«H επίσκεψή μας εδώ επιβεβαιώνει για μια ακόμα φορά αυτό που λέγαμε από το 2001, ότι ο ψευτονόμος για την ψευτοανωτατοποίηση των ΤΕΙ δεν ήταν τίποτα άλλο παρά το χρύσωμα του χαπιού μιας συνολικής υποβάθμισης ολόκληρης της εκπαίδευσης, και των ΤΕΙ και των ΑΕΙ».

Με αυτές τις φράσεις της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, που περιόδευσε χτες, επικεφαλής κλιμακίου του Κόμματος, στο ΤΕΙ Πειραιά, συμπυκνώνεται η άσχημη εικόνα που υπάρχει στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας.

Και όπως υπογραμμίστηκε από την ίδια σε δηλώσεις μετά την επίσκεψη: «Πραγματικά, η κατάσταση σήμερα στα ΤΕΙ είναι οριακή από χρηματοδοτικής πλευράς, με πληθώρα έκτακτου προσωπικού και προσωπικού χωρίς κανονικές εργασιακές σχέσεις που επιτελεί ένα σοβαρό εκπαιδευτικό έργο. Και εμείς, πέρα από τη συνολική αντίθεση που έχουμε με την εκπαιδευτική πολιτική και τη διαφορετική μας πρόταση, το λιγότερο που σήμερα θα επιδιώξουμε είναι να αντιμετωπιστούν τα εργασιακά προβλήματα των εκπαιδευτικών και πάνω απ' όλα να πετύχουμε μεγαλύτερη πίεση για την κρατική χρηματοδότηση των ΤΕΙ, τα οποία, αν καταφέρουν στα μεγάλα αστικά κέντρα να επιβιώσουν, στην περιφέρεια θα κλείσουν».

Ταυτόχρονα υπογράμμισε ότι για να αλλάξει η κατάσταση στην Παιδεία απαιτούνται ριζικές πολιτικές αλλαγές. «Με τη λογική, τόνισε, της οικονομίας της αγοράς και την προσαρμογή της Παιδείας στα συμφέροντα των επιχειρηματιών δεν υπάρχει λύση. Η ουσιαστική λύση μπορεί να δοθεί δρομολογώντας εντελώς διαφορετικές εξελίξεις στην οικονομία, στο επίπεδο της πολιτικής. Παρ' όλ' αυτά ο εκπαιδευτικός κόσμος και ο φοιτητικός και ο σπουδαστικός δεν έχει πει την τελευταία του λέξη. Υπήρχε ένας αποπροσανατολισμός με το νόμο του 2001 και φρούδες ελπίδες στα ΤΕΙ. Εάν οι φοιτητές, οι σπουδαστές και το εκπαιδευτικό προσωπικό συνειδητοποιήσουν την κοροϊδία που έγινε, νομίζουμε ότι κάτι παραπάνω θα μπορούν να κατακτήσουν το επόμενο διάστημα».

«Με τα σημερινά δεδομένα έχουμε την εξής άποψη: Ενιαία δωδεκαετής εκπαίδευση (δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο), μια ενιαία βαθμίδα χωρίς επικαλύψεις, όπου αυτός που τελειώνει το λύκειο έχει ενιαίο γενικά υψηλό μορφωτικό επίπεδο και από κει και πέρα καθορίζει πού θα πάει να ειδικευτεί. Μέχρι τα 18 όλοι ενιαίο γενικό μορφωτικό επίπεδο, χωρίς ΤΕΕ και ξεχωριστές κατευθύνσεις. Θα πρέπει στις μεταλυκειακές σπουδές, επίσης, να διδάσκουν και γενικότερα μαθήματα. Πρέπει να ανεβαίνει το επίπεδο. Τι θα πει είμαι υδραυλικός και είμαι ηλεκτρολόγος, θα 'χω μορφωτικό επίπεδο: και γλώσσες θα μαθαίνω και στοιχεία φιλοσοφίας, έκθεση και ιστορία και λογοτεχνία...

Εμείς δε βλέπουμε υποβαθμισμένα αυτόν που έχει απολυτήριο λυκείου ή υποτιμητικά αυτόν που έχει ένα απολυτήριο των μεταλυκειακών - όπως τα θέλουμε εμείς - ινστιτούτων. Εμείς δε θεωρούμε ότι αξία στη ζωή έχουν αυτοί μόνο που έχουν απολυτήριο πανεπιστημίου ή ότι αυτοί μόνο έχουν δικαίωμα να δουλέψουν. Αξία έχει ο κάθε άνθρωπος. Γιατί, στο κάτω κάτω μια οικονομία δε χρειάζεται μόνο απολυτήρια πανεπιστημίου, χρειάζεται και τον πανεπιστημιακό, χρειάζεται και το βοηθό του, χρειάζεται κι αυτόν που θα 'χει περισσότερο πρακτική, εκτελεστική δουλιά - αλλά το μυαλό του θα δουλεύει - και κάποιον που θα έχει αυξημένη διανοητική εργασία. Είναι ο καταμερισμός εργασίας».

Περιγράφοντας το μοντέλο του αποφοίτου που προωθεί η κυρίαρχη πολιτική μέσα από τις αναδιαρθρώσεις είπε: «Η τάση είναι να έχω ανθρώπους με κάποιο μορφωτικό επίπεδο, όχι πάρα πολύ μεγάλο, για να μην έχουν αξιώσεις, που θα μπορώ να τους εναλλάσσω δουλιές ή τους πετάω γρήγορα και μετά να προσλαμβάνω άλλους, να τους στέλνω στην κατάρτιση να τους ξαναπαίρνω, χωρίς να έχουν θεμελιωμένα μακροχρόνια κοινωνικά δικαιώματα.

Δεν αποκλείεται να σας δώσουν και επαγγελματικά δικαιώματα αυτά που δε σας δίνανε έναντι του Πολυτεχνείου κλπ., γιατί τώρα εξισώνουν τις τρίχρονες σχολές, τα ΚΕΣ, τα ΙΕΚ. Θα βγαίνετε λοιπόν για μια θέση 20, 30, 40, 50 απόφοιτοι. Ο εργοδότης μπορεί να πάρει αυτόν του Πολυτεχνείου (όχι του οποιουδήποτε, αλλά του Πολυτεχνείου της Αθήνας, γιατί δε θα επιβιώσει ψηλά όλη η Ανώτατη Παιδεία) και να τον πληρώνει με τον κατώτατο μισθό. Αλλού μπορεί να μην πάρει αυτόν του Πολυτεχνείου και να επιλέξει έναν του ΙΕΚ. Ο εργοδότης θα έχει να διαλέξει ανάμεσα σε μια μεγαλύτερη γκάμα ειδικοτήτων.

Τώρα, λοιπόν, μπορεί να σας πουν ελεύθερα τα επαγγελματικά δικαιώματα, αφού πάμε σε μια αποδέσμευση του πτυχίου από την επαγγελματική ικανότητα. Την επαγγελματική ικανότητα θα την πιστοποιούν οι ιδιώτες, η αγορά. Θα αξιολογούν και την ειδίκευση, αλλά και την ικανότητα χειραγώγησης».

Με βάση αυτή την τάση εξήγησε: «Στην Ελλάδα θα έρθουν θυγατρικές άλλων πανεπιστημίων, ΚΕΣ, ΙΕΚ ήδη υπάρχουν, η αγορά θα είναι ελεύθερη κι όποιος επιβιώσει. Κάποια ΤΕΙ θα επιβιώσουν, κάποια θα κλείσουν. Θα υπάρχουν 3-4 πανεπιστήμια και 3-4 ΤΕΙ που θα 'χουν το πάνω χέρι. Το πάνω χέρι με την έννοια της επιβίωσης και της κάποιας αξίας στην αγορά. Γι' αυτό βάζουν και την αξιολόγηση.

Εμείς, όταν ακούμε αξιολόγηση, πιστοποίηση και διά βίου μάθηση, φεύγουμε! Οι όροι είναι καλοί. Αξιολογώ θα πει εκτιμώ, κρίνω και μπαίνω μέσα για να βελτιώσω. Ομως η αξιολόγησή τους είναι ζούγκλα, με κριτήρια αντιλαϊκά, π.χ. το κάθε ίδρυμα το αξιολογώ όπως μια επιχείρηση. Δηλαδή όχι με κριτήρια επιστημονικά, αλλά με κριτήρια αν έχει κέρδος ή ζημιά. Εχεις ζημιά; Θα σου δοθούν χρήματα μέχρι να βελτιωθείς ή θα κλείσεις. Η αξιολόγηση στην Αγγλία, στη Γαλλία και παντού είναι έτσι.

Διά βίου μάθηση δεν είναι αυτό που λέγαν οι αρχαίοι γηράσκω αεί διδασκόμενος, αλλά είναι το εξής: Μπορείς να εγκαταλείψεις το δημοτικό, το γυμνάσιο, το λύκειο, να μην τελειώσεις την υποχρεωτική εκπαίδευση κι όποτε μπορείς πήγαινε δούλεψε μερικά χρόνια και ξαναέλα αν θέλεις να ξαναμπείς στα θρανία ή έλα να σε επανακαταρτίσω. Αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό των σπουδών. Σημαίνει ότι θα έχει μια γνώση που θα σε πάει κάπου για λίγο».

Η Αλ. Παπαρήγα κατέληξε λέγοντας ότι «το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα και γενικότερα το κίνημα των εργαζομένων πρέπει να βάλει το ζήτημα της σύγχρονης, λαϊκής Παιδείας για όλο το λαό για όλες τις βαθμίδες και δουλιά για όλους. Κι ιδιαίτερα για τη νεολαία, πρέπει να έχει οράματα προς τα μπρος. Αν δεν προσβλέπει με ελπίδα στο αύριο θα χάσει τη δυναμική του σήμερα. Οικονομία προγραμματισμένη για το λαό μπορεί να φέρει και τον προγραμματισμό της Παιδείας».

Οταν το 2001 ο τότε υπουργός Παιδείας, Π. Ευθυμίου, έφερε το νόμο για τη δήθεν ανωτατοποίηση των ΤΕΙ, το ΚΚΕ είχε διαφωνήσει κάθετα, είχε καταγγείλει στην κοινότητα των ΤΕΙ, αλλά και γενικότερα στο λαό, ότι δεν πρόκειται για αναβάθμιση των ιδρυμάτων, αλλά για ταμπέλα χωρίς περιεχόμενο, που, αντί να βοηθάει στη μελλοντική ανάπτυξη των ιδρυμάτων, τα καταδικάζει να είναι ιδρύματα β` κατηγορίας σε σχέση με τα πανεπιστήμια.

Σήμερα, η εικόνα που παρουσιάζουν τα ΤΕΙ, με τεράστιες ελλείψεις σε υποδομές, συνειδητά υποχρηματοδοτούμενα, χωρίς επάρκεια σε μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό κλπ., επιβεβαιώνει πλήρως εκείνες τις θέσεις του ΚΚΕ. Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε και η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη χθεσινή ομιλία της, εξηγώντας τη θέση του Κόμματος με βάση τον ενιαίο χαρακτήρα της επιστήμης. Είπε συγκεκριμένα:

«Το ΚΚΕ έπεσε μέσα, όταν το 2001 αντιστρατεύτηκε το νόμο για τη λεγόμενη ανωτατοποίηση των ΤΕΙ. Είχαμε πολιτικό κόστος από αυτήν τη θέση κι ένα μέρος των εργαζομένων στα ΤΕΙ κι ένα μέρος των φοιτητών δε μας κατάλαβαν. Ακόμα και παιδιά με προοδευτική σκέψη, διότι σκέφτηκαν, έστω τυπικά να πάρουμε τον τίτλο "ανώτατα" και με την πάλη μας το τυπικό θα το κάνουμε ουσιαστικό. Μα, αυτή ήταν η "καραμέλα", η κοροϊδία! Ο αντίπαλος σήμερα έχει κατακτήσει την ικανότητα να φέρνει τα πιο αντιδραστικά μέτρα με έναν τρόπο που να χειραγωγεί τα λαϊκά στρώματα, αυτούς που τα μέτρα στρέφονται εναντίον τους. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος ανάμεσα στην προσπάθεια η τυπική ανωτατοποίηση να γίνει ουσιαστική.

Εμείς τότε είχαμε πει: Τα ΤΕΙ ναι, να γίνουν ανώτατα ιδρύματα, αλλά όταν λέτε τεχνολογική κατεύθυνση σημαίνει ότι τα διαχωρίζετε από τα πανεπιστήμια. Αφού και το Πολυτεχνείο είναι ανώτατο ίδρυμα, γιατί το λέτε πανεπιστημιακό ίδρυμα και το ΤΕΙ το λέτε ανώτατο τεχνολογικό ίδρυμα; Γιατί πρέπει να κάνουμε κατευθύνσεις στην επιστήμη; Η επιστήμη είναι μια, το επιστημονικό αντικείμενο έχει αντικειμενικά ενιαία χαρακτηριστικά. Ακριβώς υποδεέστερη βαθμίδα στην Ανώτατη Παιδεία έκαναν τα ΤΕΙ. Κι αυτό το απέδειξαν με την υποχρηματοδότηση, με τις διακρίσεις σε βάρος του επιστημονικού προσωπικού που δούλευε τόσα χρόνια...

Εμείς είπαμε να γίνει μια εξέταση και σε επίπεδο πανεπιστημίων και σε επίπεδο ΤΕΙ, αν υπάρχουν σχολές που δεν έχουν επιστημονικό αντικείμενο σύμφωνα με τις σημερινές απαιτήσεις. Μπορεί να υπάρχουν. Και στα πανεπιστήμια γίνεται αυτό. Μη φανταστείτε ότι όλες οι σχολές, όλες οι ειδικότητες στα πανεπιστήμια έχουν πραγματικό επιστημονικό αντικείμενο. Εμείς, λοιπόν, είπαμε, με αντικειμενικά, με επιστημονικά δεδομένα, να πούμε: Αυτές οι σχολές των ΤΕΙ πάνε στα πανεπιστήμια, αυτές οι σχολές των πανεπιστημίων βγαίνουν από τα πανεπιστήμια ή και από τα ΤΕΙ και μετατρέπονται, π.χ., σε μεταλυκειακά τεχνολογικά ινστιτούτα, όπου μετά από σπουδές ενός, δυο ή τριών χρόνων θα παίρνουν οι απόφοιτοι ένα πτυχίο με επαγγελματική ειδίκευση υψηλού επιπέδου. Μια τέτοια λύση ήταν η σωστή».

• δημιουργείς ελπίδες ότι ένας διάλογος μπορεί να οδηγήσει σε κάτι καλό,
• βάζεις εμπόδια κι αναστέλλονται κινητοποιήσεις που πρέπει να γίνονται,
• καλλιεργείς αυταπάτες,
• και σε τελευταία ανάλυση είναι και χαμένος χρόνος, αλλά αυτό είναι το λιγότερο».

Αφήνοντας σαφείς αιχμές για τη στάση του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ απέναντι στο θέμα, πρόσθεσε: «Εμείς δεν κάνουμε όπως κάνουν κάποιοι άλλοι, οι οποίοι πάνε στο διάλογο, φοράνε κι ένα αγγελικό χαμόγελο, σαν να λένε ότι ξέρετε... "εμείς είμαστε πρόθυμοι, γιατί η Παιδεία είναι εθνικό θέμα"... κι έχουν προδιαγράψει ότι σε κάποια στιγμή θα φύγουν για να κάνουν έναν αντικυβερνητισμό. Εμείς είμαστε αντίθετοι με το πρόγραμμα και την πολιτική της κυβέρνησης και δε χρειάζεται να δημιουργούμε εντυπώσεις, ότι δήθεν πήγαμε με καλές προθέσεις και μας εξαπάτησε η κυβέρνηση. Δε σε εξαπάτησε κανείς, από την αρχή ήταν καθορισμένα τα πράγματα. Δεν παίζουμε αυτό το παιχνίδι των εντυπώσεων».

Αφού ξεκαθάρισε ότι δεν κρίνονται όλα από την προκαθορισμένη έκβαση ενός διαλόγου, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τόνισε: «Για μας υπάρχει το κίνημα. Υπάρχει το σπουδαστικό και το φοιτητικό κίνημα, υπάρχει πανεπιστημιακή κοινότητα που εφόσον το αποφασίσει στο σύνολό της μπορεί να αποτελέσει μια δύναμη αντίστασης, πίεσης, αλλά υπάρχει και κάτι παραπάνω από αυτό. Υπάρχουν γενικά οι εργαζόμενοι, που είναι γονείς παιδιών. Υπάρχει λοιπόν το εργατοϋπαλληλικό κίνημα, υπάρχουν τα λαϊκά στρώματα, που δεν είπαν την τελευταία τους λέξη αυτή την περίοδο. Επομένως, δεν πιστεύουμε στο διάλογο, αλλά πιστεύουμε στη δυνατότητα του κινήματος - αν όχι σήμερα να τα ανατρέψει όλα, δεν είναι κι εύκολο - να βάλει εμπόδια στα ακόμα χειρότερα και ν' αποσπάσει ορισμένες κατακτήσεις».

Η Αλ. Παπαρήγα έφερε το παράδειγμα των τεράστιων προβλημάτων που υπάρχουν στα ΤΕΙ για να εξηγήσει ότι «ένα ισχυρό κι ενωμένο κίνημα μπορεί ν' αποσπάσει ορισμένες κατακτήσεις», υπογραμμίζοντας όμως ότι δεν πρέπει να γίνεται συρρίκνωση κι εκπτώσεις στα αιτήματα προκειμένου να υπάρξουν κατακτήσεις. Είπε ότι «σήμερα χρειάζεται ένα συνολικό, ευρύτερο κίνημα που να αντιδρά εφόλης της ύλης στη σημερινή στρατηγική που ακολουθείται στην Παιδεία και γενικότερα και αυτό το κίνημα βεβαίως δε θα μπορεί να αλλάξει τη ρότα εδώ και τώρα, αλλά θα μπορέσει να αποσπάσει ορισμένες κατακτήσεις, να κερδίσει χρόνο, να έχει και μια συνέχεια. Μ' αυτή την έννοια εμείς απορρίπτουμε τους διαλόγους, τα κομπρεμί και το μίνιμουμ των αιτημάτων. Αντίθετα, με όσο πιο ριζοσπαστικά αιτήματα κι αποφασιστικότητα προχωρήσεις, θα σε υπολογίσει κι ο αντίπαλος. Αμα σε δει ελαστικό, θα σου "αλλάξει τα φώτα". Κι αυτό τα τελευταία 15 χρόνια το ζούμε καθημερινά».