Τα σχετικά με την αναθεώρηση του Συντάγματος προβλέπονται στο άρθρο 110 του. Σε αυτό προβλέπεται ότι σε αναθεώρηση υπόκεινται όλες οι διατάξεις εκτός από εκείνες που καθορίζουν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος, ως Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, καθώς και μια σειρά άρθρα που αφορούν τη διάκριση των εξουσιών, τη θρησκευτική ελευθερία, την απαγόρευση χρήσης τίτλων ευγενίας κ.ά.

Η ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος διαπιστώνεται με απόφαση της Βουλής, που λαμβάνεται ύστερα από πρόταση πενήντα τουλάχιστον βουλευτών, με πλειοψηφία 180 βουλευτών σε δύο ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους έναν τουλάχιστον μήνα. Με την απόφαση αυτή καθορίζονται ειδικά οι διατάξεις που πρέπει να αναθεωρηθούν.

Αφού η αναθεώρηση αποφασιστεί από τη Βουλή η επόμενη Βουλή κατά την πρώτη σύνοδό της αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία (151 βουλευτές) σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις.

Ομως εάν η πρόταση για την αναθεώρηση του Συντάγματος ψηφιστεί από 151 βουλευτές, η επόμενη Βουλή κατά την πρώτη της σύνοδο μπορεί να αποφασίσει σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις μόνο με πλειοψηφία 180 βουλευτών. Δεν επιτρέπεται αναθεώρηση του Συντάγματος πριν περάσει πενταετία από την ολοκλήρωση της προηγούμενης.

Να σημειωθεί ότι η αναθεωρητική Βουλή δε δεσμεύεται για την κατεύθυνση των αλλαγών που θα γίνουν στα άρθρα του Συντάγματος παρά μόνο για το ποια άρθρα θα αναθεωρηθούν. Ετσι, για παράδειγμα, η Βουλή μπορεί να αποφασίσει ότι ένα άρθρο θα αναθεωρηθεί σε μια κατεύθυνση και η αναθεωρητική Βουλή να το αναθεωρήσει στην αντίθετη ακριβώς. Δηλαδή, το περιεχόμενο της αναθεώρησης είναι θέμα του συσχετισμού δύναμης που θα προκύψει στην αναθεωρητική Βουλή. Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη αναθεώρηση έγινε το 1985 από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και το μόνο που έκανε ήταν να περιορίσει ορισμένες υπερεξουσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας και να τις μεταφέρει ουσιαστικά στην κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό. Στη διαδικασία αναθεώρησης, που είχε ξεκινήσει και στην προηγούμενη Βουλή όπου στην αρμόδια επιτροπή που είχε λειτουργήσει διαπιστώθηκε - κατά την ομολογία στελεχών και των δύο κομμάτων - η ύπαρξη ευρύτατης συναίνεσης ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν προχώρησε. Λόγω των πρόωρων εκλογών δεν έγινε κατορθωτό να γίνουν στην Ολομέλεια της Βουλής οι δύο απαραίτητες ψηφοφορίες.

"To θέμα της αναθεώρησης του Συντάγματος μπήκε στην "ημερήσια διάταξη" για να εξυπηρετηθεί βασικά η ανάγκη της οριστικής πρόσδεσης και υποταγής της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, της νομιμοποίησης και διά του Συντάγματος της παραχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας στα υπερεθνικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης".

Τα παραπάνω υπογράμμιζε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ στην πρόταση για την αναθεώρηση του Συντάγματος, που είχε καταθέσει πριν δύο χρόνια στη Βουλή,στα πλαίσια της τότε διαδικασίας για την αναθεώρηση. Η επισήμανση αυτή διατηρεί και σήμερα ακέραια την επικαιρότητά της.

Το ΚΚΕ θεωρούσε και θεωρεί αναγκαία την αναθεώρηση του Συντάγματος "σε δημοκρατική και προοδευτική κατεύθυνση, με αλλαγές που θα κατοχυρώνουν την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία της πατρίδας μας, την ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας, την κατοχύρωση και διεύρυνση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων του λαού". Οι προτάσεις αυτές αφορούν θέματα που αποτέλεσαν στόχους πάλης του λαϊκού κινήματος για αρκετές δεκαετίες και πολλές από αυτές έχουν πλήρως ωριμάσει στη συνείδηση του λαού. Οπως τόνιζε η πρόταση της ΚΟ του ΚΚΕ:

"Η προώθησή τους θα αποτελέσει μια συμβολή στον εκδημοκρατισμό της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου μας. Πρέπει όμως να είναι καθαρό, ότι η βασική προϋπόθεση, για να προωθηθούν αυτές οι προτάσεις και πολύ περισσότερο να γίνουν πράξη, χρειάζεται να αλλάξει ριζικά το πολιτικό σκηνικό και οι πολιτικοί συσχετισμοί.

Ο λαός με τους κοινωνικούς αγώνες του, αλλά και με την ψήφο του, παίρνει την ευθύνη για την προώθησή τους, ώστε να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων και αφέντης στον τόπο του. Το ΚΚΕ θα κάνει ό,τι μπορεί προς την κατεύθυνση αυτή".

Η πρόταση του ΚΚΕ για μια δημοκρατική αναθεώρηση του Συντάγματος κινείται σε τρεις βασικούς άξονες:

- Ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας μέσα από θεσμούς που θα κατοχυρώνουν την εθνική ανεξαρτησία, θα ενισχύουν τις αρμοδιότητες της Βουλής, θα κατοχυρώνουν τη συμμετοχή των εργαζομένων και των κοινωνικών οργανώσεών τους στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Επίσης, θα προωθούν μορφές άμεσης δημοκρατίας, θα ενισχύουν την τοπική αυτοδιοίκηση, θα καταργούν τα προνόμια του ξένου και εφοπλιστικού κεφαλαίου.

- Κατοχύρωση και διεύρυνση των ατομικών κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων.

- Ουσιαστική θεσμοθέτηση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και της διοίκησης από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Οι κυριότερες προτάσεις του ΚΚΕ γι' αυτό ζήτημα είναι:

- Μη εκχώρηση αρμοδιοτήτων του Ελληνικού Κοινοβουλίου και άλλων κρατικών οργάνων σε υπερεθνικά όργανα. Απαλλαγή της χώρας μας από την εξάρτησή της από ξένα κέντρα.

- Απαγόρευση στάθμευσης στη χώρα μας ξένων στρατιωτικών δυνάμεων και παραχώρησης βάσεων και άλλων διευκολύνσεων.

- Απαγόρευση παραγωγής, απόκτησης και παραμονής πυρηνικών και χημικών όπλων στη χώρα μας.

- Κατάργηση των προνομίων του ξένου και εφοπλιστικού κεφαλαίου.

- Συνταγματική κατοχύρωση ως πάγιου εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής.

- Ενημέρωση από την κυβέρνηση και εξασφάλιση σύμφωνης γνώμης από τα αρμόδια όργανα της Βουλής για κάθε πρόταση ή απόφαση που προωθείται για συζήτηση και απόφαση στα κοινοτικά όργανα. Μη εφαρμογή κοινοτικών αποφάσεων, που δεν έχουν την έγκριση της ελληνικής Βουλής.

- Καθιέρωση νομοθετικής πρωτοβουλίας από το λαό για πρόταση νόμου υπογεγραμμένη από 20.000 πολίτες.

- Το δικαίωμα για διενέργεια δημοψηφίσματος πρέπει να πάψει να αποτελεί προνόμιο της κυβέρνησης και το αποτέλεσμά του να έχει απλώς συμβουλευτικό χαρακτήρα. Πρέπει να μπορεί να προκαλείται και με λαϊκή πρωτοβουλία σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο και να έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.

- Διακομματικός και κοινωνικός έλεγχος όλων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης από όργανο που δε θα ελέγχεται από την κυβέρνηση.

- Απαγόρευση της δυνατότητας ιδιοκτητών και μετόχων ΜΜΕ να παίρνουν μέρος σε διαγωνισμούς ή να αναλαμβάνουν κρατικές προμήθειες, καθώς και να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς ή να αναλαμβάνουν μελέτες ή εκτέλεση έργων του δημόσιου τομέα και εξασφάλιση της πολυφωνίας με την απαγόρευση της υπερσυγκέντρωσης σε λίγους της τεράστιας δύναμης που συνεπάγεται η κατοχή μέσων μαζικής ενημέρωσης.

- Συνταγματική κατοχύρωση της Αυτοδιοίκησης Β Βαθμού (σε επίπεδο νομού) και Γ Βαθμού (σε επίπεδο περιφέρειας) και εκλογή όλων των οργάνων των ΟΤΑ με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία με το σύστημα της απλής αναλογικής.

Οι κυριότερες προτάσεις στον άξονα των δικαιωμάτων είναι οι παρακάτω:

- Εξασφάλιση του απόρρητου της προσωπικής ζωής των πολιτών και προστασία τους από τη συλλογή, παρακολούθηση και επεξεργασία προσωπικών πληροφοριών, καθώς και απαγόρευση της συλλογής, παρακολούθησης και επεξεργασίας στοιχείων που αφορούν τη συνδικαλιστική και πολιτική δράση.

- Διεύρυνση του δικαιώματος της απεργίας (απεργία πολιτικής αλληλεγγύης κ. ά.) και αποτελεσματική προστασία του με κατάργηση των περιορισμών, απαγόρευση της ανταπεργίας, της πολιτικής επιστράτευσης και της δημιουργίας απεργοσπαστικού μηχανισμού. Να επιτραπεί η απεργία στα Σώματα Ασφαλείας και τους δικαστικούς, με όρους που να εξασφαλίζουν στοιχειωδώς την απονομή της δικαιοσύνης.

- Σταμάτημα της με οποιοδήποτε τρόπο παρεμπόδισης της συνδικαλιστικής δράσης των δημοσίων υπαλλήλων και αποκατάσταση πλήρων πολιτικών δικαιωμάτων. Στα πλαίσια αυτά να κατοχυρωθεί το δικαίωμα των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων και στο δημόσιο τομέα.

- Κατοχύρωση δικαιώματος συνδικαλιστικής έκφρασης των μονίμων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και σύσταση επιτροπών στρατευμένων κατά τη διάρκεια της θητείας.

- Εξασφάλιση στην πράξη καθεστώτος πραγματικής ισονομίας και ισοτιμίας όλων των διαμενόντων στην Ελλάδα χωρίς διακρίσεις πολιτικές, θρησκευτικές, εθνικές, φυλετικές, γλωσσικές, πολιτισμικές και κοινωνικές. Εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων συνδικαλιστικών, εκπαιδευτικών, πολιτιστικών και κοινωνικών για τους ξένους εργάτες.

- Διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της παιδείας και σαφής απαγόρευση λειτουργίας ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, επαγγελματική και ειδική εκπαίδευση και κατάρτιση. Ολοκληρωμένη κατοχύρωση της δωρεάν παροχής της.

- Ουσιαστική διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα και της ποιότητας της υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας.

- Κατάργηση της θανατικής ποινής και του θεσμού της εκτόπισης.

- Σταμάτημα του διορισμού των προέδρων και αντιπροέδρων των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου από την εκάστοτε κυβέρνηση. Η ηγεσία της δικαιοσύνης να εκλέγεται από ένα ευρύ και αντιπροσωπευτικό εκλεκτορικό σώμα. Συνταγματική κατοχύρωση της αυτοδιοίκησης των δικαστηρίων και των εισαγγελιών.

- Κατάργηση της στρατιωτικής δικαιοσύνης. Η εκδίκαση των στρατιωτικών αδικημάτων των στρατιωτικών να γίνεται από τα κοινά ποινικά δικαστήρια. Εναλλακτικά προτείνεται η συγκρότηση των στρατιωτικών δικαστηρίων αποκλειστικά από στρατιωτικούς δικαστές και η υπαγωγή τους στο υπουργείο Δικαιοσύνης.

- Κατοχύρωση ενός αξιοκρατικού συστήματος πρόσληψης και κάθε υπηρεσιακής μεταβολής με κριτήρια μετρήσιμα, αντικειμενικά και κοινωνικά.

- Απαγόρευση της πρόσληψης εκτάκτων υπαλλήλων, με παράλληλη απαγόρευση μονιμοποίησης των εποχικών. Αν καλύπτουν μόνιμες και πάγιες ανάγκες να εντάσσονται στις διαδικασίες των διαγωνισμών.

- Πρόβλεψη, ώστε στα Υπηρεσιακά Συμβούλια ο αριθμός των αιρετών εκπροσώπων των δημοσίων υπαλλήλων να είναι τουλάχιστον ίσος με εκείνο των διορισμένων δημοσίων υπαλλήλων και να συμμετέχει δικαστικός λειτουργός αναδεικνυόμενος με κλήρωση.

- Χωρισμός της εκκλησίας από το κράτος.

Το σύνολο των προτάσεών του ΠΑΣΟΚ προσαρμόζει το Σύνταγμα στην συμμετοχήτης χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Στην πρόταση που έδωσε στη δημοσιότητα, παρατίθενται τίτλοι των άρθρων για αναθεώρηση. Ομως, στην εισηγητική έκθεση φροντίζει να δηλώσει ότι "η συμμετοχή στη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης επιβάλλει να διαμορφωθεί με προνοητικότητα και σαφήνεια μία συνταγματική υποδομή που θα διασφαλίζει την ακώλυτη συμμετοχή της χώρας μας στην ευρωπαϊκή προοπτική".

Σχετικά με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, παρόλο που δεν προσδιορίζει τον αριθμό των βουλευτών που θα απαιτούνται για την εκλογή του (σήμερα χρειάζονται 180), εντούτοις υπονοεί ότι θα κατέβει το όριο αφού "εκλογικεύεται η διαδικασία ανάδειξης του Προέδρου της Δημοκρατίας γιατί η μεσολάβηση του εκλογικού σώματος με τη διάλυση της Βουλής, δε δικαιολογείται ενόψει της νομικοπολιτικής θέσης του Προέδρου της Δημοκρατίας".

Σοβαρά ερωτηματικά ως προς το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας, προκαλεί η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για το δικαίωμα ψήφου με επιστολή ενώ ανοίγει και τον δρόμο στην παρέμβαση της κυβέρνησης στα συνολικά οικονομικά των κομμάτων.

Το ΠΑΣΟΚ αρνείται τη συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής ως πάγιου εκλογικού συστήματος, αρνείται τα δημοψηφίσματα μετά από λαϊκή πρωτοβουλία και δεν προχωράει στη θεσμοθέτηση του τρίτου βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Θέτει περιορισμούς στο δικαίωμα του "συνεταιρίζεσθαι" των δημοσίων υπαλλήλων καθώς αναφέρει ότι σε "εξαιρετικές περιπτώσεις" θα ισχύουν οι περιορισμοί αυτού του δικαιώματος ενώ προτείνει τη συνταγματική κατοχύρωση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ) που είναι ένα όργανο ταξικής συναίνεσης.

Προτείνονται διατάξεις για "την εναλλακτική θητεία των αντιρρησιών συνείδησης", την αποδέσμευση του όρκου από τον θρησκευτικό του χαρακτήρα, τη σύσταση "Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής" και ρυθμίζεται το ζήτημα της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας.

Επίσης προκειμένου "να μην υπάρχουν συνταγματικοί φραγμοί στη διαδικασία της νομισματικής ένωσης στο πλαίσιο της ΕΕ", τροποποιείται το άρθρο 80 του Συντάγματος που προέβλεπε τα σχετικά με την έκδοση νομίσματος της χώρας μας.

Σ' αυτό συμβάλλει το όλο πλέγμα των θεσμών, της νομοθεσίας και φυσικά το Σύνταγμα του 1975, που ισχύει μέχρι σήμερα (με τις επιμέρους τροποποιήσεις του 1986).

• Προτείνουν τη συνταγματική κατοχύρωση (με ρητή διατύπωση στο κείμενο του Συντάγματος) ότι η Ελλάδα θα συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό σημαίνει νέα δεσμά, συνταγματικά αυτή τη φορά, για την οριστική πρόσδεση και υποταγή της χώρας μας στο Μάαστριχτ και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Σημαίνει ότι, εάν ο ελληνικός λαός αποφασίσει στο μέλλον διαφορετικά, θα υπάρχει η ανάγκη συνταγματικής μεταρρύθμισης ώστε "νομότυπα" να μπορεί να γίνει πράξη αυτή η εξέλιξη.
• Προτείνονται επίσης από το ΠΑΣΟΚ σειρά αλλαγών που να διευκολύνουν την κύρωση σοβαρών συνθηκών και τη μεταβίβαση κυριαρχικών δικαιωμάτων στις Βρυξέλλες, με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς αυτές να περνούν από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.
• Γίνεται μια ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη λειτουργία των κομμάτων, με την πρόταση (από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ) συνταγματικής καθιέρωσης ευρύτερου ελέγχου των οικονομικών των κομμάτων και ελέγχου της δημοκρατικής (! ) λειτουργίας τους (πρόταση της ΝΔ). Επισημαίνουμε ότι το 1975, λόγω γενικότερης ευαισθησίας από την πρόσφατη τότε εμπειρία της δικτατορίας, ο συνταγματικός νομοθέτης δε θέλησε (και σωστά) να κάνει τέτοιου είδους παρεμβάσεις στα κόμματα, διότι τέτοιες ρυθμίσεις μπορούν να στραφούν ενάντια σε "μη αρεστά" κόμματα. Θυμίζουμε ότι το κόμμα μας έχει πλούσια τέτοια εμπειρία.
• Η ΝΔ προτείνει και το ΠΑΣΟΚ "ερωτοτροπεί" με την πρόταση αυτή, να επιτραπεί η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Υπήρξαν και συνεχίζονται τέτοιες προτάσεις στο ΠΑΣΟΚ, αλλά οι γενικότερες αντιδράσεις δεν επέτρεψαν προς το παρόν να προτείνει αναθεώρηση του σχετικού άρθρου του Συντάγματος και προσανατολίζεται στην παράκαμψή του στην πράξη.
• ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ζητούν να αναθεωρηθεί το άρθρο 24 και να διευκολυνθεί ο επανακαθορισμός χρήσεων γης. Αυτό σημαίνει παράκαμψη του Συμβουλίου Επικρατείας και των δασικών υπηρεσιών, που μέχρι σήμερα κρατούν σοβαρές αντιστάσεις στον αποχαρακτηρισμό δασών και στην οικοπεδοποίησή τους.
• Γίνεται πρόταση για καθιέρωση εκλογικού συστήματος ενισχυμένης αναλογικής, πράγμα που ματαιώνει κάθε προσπάθεια καθιέρωσης της απλής αναλογικής, του μόνου συστήματος που ανταποκρίνεται στην ισότητα των πολιτών και των κομμάτων.
• Ταυτόχρονα, προτείνεται η καθιέρωση της ψήφου δι' επιστολής. Η καθιέρωση τέτοιου είδους ψηφοφορίας, ανοίγει δρόμους για πιέσεις, εκβιασμούς, συναλλαγές και νοθείες, και γι' αυτό μετά τη δικτατορία η επιστολική ψήφος είχε καταργηθεί, ακόμη και για τις εκλογές στα συνδικάτα και τους συνεταιρισμούς.
• Προτείνεται η συνταγματική κατοχύρωση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (που είναι όργανο ταξικής συναίνεσης και ποδηγέτησης του εργατικού κινήματος) και η θεσμοθέτηση Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (εξωκοινοβουλευτικού οργάνου συναίνεσης και συνευθύνης για μια εξωτερική πολιτική υποταγής στα ιμπεριαλιστικά κέντρα).
• Τέλος, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ επιμένουν στο να διορίζουν τους εκλεκτούς τους στην ηγεσία της Δικαιοσύνης, όχι απευθείας όπως γινόταν μέχρι σήμερα, αλλά με τη μέθοδο της επιλογής ενός από τους τρεις που θα προτείνει το δικαστικό ή ευρύτερο εκλεκτορικό σώμα.

α) Στην ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας.Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την απαγόρευση εκχώρησης αρμοδιοτήτων του ελληνικού Κοινοβουλίου και άλλων κρατικών οργάνων σε υπερεθνικά όργανα. Με την αναβάθμιση της Βουλής, σε αντιπαράθεση με το ισχύον πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα (ΠΑΣΟΚ) και τις προτάσεις ενίσχυσης των εξουσιών του Προέδρου της Δημοκρατίας (ΝΔ). Με την καθιέρωση της απλής αναλογικής ως πάγιου εκλογικού συστήματος. Με την προώθηση μορφών άμεσης δημοκρατίας (τοπικά - πανελλαδικά δημοψηφίσματα, κατοχύρωση β και γ βαθμού αιρετής Αυτοδιοίκησης, λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία). Με τη θεσμοθέτηση ουσιαστικού κοινωνικού και λαϊκού ελέγχου και ενίσχυση του διακοινοβουλευτικού κ. ά.

β) Κατοχύρωση και διεύρυνση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Προτείνουμε τη διεύρυνση και την αποτελεσματική προστασία του δικαιώματος της απεργίας. Πλήρη πολιτικά δικαιώματα στους δημοσίους υπαλλήλους.

Εξασφάλιση ίσων συνδικαλιστικών, εκπαιδευτικών, πολιτιστικών και κοινωνικών δικαιωμάτων για τους ξένους εργάτες. Κατοχύρωση του "κοινωνικού κεκτημένου", δηλαδή εξασφάλιση των υφιστάμενων κοινωνικών δικαιωμάτων. Μεγαλύτερη διασφάλιση του δημοσίου και δωρεάν χαρακτήρα της Παιδείας και της Υγείας. Πραγματική εξασφάλιση των πολιτών από τη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών πληροφοριών κ. ά.

γ) Μέτρα περιορισμού του εναγκαλισμού της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση και εκδημοκρατισμού της Δημόσιας Διοίκησης.

Αντώνης ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ

Τα υπόλοιπα κόμματα δεν κατέθεσαν ολοκληρωμένες προτάσεις, επιφυλασσόμενα να το πράξουν στη διάρκεια της συζήτησης του θέματος της αναθεώρησης, αλλά από την προχτεσινή συζήτηση στη Βουλή διαφάνηκε το στίγμα των προθέσεών τους.

Ο ΣΥΝ, χωρίς να αναφερθεί στις προθέσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ να δέσουν τη χώρα ακόμα περισσότερο στα διάφορα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αρκέστηκε να υπογραμμίσει ότι "υπάρχει ανάγκη μεταρρυθμίσεων και εκσυγχρονισμού των δομών του κράτους". Για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας με 151 ψήφους, ο Φ. Κουβέλης, που μίλησε στη Βουλή, άφησε να εννοηθεί ότι ενδεχομένως το κόμμα του θα συμφωνούσε εάν προηγουμένως θεσμοθετηθεί η απλή αναλογική.

Ο Δ. Τσοβόλας στην ομιλία του είπε ότι η αναθεώρηση του Συντάγματος πρέπει να γίνει στην κατεύθυνση της διεύρυνσης των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών και σημείωσε ότι το ΔΗΚΚΙ υποστηρίζει την εισαγωγή θεσμών όπως το δημοψήφισμα λαϊκής πρωτοβουλίας και η λαϊκή νομοθετική και συνταγματική πρωτοβουλία.

Τέλος, η ΠΟΛ.ΑΝ. με τις προτάσεις που ανακοίνωσε, ζητάει την άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό.

Με πρωτοβουλία των κομμάτων του δικομματισμού μπήκε ξαφνικά στην ημερήσια διάταξη της πολιτικής ζωής η αναθεώρηση του Συντάγματος, διαδικασία που είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη Βουλή, αλλά δεν ολοκληρώθηκε λόγω των πρόωρων εκλογών που έγιναν τον προηγούμενο Σεπτέμβρη.

Πίσω από τις διακηρύξεις, τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ, για "δημοκρατικές και εκσυγχρονιστικές αλλαγές", κρύβεται η πραγματική τους επιδίωξη, για την πλήρη υποταγή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και μέσα από το Σύνταγμα την παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στα διάφορα όργανα των Βρυξελλών.

Στο σημερινό αφιέρωμα του "Ριζοσπάστη", ο γραμματέας της ΚΟ του ΚΚΕ, Αντ. Σκυλλάκος, με άρθρο του αναφέρεται στα ουσιαστικά ζητήματα της αναθεώρησης και στις επιδιώξεις των άλλων κομμάτων. Παρουσιάζονται επίσης οι βασικές θέσεις της πρότασης αναθεώρησης που είχε καταθέσει το ΚΚΕ στην προηγούμενη Βουλή "για μια δημοκρατική και προοδευτική αναθεώρηση του Συντάγματος", θέσεις που διατηρούν την επικαιρότητά τους και σήμερα. Παρατίθενται, τέλος, οι βασικές θέσεις των άλλων κομμάτων και αναλύεται συνοπτικά η διαδικασία η οποία ακολουθείται για την αναθεώρηση του Συντάγματος.

Γιάννης ΦΩΤΟΥΛΑΣ

Η ΝΔ επιμένει συντηριτικότερα. . Στην πρότασή της αναφέρεται ότι με νόμο μπορεί να επιβληθούν περιορισμοί που συνδέονται με "την εθνική άμυνα και ασφάλεια, στο δικαίωμα των δημοσίων υπαλλήλων, των υπαλλήλων των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή δημοσίων επιχειρήσεων, να συνεταιρίζονται".

Σαφής είναι και η πρόθεση της ΝΔ για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Στην πρότασή της για το άρθρο 16, αναφέρεται ότι "επιτρέπεται η σύσταση από φυσικά ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα καθώς και η ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων ή τμημάτων κρατικών ή άλλων αναγνωρισμένων ανώτατων ιδρυμάτων της αλλοδαπής", παρά το γεγονός της επίκλησης του "μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα". Ο κάθε ιδιώτης θα προχωρήσει στην ίδρυση ιδιωτικού ΑΕΙ με μόνο γνώμονα το κέρδος όπως έχει δείξει και η εμπειρία των διάφορων "κολεγίων" και των ΙΕΚ.

Η πρόταση για τη λειτουργία των κομμάτων όπου δημιουργεί προϋποθέσεις παρέμβασης με την πρόβλεψη δήθεν "δημοκρατικών αρχών" οργάνωσής τους και τη "διαφάνεια" στα οικονομικά τους.

Για την Ευρωπαϊκή Ενωση προτείνει να μπει διάταξη στο Σύνταγμα σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα "συμμετέχει στην ΕΕ και στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και αναθέτει στα όργανά τους, με συνθήκη ή συμφωνία, την άσκηση αρμοδιοτήτων που προβλέπονται από το Σύνταγμα".

Τη ΝΔ δεν την απασχολεί το κατά πόσον θα είναι καλπονοθευτικό το εκλογικό σύστημα. Οσον αφορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η ΝΔ προτείνει την επαναφορά μέρους των αρμοδιοτήτων που του αφαιρέθηκαν με την αναθεώρηση του 1985 ενώ διαφωνεί με την αλλαγή του τρόπου εκλογής του.