ΤΕΧΕΡΑΝΗ-ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ-ΠΑΡΙΣΙ.--

Στο «πλευρό των θαρραλέων διαδηλωτών της ελευθερίας» δήλωσε ότι βρίσκεται ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζ. Μπους, προειδοποιώντας την Τεχεράνη ότι δε «θα ανεχτεί την απόκτηση πυρηνικών όπλων». Οι ΗΠΑ πιέζουν τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΔΕΑΕ) να καταλήξει σε απόφαση ότι το Ιράν παραβιάζει τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων για να έρθει το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Ο Ιρανός Πρόεδρος ανταπάντησε στις αμερικανικές αιτιάσεις, ενώ δεκάδες Ιρανοί «μεταρρυθμιστές» βουλευτές, που υποστηρίζουν τους διαδηλωτές, υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή προς τις ΗΠΑ καλώντας τες «να αφήσουν τους Ιρανούς ήσυχους να αλλάξουν ό,τι και όπως θέλουν στη χώρα τους».

«Δεν μπορούμε να υπογράψουμε το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της Συμφωνίας για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών, αν δεν υπάρξει δέσμευση ότι θα ισχύσουν όσα προβλέπονται για τους υπογράφοντες, δηλαδή η χορήγηση δυτικής τεχνογνωσίας για την ανάπτυξη ειρηνικού πυρηνικού προγράμματος». Αυτό δήλωνε ο Ιρανός Πρόεδρος υπενθυμίζοντας ότι η χώρα του, αν και συμμετέχει στη Συνθήκη, δεν έχει λάβει καμία τέτοια βοήθεια. «Ζητούμε αυτό που μας οφείλεται με βάση τη Συνθήκη», κατέληξε ο Χαταμί, λίγες μέρες πριν τη συνεδρίαση του συμβουλίου της ΔΕΑΕ, που θα εξετάσει την έκθεση του επικεφαλής, Μοχάμαντ αλ Μπαραντάι, η οποία εκτιμά ότι η Τεχεράνη «έχει κενά στην ενημέρωση που έχει προσφέρει για πτυχές του προγράμματός της». Αξιωματούχοι της ΕΕ κάλεσαν, εκ νέου, χτες, την ιρανική ηγεσία να υπογράψει χωρίς όρους το συμπληρωματικό πρωτόκολλο.

Ο Ιρανός Πρόεδρος αναφέρθηκε και στις καθημερινές αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις που γίνονται στο Ιράν, την τελευταία βδομάδα. Ο Χαταμί χαρακτήρισε «την πραγματοποίηση διαδηλώσεων δικαίωμα της δημοκρατικής έκφρασης» και αρκέστηκε να καταδικάσει τη βία «από όπου και αν προέρχεται», αφήνοντας σαφή αρνητικά υπονοούμενα για την επεμβατική δράση παραστρατιωτικών ομάδων που πρόσκεινται στον θρησκευτικό ηγέτη της χώρας.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας Τρίτης προς Τετάρτη, διαδηλώσεις έγιναν σε αρκετές ιρανικές πόλεις, όπως το Κερμάν, το Ταμπρίζ, το Γιάζντ και η Μασχάντ, όπου, όπως μετέδωσε το επίσημο ιρανικό πρακτορείο, σημειώθηκαν «περιορισμένης έκτασης συγκρούσεις με ορισμένους ταραξίες οι οποίοι και συνελήφθησαν». Μικρότερες συγκρούσεις σημειώθηκαν στην πόλη Ισπαχάν και στο Σιράζ, ενώ χωρίς προβλήματα ολοκληρώθηκε η πολλοστή διαδήλωση στην Τεχεράνη, όπου, όπως μετέδιδαν τα πρακτορεία, η συμμετοχή ήταν σαφώς μικρότερη από προηγούμενες μέρες.

Πολλοί αναλυτές, αλλά και Ιρανοί «μεταρρυθμιστές», εκτιμούσαν ότι το παρόν κύμα διαδηλώσεων δεν είναι αμελητέο αλλά δεν είναι και τόσο σημαντικό όσο τα αμερικανικά ΜΜΕ επιθυμούν να παρουσιάσουν. Επίσης, «μεταρρυθμιστές» βουλευτές, που είχαν εκφράσει και την υποστήριξή τους σε διαδηλώσεις, υπέγραψαν κείμενο που ζητά από την Ουάσιγκτον να «πάψει να αναφέρεται στο Ιράν γιατί δυσκολεύει την επίτευξη αλλαγών. Οι Ιρανοί θα αλλάξουν μόνοι τους τη χώρα τους, αν θέλουν».

Προειδοποίηση προς τις αρχές ασφαλείας των ευρωπαϊκών χωρών απηύθυνε ο επικεφαλής της γαλλικής αντικατασκοπίας, τονίζοντας ότι οι «Μουτζαχεντίν του Λαού», ένοπλο τμήμα της ιρανικής αντικαθεστωτικής οργάνωσης Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης στο Ιράν, σχεδιάζουν επιθέσεις κατά ιρανικών αποστολών. Στη Γαλλία, χτες, 2 Ιρανές υποστηρίκτριες της οργάνωσης αυτοπυρπολήθηκαν, και η μία υπέκυψε αργότερα, διαμαρτυρόμενες για τη σύλληψη 165 μελών των Μουτζαχεντίν από τις γαλλικές αρχές με την κατηγορία της «συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση, όπως ορίζεται από την ΕΕ». Απόπειρα να αυτοπυρποληθεί έκανε και ένας Ιρανός στη Βρέμη για τον ίδιο λόγο. Η Τεχεράνη ζήτησε, χτες, την έκδοση των συλληφθέντων και κάλεσε όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, να εφαρμόσουν αυτό που έχουν αποφασίσει: Την εξάρθρωση τρομοκρατικών οργανώσεων.

ΕΛΣΙΝΚΙ.--

Παραιτήθηκε χτες η Ανελί Γιαατενμάκι, τρεις μήνες αφότου έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας.

Η Γιαατενμάκι αναγκάστηκε να παραιτηθεί όταν έγινε γνωστό ότι χρησιμοποίησε απόρρητα έγγραφα του υπουργείου Εξωτερικών κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, σύμφωνα με τα οποία ο τότε πρωθυπουργός της χώρας Πάαβο Λίπονεν παραβίασε το καθεστώς ουδετερότητας της χώρας και υποστήριξε τις ΗΠΑ στον πόλεμό τους κατά του Ιράκ. Η Γιαατενμάκι αρνήθηκε ότι ζήτησε τα έγγραφα, αλλά βοηθός της Προέδρου της χώρας, Τάρια Χάλονεν, διέψευσε αυτή τη δήλωση και κατέθεσε ότι η πρωθυπουργός ζήτησε από αυτόν τα έγγραφα. Η καταγγελία αυτή οδήγησε στην παραίτηση.

Το μέλλον του κυβερνητικού συνασπισμού Κεντρώου Κόμματος (Γιαατενμάκι), Σοσιαλδημοκρατών (Λίπονεν) και του κόμματος της Σουηδικής μειονότητας παραμένει άγνωστο. Αγνωστο παραμένει επίσης ποιος θα διαδεχτεί τη Γιαατενμάκι στην πρωθυπουργία, αν το κυβερνητικό σχήμα δε διαλυθεί.

ΚΑΜΠΟΥΛ.--

Η «έκκληση» προς τον ΟΗΕ να επεκτείνει τη στρατιωτική κατοχή μεγαλύτερου μέρους του Αφγανιστάν (!) από κάπου 80 οργανώσεις αρωγής, οι οποίες δρουν στη χώρα προβαλλόταν χτες ως άλλη μια «απόδειξη» ότι η «αναρχία» στη χώρα αυτή, δύο χρόνια μετά την αμερικανική επίθεση και την ανατροπή των Ταλιμπάν, αποτελεί τροχοπέδη για την αναδόμησή της κατά τις δυτικές επιθυμίες.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της διαδικτυακής έκδοσης του BBC, στελέχη των οργανώσεων αυτών, αλλά και του ΟΗΕ «πιστεύουν ότι δεν μπορούν ακόμη να διεξαχθούν εκλογές λόγω της κατάστασης ασφαλείας», λόγω της χαοτικής κατάστασης εκτός Καμπούλ, όπου κυριαρχούν δυνάμεις πιστές σε διάφορους πολεμάρχους.

Οι κάπου 12.000 Αμερικανοί στρατιωτικοί δεν πρόκειται να αναλάβουν «ειρηνευτικές» αποστολές, έγραφε προχθές η «Wall Street Journal», διότι «δεν είναι αυτή η δουλιά τους». Κυνηγούν στελέχη των Ταλιμπάν και του δικτύου «Αλ Κάιντα», έγραψε η εφημερίδα. Ετσι, την αποστολή της «παροχής ασφάλειας» σε μια ζώνη 62x42 τετραγωνικά χιλιόμετρα, την Καμπούλ και τα περίχωρά της, έχουν επιφορτιστεί 4.600 άνδρες, κυρίως από ευρωπαϊκές χώρες, που συγκροτούν την ISAF. Τον Αύγουστο, αναμένεται τον ΟΗΕ να διαδεχτεί ανάλογη δύναμη του ΝΑΤΟ.

Την ίδια ώρα που η «ασφάλεια» μοιάζει να αποτελεί την κύρια ανησυχία των Δυτικών -- χθες ανακαλύφθηκε βόμβα μεγάλης ισχύος έξω από την κατοικία του υπουργού Αμυνας, Μοχάμαν Κασίμ Φαχίμ -- το πρόβλημα των ναρκωτικών προσλαμβάνει τεράστιες διαστάσεις. Χτες στον ΟΗΕ παρουσιάστηκε έκθεση που τονίζει ότι το Αφγανιστάν θα σημειώσει τη φετινή χρονιά «νέα παραγωγή -ρεκόρ σε όπιο». Το «παραδέχτηκε» και ο μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, πρέσβης Τζον Νεγκρεπόντε...