Ομως, δυστυχώς, όλος ετούτος ο όγκος δουλιάς, τοποθετήθηκε, συνειδητά ή ασυνείδητα, αστόχαστα πάνω σε σαθρά θεμέλια. Στη μεταφυσική και στη θρησκοληψία. Με αποτέλεσμα, το όλο λαμπρό οικοδόμημα, να χάνει τη σοβαρότητά του. Να ελέγχεται για την ειλικρίνειά του. Να αποδυναμώνεται, τελικά!

Χρόνος 2027! Χώρος το Λονδίνο. Μια φρίκη. Παντού βία. Από κάθε κατεύθυνση! Μια κόλαση! Ο νεαρότερος άνθρωπος του κόσμου (η ανθρωπότητα εδώ και κάποια χρόνια, από κάποια μυστηριώδη αρρώστια, έπαψε να γεννάει), πέφτει θύμα δολοφονίας στα 18 χρόνια του. Το γένος των ανθρώπων, όπως αντιλαμβάνεστε, με το θάνατό του, αφού πια δε γίνονται άλλες γεννήσεις, θα σβήσει. Η έλλειψη, λοιπόν, μέλλοντος, έχει εξαγριώσει ακόμα περισσότερο τους ήδη εξαγριωμένους, από άλλες αιτίες, ανθρώπους. Η βία δεν ελέγχεται, πια, με τίποτα. Παντού πτώματα και καταστροφές. Δεν ξέρεις από πού να φυλαχτείς. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, στο εξαγριωμένο Λονδίνο, συρρέουν κατά εκατομμύρια οι μετανάστες. Τους οποίους, το σύστημα, για να αποφύγει τη βία τους, έτσι πεινασμένοι και απελπισμένοι που είναι, τους συλλαμβάνει και τους κλείνει σε κλουβιά (όπως στο Γκουαντάναμο). Τα κλουβιά, βέβαια, δεν αντέχουν για πολύ. Από στιγμή σε στιγμή θα διαρρηχτούν και τα εκατομμύρια των πεινασμένων, θα ξεχυθούν ανεξέλεγκτα στους δρόμους. Η έκρηξη, το ολοκληρωτικό αλληλοφάγωμα των ανθρώπων, είναι προ των πυλών!

Μέσα σε όλη αυτή τη φρίκη, μια μαύρη μετανάστρια (δυο φορές το κακό), μυστηριωδώς, μένει έγκυος από άγνωστο πατέρα! Μια οργάνωση, η οποία μυστικά εργάζεται για τη σωτηρία του ανθρώπινου είδους, έχει αναλάβει την προστασία της. Θέλει οπωσδήποτε να γεννηθεί ο νέος άνθρωπος, το μέλλον της ανθρωπότητας. Οι εχθροί, όμως, του ανθρώπινου είδους, μαθαίνουν για την έγκυο. Προσπαθούν να την ανακαλύψουν και να τη σκοτώσουν. Και αυτή και το παιδί της (το μέλλον).

Η οργάνωση αναλαμβάνει τη φυγάδευσή της σε «ασφαλές μέρος». Εξω από τα σύνορα της Αγγλίας. Στη θάλασσα. Αυτή η φυγάδευση στέκεται η αφορμή για το φακό να μας περάσει μέσα από όλα τα στρατόπεδα. Απ' όλες τις εστίες πολέμου. Απ' όλες τις κρυψώνες των ανθρώπων, που προσπαθούν να γλιτώσουν. Απ' όλες τις ομάδες και τις φατρίες που, απελπισμένες από το γεγονός ότι δεν υπάρχει μέλλον, μια αξία για να παραμείνει άνθρωπος ο άνθρωπος, αντιμάχονται χειρότερα απ' ό,τι αντιμάχονται μεταξύ τους τα άγρια ζώα.

Και εκεί που εκστασιάζεσαι από τη σύλληψη του δημιουργού, αλλά και από την κοπιαστική εργασία του, νιώθεις κάποιος να κλοτσάει την καρδάρα με το γάλα. Η μία θρησκευτική (και μεταφυσική) νύξη ακολουθείται από μια δεύτερη. Σιγά-σιγά η μαύρη έγκυος μετατρέπεται κάτι σαν Παναγία, αρκετά διακριτικά είναι αλήθεια, και ο συνοδός της από την οργάνωση σε Ιωσήφ. Το τελικό πλάνο της ταινίας, δε θα σας το αποκαλύψω για «ευνόητους» λόγους, ολοκληρώνει το γκρέμισμα της καρδάρας.

Τέτοια στραβωμάρα; Τέτοια, φίλοι μου, δυστυχώς! Να σε παίρνουν τα κλάματα! Να οργίζεσαι με τη σπατάλη τόσου ανθρώπινου κόπου και τόσου ανθρώπινου ταλέντου. Να λυπάσαι για τη στραβωμάρα (ή τη σκοπιμότητα) τόσο άξιων ανθρώπων. Σήμερα, πια, δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Η επιστήμη έχει δώσει τις αποδείξεις. Η ανθρωπότητα μόνη της, μόνον μόνη της, μπορεί να σωθεί. Οποιος προπαγανδίζει άλλες απόψεις, δεν αποπροσανατολίζει απλώς, αλλά, στην ουσία, εμποδίζει την ανθρωπότητα να υπερασπίσει τον εαυτό της, να «σωθεί».

Να μην πάτε να δείτε την ταινία, θα ρωτήσετε; Οχι, βέβαια! Το αντίθετο. Να πάτε με ανοιγμένα διάπλατα τα μάτια και τα αυτιά. Να χαρείτε το κινηματογραφικό τεχνικό επίτευγμα. Δημιούργημα ανθρώπων είναι! Να δείτε όλα τα άλλα, εκτός από τις μεταφυσικές ανοησίες, που δε σας αφορούν. Τα οποία «άλλα» δε θα συμβούν στο μέλλον, το 2027, έχουν αρχίσει να συμβαίνουν από καιρό. Μόνο που δεν έχουν πάρει την έκταση και την ένταση που δείχνει η ταινία. Η οποία, σε σχέση με αυτό, κάνει ακριβώς εκείνο που ζητάει ο Μπρεχτ από την τέχνη, γίνεται μεγεθυντικός φακός! Ενας φακός που μεγεθύνει την πραγματικότητα για να γίνεται, από τους δύσπιστους ή τους ανημέρωτους, ευκολότερα αντιληπτή.

Παίζουν: Κλάιβ Oουεν, Τζούλια Μουρ, Μάικλ Κέιν, Κλερ-Χόουπ Ασιτέι, Τσιγκουίτελ Ιτζάιοφορ, Τσάρλι Χάναμ.

Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας αποενοχοποίησης, θα μπορούσε να πει κανείς - και αυτό δεν είναι κακό - εντάσσεται και η ταινία του Μαρκ Ρόδεμαουντ «Sophie Scholl». Πρόκειται για την αληθινή ιστορία της διασημότερης αντιστασιακής αντιχιτλερικής ηρωίδας της Γερμανίας. Η οποία μαζί με τον αδερφό της Χανς και την ομάδα τους («Λευκό Ρόδο») προσπάθησαν να ενημερώσουν και να κινητοποιήσουν τους Γερμανούς εναντίον του Χίτλερ. Τον οποίο θεωρούσαν κτήνος και εχθρό της ανθρωπότητας και κατά συνέπεια και της ίδιας της Γερμανίας.

Χρήσιμη, πολύ χρήσιμη η ταινία, ιδιαίτερα για τις νέες γενιές. Γιατί ενημερώνει ιστορικά, ενώ παράλληλα λειτουργεί και σαν παράδειγμα αντίστασης στις σημερινές χιτλερικές ή κρυπτοχιτλερικές συμπεριφορές! Και γιατί, επιτέλους, στην οθόνη διαδραματίζονται όμορφα ανθρώπινα γεγονότα, καταδεικνύονται όμορφες ανθρώπινες στιγμές. Θυσίες για ιδανικά. Πράγματα και αξίες, δηλαδή, που γίνεται συντονισμένη προσπάθεια να περάσουν στην ανυποληψία.

Η Σόφι Σολ, ο αδερφός της Χανς και η οργάνωσή τους «Λευκό Ρόδο», άτομα φιλελεύθερα και αξιοπρεπή, έδωσαν τη ζωή τους για τα «πιστεύω» τους. Δεν ήταν κομμουνιστές, δεν είχαν τη χαρά όταν πέθαιναν να ξέρουν ότι πεθαίνουν και στο όνομα άλλων πληρέστερων αγώνων. Και μόνον, όμως, ότι πάλευαν για αξιοπρέπεια, ήταν αρκετό γι' αυτούς να αψηφήσουν το απόσπασμα.

Δυστυχώς, είμαστε υποχρεωμένοι να κρίνουμε την ταινία και σαν αυτόνομο καλλιτεχνικό έργο. Και εδώ η «Σόφι Σολ» δεν παίρνει άριστα, όπως η πραγματική ηρωίδα. Γιατί ο σκηνοθέτης της υπέκυψε, για εμπορικούς ή άλλους λόγους, περισσότερο του δέοντος στο μελό. Μια πολιτική υπόθεση την έντυσε με μεγάλες δόσεις συναισθήματος, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να βγάλεις πολιτικά συμπεράσματα. Τα οποία, άλλωστε, αποφεύγει συστηματικά η ταινία.

Ομως, παρ' όλα αυτά, χάρη στις ερμηνείες, οι οποίες κόντρα στις διαθέσεις του σκηνοθέτη, κρατάνε την υπόθεση σε αξιοπρεπή επίπεδα, η «Σόφι Σολ» βλέπεται χωρίς πολλές εκπτώσεις. Σε κάποια σημεία μάλιστα και ο θεατής, σε εμένα συνέβη, νιώθει την ανάγκη να συγκινηθεί. Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, η Σόφι Σολ, όταν είπε «θάνατος», ήταν ένα πολύ νέο κορίτσι!

Παίζουν: Τζούλια Τζέιντς, Φαμπιάν Χίνριτς, Αλεξάντερ Χελντ, Τζοάνα Κάστντορφ, Αντρέ Χένικε.

Η τελευταία του ταινία είναι μια μικρή καθημερινή τραγωδία. Μια τραγωδία από αυτές που φτάνουν καθημερινά στην τηλεόραση και γεμίζουν τις σελίδες των εφημερίδων. Ομως, ακριβώς γιατί ο Πέδρο Αλμοδόβαρ βρίσκεται, φαίνεται, σε καλή φάση, η μικρή αυτή τραγωδία δε στέκεται αφορμή για να βγει εύκολη οργή και διδακτικό ανάθεμα. Αντίθετα, στέκεται αφορμή για να βγει πηγαία τρυφερότητα. Απέραντη πηγαία τρυφερότητα.

Η ταινία «Γύρνα Πίσω» εντάσσεται στα θαύματα της τέχνης και της ικανότητας του καλού δημιουργού να μιλάνε για πολύ τραγικά πράγματα με πολύ τρυφερό τρόπο. Εντάσσεται στα θαύματα της τέχνης, και του καλού δημιουργού, που ανακατεύουν «σκουπίδια» και αντί για μπόχα ελευθερώνουν ευωδιές. Στην ταινία διαπράττονται αιμομειξίες και δολοφονίες και κανένας δε στέκεται σε αυτό. Γιατί άλλα ο φακός γυρεύει! Γυρεύει την ανάγκη του ανθρώπου, του απλού καλού ανθρώπου, να ευτυχίσει. Να ζει μέσα στη χαρά με τους φίλους του και τα τραγούδια.

Οταν ο Πέδρο Αλμοδόβαρ (είμαι σίγουρος πως κάποια μέρα θα το κάνει) αναζητήσει και τις πολιτικές και τις κοινωνικές αιτίες, που προκαλούν τα «καθημερινά» εγκλήματα, τα οποία του κινητοποιούν τα αντανακλαστικά και τα κάνει ταινίες, τότε θα φτάσει στην πραγματική καλλιτεχνική ολοκλήρωσή του. Γιατί τότε το έργο του θα συνοδεύεται από την απαραίτητη φιλοσοφική εξήγηση των φαινομένων, φαινομένων που του αναστατώνουν την ύπαρξη. Και τότε θα έχει πραγματική «ηρεμία». Γιατί η εξαιρετική δουλιά του θα είναι αποτέλεσμα γνώσης και όχι πρώτης εντύπωσης! Ο γνωστός αυθορμητισμός του θα δώσει τη θέση του στη λογική.

Αυτή η «λογική», που είναι αποτέλεσμα βαθιάς γνώσης, λείπει από τη συγκεκριμένη ταινία. Και μαζί της, φυσικό είναι, λείπουν οι κοινωνικές και πολιτικές αιτίες που προκάλεσαν τα άγρια γεγονότα. (Αιμομειξία, δολοφονίες). Στη θέση, βέβαια, της «λογικής» που λείπει, θα βρείτε μια θαυμάσια, μια μοναδική Πενέλοπε Κρουζ. Που και μόνο με τα μάτια της να έπαιζε, θα έφτανε να σε πνίξει στη συγκίνηση. Η Πενέλοπε Κρουζ με τη λιτή εξαιρετική ερμηνεία της γεμίζει όλα τα φιλοσοφικά κενά της ταινίας. Μαζί της, για να μην ξεχαστούμε από την εξαιρετική γοητεία της, και οι άλλοι ερμηνευτές είναι εξίσου υψηλού επιπέδου.

Παίζουν: Πενέλοπε Κρουζ, Κάρμεν Μάουρα, Λόλα Ντουένιας, Μπλάνκα Πορτίγιο, Γιοχάνα Κόμπο, Τσους Λαμπρεάβε.

Χρησιμοποιώντας σαν κορμό μια υποτυπώδη ιστορία, τη μετάβαση μιας νεαρής κοπέλας από τον κόσμο των σπουδών στον κόσμο της καριέρας και χρησιμοποιώντας ερασιτέχνες ηθοποιούς, για να υπάρξει «αγνότητα» στην ερμηνεία, κινηματογράφησε «ασήμαντες λεπτομέρειες» από την καθημερινή ζωή της νεαρής γυναίκας.

Τελικά, αν αντέξεις να φτάσεις στο τέλος, θα υποκύψεις στην «αγνότητα» και την «καθαρότητα» της ταινίας, η οποία έχει την τύχη να υποστηρίζεται από εξαιρετικές ερμηνείες. Ιδιαίτερα αυτή της πρωταγωνίστριας.

Παίζουν: Κέιτ Ντολενμάγιερ και άλλοι ερασιτέχνες ηθοποιοί.