ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Δικαιώθηκε το Επιμελητήριο

«Το Μετρό υποχρεούται να διενεργεί καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς». Αυτό αποφάσισε το Πρωτοδικείο Αθηνών (Διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων), μετά από προσφυγή μέλους του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (ΕΕΤΕ).

Η πρώτη προσφυγή από το ΕΕΤΕ έγινε το καλοκαίρι του 2000. Σύμφωνα, όμως, με την απόφαση, το ΕΕΤΕ σαν φορέας δε δικαιούνταν να προσφύγει. Ετσι, τον Οκτώβριο του 2000 έγινε νέα προσφυγή, αυτή τη φορά από τον γλύπτη Μιχάλη Παπαδάκη, πρόεδρο του Επιμελητηρίου. Η υπόθεση εκδικάστηκε το Νοέμβριο.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την υπ' αριθμ. 1023/2001 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, κρίθηκε ότι η«Αττικό Μετρό ΑΕ», ως Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου, κατά την έννοια του κοινοτικού Δικαίου, υποχρεούται να διενεργεί καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς και να μην προχωρεί σε απ' ευθείας αναθέσεις έργων, εφ' όσον το ύψος της προϋπολογισθείσας αξίας του συνόλου των έργων που πρόκειται να εγκατασταθούν σε κάθε σταθμό υπερβαίνει τα 66.000.000 δραχμές.

Εάν η «Αττικό Μετρό ΑΕ» παραβιάζει τη σχετική κοινοτική νομοθεσία, κάθε καλλιτέχνης δικαιούται, μόλις πληροφορηθεί ότι αποφασίστηκε η απ' ευθείας ανάθεση έργου, να προσφύγει εντός πέντε ημερών κατά της «Αττικό Μετρό ΑΕ» και εφ' όσον αυτή του απαντήσει αρνητικά ή δεν του απαντήσει καθόλου εντός δέκα ημερών να προσφύγει (και πάλι εντός δέκα ημερών) ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου (Διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων), έτσι ώστε να ανασταλεί η υπογραφή και η εκτέλεση της απ' ευθείας ανάθεσης.

«Ραδιόφωνο» γεμάτο τραγούδια

Δ. Γαλάνη - Δ. Υφαντής - Τ. Τσανακλίδου

«Φωτιά και ανάσταση, καλή παράσταση/ Δήμητρα - Τάνια με μαύρα φουστάνια/ μετά από χρόνια εδώ/ φωτιά κι ανάσταση, καλή παράσταση/ πόσα τραγούδια μας φέρνουν απόψε εδώ/ δεν ξέρω αν στο ' πα, σ' αγαπώ...». Μ' αυτούς τους στίχους, θα αρχίζει από τις 21 Φεβρουαρίου το πρόγραμμα του «Ζυγός», με τίτλο «...Εδώ η μουσική ακούγεται», που θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Μαρτίου. Μέσα στις 20 παραστάσεις, η Δήμητρα Γαλάνη, η Τάνια Τσανακλίδου και ο Δημήτρης Υφαντής τραγουδούν την αγάπη, τον πόνο, το σμίξιμο, το χωρισμό. Ξεχωριστά, ψιθυριστά, τρυφερά, με ένταση. Το πρώτο μέρος της παράστασης αποτελεί ταυτότητα της πορείας της Δήμητρας Γαλάνη και της Τάνιας Τσανακλίδου. Στο δεύτερο μέρος, οι δυο τους, μαζί με τον Δημήτρη Υφαντή, θυμούνται και μας θυμίζουν, προτείνουν, αστειεύονται. Και όλα αυτά μέσα από μια ραδιοφωνική εκπομπή, με αρχή, μέση και τέλος. Στο κλείσιμο, το κοινό θα έχει τον λόγο. Οι επιθυμίες τους γίνονται παραγγελιές.

Η επιμέλεια του προγράμματος ανήκει στην Δήμητρα Γαλάνη και την Μαργαρίτα Μυτιληναίου, η σκηνογραφική επιμέλεια είναι του Γιώργου Ασημακόπουλου, οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη. Η ενορχήστρωση, η επιμέλεια Ορχήστρας και τα κίμπορτς είναι του Γιώργου Μπουσούνη. Παίζουν οι μουσικοί: Βασίλης Μούστος (πιάνο, κίμπορτς), Δημήτρης Μπαρμπαγάλας (κιθάρα), Ζωή Τηγανουριά (ακορντεόν), Χάρης Κελλάρης (μπάσο), Νίκος Μαρκάκης (τύμπανα), Nenad Jelic (κρουστά), Νίκος Κατσίκης (μπουζούκι, λαούτο), Ηρακλής Ζάκας (μπουζούκι), Vahan Galstian (κλαρίνο).

Περικοπές στη ΝΕΤ

Αναστάτωση επικρατεί στους διαδρόμους της ΕΡΤ τις τελευταίες μέρες καθώς κόβονται η μία μετά την άλλη οι εκπομπές. Τα δύο δισ. έλλειμμα στο ταμείο των δύο κρατικών καναλιών ισχυρίζεται η διοίκηση ότι θα τα καλύψει κόβοντας εκπομπές. Από ό,τι φαίνεται, όμως, αυτό είναι ένα απλό πρόσχημα, ένα άλλοθι χωρίς αληθοφανή επιχειρήματα. Η περικοπή αυτή εκτός από πλήγμα στο πρόγραμμα της ΝΕΤ, επιφέρει πλήγμα και στους εργαζόμενους.

Η ΕΡΤ και εν προκειμένω η ΝΕΤ υπογράφει στην αρχή της σεζόν με εξωτερικούς παραγωγούς συμβόλαιο 13 επεισοδίων που ισοδυναμούν με πρόγραμμα τριμήνου για βδομαδιαίες εκπομπές. Τελειώνοντας τα 13 επεισόδια συνήθως ανανεώνει για άλλα δεκατρία. Πολλές φορές πριν υπογράψει για τα επόμενα 13, δίνει το πράσινο φως προφορικά να συνεχιστούν οι εγγραφές των εκπομπών μέχρι την υπογραφή. Πράγμα που έγινε με τη «Μηχανή του Χρόνου», η οποία έγραψε 4 εκπομπές επιπλέον των πρώτων 13. Στις 13 του Φλεβάρη ενημερώθηκε ο παραγωγός και η Σεμίνα Διγενή ότι ενδέχεται να κοπεί η εκπομπή. Την επόμενη μέρα ο Τύπος έγραφε ότι από το γραφείο του προέδρου απαντούσαν ότι δεν κόβεται. Τελικά κόπηκε. Οπως κόπηκαν και άλλες αξιόλογες εκπομπές («Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα» της Μάγιας Τσόκλη, το «Σέικερ»), ενώ κόπηκε και η εκπομπή του Αρη Σκιαδόπουλου «Νυχτερινός επισκέπτης» και έπονται - όπως ακούγεται - και άλλες. Στοιχίζουν άραγε τόσο πολύ αυτές οι εκπομπές; Οχι. Η «Μηχανή του Χρόνου» στοίχιζε 2,7 εκατ. (έχοντας πέντε σπόνσορες και φέρνοντας υψηλές θεαματικότητες και διαφημίσεις), το «Σέικερ» σχεδόν 2,2 εκατ. και περίπου τόσο και οι άλλες. Ενώ καθημερινές εκπομπές με παρουσιαστές που θέτουν την υπηρεσία τους στις κυβερνητικές εντολές στοιχίζουν 4 εκατ. ημερησίως.

Και βέβαια για να αποφύγουν την ευθύνη και τις ερωτήσεις στις οποίες δε θέλουν να απαντήσουν, θολώνουν τα νερά οι υπεύθυνοι της ΕΡΤ, ή λασπολογούν. Από το γραφείο του προέδρου Π. Παναγιώτου απαντούσαν ότι δεν κόβεται ή ότι δε γνωρίζουν. Κάποιοι άλλοι έλεγαν «οφ δι ρέκορντ» ότι η «Σ. Διγενή ζητούσε περισσότερα λεφτά, όπως και η Ελενα Ακρίτα». Η Σεμίνα Διγενή διέψευσε κατηγορηματικά τέτοιου είδους απαίτηση, ενώ όπως είπε, δεν είχε επικοινωνήσει με τον πρόεδρο και τους υπολοίπους αρμοδίους από τις αρχές του φθινοπώρου και δήλωσε: «Θεωρώ υποχρέωσή μου και μέγιστη τιμή μου να συμβάλω στην εξυγίανση των οικονομικών της ΕΡΤ. Είθε το κόψιμο της εκπομπής να ενισχύσει τον "επίπονο" αγώνα της ΕΡΤ ΑΕ για ένα καλύτερο τηλεοπτικό μέλλον».

Ο «νεοκλασικός» του λαού

Η αρχαία ελληνική μουσική χάθηκε, ανεπιστρεπτί. Από το βυζαντινό μέλος σώθηκε το εκκλησιαστικό, αλλά ελάχιστο κοσμικό. Ελάχιστα απομεινάρια έχουμε και από την αναγεννησιακή κρητική μουσική. Ευτυχώς διασώζεται αρκετά η δημοτική μας μουσική. Αν δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «κλασική» η μουσική των παραπάνω περιόδων, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «κλασική» η μουσική του Βασίλη Τσιτσάνη, «του Μπαχ της ελληνικής μουσικής», όπως τον αποκάλεσε ο Μάνος Χατζιδάκις. Αν όχι «κλασική», τουλάχιστον «νεοκλασική», με τη βαθιά σημασία της λέξης. Μια «νεοκλασική» μουσική, όμως, που ούτε γεννήθηκε, ούτε είχε θέση στον καιρό της στα νεοκλασικά της μεγαλοαστικής τάξης. Γεννήθηκε από το λαό, «έζησε» στα σπιτάκια της φτωχολογιάς και από αυτήν χιλιοτραγουδήθηκε. Δόξα της φτωχολογιάς, της εργατιάς και των αγώνων της ήταν η μουσική του Τσιτσάνη.

***

Γιατί τα λέμε αυτά; Γιατί το αφιέρωμα του Γιώργου Νταλάρα στο Μέγαρο για τον Τσιτσάνη, με την κοσμοπολίτικη σκηνική όψη του (με το νεοκλασικό μέγαρο που εικόνιζε το σκηνικό, με τα κομψά κοστούμια των χορευτών και τις μοντέρνες χορογραφίες) παρασάγγας απείχε από τη λαϊκή φύση, θέση και ιστορία της μουσικής του Τσιτσάνη. Τα καλά στοιχεία που μετράμε εμείς είναι οι προβαλλόμενες εικόνες του Τσιτσάνη, οι ιστορικές εικόνες του ΕΛΑΣ και του Αρη στο βουνό, του ΕΑΜ στην Αθήνα, των εγκλημάτων των Αγγλων το Δεκέμβρη. Μετράμε τη δροσιά της παρουσίας και του τραγουδιού των παιδιών. Τα αισθαντικά κείμενα του Γιάννη Κοντού. Τη λιτή, εσωτερική απόδοση κάποιων κειμένων από την Σούλα Αθανασιάδου. Την καλή ορχήστρα.

***

Κυρίως, μετράμε τη φωνητική και ερμηνευτική θέρμη, αλλά και την απροσποίητα διακριτική και δίκαιη απέναντι στους άλλους τραγουδιστές παρουσία του Γιώργου Νταλάρα. Το απαλό σαν ερωτικό χάδι τραγούδι της Ελένης Τσαλιγοπούλου και το δωρικό του Γεράσιμου Ανδρεάτου. Προπαντός, μετράμε και κρατάμε σαν μέγιστη απόλαυση, το ρίγος που προκάλεσε ο πρωτοψάλτης Γρηγόριος Νταραβάνογλου, ερμηνεύοντας υπέροχα, ως βυζαντινό μέλος, τη «Συννεφιασμένη Κυριακή».

Α. Ε.

«Φτωχότερη» η Σπηλαιολογία

Κηδεύτηκε χτες στο Α` Νεκροταφείο Αθηνών η σπηλαιολόγος Αννα Πετροχείλου, η οποία απεβίωσε την Τρίτη, αφήνοντας πίσω της ένα μεγάλο σε όγκο και ποιότητα επιστημονικό έργο, αναντικατάστατη προσφορά για τη μελέτη των ελληνικών σπηλαίων.

Κάτοχος πολλών διακρίσεων και βραβείων από ελληνικούς και διεθνείς σπηλαιολογικούς οργανισμούς, καθώς και κάτοχος του βραβείου της Ακαδημίας Αθηνών, η Αννα Πετροχείλου υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας και συγγραφέας πολλών βιβλίων και άρθρων.

Ηταν από τις πρώτες Ελληνίδες ορειβάτισσες και η πρώτη Ελληνίδα που κατέκτησε τις κορυφές του Ολύμπου και των Αλπεων, διέσχισε το «Μαύρο Παγετώνα» στη βόρεια Σπιτσβέργη και έφθασε μέχρι την 81η μοίρα στο Β. Πόλο. Ηταν αυτή επίσης που εντόπισε κρανία πρωτόγονων ανθρώπων στο σπήλαιο «Αλεπότρυπα» και δόντι σπηλαίας αρκούδας στο Σπήλαιο του Περάματος, καθώς και άλλα σημαντικά ευρήματα.

Ο υπουργός Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλος σε συλλυπητήρια δήλωσή του σημειώνει ότι η Αννα Πετροχείλου «κατανόησε τη σημασία των ελληνικών σπηλαίων για τον πολιτισμό και υπήρξε πρωτοπόρος όχι μόνο στην εξερεύνησή τους, αλλά και στην ανάδειξη και προβολή τους διεθνώς».

Συνεχίζονται και σήμερα οι αποκριάτικες εκδηλώσεις του Δήμου Αθηναίων στο Σύνταγμα, στην Καπνικαρέα, στην πλατεία Φιλομούσου Εταιρείας στην Πλάκα και στο «Παλλάς». Από τις 5 μ.μ., στο Σύνταγμα, διοργανώνονται θέατρο δρόμου και λαϊκές συναυλίες. Θέατρο δρόμου θα υπάρχει και στην Καπνικαρέα από τις 7 μ.μ., ενώ θέατρο και συναυλίες θα έχει και η Πλάκα από τις 6 μ.μ. Στο «Παλλάς» θα δοθεί συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων με βιεννέζικη οπερέτα. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, θα εμφανιστούν και οι «Idols» στις 8 μ.μ., στο Γκάζι.