Δεκάδες είναι οι επιστολές - συλλυπητήρια μηνύματα που έλαβε ο «Ρ» για το θάνατο του σ. Χαρίλαου Φλωράκη. Σε πολλές από τις οποίες σύντροφοι και συναγωνιστές του αναφέρονται σε προσωπικές μαρτυρίες για τη ζωή και τη δράση του ηγέτη του ΚΚΕ, σε διάφορες περιόδους της ζωής του. Δυστυχώς η εφημερίδα μας δεν είναι δυνατόν να παρουσιάσει όλες τις επιστολές. Γι' αυτό, σήμερα, περιοριζόμαστε μόνον σε μερικές, παρουσιάζοντας μικρά μόνον αποσπάσματά τους. Ζητούμε την κατανόηση των επιστολογράφων μας.

«Εφυγε» ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο συνεργάτης, ο συμπολεμιστής στην Εθνική Αντίσταση, στη δόξα της Ελλάδας και στο Δημοκρατικό Στρατό. Ο Χαρίλαος υπήρξε ο άξιος καπετάνιος, ο υποστράτηγος και πάνω απ' όλα ο ΑΝΤΑΡΤΗΣ με κεφαλαία. Η θέλησή του, η πίστη του στο δίκιο του αγώνα, στο σοσιαλισμό. Ηταν το παράδειγμα για τους αντάρτες, τις αντάρτισσες και τους παλιούς αξιωματικούς που προσχώρησαν στους λαϊκούς αγώνες.

Ξεχώρισε σαν στρατιωτικός, αρχηγός, ικανός να συλλαμβάνει, να οργανώνει μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως στο Καρπενήσι, στην Καρδίτσα που περικυκλώθηκε στην Παρακαμπίλα της Θεσσαλίας και κατόρθωσε να αντιμετωπίσει ικανούς αντιπάλους. Με το παράδειγμά του «αιχμαλώτιζε» τους υφισταμένους του.

Αγάπησε και αγαπήθηκε από τους τραυματίες που βρέθηκαν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, χωρίς νοσοκομείο, μέσα σε σπηλιές, χωρίς φάρμακα, στη Θεσσαλία, στη Ρούμελη. Οι παλιοί αξιωματικοί βγάζουν το καπέλο στον αντάρτη, στον καπετάνιο, στο στρατηγό Χαρίλαο Φλωράκη! Πέρασε στην ιστορία. Θα μείνει αξέχαστος.

ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, συνταγματάρχης ε.α.

Δε χαμηλώνουν τα βουνά, δε γέρνουν τα πλατάνια.

Πάντοτε ολόρθα μένουνε στήθος και περηφάνια.

Σταυραετοί στους ουρανούς, πάνω στη γης λιοντάρια,

ακολουθώντας μια ζωή αγωνιστών τα χνάρια.

Και συ ακριβέ μας σύντροφε, μ' αγώνα και θυσία,

μες στις καρδιές μας κέρδισες αιώνια αθανασία.

Για του λαού π' αγάπησες το δίκιο, το ψωμί του,

πολέμησες ως τα στερνά, Χαρίλαε Φλωράκη.

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΖΑΒΙΤΣΑΝΟΣ, Αθήνα

(Σε φτωχή μίμηση στίχου του Σικελιανού)

Ηχήστε οι σάλπιγγες. Οι φοβερές σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα.

Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα.

Λαέ που τα φτωχά σου όνειρα ο ήρωας τα πήρε να τα κάνει αλήθειες, μοιράσου τη φεγγοβολιά της δόξας του.

Απάνω στ' Αγραφα, βουνό με δάφνες ύψωσε για ν' ακουμπήσει ο ήρωας να ξαποστάσει και να θυμάται αγναντεύοντας.

Βαριά η παρακαταθήκη που άφησες.

Χαρίλαε, καλό σου κατευόδιο.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΑΝΤ. ΔΡΗΣ, Καθηγητής, Αντιπρύτανης ΕΜΠ

Πολλές είναι και οι επιστολές αντιστασιακών οργανώσεων της ΠΕΑΕΑ κλπ. που έφθασαν στο «Ρ» για να εκφράσουν τη θλίψη τους για το θάνατο του Χ. Φλωράκη, σημειώνοντας πλευρές της δράσης του. Εκτός του ΔΣ (Κεντρικά) της ΠΕΑΕΑ, επιστολές έστειλαν, ανάμεσα στα άλλα Παραρτήματα: ΠΕΑΕΑ Κοκκινιάς, ΠΕΑΕΑ Νιγρίτας, ΠΕΑΕΑ Αγρινίου, ΠΕΑΕΑ Ιωαννίνων και από την ΠΟΑΕΑ ο Β. Μπρακατσούλας.

Κι αν τις σάρκες σου και την ψυχή σου, τη λάβωσαν τ' ανθρώπινα αγρίμια, μη σκιάζεσαι! Τ' άλλα τ' αγρίμια της Ελληνικής Γης, ΔΕ θα πειράξουν το Μύρο χώμα της πατρίδας σου που σε σκεπάζει τώρα.

Τουναντίον! Σαν άλλοι Κέρβεροι, θα φυλάγουν το πέρασμα από το μνήμα σου. Ακριβώς όπως εσύ φύλαξες στα σπλάχνα σου, και στην ανάσα σου τα δίκαια, τις αγωνίες, τον πόνο, αλλά και το λαμπερό γέλιο, τον θυμό και τη λαϊκή σοφία των Συντρόφων σου.

Το ξέρουμε Χαρίλαε ότι ΔΕΝ είχες τίποτα να δώσεις. Τα έδωκες όλα εσύ όσο ζούσες. Με τον θάνατο δίνουν μόνον όσοι χρωστάνε στη ζωή.

Εκεί που θα κοιμάσαι τώρα, να αγναντεύεις Χαρίλαε κάτω στον Κάμπο. Ν' αγναντεύεις τα πρόσωπα τις νιότης που έρχονται να σου αφήσουν ένα λουλουδάκι της πέτρας και να σου δείξουν προς τα κάτω ψιθυρίζοντας «έσπασε το Μουλαλίκι»!

Α, ναι και μην ξεχάσεις εκεί που πας να δώκεις χαιρετίσματα από μας, στον Νίκο, στον Γιάννη, στον Μάνο και στις δεκάδες χιλιάδες συντρόφους σου, που τα 'δωσαν ΟΛΑ για τη ...Ζωή.

Καλό Ταξίδι, Χαρίλαε.

ΑΝΝΑ και ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

Κεντροδυτική Νέα Νότια Ουαλία

Αυστραλία

Δεν υπάρχει αγώνας για τη λευτεριά και την κοινωνική προκοπή του τόπου μας και του λαού μας, στον οποίο να μην έλαβε μέρος ο σ. Χ. Φλωράκη και να μη διακρίθηκε. Και σε εποχές και χρόνια που κάποιοι πίστεψαν ότι το καράβι του σοσιαλισμού θα βουλιάξει, επειδή στο πηδάλιο βρέθηκαν επικίνδυνοι και ανιστόρητοι «καπετάνιοι». Σε μια εποχή, που δε βγαίνουν, πλέον, άνθρωποι και ηγέτες του αναστήματος του Χ. Φλωράκη. Εγώ και η γενιά μου ένα πράγμα μπορούμε να σου υποσχεθούμε, ότι θα συνεχίσουμε και θα ολοκληρώσουμε το έργο σου με το ΚΚΕ.

Β. Κ.

Ιδιωτικός υπάλληλος, Αθήνα

Επιστολές για το Χ. Φλωράκη έστειλαν, εκτός των άλλων, και οι:

Παύλος Ρόζεμπεργκ, Αλεποχώρι Μεγάρων

Βλάση Θεοδωρικάκου

Ελπίδα Βασιλειάδου

Δημοσθένης Ζαβιτσάνος, Αθήνα

Θωμάς Ακρωτηριανάκης

Λιάν Θεοδώρου Τυραδέλλη

Ελένη Μακρίδου

Τσουκάλης Κων/νος, 84 χρόνων

Σοφία Σορόκου, Σάμος

Παγώνης Ηρακλής

Γιώργος Καραντούνιας, ΠΕΑΕΑ Κολωνού

Τζήμας Γεώργιος

Κακούρης Θεόδωρος, Νίκαια

Θανάσης Παπαϊωάννου, Συγγραφέας

Ελένη Λάμπρου, Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Ρετζικίου Θεσσαλονίκης

Καριπίδης Βασίλης, οικοδόμος, Πετρούπολη

Μενέλαος Γουβέτας, Αθήνα

Δημήτρης Χρυσικός

Απόστολος Κουρνιαχτός

...Ο Χαρίλαος Φλωράκης μαζί με τη σωματική του λεβεντιά διέθετε και ψυχική λεβεντιά. Εβλεπε τους συγκρατούμενούς του σαν φίλους, συναγωνιστές, συμπολεμιστές του, χωρίς ίχνος έπαρσης, όπως ο πατέρας τα παιδιά που δουλεύουν μαζί για το καλό της οικογένειας. Ετσι αγνά ένιωθε και ο Χαρίλαος τους αγωνιστές για τον ίδιο σκοπό, το καλό του τόπου, τους πολιτικούς συγκρατούμενούς του. Απλός σ' όλες τις εκδηλώσεις. Στις δουλιές της Ακτίνας του θαλάμου του, των μαγειρείων, συμμετείχε τακτικά, όπως όλοι μας. Τους τραυματίες και τους ανάπηρους του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ τους έβλεπε, και δικαιολογημένα, με ιδιαίτερη στοργή και συμπόνια. Μαζί πολέμησαν, μαζί γνώρισαν τις τρομερές δυσκολίες του ένοπλου αγώνα και φυσικό είναι να τους έβλεπε συναισθηματικά με διαφορετική συμπάθεια...

ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΗΓΑΣ, συγκρατούμενος

Υπήρξε ένα «ξέσπασμα» στα ΜΜΕ αλλά και από όλο τον κόσμο για τη μεγάλη πολιτική προσωπικότητα του Χ. Φλωράκη που σημάδεψε τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας σε κρίσιμες και δύσκολες στιγμές.

Αυτό πραγματικά το «φαινόμενο» ήταν φανερό ότι δε θα μπορούσε να είναι ένα τυχαίο απλό γεγονός. Υπήρξε η αιφνίδια εκδήλωση - «ξέσπασμα» μιας μακράς διεργασίας στη συνείδηση του λαού, που ξεκινάει παραδοσιακά από τη «φύτρα» της Εθνικής Αντίστασης(1941-'44) και του εμφύλιου πολέμου (1946-'49), για να φθάσει στις σημερινές συνθήκες της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης του ιμπεριαλισμού.

Ωριμος και αγωνιστικός ο ελληνικός λαός δεν ικανοποιείται από τους ηγέτες και τα προγράμματα των κομμάτων που κυβερνούν. Επιζητεί αγωνιστικούς πολιτικούς χώρους με ηγέτες αψεγάδιαστους στη δημόσια και ιδιωτική ζωή τους, τίμιους αγωνιστές με πίστη και συνέπεια για ψηλά ιδανικά. Αυτά τον εκφράζουν και αυτά βρήκε στο πρόσωπο του Χαρίλαου Φλωράκη. Ο θάνατός του ήταν μια «υπόγεια έκρηξη» της λαϊκής βούλησης, που μπροστά στην ορμή της δεν μπορούσε να υπάρξει καμιά αντίσταση.

Ετσι δημιουργήθηκε το «φαινόμενο» της καθολικής αναγνώρισης της μεγάλης προσωπικότητας του Χ. Φλωράκη και, φυσικά, του χώρου που εκπροσωπούσε, του ΚΚΕ. Τα γεγονότα αυτά επιβεβαιώνουν, για μια ακόμη φορά, ότι η «άσβεστη» φλόγα της Αντίστασης με ψηλά ιδανικά το σοσιαλισμό, οιστρηλατεί διαχρονικά τη συνείδηση του λαού, έτσι ώστε «ξεσηκώνεται» για να επιβάλλει τη βούλησή του, όταν τούτο απαιτούν οι συνθήκες. Προς μεγάλη απογοήτευση όλων όσων πίστεψαν πως μετά την ανατροπή του υπαρκτού σοσιαλισμού (ΕΣΣΔ κλπ.), ο Σοσιαλισμός πέρασε, δήθεν στο «χρονοντούλαπο» της Ιστορίας!

ΤΑΚΗΣ ΧΙΟΥΡΕΑΣ, Αντιστασιακός εκπαιδευτικός