκε στο έδαφος με το μπροστινό μέρος, αλλά έπεσε με κλίση 15 μοιρών και σύρθηκε με την «κοιλιά» για 300 μέτρα. Σημαντικό είναι ότι στο «Μπόινγκ» σήμανε συναγερμός όταν πετούσε στα 14.500 πόδια. Ο συναγερμός αυτός αφορούσε σε πρόβλημα ψύξης του ηλεκτρονικού υπολογιστή ενώ έπεσαν και οι μάσκες οξυγόνου, που σημαίνει πτώση της πίεσης στην καμπίνα των επιβατών. Πάντως, για να βγουν συμπεράσματα θα πρέπει τα στοιχεία του «μαύρου κουτιού» να συνδυαστούν με άλλα ευρήματα, καταθέσεις μαρτύρων και τα στοιχεία από τους ελέγχους του αεροσκάφους.

Μιλώντας χτες στον ΣΚΑΪ ο Ακρ. Τσολάκης δήλωσε πως, αν λειτουργούσε το σύστημα επικοινωνιών του «Μπόινγκ», τότε το «μαύρο κουτί» ενδέχεται να έχει καταγράψει και την επικοινωνία του με το έδαφος. Επισήμανε πως θα ελέγξουν ακόμα και τη σιωπή για να ερευνήσουν, όπως είπε, για ποιο λόγο σταμάτησε η επικοινωνία του αεροσκάφους. Ο Ακρ. Τσολάκης σημείωσε ότι έχουν καταγραφεί θόρυβοι και ομιλία, τονίζοντας ότι υπάρχει αναφορά από δανέζικο τσάρτερ, στην οποία ο κυβερνήτης αναφέρει ότι άκουσε δύο γυναικείες φωνές σε κάποια συχνότητα και γλώσσα, που δεν μπορούσε να κατανοήσει. Οπως είπε, εξετάζοντας το χρόνο, οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα ότι ήταν η ώρα της περιπέτειας του «Μπόινγκ».

Αναφορικά με χτεσινά δημοσιεύματα σε Ελλάδα και Κύπρο, για την ύπαρξη κασέτας, με τη συνομιλία του κυβερνήτη και της εταιρίας «Ηλιος», ο Ακρ. Τσολάκης δήλωσε πως δεν υπάρχει κασέτα. Ομως, από την τρίτη μέρα έχει στη διάθεσή του έγγραφο με τη συνομιλία του κυβερνήτη με τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας στην Κύπρο. Διαθέτει, επίσης, στην κατοχή του το διάγραμμα του ραντάρ με την πορεία του αεροσκάφους, αλλά και τις οδηγίες του αρχηγού του σχηματισμού των F-16 μέχρι τη στιγμή της πτώσης του «Μπόινγκ».

Ο Ακρ. Τσολάκης επιβεβαίωσε πως το αεροπλάνο είχε μείνει από καύσιμα, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να προσδιορίσει για πόσο χρόνο, ενώ χαρακτήρισε «εκτιμήσεις» τα όσα αναφέρονται στο γεγονός ότι έπεσε λόγω έλλειψης καυσίμων. Ανέφερε, τέλος, ότι, μέχρι στιγμής, έχουν βρεθεί μόνο υπηρεσιακά έγγραφα και όχι οι τσάντες του κυβερνήτη και του συγκυβερνήτη.

Η ύπαρξη έκθεσης μηχανικού της «Ολυμπιακής», η οποία συντάχθηκε την Κυριακή που συνέβη το δυστύχημα, επιβεβαιώθηκε χτες και από τον πρόεδρο των μηχανικών της ΟΑ, Γ. Καλλιάνο. Η έκθεση αναφέρει ότι η «ΗΛΙΟΣ» ζήτησε τη συνδρομή της «Ολυμπιακής» για αντιμετώπιση προβλημάτων στο αεροσκάφος, που εκτελούσε την πτήση Λάρνακα - Αθήνα, το πρωί της 14ης του Αυγούστου. Αίτημα που υποβλήθηκε στις 10.30 π.μ., όταν το αεροπλάνο είχε χάσει κάθε επικοινωνία. Σύμφωνα με δηλώσεις του Γ. Καλλιάνου στο ΡΙΚ, «ο επί καθήκοντι μηχανικός κατέγραψε στην έκθεσή του αυτό που έγινε, δηλαδή ότι ο αντιπρόσωπος της εταιρίας στην Αθήνα τον ενημέρωσε πως έρχεται αεροσκάφος με παντελή έλλειψη επικοινωνίας και πιθανό πρόβλημα στο σύστημα πλοήγησης», και ζητούσε να αποδεσμεύσει η βάση το κατάλληλο προσωπικό για επιδιόρθωση της βλάβης.

Θέμα ελέγχου από ανεξάρτητους οίκους του εξωτερικού έθεσε προχτές ο Κύπριος υπουργός Συγκοινωνιών και Εργων, Χάρης Θράσου, στην εταιρία «ΗΛΙΟΣ» για τα δύο εναπομείναντα αεροσκάφη της. Η διοίκηση της εταιρίας έλαβε την απόφαση χτες να καθηλώσει τα αεροπλάνα της, «προκειμένου να αποκατασταθεί το αίσθημα εμπιστοσύνης του επιβατικού κοινού».

Χτες, ακόμα ένα από τα αεροσκάφη της εταιρίας πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στο αεροδρόμιο Στάνστεντ της Μ. Βρετανίας. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η αναγκαστική προσγείωση οφειλόταν στο ότι τα πτερύγια του αεροσκάφους ήταν καθηλωμένα στις 10 μοίρες.

Χτες πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο γραφείο του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Πρωτοδικών, Δ. Παπαγγελόπουλου. Σε αυτήν συμμετείχαν ο ίδιος, ο Ακρ. Τσολάκης, που είναι επικεφαλής των ερευνών, ο Σ. Σκότης, διοικητής της Ασφάλειας Αττικής, ο εισαγγελέας Ι. Διώτης, ο εποπτεύων την προανάκριση του ατυχήματος, Π. Πούλιος. Στη σύσκεψη οι εισαγγελείς ενημερώθηκαν για τα ευρήματα της έρευνας.