Πώς θα βελτιωθούν τα δημοτικά; Να επαναφέρουμε το ξύλο, πρότειναν αξιωματούχοι του βρετανικού υπουργείου Παιδείας το περασμένο φθινόπωρο, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων στον Τύπο, αλλά και στα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Πριν ένα 15ήμερο, στα πρωτοσέλιδα των περισσότερων βρετανικών εφημερίδων φιγουράριζαν οι αγωγές 17χρονων μαθητών σε βάρος του σχολείου και των δασκάλων τους, θεωρώντας τους βασικούς υπεύθυνους για τις κακές επιδόσεις τους στις εξετάσεις τύπου GSCE.

Ομως, αυτά τα περιστασιακά και εντυπωσιακά, ομολογουμένως, θέματα εκπαιδευτικής ειδησεογραφίας είναι το προπέτασμα καπνού σε σχέση με άλλα, πολύ πιο σοβαρά, προβλήματα.

Οι περικοπές των κονδυλίων στην εκπαίδευση, η αύξηση του αριθμού των τάξεων με πάνω από 30 μαθητές και οι ελλείψεις των βρετανικών σχολείων στον τομέα της υλικοτεχνικής υποδομής θεωρούνται από τα φλέγοντα ζητήματα παιδείας... Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι εδώ και δύο χρόνια, εκατοντάδες σύλλογοι γονέων, διδασκόντων και ενδιαφερόμενων φορέων ένωσαν τις δυνάμεις τους, δημιουργώντας την οργάνωση Καταπολέμηση των Περικοπών κονδυλίων για την Εκπαίδευση(Fighting Against Cuts in Education: "FACE"),σε μία προσπάθεια να αναχαιτιστεί η πολιτική λιτότητας που εφαρμόζουν οι βρετανικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων στα κονδύλια της εκπαίδευσης.

Η οργάνωση αυτή πραγματοποίησε πριν λίγους μήνες τη δεύτερη παμβρετανική της διάσκεψη, ζητώντας σε κοινό ψήφισμα την ικανοποίηση των ακόλουθων αιτημάτων:

- Ο μέσος όρος μαθητών ανά τάξη να μην ξεπερνά τους 30.

- Αύξηση κονδυλίων στα σχολεία και ιδιαίτερα εκείνων με μαθητές ειδικών αναγκών.

- Κονδύλια για την υλικοτεχνική συντήρηση των σχολείων.

- Τα νηπιαγωγεία να είναι υποχρεωτικά για όλα τα 3χρονα και 4χρονα παιδιά.

Οσον αφορά στα υλικοτεχνικά προβλήματα, εδώ υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να σημειωθούν. Ο αριθμός υπεράριθμων τμημάτων είναι ένα από αυτά.

Σύμφωνα με την "Ντέιλι Μίρορ", η τάξη με τον μεγαλύτερο αριθμό μαθητών (αναλογία δασκάλου μαθητών: ένας προς 45!) στη Βρετανία βρίσκεται στο δημοτικό σχολείο του Γκόρινγκ, στο Οξφορντσάιρ. Ομως τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα και από αυτή την περίπτωση, μια που πολλά σχολεία με παρόμοια προβλήματα κάνουν ό,τι μπορούν για να αποφύγουν τη δημοσιοποίηση τέτοιων στοιχείων.

Το Εθνικό Συμβούλιο Διευθυντών Σχολείων, σε έρευνα που έκανε για τα δημοτικά σχολεία, το Σεπτέμβρη του 1995, βρήκε ότι μέσα σε ένα χρόνο, ο αριθμός των παιδιών που πληρούσαν μία συνηθισμένη τάξη δημοτικού σχολείου - και ήταν κατά μέσο όρο λίγο πιο πάνω από 30 - αυξήθηκε από 28% σε 34%. Το ένα τρίτο των μαθητών δημοτικού σχολείου στη Βρετανία φοιτά σε τάξεις άνω των 30 μαθητών. Στοιχεία της οργάνωσης FACE επισημαίνουν ότι οι εκατοντάδες διευθυντές βρετανικών δημοτικών και γυμνασίων παλεύουν να βρουν μέσα για να θερμάνουν τις σχολικές αίθουσες το χειμώνα και να επιδιορθώσουν διάτρητες στέγες που πλημμυρίζουν τις τάξεις τις βροχερές μέρες του φθινοπώρου... Αυτές είναι οι πιο βασικές επιπτώσεις από τη μείωση των κονδυλίων στις δύο πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οσο για το μέλλον και την ανανέωση των σχολικών βιβλιοθηκών; "Καλύτερα να μη γίνει λόγος" επισημαίνει σχετική ανακοίνωση της οργάνωσης για την Καταπολέμηση των Περικοπών στην Εκπαίδευση.

"Το βρετανικό εκπαιδευτικό κατεστημένο θα έπρεπε να ρίξει μία ματιά στα συστήματα παιδείας των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, προκειμένου να πάρει ορισμένες καλές ιδέες". Σ' αυτό το συμπέρασμα κατέληγαν οι Βρετανοί ερευνητές Ντέιβιντ Ρέινολντς και Σιν Φάρερλ, μετά τη συγκριτική μελέτη αλλοδαπών εκπαιδευτικών συστημάτων με τίτλο "Ξεχωριστοί κόσμοι" που εκδόθηκε τον περασμένο Ιούλιο. Οι δύο ερευνητές ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι είναι απαραίτητο οι μεταρρυθμίσεις του βρετανικού εκπαιδευτικού συστήματος να σχεδιαστούν αφού μελετηθούν τα εκπαιδευτικά συστήματα ασιατικών χωρών, προκειμένου να καλυφθούν οι διαφορές που χαρακτηρίζουν τις ελλείψεις αρκετών Βρετανών μαθητών σε σύγκριση με τα εφόδια που έχουν ορισμένοι Ασιάτες συμμαθητές τους.

Να ορισμένα από τα συμπεράσματα των δύο Βρετανών ερευνητών:

- Οι επιδόσεις των Βρετανών μαθητών (δημοτικού) στα μαθηματικά και τις επιστήμες είναι σχετικώς φτωχή σε σχέση με μαθητές άλλων χωρών (κυρίως Ασίας) ειδικότερα στην αριθμητική.

- Οι Βρετανοί μαθητές τα πάνε λίγο καλύτερα στις επιστήμες από ό,τι στα μαθηματικά.

- Συγκριτικά οι επιδόσεις τους επιδεινώθηκαν ανάμεσα στα μέσα της δεκαετίας του '60 και του '80.

- Τα βρετανικά σχολεία έχουν ειδικότερο ευρύ φάσμα επιτευγμάτων και μεγαλύτερη αναλογία κακών μαθητών.

- Οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων, που διαμόρφωσαν ένα πιο επιλεκτικό σύστημα παιδείας, άρχισε να φέρνει αποτελέσματα: Οι Αγγλοι μαθητές τα πηγαίνουν σχετικώς καλύτερα στα βασικά μαθήματα (γλώσσα, επιστήμες).

Οι δύο μελετητές, συγκρίνοντας και ερευνώντας τα εκπαιδευτικά συστήματα κυρίως χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, κατέληξαν ότι οι λόγοι της φτωχής βαθμολογικής, τουλάχιστον, επίδοσης των Βρετανών μαθητών σχετίζονται άμεσα με το γενικότερο πολιτισμικό υπόβαθρο των αλλοδαπών χωρών, το υψηλό επίπεδο μόρφωσης των εκπαιδευτικών, την παρότρυνση και ενεργότερη ανάμειξη των γονέων στη διαδικασία μάθησης των παιδιών τους, αλλά και με το... φιλότιμο των μαθητών.

Τα βασικά χαρακτηριστικά νοτιοανατολικών χωρών συμπυκνώνονται στα ακόλουθα:

- Συχνά τεστ αξιολόγησης των μαθητών σε βασικά μαθήματα.

- Συχνός έλεγχος της δουλιάς των εκπαιδευτικών από το διευθυντή του σχολείου.

- Χρήση ειδικών και εξειδικευμένων δασκάλων στα δημοτικά σχολεία.

Οσον αφορά τη διδασκαλία στις σχολικές αίθουσες, τα ασιατικά εκπαιδευτικά συστήματα "πλεονεκτούν" κατά τους δύο ερευνητές στα ακόλουθα σημεία:

- Υπάρχουν υψηλά επίπεδα αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε τάξη και δάσκαλο.

- Γίνεται χρήση των ίδιων σχολικών βιβλίων από όλους τους μαθητές.

- Εφαρμόζονται συγκεκριμένες και αποδοτικές στρατηγικές για τη βελτίωση μαθητών με τις χειρότερες επιδόσεις.

Οι αλλαγές στις εξετάσεις των μεταγυμνασιακών - προπαρασκευαστικών "κολεγίων έκτου τύπου", που προανήγγειλε πριν ένα 15ήμερο η υπουργός Παιδείας, επιχειρούν το συνδυασμό των γνώσεων και ικανοτήτων που πρέπει να αποκτήσουν οι σημερινοί 17χρονοι Βρετανοί όχι μόνον με σκοπό την ακαδημαϊκή, αλλά και τεχνολογική κατάρτισή τους.

Οι αλλαγές στις εξετάσεις τύπου GSCE και A - level, που θα εφαρμοστούν από την ερχόμενη σχολική χρονιά, συνοψίζονται στα ακόλουθα σημεία:

- Οι εξετάσεις ΑS - level, που θεωρείται ο ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ του GSCE (Γενικού Πιστοποιητικού Γυμνασιακής Εκπαίδευσης) και του Α - level (Ακαδημαϊκές Εξετάσεις Προχωρημένου Επιπέδου), θα αναμορφωθούν με προοπτική να ενθαρρύνουν τους μαθητές να σπουδάσουν περισσότερα μαθήματα στα κολέγια έκτου τύπου. Μεταξύ αυτών των μαθημάτων θα είναι η επικοινωνία και η πληροφορική τεχνολογία.

- Θα καθιερωθεί ένα εθελοντικό "Εθνικό Ακαδημαϊκό - προχωρημένο Δίπλωμα" National Advanced Diploma,που να περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερις διαφορετικές περιοχές μελέτης, μεταξύ αυτών είτε τα μαθηματικά είτε οι επιστήμες.

- Οι εξετάσεις για τα διπλώματα τύπου A - level Syllabuses θα γίνουν ακόμη πιο αυστηρές, καθώς θα αυξηθούν οι απαιτήσεις στις γνώσεις βρετανικής ιστορίας, αγγλικής λογοτεχνίας της περιόδου μέχρι το 1900 και στοιχείων γραμματικής και σύνταξης σύγχρονων ξένων γλωσσών.

Οι αλλαγές αυτές ήταν, μεταξύ άλλων, προϊόν των προτάσεων που είχε υποβάλει πέρσι ο Σερ Ρον Ντίαρινγκ στην κυβέρνηση Μέιτζορ και περιλάμβαναν μέτρα που ικανοποιούν τις δυο αντίθετες πλευρές του εκπαιδευτικού κόσμου: Τους "παραδοσιακούς", που θεωρούν ότι αφ' ενός ότι οι ακαδημαϊκές εξετάσεις Level A δε θα πρέπει να καταργηθούν και αφ' ετέρου ότι θα πρέπει να γίνουν δυσκολότερα τα κριτήρια για την απόκτηση των GNVQs ("Γενικά εθνικά επαγγελματικά πιστοποιητικά") και τους προοδευτικούς που πρεσβεύουν ενθέρμως ότι οι νέοι θα πρέπει να μελετούν ένα ευρύ φάσμα μαθημάτων.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τις προτάσεις Ντίαρινγκ, οι μαθητές σε Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία δε θα πρέπει πλέον να περιορίζουν τις σπουδές τους σε δύο ή τρία μαθήματα στην ηλικία άνω των 16 χρόνων. Οπως συμβαίνει εδώ και χρόνια στη Σκοτία, θα πρέπει στο πρώτο έτος των "κολεγίων έκτου τύπου" να πάρουν τουλάχιστον πέντε μαθήματα συν ένα μάθημα ειδικών ικανοτήτων (πληροφορική, επικοινωνίες και μαθηματικά). Καλούνται επιπλέον να δώσουν νέες εξετάσεις στο τέλος του πρώτου έτους με την ονομασία AS - levels.

Στελέχη του βρετανικού υπουργείου Παιδείας, μετά από σχετικές έρευνες, έφτασαν στο συμπέρασμα ότι η αναλογία των νεαρών που έχουν πτυχίο ανώτερης εκπαίδευσης θα ξεπεράσει συντομότατα τη ζήτηση που έχουν οι απόφοιτοι στην εσωτερική αγορά εργασίας.

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας φοβάται, μάλιστα, ότι ο αυξανόμενος αριθμός των νέων που έχουν πετύχει σε δύο εξετάσεις ακαδημαϊκού τύπου Α - levels ή σε ανάλογα τεστ οδηγεί "αναγκαστικά" στη μεταρρύθμιση του τρόπου εισαγωγής τους στα πανεπιστήμια, καθώς είναι σχεδόν σίγουρο ότι η επιτυχία των νέων σε δύο εξετάσεις "A - level" δε θα είναι ικανό προσόν για την αυτόματη είσοδό τους στα περισσότερα, αν όχι σε όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η ανησυχία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου επικεντρώνεται στο φόβο η μαζική είσοδος των νέων στα πανεπιστήμια ενδεχομένως να οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας σπουδών των ΑΕΙ...

Σε γενικές γραμμές, οι προσπάθειες διεύρυνσης και βελτίωσης της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης στη Μ. Βρετανία μέσα στην περασμένη δεκαετία θεωρούνται ως οι μεγαλύτερες κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων πενήντα χρόνων.

Οι στόχοι της εκπαιδευτικής πολιτικής των τελευταίων βρετανικών κυβερνήσεων, που αποσκοπούσαν στο διπλασιασμό του αριθμού των 18χρονων που επιθυμούν να βρουν επαγγελματική διέξοδο διά της εισόδου τους στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα μέσα σε 25 χρόνια, επιτεύχθηκε μέσα σε επτά χρόνια. Η αναλογία των 18χρονων ή 19χρονων Βρετανών που μπαίνουν στα πανεπιστήμια, κολέγια ή πολυτεχνεία έχει "καθηλωθεί" σήμερα στο 30%.

Ωστόσο, αρκετοί είναι οι εκπαιδευτικοί εμπειρογνώμονες που πρεσβεύουν ότι αυτή η διεύρυνση του αριθμού των επιτυχόντων στα πανεπιστήμια επιτεύχθηκε χωρίς οποιαδήποτε αίσθηση κατεύθυνσης ή εκπαιδευτικής στρατηγικής σχετικά με το σχήμα του ανώτερου βρετανικού εκπαιδευτικού συστήματος και της ανάλογης χρηματοδότησης. Πιστεύουν ότι οι απόφοιτοι σχολείων υποχρεωτικής και μεταλυκειακής εκπαίδευσης, επειδή ακριβώς έχουν ελάχιστες ευκαιρίες για επαγγελματική αποκατάσταση, συσσωρεύτηκαν, αλλά και "εγκλωβίστηκαν" μέσα στο ανώτερο εκπαιδευτικό σύστημα. "Αυτό το φαινόμενο τραυματίζει και την ποιότητα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και την ικανότητα των φοιτητών να επιβιώσουν με τα αγρίως συρρικνωμένα επιδόματα συντήρησης", σημειώνει η βρετανική εφημερίδα "Γκάρντιαν" σε πρόσφατο δημοσίευμά της, υπογραμμίζοντας ότι πέρα από το γεγονός πως οι 3 στους 10 φοιτητές βασίζουν τη συντήρησή τους στα σπουδαστικά επιδόματα, η ευκαιρία για την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης στη διάρκεια ζωής ενός ατόμου είναι πλέον μία στις τέσσερις. Επιπλέον, πάνω από το 35% των νέων που εισάγονται σε κάποιο ίδρυμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι επιβαρυμένο με την καταβολή διδάκτρων, χρημάτων για την αγορά βιβλίων και το κόστος διαβίωσής τους.

Τα κονδύλια που δίνει η κυβέρνηση του "Συντηρητικού" πρωθυπουργού Τζον Μέιτζορ στην ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος ανέρχονται σε 7 δισεκατομμύρια στερλίνες. Ομως, πολλά από τα χρήματα αυτά διοχετεύονται στην επιδότηση πανεπιστημίων, παρά στην υποστήριξη των φοιτητών, εκ των οποίων πολλοί ούτως ή άλλως αντιμετωπίζουν μάλλον δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη μέχρις ότου ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. "Είναι καλύτερα αυτά τα 7 δισ. στερλίνες να διανεμηθούν με πιο ευφάνταστους τρόπους, ενδεχομένως σε ατομικές υποτροφίες, παρά σε πανεπιστημιακές επιδοτήσεις", υποστηρίζει ο εκπαιδευτικός συντάκτης της εφημερίδας "Γκάρντιαν". προτείνοντας τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων προκειμένου:

- Να ενθαρρυνθούν οι απόφοιτοι γυμνασίων από ασθενέστερα οικονομικοκοινωνικά στρώματα, οικογένειες μεταναστών ή φυλετικών μειονοτήτων, ώστε να τους δοθεί όχι μόνον η δυνατότητα να εισέλθουν στα πανεπιστήμια, αλλά και να ολοκληρώσουν τις πανεπιστημιακές τους σπουδές.

- Να στραφούν οι ικανότεροι φοιτητές σε ραγδαία εξελισσόμενους τομείς της επιστήμης όπως μηχανική, πληροφορική, βιοτεχνολογία, τηλεπικοινωνίες.

"Η Βρετανία θα ζήσει υπό το ρυθμό νέων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, με σκοπό την αύξηση και την εξασφάλιση της μορφωτικής στάθμης των νέων", ανακοίνωσαν στις 11 Φλεβάρη ο πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ και η υπουργός Παιδείας, Γκίλιαν Σέπχαρντ. Ηταν η τρίτη, κατά σειρά, προεκλογική συνέντευξη Τύπου του "Συντηρητικού Κόμματος", που αφιερώθηκε στα σχέδια της παράταξης για τις αλλαγές στο χώρο της παιδείας. Και όχι άδικα!

Το παραπάνω μήνυμα των "Συντηρητικών" δεν ήταν άκαιρο, καθώς η βελτίωση και η αναμόρφωση των βαθμίδων υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι ένα από τα μείζονα προεκλογικά ζητήματα των δύο μεγάλων πολιτικών παρατάξεων, ("Συντηρητικών" και "Εργατικών"), που αυτή την περίοδο μάχονται για να κερδίσουν το τιμόνι της εξουσίας κατά τις επικείμενες γενικές εκλογές του ερχόμενου Μάη.

"Τα σχολεία της Βρετανίας θα πρέπει να θέτουν κάθε χρονιά καινούριους στόχους, για να βελτιώσουν πρώτα τις επιδόσεις των μικρών μαθητών στα μαθήματα γραφής, ανάγνωσης, αριθμητικής και έπειτα να αυξήσουν τον αριθμό των επιτυχόντων στις εξετάσεις για το "Γενικό Πιστοποιητικό Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης" (GCSE)", υπογράμμισε ο Βρετανός πρωθυπουργός, μια που τα τελευταία στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι σήμερα μόνο το 45% των 15χρονων καταφέρνει να προβιβάζεται με ικανοποιητικούς και πάνω από τη βάση βαθμούς!

"Πρόθεσή μας είναι ο διπλασιασμός αυτού του ποσοστού μέσα στα επόμενα χρόνια", πρόσθεσε ο Τζον Μέιτζορ, ξεχνώντας προς το παρόν τις ανησυχίες στελεχών της παράταξής του ότι ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός εισακτέων στα πανεπιστήμια θα οδηγήσει σε ...υποβάθμιση της ποιότητας των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πώς, όμως, εννοούν οι "Συντηρητικοί" την αναβάθμιση των δύο πρώτων βαθμίδων της εκπαίδευσης;

Οι πρώτες προτεραιότητες των Συντηρητικών αφορούν τους διαγωνισμούς μαθητών που φοιτούν σε σχολεία υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας, Γκίλιαν Σέπχαρντ, παρά τις προσπάθειες των τελευταίων χρόνων, σήμερα μόνο το 57% των 14χρονων, το 58% των 11χρονων και το 80% των επτάχρονων μαθητών επέτυχαν στα καθορισμένα για την ηλικία τους τεστ.

Το προεκλογικό πρόγραμμα της παράταξης αυτής θεωρεί ότι τα σχολεία θα πρέπει να θέσουν νέους στόχους, προκειμένου να κάνουν πιο εύκολες τις συγκρίσεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. "Ολοι οι γονείς θα πληροφορούνται για την πρόοδο των παιδιών τους στο σχολείο", τονίζει η Γκίλιαν Σέπχαρντ, ενθυμούμενη σ' αυτό το σημείο τις εκθέσεις των σχολικών επιθεωρητών και ερευνητών, που υποστηρίζουν ότι οι αξιόλογες επιδόσεις των μικρών μαθητών στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας δεν είναι άσχετες με το πολιτισμικό επίπεδο, αλλά και την ηθική ή άλλη υποστήριξη που τους παρέχουν οι οικογένειές τους.

Η υπουργός Παιδείας υποστήριξε ότι "όλες οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης σχεδιάστηκαν για να αυξήσουν και να εξασφαλίσουν το επίπεδο των μαθητικών σπουδών. Η ποιότητα, η σταθερότητα και η φήμη των προσόντων είναι σημείο κλειδί στην αύξηση του επιπέδου των σπουδών".

Η ετήσια έκθεση, που εκδόθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση τον περασμένο Φλεβάρη, αναφέρει ότι πολλά από τα δημοτικά και γυμνάσια της "Γηραιάς Αλβιώνας" έχουν το χαμηλότερο επίπεδο σπουδών εδώ και δεκαετίες! Η "καμπάνα" χτυπά για τα μισά από τα 20.000 δημοτικά σχολεία και τα δύο πέμπτα των 3.500 γυμνασίων.

Και οι "Εργατικοί"; Ποια πολιτική θα εφαρμόσουν στον τομέα της εκπαίδευσης; Ο ηγέτης των "Εργατικών", Τόνι Μπλερ, υποσχέθηκε στις 12 Γενάρη να κάνει την εκπαίδευση των παιδιών της Βρετανίας "πρώτη προτεραιότητα" της παράταξής του, εάν φυσικά οι Εργατικοί κερδίσουν τις γενικές εκλογές του Μάη. Υποσχέθηκε ακόμη να κάνει ριζικές επαναστατικές μεταρρυθμίσεις στα σχολεία της Βρετανίας, τονίζοντας ότι πέραν των άλλων πρέπει να αυξηθούν οι ώρες μελέτης που αφιερώνουν οι 11χρονοι και 16χρονοι Βρετανοί μαθητές!

Εάν δεν καταλάβατε ποιες ακριβώς αλλαγές προτείνουν οι δύο μείζονες παρατάξεις στη Βρετανία, μην ανησυχείτε! Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει με σαφήνεια πώς ακριβώς οι "Εργατικοί" και οι "Συντηρητικοί" εννοούν τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, μια που συχνότατα και οι δύο προτιμούν να σχεδιάζουν την εκπαιδευτική πολιτική τους διά της μεθόδου της "ανταλλαγής" ιδεών και προγραμμάτων. Είναι ευνόητο ότι οι αλληλοκατηγορίες περί "κλοπής" πρωτοβουλιών για την αναμόρφωση και βελτίωση της βρετανικής εκπαίδευσης δε θα πρέπει να εκπλήσσουν πλέον κανέναν, μια που αυτή η τακτική είναι "κατεστημένη" μορφή πολιτικής διαμάχης των τελευταίων τριάντα χρόνων.

Σε κάθε περίπτωση, είναι καλό να γνωρίζετε ότι και οι δύο παρατάξεις επιχειρούν να λύσουν τα προβλήματα της εκπαίδευσης με "διαβήτη" τον τρόπο και τη μορφή διενέργειας των μαθητικών εξετάσεων, την αξιολόγηση των μαθητικών επιδόσεων, την αύξηση ή μη του αριθμού των σχολικών επιθεωρητών, τη διοίκηση - διεύθυνση των σχολείων, την εμπλοκή των γονέων στη διαδικασία μάθησης των ανήλικων μαθητών και στις δυνατότητες που έχουν οι γονείς, προκειμένου να διαλέξουν το καλύτερο σχολείο για τα παιδιά τους...

"Οταν οι ομοιομορφίες στις προτάσεις των δύο παρατάξεων πλησιάζουν τις προσδοκίες των γονέων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων για τη βελτίωση της εκπαίδευσης, τότε ίσως σ' αυτή την περίπτωση να έχουμε την περίπτωση εθνικής συναίνεσης πάνω στον τομέα της παιδείας", σχολίαζε τις προάλλες άρθρο της βρετανικής εφημερίδας ΙΝΤΕΠΕΝΤΕΝΤ. Μόνο που η "συναίνεση" Εργατικών και Συντηρητικών "ξεχνά" ένα άλλο μείζον ζήτημα: Τις διαρροές μαθητών, οι οποίοι σπανίως καταφέρνουν να μεταβούν από την πρώτη στη δεύτερη βαθμίδα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης... Τι εννοούμε; Πολύ απλά, τον αριθμό των μικρών Βρετανών που σταματά την επαφή με το σχολείο στα 11 ή 13 χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από τους 1.093.600 Βρετανούς μαθητές που αποφοίτησαν από τα δημοτικά (στοιχεία 1993-'94), οι 400.000 χάθηκαν στο δρόμο... καθώς ποτέ δεν άνοιξαν ούτε την πόρτα του υποχρεωτικού, κατ' άλλα, γυμνασίου!

Η πολυμορφία και η ιδιομορφία των δύο πρώτων βαθμίδων του βρετανικού εκπαιδευτικού συστήματος, μάλλον, δε χρειάζεται σχολιασμό.

1. Νηπιαγωγεία

2. Υποχρεωτική εκπαίδευση (από 5 μέχρι 16 χρόνων)

α. Δημοτικά από 5 έως 11 χρόνων

β. Γυμνάσια από 12 μέχρι 16 χρόνων

Τύποι γυμνασίων:

• . Γενικό γυμνάσιο (το παρακολουθεί το 90% των μαθητών της Αγγλίας, γενική μόρφωση) εγγραφές χωρίς εξετάσεις.

Κατόπιν εξετάσεων:

• Κλασικό γυμνάσιο (έμφαση σε ακαδημαϊκή εκπαίδευση μαθητών).
• Τεχνικό γυμνάσιο (έμφαση σε τεχνολογικά μαθήματα).
• Σύγχρονο γυμνάσιο (αφορά τη γενική εκπαίδευση μαθητών που απέτυχαν στις εξετάσεις εισαγωγής στο κλασικό ή τεχνικό γυμνάσιο, ενώ ακόμη απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να συνεχίσουν το σχολείο, μετά την ηλικία των 16 χρόνων).

3. Μετα-γυμνασιακή εκπαίδευση προετοιμασίας για τα πανεπιστήμια και κολέγια από 16-18 χρόνων και έπειτα.

Η εκπαίδευση μετά τις υποχρεωτικές βαθμίδες περιλαμβάνει περαιτέρω εκπαίδευση, συνέχιση εκπαίδευσης ενηλίκων και ανώτερη εκπαίδευση.

Η περαιτέρω εκπαίδευση παρέχεται: Πρώτον, στα λεγόμενα "κολέγια έκτου τύπου",τα οποία δεν είναι τίποτε άλλο από προπαρασκευαστικά κέντρα για την εισαγωγή των μαθητών στα πανεπιστήμια, μέσω της επιτυχίας τους σε ακαδημαϊκές εξετάσεις καθορισμένου τύπου, και δεύτερον στα ιδρύματα περαιτέρω εκπαίδευσης,που υπόκεινται στους Κανονισμούς Περαιτέρω Εκπαίδευσης.

Τα κολέγια έκτου τύπου μπήκαν στον τομέα της νέας περαιτέρω εκπαίδευσης με το νόμο του Απρίλη 1993 και θεωρούνται αυτόνομα ιδρύματα που χρηματοδοτούνται από τα Συμβούλια Περαιτέρω Εκπαίδευσης.

Συνήθως, οι μαθητές που τελειώνουν το γυμνάσιο, πηγαίνουν σε κολέγια έκτου τύπου για να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή καριέρα, αφού επιτύχουν σε ορισμένες εξετάσεις (GCE: Γενικό Πιστοποιητικό Εκπαίδευσης και A Level, Advanced Suppleumentary examinations: Ακαδημαϊκές εξετάσεις προχωρημένου Επιπέδου).

Σε γενικές γραμμές η μετα-υποχρεωτική εκπαίδευση περιλαμβάνει:

α. Κολέγια έκτου τύπου για την προετοιμασία και εισαγωγή των μαθητών στα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα.

β. Επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

γ. Σχολές ενηλίκων (πρόγραμμα: Εθνικοί Στόχοι Εκπαίδευσης και Κατάρτισης).

δ. Επαγγελματικές σχολές που λειτουργούν υπό τη συνάρτηση εκπαίδευσης και βιομηχανιών ή εργοδοσίας.

Η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος δεν είναι το βασικό ζητούμενο στη Μ. Βρετανία, αλλά η εξασφάλιση της μέχρι πρότινος αίγλης και ποιότητας σπουδών που διαθέτουν τα φημισμένα πανεπιστήμια και κολέγια. Πού υπάρχει το πρόβλημα; Στο γεγονός ότι κάτι τέτοιο δεν εννοείται σήμερα μόνο με την ακαδημαϊκή κατάρτιση των μελλοντικών πτυχιούχων, αλλά και τη διοχέτευση ενός μεγάλου αριθμού τους σε άλλους πιο σύγχρονους κλάδους της επιστήμης, όπως τεχνολογία, πληροφορική, τηλεπικοινωνίες, επικοινωνία. Από την άλλη πλευρά, οι όποιες προσπάθειες δεν μπορούν να ευδοκιμήσουν χωρίς την απαραίτητη χρηματοδότηση. Αυτά, θα μπορούσαν να είναι τα βασικά συμπεράσματα από τις τελευταίες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης Μέιτζορ σ' ό,τι έπεται της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Τώρα, όσον αφορά τα ζητήματα της πρώτης βαθμίδας της εκπαίδευσης, η κατάσταση διαφοροποιείται "ελαφρώς". Γιατί; Μα επειδή τα βασικότερα προβλήματα δε σχετίζονται με την ποιότητα των παρεχόμενων σπουδών, αλλά με τα συρρικνούμενα κονδύλια που εγκρίνουν οι τελευταίες βρετανικές κυβερνήσεις, με πρώτιστες συνέπειες τις ελλείψεις των σχολείων στους τομείς της υλικοτεχνικής υποδομής και της αναλογίας του αριθμού διδασκόντων -διδασκομένων.

Σε κάθε περίπτωση, όλα αυτά "τυχαίνει" αυτή την περίοδο να απασχολούν εξίσου έντονα "Συντηρητικούς" και "Εργατικούς", όχι μόνον διότι - όπως υποστηρίζουν - η εκπαίδευση είναι ο θεμέλιος λίθος κάθε βιώσιμης κοινωνίας, αλλά και για τον απλούστατο λόγο ότι ...πλησιάζουν οι προγραμματισμένες γι' αυτόν το Μάη γενικές εκλογές!

Πηγές: Βρετανικές εφημερίδες "Γκάρντιαν", "Ιντιπέντεντ"

Βρετανικό υπουργείο Παιδείας (http://www.coi.gov.uk/coi/depts/GDE/

Οργάνωση φορέων εκπαίδευσης F.A.C.E (http://www.rmplc.co.uk/eduweb/sites/wpschool/face/)

Tα κείμενα έγραψε η Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Η επίδοση των μαθητών σχετίζεται άμεσα με την οικογένεια και τη γενικότερη κουλτούρα, υποστηρίζουν ορισμένοι ειδικοί

Οι αλλαγές στις εξετάσεις, που θα εξασφαλίσουν την είσοδο των μαθητών στα πανεπιστήμια, επιχειρούν να στρέψουν την προσοχή των μελλοντικών φοιτητών στις Θετικές Επιστήμες και την Πληροφορική