Αμετακίνητος στους στόχους του προγράμματος "σύγκλισης" ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης,ομολόγησε χτες στη Βουλή κατά την προ ημερήσιας διάταξης συζήτηση, ότι ο λεγόμενος "κοινωνικός διάλογος" που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση δεν είναι τίποτε άλλο από μία προσπάθεια να βρει συνενόχους στην αντιλαϊκή της πολιτική και στην υλοποίηση των εντολών του σκληρού πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Από την ομιλία του, που ήταν κράμα εκβιασμού, ψευδολογιών και αντικομμουνισμού, ξεκαθαρίστηκε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είναι αποφασισμένη να μην αφήσει τίποτα όρθιο από τις κατακτήσεις των εργαζομένων. Στην προκρούστεια κλίνη του "εκσυγχρονισμού" θα μπουν από τα εργασιακά δικαιώματα έως το υπάρχον καθεστώς των συντάξεων και της πρόνοιας. Ταυτόχρονα, πραγματοποιείται κάθε αίτημα των δυνάμεων του κεφαλαίου, στις οποίες δίνονται όλα τα προνόμια που ζητούν, στο όνομα της ανάπτυξης της χώρας.

"Το ζητούμενο είναι η θέση της Ελλάδας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας. Η θέση που επιδιώκουμε για την Ελλάδα θα προδιαγράψει και το είδος της ανάπτυξης που θα ακολουθήσει η χώρα. Αυτό που τεχνικά αποκαλείται "αναπτυξιακή τροχιά"", σημείωσε ο πρωθυπουργός. Το πώς θα επιτευχθεί η "προσαρμογή της χώρας στις νέες συνθήκες", δηλαδή στις εντολές των ξένων, αλλά και εγχώριων καπιταλιστικών κέντρων, ο Κ. Σημίτης το διευκρίνισε αμέσως μετά λέγοντας: "Με αλλαγές παραγωγικών δομών, με αλλαγές σε νοοτροπίες, με αλλαγές σχέσεων εργασίας,με επιλογές και ρυθμίσεις που βελτιώνουν τις συνθήκες απασχόλησης". Και για να μην αφήσει καμία αμφιβολία των προθέσεών του πρόσθεσε: "Τα δικαιώματα κοινωνικής προστασίας που απορρέουν από τις παλαιές ρυθμίσεις εύκολα πια αλώνονται (...). Η εμμονή σε παρωχημένα μοντέλα, η νοσταλγία για συνθήκες παραγωγής που φεύγουν δε "διασφαλίζουν τα κεκτημένα"".

Μετά από αυτά σειρά είχε ο ανοιχτός εκβιασμός. Αναφερόμενος στο μέγα θέμα της ανεργίας, αφού σημείωσε ότι "τα νέα δεδομένα απαιτούν η κυβέρνηση, αν θέλει να είναι υπεύθυνη, να επισημάνει σε όλους, εργοδότες και εργαζόμενους, επιχειρηματίες και μισθωτούς, τις ευθύνες τους", πρόσθεσε ότι αυτά αφορούν στην πραγματικότητα μόνο τους εργαζόμενους, που πρέπει να αποδεχτούν χωρίς αντίσταση το χτύπημα των δικαιωμάτων τους, αν δε θέλουν να τα χάσουν όλα. Οι εργαζόμενοι, είπε, δεν πρέπει "να οδηγούν με την εμμονή τους σε στείρες αντιπαραθέσεις". Δηλαδή, σύμφωνα με τη λογική του πρωθυπουργού, πρέπει να εφαρμόσουν το "σφάξε με αγά μου να αγιάσω".

Σε αντίθεση με τα όσα απεργάζεται η κυβέρνηση σε βάρος των εργαζομένων, για το λεγόμενο "επιχειρηματικό κόσμο" έχει να προσφέρει μόνο νέα προνόμια. "Μέσα από τον κοινωνικό διάλογο θα αναζητήσουμε δράσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας", τόνισε ο πρωθυπουργός. Στην υπηρεσία του ιδιωτικού κεφαλαίου θα δοθούν και οι δημόσιες επιχειρήσεις. "Μέσα από τον κοινωνικό διάλογο θα αναζητήσουμε τομείς, όπου η λειτουργία των δημόσιων επιχειρήσεων και του κρατικού τομέα μπορεί να βελτιωθεί, να ελαχιστοποιηθεί το κόστος που δημιουργεί για αυτούς που συναλλάσσονται μαζί τους, είτε είναι αυτοί πολίτες, πελάτες, ή επιχειρήσεις".

Αναφερόμενος στη συνέχεια στην απασχόληση, δεν άφησε κανένα σκοτεινό σημείο όσων σχεδιάζει σε βάρος των εργαζομένων. "Η ρύθμιση των άτυπων μορφών απασχόλησης μπορεί να διευκολύνει τη διατύπωση κανόνων που δε στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό και διαρθρώνουν μία ισορροπημένη σχέση μεταξύ άτυπων και συμβατικών μορφών απασχόλησης. Η επέκταση της μερικής απασχόλησης στους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα, ιδίως στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στα νοσοκομεία, μπορεί να δώσει δυνατότητες εργασίας σε κοινωνικές ομάδες που δεν επιθυμούν ή αδυνατούν να απασχοληθούν με πλήρες ωράριο. Η μείωση για μία ορισμένη χρονική περίοδο του μη μισθολογικού κόστους εργασίας των νεοπροσληφθέντων από ευπαθείς ομάδες ανέργων, μπορεί να επιτρέψει στις επιχειρήσεις να επωφεληθούν από ένα ουσιαστικό κίνητρο, ώστε να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας", είπε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός.

Αλλά και η κοινωνική ασφάλιση δεν ξέφυγε από το στόχαστρο της κάννης του πρωθυπουργού, ο οποίος παραδέχτηκε μεν ότι οι φόβοι που υπάρχουν είναι δικαιολογημένοι, αλλά οφείλονται στα δημογραφικά δεδομένα. Δηλαδή, στο ότι "η ευλογία της επιμήκυνσης της ζωής μεταφράζεται από το σύστημα ως οικονομική απειλή". Στη συνέχεια είπε ότι σε κάθε περίπτωση ο "διάλογος" για την κοινωνική ασφάλιση και η συζήτηση για τη δέσμη άμεσων μέτρων πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ως τα τέλη του 1997 και για την αντιμετώπιση του θέματος των συντάξεων και της βιωσιμότητας των Ταμείων έως τα μέσα του 1998.

Μετά από αυτά ήταν φυσικό επόμενο ο πρωθυπουργός να επιτεθεί στη μόνη πολιτική δύναμη που αντιστέκεται ουσιαστικά στην επέλαση κατά των κατακτήσεων των εργαζομένων, καταγγέλλοντας ταυτόχρονα τον "κοινωνικό διάλογο" που προσπαθεί να πραγματοποιήσει η κυβέρνηση: Το ΚΚΕ. Ταυτόχρονα, έριξε γέφυρες στις άλλες αυτοαποκαλούμενες δυνάμεις της Αριστεράς και ιδίως στο ΣΥΝ. Αφού κατακεραύνωσε την "ορθοδοξία", όπως αποκάλεσε τη συνεπή υποστήριξη των εργαζομένων, εκφράζοντας και την εκτίμηση ότι αυτή ευθύνεται για τις γνωστές ανατροπές του 1989, είπε ότι τη Συμφωνία του Μάαστριχτ, που στους στόχους της μένει αμετακίνητη η κυβέρνηση, την επεξεργάστηκαν οι "σοσιαλιστές" Μιτεράν και Ντελόρ. Μετά προσπάθησε να δημιουργήσει ψευδαισθήσεις ότι μπορεί να υπάρξει και "αριστερό Μάαστριχτ" ύστερα από τα αποτελέσματα των εκλογών στη Γαλλία και την Αγγλία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο Κ. Σημίτης τόνισε ότι "πρέπει να γίνει απόλυτα καθαρό ότι οι μεταβολές στην Ευρώπη δεν πρόκειται - και δεν επιτρέπεται - να επηρεάσουν τις δικές μας πολιτικές επιλογές".

"Ο δήθεν κοινωνικός διάλογος αποτελεί άλλοθι της κυβέρνησης για να περάσει προειλημμένες αποφάσεις του Διευθυντηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης που οδηγούν στην πλήρη κατεδάφιση και των τελευταίων υπολειμμάτων του κράτους - πρόνοιας, μέσω της μεγαλύτερης περιστολής των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων των εργαζομένων", τόνισε ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ Δ. Τσοβόλας. Σε άλλο σημείο της ομιλίας του εξάλλου υπογράμμισε: "Κοινωνικός διάλογος για τις συντηρητικές και νεοσυντηρητικές δυνάμεις της χώρας μας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι η προσπάθεια προσαρμογής και ένταξης της εγχώριας παραγωγικής διαδικασίας και της αγοράς εργασίας στο ευρωπαϊκό φιλελεύθερο γίγνεσθαι, όπως το προσδιορίζει η απάνθρωπη Συνθήκη του Μάαστριχτ".

Απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ σημείωσε: "Το Μάαστριχτ δε γίνεται ούτε αριστερό, ούτε ανθρώπινο με παραπλανητικές φραστικές κορόνες, με επουσιώδης τροποποιήσεις και κυρίως με περικοπές δικαιωμάτων των εργαζόμενων, των συνταξιούχων και άλλων πολιτών"

Ο Δ. Τσοβόλας σε άλλο σημείο της ομιλίας του υποστήριξε ότι πριν γίνει κουβέντα για τον "κοινωνικό διάλογο" πρέπει να ξεκαθαριστεί "Ποια Ευρώπη θέλουμε;". Μια Ευρώπη των οπαδών της απάνθρωπης οικονομίας της αγοράς, της ανεργίας, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, ή μία Ευρώπη της κοινωνικής αλληλεγγύης του περιορισμού των οικονομικών ανισοτήτων, του κοινωνικού κράτους, του σεβασμού της εθνικής και πολιτισμικής ιδιαιτερότητας του κάθε λάου; Στο ερώτημα αυτό ο Δ. Τσοβόλας τάχθηκε υπέρ της δεύτερης Ευρώπης.

Ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ είπε στη συνέχεια ότι οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν περιοριστεί σε ένα επουσιώδη ρόλο, ελεγχόμενο και αυτό από τα νέα ισχυρά κέντρα εξουσίας όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ΟΟΣΑ κλπ. "Ακόμη και ο μονεταριστής Ζισκάρ ντ' Εστέν "πατέρας" του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, υποστηρίζει ότι ο νεοφιλελεύθερος μηχανισμός στην Ευρώπη, πρέπει να διαθέτει "κοινωνικά αμορτισέρ", ικανά να προστατεύσουν τις ιστορικές κατακτήσεις των Ευρωπαϊκών Κοινωνιών", υπογράμμισε ο Δ. Τσοβόλας. Καταλήγοντας τόνισε: "Στην πράξη οδηγούμαστε σε μία Ευρώπη πάνω στα πρότυπα του Τρίτου Κόσμου, με νησίδες άφθονες και προκλητικής πολυτέλειας για τους λίγους, μέσα σε ωκεανούς απέραντης δυστυχίας και μιζέριας για τους πολλούς. Πρόσφατο ανατριχιαστικό παράδειγμα η εκμετάλλευση τοξικοεξαρτημένων εργατών στην Πορτογαλία, που οι εργοδότες τους αντί μεροκάματου τους πλήρωναν με δόσεις ηρωίνης επειδή τους συνέφερε οικονομικά. Αυτή την Ευρώπη θέλετε κύριοι εκσυγχρονιστές της κυβέρνησης;".

"Στο όνομα της κριτικής ο ΣΥΝ δε θα αρνηθεί την αξία του κοινωνικού διαλόγου, που έχουν επιλέξει ορισμένα κόμματα. Αυτή η τακτική ευνοεί την κυβέρνηση να περάσει την πολιτική της". Αυτή ήταν η πρόταση που ο πρόεδρος του ΣΥΝ Ν. Κωνσταντόπουλος χρησιμοποίησε σαν "φύλλο συκής", προκειμένου να καλύψει την ουσιαστική συμφωνία του κόμματός του με τον λεγόμενο "κοινωνικό διάλογο", αλλά ταυτόχρονα να εκφράσει και την επιθυμία του να συμβάλει στους στόχους της κυβέρνησης.

Η μοναδική διαφωνία που εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΥΝ ήταν ότι ο "κοινωνικός διάλογος" δεν είναι θεσμοθετημένος, αλλά χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση ευκαιριακά. "Αφού είναι χρήσιμος, γιατί δεν έχει θεσμοθετηθεί; Γιατί η κυβέρνηση εξαγγέλλει μονοδιάστατες πολιτικές και μετά κηρύσσει τον κοινωνικό διάλογο;", ήταν τα ερωτήματα που έθεσε στην αρχή της ομιλίας του ο Ν. Κωνσταντόπουλος, προσθέτοντας: "Η κυβέρνηση θέλει μόνιμες και δεσμευτικές διαδικασίες διαλόγου ή τον καλεί επ' ευκαιρία για στήριγμα στην πολιτική της;".

Στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΣΥΝ είπε ότι για το κόμμα του "κοινωνικός διάλογος" δεν είναι κυρίως οι παροχές και οι εγγυήσεις στήριξης της πρόνοιας και ασφάλισης. Το πρωταρχικό κατά τον ΣΥΝ είναι οι νέοι θεσμοί που θα κατοχυρώνουν τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και οι συμφωνίες έξω από τους κυβερνητικούς χειρισμούς. "Ετσι σε περίπτωση κοινωνικών αναταραχών θα στηριχτεί το πολιτικό σύστημα", είπε ο Ν. Κωνσταντόπουλος.

Ακολούθως κατηγόρησε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, διότι στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος δεν προτείνουν τη θεσμοθέτηση του "κοινωνικού διαλόγου", αλλά δίνουν προτεραιότητα στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, "ενδεχομένως διότι η κυβέρνηση με την πρότασή της θέλει να προωθήσει συγκεκριμένη υποψηφιότητα".

Ο Ν. Κωνσταντόπουλος δεν παρέλειψε και αυτός να αναφερθεί στη δυνατότητα "αριστερού Μάαστριχτ", μετά τις εκλογές σε Γαλλία και Αγγλία.

Απαντώντας στον πρόεδρο του ΣΥΝ, ο πρωθυπουργός είπε ότι η άποψη για θεσμοθέτηση του "κοινωνικού διαλόγου" δεν ευσταθεί, διότι "οι κοινωνικές εξελίξεις πραγματοποιούνται και χωρίς την ύπαρξη νομικού πλαισίου".

Κατάργησε την ταξική πάλη ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων - και πρώην πρόεδρος της ΓΣΕΕ - Χρ. Πρωτόπαππας μιλώντας χτες στη Βουλή στη συζήτηση για τον κοινωνικό διάλογο, επαναλαμβάνοντας το... επίτευγμα του μακαρίτη καραμανλικού υπουργού Εργασίας της μεταπολίτευσης Κ. Λάσκαρη, ο οποίος είχε πράξει το ίδιο. "Το κεφάλαιο και οι εργαζόμενοι - είπε ο Χρ. Πρωτόπαππας - μαζί με την κυβέρνηση για πρώτη φορά στην Ελλάδα κάθονται στο τραπέζι του διαλόγου και όχι των διαπραγματεύσεων". Και πρόσθεσε: "Το εργασιακό μοντέλο που ιστορικά γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες δεν αποδίδει", για να τονίσει στη συνέχεια ότι χρειάζεται προσαρμογή στις παγκόσμιες εξελίξεις.

Αναφερόμενος στο ρόλο του κεφαλαίου, ο υφυπουργός είπε πως οι εργοδότες στο εξής - αφού με την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων και όσα άλλα θεσμοθετήσει η κυβέρνηση, δε θα έχουν απέναντί τους εργαζόμενους με δικαιώματα - θα πρέπει να μη διακρίνονται από την επιχειρηματική ατολμία, την έλλειψη μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, την καιροσκοπική αύξηση των κερδών. Καταλήγοντας δε, αποσαφήνισε ότι στόχος του "κοινωνικού διαλόγου" θα πρέπει να είναι η συνθηκολόγηση των εργαζομένων απέναντι στο κεφάλαιο. "Χρειαζόμαστε - είπε - τη σύναψη ενός νέου συμφώνου εμπιστοσύνης ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους, που θα διασφαλίζει την καλλιέργεια του κλίματος που απαιτείται για την πορεία της χώρας και του ελληνικού λαού προς τα εμπρός. Αλλωστε, η εισαγωγή και η θεσμοθέτηση του κοινωνικού διαλόγου αποτελεί εγγύηση. Οι νέες εργασιακές ρυθμίσεις που θα προκύψουν από την πολιτική συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους πρέπει να αποτελούν όχι το απολίθωμα των ξεπερασμένων προτύπων οικονομικής δραστηριότητας αλλά προϊόν των ρυθμίσεων που θα μας επιτρέψουν να πραγματοποιήσουμε την "έφοδο προς το μέλλον""...

Εξαιρετικής σημασίας και προϋπόθεση για την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και συναίνεσης χαρακτήρισε τον "κοινωνικό διάλογο" ο πρόεδρος της ΝΔ Κ. Καραμανλής, μιλώντας χτες στη Βουλή στη σχετική προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση. Ο πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης τόνισε ότι είναι καταστροφική η κοινωνική σύγκρουση, καλυμμένη ή μη, γεγονός που - όπως είπε - αναδεικνύει την αξία και την ανάγκη του "κοινωνικού διαλόγου". Ετσι ύστερα από αυτή την έκφραση πλήρους σύμπτωσης απόψεων με την κυβέρνηση στο πλαίσιο των στρατηγικών στόχων, ο Κ. Καραμανλής πέρασε στο στάδιο της αντιπολιτευτικής κριτικής, η οποία διακρίθηκε από δύο σκέλη.

Το ένα σκέλος αφορούσε την ανησυχία του κόμματός του για την ανεπιτυχή έκβαση αυτού του διαλόγου, αφού - όπως ισχυρίστηκε - "η ΝΔ αμφισβητεί ότι η κυβέρνηση θεσμοθετεί τον κοινωνικό διάλογο στη βάση της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων". Ετσι μέμφθηκε την κυβέρνηση ότι δεν προωθεί έναν έντιμο, πλήρη και σφαιρικό, συνεχή και διαχρονικό, αντιπροσωπευτικό "κοινωνικό διάλογο", αλλά δημιουργεί την εντύπωση ότι πάει σ' αυτόν με τετελεσμένα και προαποφασισμένα, με αποσπασματική θεματολογία και με την αίσθηση ότι θέλει να μεταθέσει τις δικές της ευθύνες σε άλλους. "Πως μπορεί να γίνει πιστευτό, σημείωσε, από τον Ελληνα πολίτη ότι αυτοί που μας οδήγησαν στην καταστροφική δεκαετία του '80, έρχονται τώρα να μας σώσουν και να μας οδηγήσουν στο δρόμο της προόδου".

Το δεύτερο σκέλος της κριτικής του Κ. Καραμανλή κινήθηκε στη λογική του "φύγε εσύ, να έρθω εγώ" ή διαφορετικά στο γνωστό δικομματικό διαγκωνισμό για την εξουσία, όπου όποιος βρίσκεται στην αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι θα τα κάνει καλύτερα από αυτόν που είναι στην κυβέρνηση, του οποίου όμως το έργο συνεχίζει με χαρακτηριστική συνέπεια, όταν ο στόχος της κυβερνητικής εξουσίας επιτευχθεί. Ετσι τόνισε ότι ως χώρα "δεν έχουμε ανάγκη από τη διαχείριση της μιζέριας, αλλά από το όραμα για μια Ελλάδα που να μπορεί να προχωρήσει στην ΕΕ" και πρόσθεσε απευθυνόμενος προς την κυβέρνηση: "Εσείς δεν μπορείτε να κάνετε πράξη αυτό τον οραματισμό. Εμείς δε θα τον κάνουμε εύκολα. Εχουμε όμως όραμα, συνέπεια αρχών και όχι τις δικές σας δεσμεύσεις. Εμείς μπορούμε, εσείς δεν μπορείτε... ".

Για το τι μπορεί η ΝΔ, που δεν μπορεί να το κάνει το ΠΑΣΟΚ, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικός, αποκαλύπτοντας έτσι το αδύνατο σημείο του κόμματός του, την εκ φύσεων ανικανότητά του να αντιπολιτευτεί σε μια πολιτική, με την οποία συμφωνεί. Ετσι ο Κ. Καραμανλής μίλησε για ανάγκη τομών και διαρθρωτικών αλλαγών που πρέπει να γίνουν στη χώρα και τις οποίες η κυβέρνηση δεν κάνει, για εγγενή αντιφατικότητα της κυβέρνησης ανάμεσα στα όσα λέει και στα όσα πράττει και για αιχμαλωσία της από την κομματική της νομενκλατούρα. Ιδιαίτερα αγχώδης ήταν η προσπάθεια του ομιλητή να ντύσει την πολιτική του κόμματός του με ένα δήθεν προσωπείο κοινωνικής ευαισθησίας. Παρ' όλα αυτά υπογράμμισε ως αναγκαιότητα την υιοθέτηση μορφών ελαστικότητας στις εργασιακές σχέσεις, την εφαρμογή της λεγόμενης ανταποδοτικότητας στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, τις αποκρατικοποιήσεις, την περικοπή των κρατικών δαπανών.