«Δεν πάει άλλο με τα σαπιοκάραβα που μας πνίγουν. Δεν πάει άλλο με το κέρδος που μπαίνει πάνω από τις ζωές μας. Η Σάμος, η Ικαρία και οι Φούρνοι θ' αγωνιστούν ανυποχώρητα για την αναβάθμιση των θαλάσσιων συγκοινωνιών».

Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλαν χτες - τη στιγμή που τα πάντα είχαν «παραλύσει» (κλειστά καταστήματα, σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες) - προς όλους τους αρμοδίους οι κάτοικοι των παραπάνω νησιών, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν μαζικά τόσο στην κεντρική πλατεία της Σάμου, όσο και στην πλατεία του Αγίου Κηρύκου στην Ικαρία για να διαμαρτυρηθούν και ν' απαιτήσουν. Είναι ίσως ενδεικτικό πως και στα δύο νησιά οι διοργανωτές μιλούν για «τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις που έγιναν ποτέ στον τόπο μας».

Στη Σάμο σύσσωμοι οι κάτοικοι συμμετείχαν στο πανσαμιακό συλλαλητήριο, «πλημμύρισαν» την κεντρική πλατεία και τους δρόμους της πρωτεύουσας του νησιού σε μια πρωτοφανή κινητοποίηση, που έγινε με πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, της ΤΕΔΚ, του Εργατικού Κέντρου Σάμου, των Εμπορικών Συλλόγων και όλων των φορέων του νησιού. Οι χιλιάδες συγκεντρωμένοι Σαμιώτες και οι εκπρόσωποί τους τίμησαν τους δικούς τους 27 νεκρούς από το ναυάγιο του «Σαμίνα» και απαίτησαν: Να αποδοθούν οι ποινικές και πολιτικές ευθύνες, να αποζημιωθούν άμεσα τα θύματα, οι διασωθέντες και οι υλικές ζημιές του ναυαγίου, να σπάσει η μονοπώληση της γραμμής από μια εταιρία, να αποσυρθούν όλα τα σαπιοκάραβα από τη γραμμή των νησιών και να δρομολογηθούν σύγχρονα και ασφαλή πλοία. Αυτά ήταν και τα αιτήματα του ψηφίσματος της συγκέντρωσης.

Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι ήταν εμφανής η προσπάθεια της φιλοκυβερνητικής πλειοψηφίας των διοργανωτών να απονευρώσουν την κινητοποίηση από κάθε αιχμή για τους πολιτικά υπεύθυνους, το ΥΕΝ και την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, προσπάθεια που κορυφώθηκε με την «απαγόρευση» να χαιρετίσουν εκπρόσωποι των κομμάτων, ενώ την ίδια στιγμή στους ομιλητές είχε συμπεριληφθεί ο βουλευτής του νομού Π. Βαρδίκος (ΠΑΣΟΚ). Ωστόσο, η ομιλία του προέδρου του Εργατικού Κέντρου Σάμου, Αντώνη Δράκου, κατέδειξε τους υπεύθυνους και άγγιξε την ουσία του προβλήματος, προσθέτοντας τα πάγια αιτήματα του ναυτεργατικού συνδικαλιστικού κινήματος για διατήρηση του καμποτάζ και για Εθνικό Οργανισμό Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών. Οπως τόνισε, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, που έχουν σχέση με την ασφάλεια των πολιτών, πρέπει να είναι υπόθεση του κράτους και όχι των ιδιωτικών συμφερόντων. Στη συγκέντρωση κεντρικός ομιλητής ήταν ο νομάρχης Σάμου Θ. Θαλασσινός, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν εκπρόσωποι του Μητροπολίτη, του Επιμελητηρίου Σάμου, της ΤΕΔΚ, των Ξενοδόχων, του Εργατικού Κέντρου Σάμου και οι δήμαρχοι του νησιού. Μετά τη συγκέντρωση έγινε πορεία στην παραλιακή λεωφόρο και συμβολική κατάληψη του λιμανιού της Σάμου. Το ψήφισμα θα επιδοθεί από τη Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα στον πρωθυπουργό, στον πρόεδρο της Βουλής και στους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων. Οπως τόνισαν όλοι οι ομιλητές, το συλλαλητήριο ήταν η αρχή και θα ακολουθήσουν και άλλες κινητοποιήσεις που θα αποφασιστούν τις επόμενες μέρες.

Στην Ικαρία χτες δεν... κουνήθηκε φύλλο. Τα σχολεία έκλεισαν, τα καταστήματα το ίδιο μετά από απόφαση του Εμπορικού Συλλόγου, οι δημόσιες υπηρεσίες έβαλαν λουκέτο κι όλοι μαζί κατέβηκαν στον Αγιο Κήρυκο για να φωνάξουν πως «δεν πάει άλλο». Οι εκτιμήσεις μιλούν για χιλιάδες συγκεντρωμένους - παρά τη βροχή, που έπεφτε δυνατά κατά διαστήματα - με τα μικρά παιδιά των δημοτικών σχολείων να στέκουν μπροστά κρατώντας μαύρες σημαίες και τα παιδιά των γυμνασίων-λυκείων πίσω τους κρατώντας πανό με το σύνθημα: «Οχι άλλοι νεκροί στο βωμό του κέρδους».

Τη χτεσινή συγκέντρωση χαιρέτισαν και οι τρεις δήμαρχοι του νησιού - που απ' τις 26 του Σεπτέμβρη θρηνεί 11 δικούς του ανθρώπους: Ο Στ. Σταμούλος απ' τον Εύδηλο, ο Ν. Ροζίνος απ' τις Ράχες, ο Θ. Θεοδωράκης απ' τον Αγ. Κήρυκο καθώς και αντιπροσωπεία απ' τους Φούρνους, με επικεφαλής τον δημοτικό σύμβουλο Δ. Βούλγαρη. Παρών και ο έπαρχος Στ. Παμφίλης. Επεισόδιο δημιουργήθηκε όταν ο εκπρόσωπος της ΝΕ ΠΑΣΟΚ Χ. Βρανάς ανέβηκε στο βήμα κι άρχισε να διαβάζει τις αποφάσεις του... υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, λέγοντας μάλιστα προκλητικά «πως έτσι είναι αυτά, δυστυχήματα πάντα θα γίνονται». Αγανακτισμένος ο κόσμος απαίτησε να φύγει απ' τη συγκέντρωση και αμέσως μετά - όταν ηρέμησαν τα πνεύματα - οι συγκεντρωμένοι κατευθύνθηκαν στο λιμάνι του Αγ. Κηρύκου, όπου πέταξαν λουλούδια και στεφάνια προς τιμήν των 11 νεκρών.

Τα αιτήματα που διαβάστηκαν και εμπεριέχονται στο ψήφισμα - που ομόφωνα εγκρίθηκε - αφορούν στον άμεσο καταλογισμό ευθυνών σε όσους εμπλέκονται στην τραγωδία του «Σαμίνα», στη σύσταση Εθνικού Φορέα Ακτοπλοΐας, στη δρομολόγηση καινούριων, ταχύτερων και ασφαλών πλοίων στα νησιά κ.ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εξάλλου, παρουσίασαν οι ζωγραφιές των παιδιών απ' τα δημοτικά σχολεία της Ικαρίας, με θέμα το τραγικό ναυάγιο, οι οποίες ήταν τοιχοκολλημένες σε σημείο κοντά στο χώρο της χτεσινής συγκέντρωσης.

Μιλώντας στο «Ρ» ο δήμαρχος Ευδήλου, Στ. Σταμούλος, τόνισε πως η χτεσινή συγκέντρωση ήταν κάτι το ξεχωριστό, αφού η μαχητικότητα του κόσμου ήταν απερίγραπτη. «Δεν έχω ξαναδεί κάτι ανάλογο, τουλάχιστον στις μέρες μου», είπε χαρακτηριστικά. Επισήμανε επίσης πως η Επιτροπή Αγώνα για την Ακτοπλοΐα - συστήθηκε την προηγούμενη βδομάδα - θα επιδιώξει συνάντηση με τον υπουργό Ναυτιλίας, Χρ. Παπουτσή, και θα εκθέσει τα αιτήματά της. «Απ' την απάντηση που θα πάρουμε, ή απ' αυτή που... δε θα πάρουμε θα καθοριστούν ανάλογα οι περαιτέρω κινήσεις μας». Πάντως, όπως όλα δείχνουν, τόσο οι Σαμιώτες, όσο και οι Ικαριώτες δείχνουν αποφασισμένοι, αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους, να προβούν σε δυναμικότερες κινητοποιήσεις με καταλήψεις και αποκλεισμούς των λιμανιών και των αεροδρομίων...

Την πεποίθηση ότι το «Εξπρές Σαμίνα» βυθίστηκε λόγω μηχανικής βλάβης εξέφρασε ο πρωτοδεύτερος μηχανικός του πλοίου Αν. Σορόκος, σε συνέντευξη στο ραδιόφωνο του «902». Συγκεκριμένα, ο Αν. Σορόκος επισήμανε ότι το προσωπικό του συμπέρασμα είναι πως «σταμάτησε η δεξιά έλικα να δίνει ιπποδύναμη και λόγω του ότι η αριστερή είχε την ισχύ της έστριψε το πλοίο δεξιά και δεν προλάβαιναν να κάνουν τίποτα», ενώ ταυτόχρονα υπογράμμισε ότι το «Εξπρές Σαμίνα» ήταν ένα πλοίο 34 ετών και χωρίς επισκευές των μηχανών, που είχε την εικόνα ενός οργανισμού που αργοπεθαίνει.

Ο Αν. Σορόκος υπογράμμισε ακόμη ότι από τις 40 μέρες που εργάστηκε στο πλοίο, τις 15 το σύστημα των χειριστηρίων δε λειτουργούσε και ότι πέντε φορές είχε έρθει συνεργείο να τα επισκευάσει, ώσπου «είπαν ότι εδώ πλέον δε γίνεται τίποτα και πρέπει να μπει ένα καινούριο ζευγάρι. Αυτό το πρόβλημα ήταν γνωστό και στον καπετάνιο, και στον υποπλοίαρχο, στον πρώτο μηχανικό, σε όλο το πλήρωμα μηχανής, δε μιλάνε γιατί μάλλον φοβούνται μήπως χάσουν το ψωμάκι τους, όπως το 'χασα εγώ στην ουσία τώρα...».

Ο πρωτοδεύτερος μηχανικός του «Εξπρές Σαμίνα» ανέφερε ότι η κατάσταση του μεγαλύτερου μέρους των συμβατικών πλοίων που ταξιδεύουν σήμερα «είναι ίδια και χειρότερη», προσθέτοντας ότι «όταν πήγα σε αυτό το πλοίο μου είπαν ότι θα έπρεπε να είμαι πολύ ευχαριστημένος, γιατί πήγα στο πιο καλό πλοίο της εταιρίας...».

Απαντώντας σε ερώτηση για το αν έγινε κάποια προσπάθεια από την πλευρά της εταιρίας να ανασκευάσει τις αρχικές του καταγγελίες, ο πρωτοδεύτερος μηχανικός αποκάλυψε ότι «μεγάλο στέλεχος των "Μινωικών Γραμμών"..., μου είπε ότι ήδη έχω μπει σε μεγάλο και δύσκολο δρόμο, θα πρέπει λοιπόν, για να ξεφύγω από αυτές τις δυσκολίες που ήδη έχω μπει, να προσπαθήσω με οποιονδήποτε τρόπο να ανατρέψω τις καταγγελίες μου. Αν το κάνω αυτό οι "Μινωικές Γραμμές" θα βρίσκονται στο πλευρό μου με οποιονδήποτε τρόπο...».

Ο Αν. Σορόκος κατήγγειλε ακόμη την εφοπλιστική τακτική, η οποία στο κυνήγι του κέρδους αναγκάζει τους πλοιάρχους να περνούν πολύ κοντά από τις ακτές: «Μπορούσε κάλλιστα, είπε, να μην ήταν αυτοί οι βράχοι, μπορούσαν να ήταν πολλές άλλες παραλίες που περνάνε όλα τα πλοία της ακτοπλοΐας. Η πολιτική του να φτάσει ένα πλοίο 5 λεπτά νωρίτερα είναι αυτή που αναγκάζει τους πλοιάρχους να περνάνε 80, 100, 150 μέτρα από την ακτή. Κατά τη διαδρομή τους Πειραιά - Σάμο έχει πάρα πολλά σημεία σαν κι αυτό. Αυτά που ακούω περί απόστασης ασφαλείας, μου ακούγονται σαν παραμύθια. Η πραγματική απόσταση ασφαλείας είναι πάνω από 3 μίλια».