Πρόσφατα μας φιλοδώρησε ο Στέπας Γκρης (Στέφανος Παπαδόπουλος) με τις συλλογές διηγημάτων «Διηγήματα της παλάμης», «Παράξενα», με τη νουβέλα «Ο Νίκος Ρείκης», και με την ποιητική συλλογή «Μπιλ Κλίντον», η οποία αναφέρεται στα γεγονότα της Γιουγκοσλαβίας (συνολικά έχει εκδώσει 22 βιβλία).

Με χιούμορ, ρεαλισμό, ρομαντισμό, άλλοτε λυρικός, άλλοτε αγανακτισμένος, άλλοτε τρυφερός και δακρυσμένος, αραδιάζει στο κιτάπι της ζωής ό,τι συμβαίνει καθημερινά, με θέματα επίκαιρα και διαχρονικά, καταγραμμένα απλά, ζωντανά, αληθινά.

Κύριος στόχος του οι εγκληματίες απέναντι στον άνθρωπο, πολεμοκάπηλοι «φονιάδες των λαών», έμποροι του λευκού θανάτου, εκμεταλλευτές της λευκής σάρκας, ληστές, που διαμορφώθηκαν από τις κοινωνικές συνθήκες του «ελεύθερου κόσμου» και λεηλατούν «ελεύθερα» την ανθρώπινη ύπαρξη.

Η πραμάτεια τους, φονική, βρίσκει όλο και πιο πρόσφορο έδαφος κι εξαπλώνεται όσο την τροφοδοτεί απλόχερα η «νέα τάξη πραγμάτων». «Με το γραφτό μου αυτό, θέλω να αναφερθώ σε ένα μέρος από τις γκαγκστερικές δολοφονίες των καπιταλιστών προς τους λαούς (Γιουγκοσλαβία)... Βομβάρδιζαν φάλαγγες προσφύγων και μας λέγανε: "Συγγνώμη λάθος". Βομβάρδιζαν νοσοκομεία, γηροκομεία, σχολεία και λέγανε: "Συγγνώμη λάθος". Βομβάρδιζαν τρένα και ατέλειωτες φάλαγγες που δημιουργούσανε ξεκληρίζοντας ολόκληρα χωριά και λέγανε: "Συγγνώμη λάθος". Καταστρέψανε την κουλτούρα μιας χώρας, μέλος του ΟΗΕ, έτσι, για τη Νέα Τάξη Πραγμάτων».

Τα ίδια κι απαράλλαχτα δε συνέβησαν πρόσφατα; Τι αξία μπορεί να έχουν οι ανθρώπινες ζωές, μπροστά στη μεθυστική μυρωδιά του πετρελαίου!! (Στέφανος Παπαδόπουλος, Ολύμπου 10, Νίκαια, Πειραιάς, 18401).

«Κι αν τα όνειρά τους / αποδείχτηκαν χίμαιρες / φτάνει μόνον η ευτυχία / που γέμισε την όρθια ζωή τους».

Δηλαδή οι ήρωες μάρτυρες είναι άξιοι τιμής, αλλά ο αγώνας τους χίμαιρα; Δηλαδή τόσες χιλιάδες που θυσιάστηκαν, τόσες εκατοντάδες χιλιάδες που συμμετείχαν στην εξανάσταση, ήταν αφελείς; Τόσοι και τόσο λαμπροί άθλοι των λαών, για τρία τέταρτα ενός αιώνα, ήταν μάταιοι;

Τι λένε ακόμα οι κακώς λεγόμενοι «ποιητές της ήττας»; Ηταν διατεθειμένος ο γράφων, με την πρώτη ανάγνωση, να υποκλιθεί στους στίχους του Κ. Κοβάνη, παραβλέποντας ασυμφωνίες του σε διάφορα σημεία της συλλογής. Ιδιαίτερα, αφού μετά το πρώτο ποίημα, τα επόμενα είναι μνημόσυνο σε πρόσωπα που πέθαναν επίσης όρθια. Ενα από αυτά, στον σταυραετό της Λατινικής Αμερικής, τον Τσε Γκεβάρα: «Αλίμονο, τον σκότωσαν! / Κομμάτιασαν και σκόρπισαν / το σώμα του να μην το βρουν / οι πεινασμένοι και θρηνήσουν. / (...)Από σήμερα τ' όνομά του / οι «Κολασμένοι της Γης» / θα το φρουρούν στον ΥΜΝΟ ΤΟΥΣ...». Λοιπόν; Ηταν χίμαιρες ο πανανθρώπινος αγώνας; Και για να δικαιωθεί τι κάνουν οι ποιητές; (Εκδόσεις «Ιωλκός»).

Ο άνθρωπος στην ποίηση του Νίκου Καραβέλου είναι διαιώνιος κι έχει πατρίδα του όλη τη Γη. «Τόπος καταγωγής» του το χώμα. Στο πρώτο ποίημα της συλλογής αυτοβιογραφείται ένας «αρχαίος σκελετός». «Τ' όνομά μου το ξέρετε, / είμαι τελείως άγνωστος / Ο,τι κι αν ξέρετε, / εγώ κατάγομαι από σας / κι εσείς απ' τα παιδιά μου(...). Με λένε όπως με λέγαν κι αύριο, / όπως θα με φωνάζουν και χθες. / Προορισμός μου το σύμπαν / ή το τίποτα». Το «σύμπαν» έχει σχέση με τη μνήμη, το «τίποτα» με τη λήθη. Ετσι, ένας «σκελετός» αν υπήρξε άνθρωπος συμπαντικός, μέσα απ' τη μνήμη εξακολουθεί να ζει. Αρα έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε στη μνήμη των «ανθρώπων που θα 'ρθουν» τη συμπαντική μας υπόσταση. Παράδειγμα, αγώνα, να παραμείνουμε ζωντανοί, είναι ο ποιητής: «Υπερασπίζω τον εαυτό μου / από μένα». Δυστυχώς, ο άνθρωπος δεν κατάφερε να νικήσει τον κακό εαυτό του. Ακόμα ο άνθρωπος σκοτώνει τον άνθρωπο. «3.500 χρόνια μετά από τη μάχη», όπως φαίνεται απ' τα ευρήματα στο χώμα, δε νίκησε κανένας από τους εμπόλεμους, γιατί η αληθινή νίκη δεν ανήκει στον πόλεμο αλλά στην ειρήνη.

Στην ειρήνη ανήκει και η ποίησή του. Γι' αυτό, κι όταν ακόμα παραδοξολογεί «διεγείρει τα όνειρα» και τις «λέξεις να επαναστατούν» ενάντια σ' όλους αυτούς που «παραβιάζουν / συστηματικά / τους κανόνες του φωτός» (Ν. Καραβέλος, Δωδεκανήσου 5, Ανω Ηλιούπολη).

Λυρικός ο Σταύρος Μίχας στη συλλογή του «Θηρευτής εκτός ορίων» πραγματικά ξεπερνάει τα όρια μιας κοινής ποιητικής φωνής. Με αρετές, τον προσεγμένο λόγο, τα ευρήματα, τις εικόνες που αντικατοπτρίζονται με σωστές διαστάσεις και χρώματα, ολοκληρώνει το ποιητικό του παρόν.

Στη διαδρομή αυτή «εκτός ορίων» διαγράφει κύκλους και επιστρέφει στον εαυτό του: «Οπου κι αν είμαι / είμαι αυτό που λείπει». Τον απασχολεί ιδιαίτερα ο περίγυρος με τον άνθρωπο στο κέντρο του, ο έρωτας που ταλανίζει, αλλά τον ξεπερνάει διακριτικά.

Η συλλογή χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο έχει τον τίτλο της συλλογής. Το δεύτερο με υπότιτλο «Ανατολικά του φωτός». Το φως παίζει έναν ιδιάζοντα ρόλο στην ποίηση του Σ.Μ. Είναι το εργαλείο με το οποίο σμιλεύει το στοχασμό και το στίχο του: «Γυρνώ γεμάτος φως στο σπίτι / και βρίσκω σκοτάδι / πάλι να χαμογελά. / Πόσο γρήγορα / έρχεται / η νύχτα».

Κι αλλού: «Δανείζω το χέρι μου στο φως / Πηγαίνω μακρύτερα κι απ' τον εαυτό μου / Δε σταματώ / ξαπλωμένος ανάμεσα στις λέξεις σαν έρωτας / Τίποτα δε μου αρκεί / Δεν επαρκώ για τίποτα». (Εκδόσεις «Μανδραγόρας»).

ΦΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ: «Το "ΕΥΡΩ" ενάντια στην Ελλάδα»

Το μικρό βιβλίο του Φώτη Κανελλόπουλου δεν είναι ούτε ποίηση ούτε σύνθεση. Είναι, όμως, μια ηχηρή φωνή ενός διανοούμενου, μια διαμαρτυρία και μαζί αγανάκτηση για όσα κακά προέρχονται από την πολιτική του Μάαστριχτ, της ΟΝΕ και του ευρωπαϊκού λόμπι.