Το πρώτο ύποπτο κρούσμα για Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (ΣΟΑΣ) έφερε με δραματικό τρόπο στην επιφάνεια τις τρομακτικές ελλείψεις του δημόσιου συστήματος της χώρας κυρίως στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ). Ταυτόχρονα αποκάλυψε τον επιδερμικό τρόπο με τον οποίο το υπουργείο Υγείας αντιμετώπισε την κατάσταση, αλλά και την ανεπάρκεια των μέτρων τα οποία πήρε στα δημόσια νοσοκομεία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η εμφάνιση του πρώτου ύποπτου κρούσματος σημειώθηκε την παραμονή της απεργίας της Ενωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Αθήνας - Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), που είχε ως κύριο αίτημα τη λήψη ουσιαστικών μέτρων για το ΣΟΑΣ. Χτες το βράδυ συνεδρίασε εκτάκτως το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΙΝΑΠ και -λόγω της διαμορφωμένης κατάστασης- ανέστειλε την προγραμματισμένη για σήμερα 24όρη απεργία.

Χτες το μεσημέρι το ΔΣ της ΕΙΝΑΠ είχε προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου για την απεργία, αλλά τελικά αναλώθηκε στο ΣΟΑΣ.

Το θέμα του ΣΟΑΣ αποτελεί πρόκληση για όλα τα υγειονομικά συστήματα, ενώ στη χώρα μας αποκαλύπτει τη γύμνια στην ΠΦΥ και τις ελλείψεις οικογενειακών γιατρών, που αποτελεί τον κρίσιμο κρίκο μέχρι το φτάσει το ύποπτο κρούσμα στο νοσοκομείο, επισημάνθηκε στη συνέντευξη Τύπου. Επίσης σημειώθηκε η έλλειψη γιατρών δημόσιας υγείας. «Γιατί να μην υπάρχει ένας γιατρός στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες ή στους μεγάλους εργασιακούς χώρους, που θα ελέγχει την κατάσταση;», αναρωτήθηκαν οι γιατροί.

Χρειάζεται ένα δίχτυ ΠΦΥ, τόνισαν οι γιατροί, με το απαραίτητο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. «Τώρα πρέπει η κυβέρνηση να δώσει τα απαραίτητα κονδύλια για την πρόσληψη 6.000 οικογενειακών γιατρών» τονίστηκε στη συνέντευξη Τύπου. Ο κρατικός οικογενειακός γιατρός θα έχει την πρώτη επαφή με εκείνον που έχει το πρόβλημα και θα τον συμβουλέψει τι πρέπει να κάνει και θα τον προωθήσει στο σύστημα, ώστε να μη «βρεθεί χύμα» ανάμεσα στους εκατοντάδες -ή χιλιάδες- ασθενείς στα εξωτερικά ιατρεία ενός νοσοκομείου που εφημερεύει.

Οι γιατροί υπογράμμισαν ότι και στις υπάρχουσες μονάδες του δημόσιου συστήματος υγείας δεν έχει γίνει ένας σχεδιασμός για την αντιμετώπιση πιθανών κρουσμάτων μικρής ή μεγάλης κλίμακας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι και στελέχη των ΠεΣΥ λένε ότι μετά από ένα μικρό αριθμό κρουσμάτων δεν ξέρουν τι μπορεί να γίνει, καθώς δεν υπάρχουν μεγάλοι χώροι απομόνωσης. Ετσι έχουν γίνει προτάσεις για την απομόνωση κάποιων χώρων.

Η ριζική όμως λύση παρουσιάστηκε χτες στη συνέντευξη Τύπου της ΕΙΝΑΠ με την πρόταση να χρησιμοποιηθεί το «Αττικό» νοσοκομείο άμεσα στα πλαίσια του ΕΣΥ. «Θα έπρεπε, τονίστηκε, να έχουν ετοιμαστεί μονόκλινοι θάλαμοι και να έχουν γίνει ασκήσεις προσομοίωσης. Εστω και τώρα πρέπει το υπουργείο Υγείας να προκηρύξει τις θέσεις των γιατρών και των νοσηλευτών που χρειάζονται».

Οπως επισημάνθηκε δεν έχει γίνει καμιά ιδιαίτερη προετοιμασία για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), όπου θα πρέπει να απομονωθούν οι -πιθανοί- άρρωστοι.

Ενδεικτικό της ανεπάρκειας των μέτρων που πήρε η κυβέρνηση είναι ότι ο μοναδικός εν λειτουργία θάλαμος αρνητικής πίεσης στο «Σισμανόγλειο» λειτούργησε μόλις την παραμονή που εντοπίστηκε το ύποπτο κρούσμα. Ενα άλλο στοιχείο του πρόχειρου σχεδιασμού είναι το γεγονός ότι γίνονται θάλαμοι αρνητικής πίεσης σε νοσοκομεία -όπως στο «Κρατικό» της Αθήνας- που δεν έχει πνευμονολογικές κλινικές.

Τέλος η ΕΙΝΑΠ εξέφρασε την αντίθεσή της στη λειτουργία των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), όπως προσδιορίζονται με υπουργική απόφαση του υπουργού Υγείας Κ. Στεφανή (15.1.2003) με την οποία απλώς μετονομάζονται σε ΤΕΠ τα εξωτερικά ιατρεία επειγόντων στις εφημερίες. Αν και η υπουργική απόφαση προέβλεπε την καθημερινή λειτουργία των ΤΕΠ, εντούτοις χτες σε σύσκεψη προέδρων Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας και διοικητών νοσοκομείων υπό τον υφυπουργό Υγείας Εκτ. Νασιώκα προσδιορίστηκε η λειτουργία των ΤΕΠ στις μέρες των εφημεριών, ενώ η έναρξη της λειτουργίας θα ανακοινωθεί αργότερα.

Από την περίοδο που εκδηλώθηκε η νόσος του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS), χτες έγινε η πρώτη σύσκεψη για την αντιμετώπιση τυχόν κρούσματος στο λιμάνι του Πειραιά, μεταξύ των συναρμόδιων και εμπλεκόμενων με το λιμάνι φορέων της πόλης.

Η σύσκεψη έγινε το πρωί στη Νομαρχία και συμμετείχαν ο νομάρχης Γ. Μίχας, εκπρόσωπος του Κεντρικού Λιμεναρχείου, ο πρόεδρος του 3ου ΠΕΣΥ Δ. Σερεμέτης, ο πρόεδρος και η γραμματέας του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά Π. Μελάς και Β. Ανεμοδούρα, αντίστοιχα, ο διευθυντής του ΙΚΑ Πειραιά κ. Θεοδωρόπουλος, πρόεδροι και εκπρόσωποι νοσοκομείων της πόλης, εκπρόσωποι του ΟΛΠ, της Διεθνούς Ναυτικής Ενωσης, της Ενωσης Πρακτόρων, καθώς και εκπρόσωποι των εφοπλιστικών Ενώσεων.

Τα μέτρα «άμεσης - όπως τα χαρακτήρισαν - προτεραιότητας», που αποφάσισαν είναι, μεταξύ άλλων, ενημέρωση των πολιτών και των εργαζομένων στο λιμάνι, έλεγχοι στα πλοία που φθάνουν από το εξωτερικό, καθορισμός θέσης στο αγκυροβόλιο για πλοίο που ενδεχομένως χρειαστεί να τεθεί σε καραντίνα και καθορισμός διαδικασίας για την τροφοδοσία του και τη διαχείριση λυμάτων του. Παροχή προστατευτικών μέσων στο ιατρικό προσωπικό της Νομαρχίας και του Λιμενικού. Τώρα, σε περίπτωση που εντοπιστεί κρούσμα σε πλοίο, τα μέτρα προβλέπουν μονή καμπίνα χωρίς κλιματισμό, απολύμανση χώρου, χρήση προστατευτικών μέσων και δεκαήμερη καραντίνα. Τέλος, η Νομαρχία ζήτησε από την κυβέρνηση την ενίσχυση του ιατρικού της προσωπικού με πρόσληψη 3 γιατρών, 3 εποπτών υγείας και 3 νοσηλευτών.

Για τα νοσοκομεία της περιοχής, ειπώθηκε ότι έχουν διαμορφωθεί ειδικά εξεταστήρια και θάλαμοι απομόνωσης και πρόκειται να δημιουργηθούν και οι θάλαμοι αρνητικής πίεσης.

Την ουσιαστική προστασία των ναυτεργατών απαιτούν τα Σωματεία ΠΕΜΕΝ και ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ. Τα σωματεία, κατά τη χτεσινή συνεδρίαση της διοίκησης της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας, επισήμαναν την ανάγκη το ΥΕΝ να ενημερώσει και να πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα για τα πλοία που προσεγγίζουν σε λιμάνια υψηλού κινδύνου. Να πάρει μέτρα για τη φορτοεκφόρτωση των πλοίων, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι και επίσης, εφόσον οι ναυτεργάτες το επιθυμούν, να εξασφαλίζεται από την εταιρία ο επαναπατρισμός τους πριν προσεγγίσουν σε επικίνδυνο για τον ιό λιμάνι. Αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο πρέπει να δώσει εντολή, ώστε πλοίαρχος και εταιρία των ποντοπόρων πλοίων να ενημερώνουν σχετικά τους ναυτεργάτες.

ΠΕΚΙΝΟ-ΒΕΡΟΛΙΝΟ.-

Τα κρούσματα και τα θύματα του συνδρόμου SARS στην Κίνα εμφάνισαν χτες ύφεση για πέμπτη συνεχή μέρα. Το ίδιο 24ωρο, δέκα χιλιάδες κάτοικοι του Πεκίνου βγήκαν απ' το καθεστώς υγειονομικής απομόνωσης. Εντούτοις, οι σινικές αρχές εμμένουν ακούραστα σε αυστηρές συστάσεις και προειδοποιήσεις σε όσους αρμόδιους αξιωματούχους επιχειρήσουν συγκάλυψη ή απόκρυψη οιωνδήποτε στοιχείων σε σχέση με το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο. Παράλληλα, αναγγέλλουν τη λήψη αυστηρών μέτρων και έναντι όσων προβαίνουν σε διασπορά φημών και ψευδών ειδήσεων μέσω διαφόρων μέσων (κινητά τηλέφωνα κλπ.)...

Επιπλέον, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας βλέπει με επιφύλαξη τις πτωτικές τάσεις των στοιχείων που αφορούν τα κρούσματα (θανατηφόρα και μη...) σημειώνοντας πως επισήμως δεν μπορεί να υποστηριχτεί πως το σύνδρομο διέρχεται φάση ύφεσης καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος νέας έξαρσης της νόσου στη σινική περιφέρεια. «Υπάρχει όντως μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων που αναφέρονται στην ηπειρωτική Κίνα. Ομως, το 10% των νέων κρουσμάτων που αναφέρονται στο Πεκίνο, αφορά μετανάστες που εισέρχονται στην πρωτεύουσα απ' τη σινική επαρχία. Είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για ύφεση της επιδημίας» επισήμανε σχετικώς ο Κέιτζι Φουκούντα, σύμβουλος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στο Πεκίνο...

Το ίδιο 24ωρο, οι αρχές της Νιγηρίας τέθηκαν σε επιφυλακή μετά τη διαπίστωση πως ο θάνατος ενός Ταϊβανέζου (που εισήλθε στη χώρα αεροπορικώς στα τέλη Απρίλη) επήλθε λόγω της μόλυνσής του απ' το σύνδρομο. Η Κιργιζία έκλεισε χτες τα σύνορα με την Κίνα. Το ίδιο έπραξε και η Μαλαισία κλείνοντας τα σύνορα με τη Σιγκαπούρη. Διεθνώς, τα κρούσματα του Σοβαρού Οξέος Αναπνευστικού Συνδρόμου ξεπερνούσαν τα 7.400 εκ των οποίων τα 580 θανατηφόρα.

Την ίδια ώρα, διάφορες ομάδες επιστημόνων (πανεπιστημίων, δημοσίων ερευνητικών ιδρυμάτων και εταιριών...) επιδίδονται πυρετωδώς σε κούρσα με στόχο τη διαλεύκανση των (ακόμα...) μυστηριωδών κορονο-ιών που προκαλούν το σύνδρομο και την εύρεση αποτελεσματικής θεραπευτικής αγωγής. Στο μεταξύ, άρθρο που δημοσιεύτηκε χτες στην επιστημονική επιθεώρηση SCIENCE εμπνέει ελπίδες για τον εντοπισμό θεραπευτικής αγωγής που θα δρα «επιθετικά» στους κορονο-ιούς ώστε να αναστέλλεται η αναπαραγωγή τους.

Ο Ραλφ Χίλγκενφαντ του Πανεπιστημίου Λούμπεκ της Γερμανίας, υποστηρίζει στο άρθρο του πως ένα πειραματικό φάρμακο κατά ιών που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα, δεν αποκλείεται να δρα ανασταλτικά και στη διαδικασία αναπαραγωγής κορονο-ιών, εφ' όσον «επιτευχθούν κάποιες μεταλλάξεις». Οι προσπάθειες των Γερμανών ερευνητών φαίνεται να επικεντρώνονται στη σύνθεση μιας πρωτεΐνης που χρησιμοποιείται απ' τους κορονο-ιούς προκειμένου να μολυνθούν τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού. Οι ερευνητές θεωρούν πως οι κορονο-ιοί θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν εάν η συγκεκριμένη πρωτεΐνη τροποποιηθεί ώστε να αναστέλλει τη διαδικασία μόλυνσης των ανθρωπίνων κυττάρων...

Το πειραματικό φάρμακο φέρει την ονομασία «AG7088» και δοκιμάζεται εδώ και κάποιο διάστημα κλινικά.

Εκτακτα προληπτικά μέτρα σε όλα τα ελληνικά αεροδρόμια για την άτυπη πνευμονία καθόρισαν το υπουργείο Μεταφορών-Επικοινωνιών και η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ).

Τα μέτρα χωρίζονται σε τρεις ενότητες (πρόληψη, κρούσμα σε αεροσκάφος και κρούσμα μετά την άφιξη σε αεροδρόμιο) και περιλαμβάνουν: Διανομή ιατρικής προειδοποίησης στους επιβάτες και ανάρτησή της σε εμφανή σημεία. Προμήθεια γαντιών και μασκών, που θα πρέπει να φορούν όσοι πρόκειται να έρθουν σε επικοινωνία με ύποπτο κρούσμα. Συμπλήρωση ειδικού εντύπου το οποίο θα συμπληρώνεται εν πτήσει από τους επιβάτες εφόσον προέρχονται από περιοχές υψηλού κινδύνου. Προληπτική απολύμανση των χώρων υγιεινής του αεροσταθμού, καθώς και περιοχών ή επαγγελματικών χώρων εργασίας, με αντιβακτηριακό σαπούνι ή χλωριούχο διάλυμα (χλωρίνη).

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ύποπτο κρούσμα σε αεροσκάφος, αν υπάρξει θετική διάγνωση μετά από ιατρική εξέταση, τότε το αεροσκάφος θα οδηγείται σε απομακρυσμένη περιοχή, θα κρατούνται τα πλήρη στοιχεία των επιβατών που κάθονταν στην ίδια σειρά με τον νοσούντα επιβάτη, καθώς και των επιβατών των δύο προηγούμενων και των δύο επόμενων σειρών, όπως και του πληρώματος, ενώ οι περαιτέρω ενέργειες θα αποφασίζονται από τις υγειονομικές αρχές.

Τέλος, για την αντιμετώπιση κρούσματος μετά την άφιξη του αεροσκάφους, πρέπει να διατηρούνται για διάστημα 15 ημερών οι λίστες των επιβατών και του πληρώματος από τις αεροπορικές εταιρίες, σε περίπτωση που ζητηθούν στοιχεία από τις υγειονομικές αρχές.

Τη βεβαιότητά του ότι θα υπάρξει συνολική μείωση της τάξης του 5% στον ελληνικό τουρισμό το 2003 εκφράζει το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών, με την έρευνά του για την ελληνική οικονομία και τον τουρισμό. Αποφεύγει, ωστόσο, λόγω της εξάπλωσης της άτυπης πνευμονίας και της ανασφάλειας που αυτή δημιουργεί, να διατυπώσει συγκεκριμένη πρόβλεψη για τη μείωση των αφίξεων, την οποία θεωρεί δεδομένη και λόγω του ιού.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της έρευνας, χτες, η πρόεδρος του Ινστιτούτου, Μαρί Δασκαλαντωνάκη, εκτίμησε επίσης ότι θα υπάρξει αύξηση της ανεργίας στον τουριστικό κλάδο, λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας των ξενοδοχειακών μονάδων σε συνδυασμό με τα φθηνά «πακέτα» διαμονής! Με λίγα λόγια, οι εργαζόμενοι στον τουρισμό καλούνται να «πληρώσουν» τις συνέπειες του έντονου ανταγωνισμού και της προσπάθειας των ξενοδόχων να κερδίσουν περισσότερα μεταθέτοντας το κόστος στις πλάτες των ξενοδοχοϋπαλλήλων.

Οι όποιες διαβεβαιώσεις, για τη λήψη μέτρων, δεν καθησύχασαν τους εργαζόμενους του «Σισμανόγλειου», που αποτελούν και την πρώτη ομάδα κινδύνου και οι οποίοι σε σχετική ανακοίνωση του σωματείου τους που εκδόθηκε μετά την έκτακτη συνεδρίαση που πραγματοποίησαν χτες το πρωί, τονίζουν ότι «το νοσοκομείο σε περίπτωση μαζικής προσέλευσης και ανάγκης περίθαλψης τέτοιων περιστατικών δε διαθέτει σε επάρκεια την απαιτούμενη υποδομή (περισσότεροι ειδικοί χώροι, προσωπικό κ.ά.)».

Για τη διασφάλιση της ασφάλειας των εργαζομένων στην εκτέλεση των καθηκόντων τους και των νοσηλευόμενων και πολιτών ζητούν:

• Εποπτεία και διασφάλιση των εργαζομένων στα εργαστήρια του νοσοκομείου (ειδικό εξοπλισμό κ.ά.) για την επεξεργασία των δειγμάτων.
• Τη διασφάλιση της επάρκειας του νοσοκομείου σε μάσκες, αφού διαπιστώνεται έλλειψη ειδικών μασκών διεθνώς. Οι ειδικές μάσκες που χρησιμοποιούνται στο θάλαμο να χρησιμοποιούνται ως μιας χρήσης.
• Να διασφαλιστεί η καθαριότητα των χώρων, των μέσων μεταφοράς των ασθενών, με απολύμανση και καθαριότητα σε ειδικούς χώρους.
• Διαρκή και συστηματική ενημέρωση από την Επιτροπή Λοιμώξεων σε όλους τους κλάδους του νοσοκομείου.
• Κατά τη μεταφορά του ασθενούς σε άλλο χώρο (π.χ. αξονικό τομογράφο κ.ά.) να παίρνονται όλα τα μέτρα προφύλαξης ως προς τον ασθενή (μάσκες - ποδιές - γάντια).

Τέλος, τη διενέργεια άσκησης προσωπικού για την περίπτωση μαζικής προσέλευσης κρουσμάτων.