Πώς θα βελτιωθούν τα δημοτικά; Να επαναφέρουμε το ξύλο, πρότειναν αξιωματούχοι του βρετανικού υπουργείου Παιδείας το περασμένο φθινόπωρο, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων στον Τύπο, αλλά και στα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Πριν ένα 15ήμερο, στα πρωτοσέλιδα των περισσότερων βρετανικών εφημερίδων φιγουράριζαν οι αγωγές 17χρονων μαθητών σε βάρος του σχολείου και των δασκάλων τους, θεωρώντας τους βασικούς υπεύθυνους για τις κακές επιδόσεις τους στις εξετάσεις τύπου GSCE.

Ομως, αυτά τα περιστασιακά και εντυπωσιακά, ομολογουμένως, θέματα εκπαιδευτικής ειδησεογραφίας είναι το προπέτασμα καπνού σε σχέση με άλλα, πολύ πιο σοβαρά, προβλήματα.

Οι περικοπές των κονδυλίων στην εκπαίδευση, η αύξηση του αριθμού των τάξεων με πάνω από 30 μαθητές και οι ελλείψεις των βρετανικών σχολείων στον τομέα της υλικοτεχνικής υποδομής θεωρούνται από τα φλέγοντα ζητήματα παιδείας... Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι εδώ και δύο χρόνια, εκατοντάδες σύλλογοι γονέων, διδασκόντων και ενδιαφερόμενων φορέων ένωσαν τις δυνάμεις τους, δημιουργώντας την οργάνωση Καταπολέμηση των Περικοπών κονδυλίων για την Εκπαίδευση(Fighting Against Cuts in Education: "FACE"),σε μία προσπάθεια να αναχαιτιστεί η πολιτική λιτότητας που εφαρμόζουν οι βρετανικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων στα κονδύλια της εκπαίδευσης.

Η οργάνωση αυτή πραγματοποίησε πριν λίγους μήνες τη δεύτερη παμβρετανική της διάσκεψη, ζητώντας σε κοινό ψήφισμα την ικανοποίηση των ακόλουθων αιτημάτων:

- Ο μέσος όρος μαθητών ανά τάξη να μην ξεπερνά τους 30.

- Αύξηση κονδυλίων στα σχολεία και ιδιαίτερα εκείνων με μαθητές ειδικών αναγκών.

- Κονδύλια για την υλικοτεχνική συντήρηση των σχολείων.

- Τα νηπιαγωγεία να είναι υποχρεωτικά για όλα τα 3χρονα και 4χρονα παιδιά.

Οσον αφορά στα υλικοτεχνικά προβλήματα, εδώ υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να σημειωθούν. Ο αριθμός υπεράριθμων τμημάτων είναι ένα από αυτά.

Σύμφωνα με την "Ντέιλι Μίρορ", η τάξη με τον μεγαλύτερο αριθμό μαθητών (αναλογία δασκάλου μαθητών: ένας προς 45!) στη Βρετανία βρίσκεται στο δημοτικό σχολείο του Γκόρινγκ, στο Οξφορντσάιρ. Ομως τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα και από αυτή την περίπτωση, μια που πολλά σχολεία με παρόμοια προβλήματα κάνουν ό,τι μπορούν για να αποφύγουν τη δημοσιοποίηση τέτοιων στοιχείων.

Το Εθνικό Συμβούλιο Διευθυντών Σχολείων, σε έρευνα που έκανε για τα δημοτικά σχολεία, το Σεπτέμβρη του 1995, βρήκε ότι μέσα σε ένα χρόνο, ο αριθμός των παιδιών που πληρούσαν μία συνηθισμένη τάξη δημοτικού σχολείου - και ήταν κατά μέσο όρο λίγο πιο πάνω από 30 - αυξήθηκε από 28% σε 34%. Το ένα τρίτο των μαθητών δημοτικού σχολείου στη Βρετανία φοιτά σε τάξεις άνω των 30 μαθητών. Στοιχεία της οργάνωσης FACE επισημαίνουν ότι οι εκατοντάδες διευθυντές βρετανικών δημοτικών και γυμνασίων παλεύουν να βρουν μέσα για να θερμάνουν τις σχολικές αίθουσες το χειμώνα και να επιδιορθώσουν διάτρητες στέγες που πλημμυρίζουν τις τάξεις τις βροχερές μέρες του φθινοπώρου... Αυτές είναι οι πιο βασικές επιπτώσεις από τη μείωση των κονδυλίων στις δύο πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οσο για το μέλλον και την ανανέωση των σχολικών βιβλιοθηκών; "Καλύτερα να μη γίνει λόγος" επισημαίνει σχετική ανακοίνωση της οργάνωσης για την Καταπολέμηση των Περικοπών στην Εκπαίδευση.

"Το βρετανικό εκπαιδευτικό κατεστημένο θα έπρεπε να ρίξει μία ματιά στα συστήματα παιδείας των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, προκειμένου να πάρει ορισμένες καλές ιδέες". Σ' αυτό το συμπέρασμα κατέληγαν οι Βρετανοί ερευνητές Ντέιβιντ Ρέινολντς και Σιν Φάρερλ, μετά τη συγκριτική μελέτη αλλοδαπών εκπαιδευτικών συστημάτων με τίτλο "Ξεχωριστοί κόσμοι" που εκδόθηκε τον περασμένο Ιούλιο. Οι δύο ερευνητές ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι είναι απαραίτητο οι μεταρρυθμίσεις του βρετανικού εκπαιδευτικού συστήματος να σχεδιαστούν αφού μελετηθούν τα εκπαιδευτικά συστήματα ασιατικών χωρών, προκειμένου να καλυφθούν οι διαφορές που χαρακτηρίζουν τις ελλείψεις αρκετών Βρετανών μαθητών σε σύγκριση με τα εφόδια που έχουν ορισμένοι Ασιάτες συμμαθητές τους.

Να ορισμένα από τα συμπεράσματα των δύο Βρετανών ερευνητών:

- Οι επιδόσεις των Βρετανών μαθητών (δημοτικού) στα μαθηματικά και τις επιστήμες είναι σχετικώς φτωχή σε σχέση με μαθητές άλλων χωρών (κυρίως Ασίας) ειδικότερα στην αριθμητική.

- Οι Βρετανοί μαθητές τα πάνε λίγο καλύτερα στις επιστήμες από ό,τι στα μαθηματικά.

- Συγκριτικά οι επιδόσεις τους επιδεινώθηκαν ανάμεσα στα μέσα της δεκαετίας του '60 και του '80.

- Τα βρετανικά σχολεία έχουν ειδικότερο ευρύ φάσμα επιτευγμάτων και μεγαλύτερη αναλογία κακών μαθητών.

- Οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων, που διαμόρφωσαν ένα πιο επιλεκτικό σύστημα παιδείας, άρχισε να φέρνει αποτελέσματα: Οι Αγγλοι μαθητές τα πηγαίνουν σχετικώς καλύτερα στα βασικά μαθήματα (γλώσσα, επιστήμες).

Οι δύο μελετητές, συγκρίνοντας και ερευνώντας τα εκπαιδευτικά συστήματα κυρίως χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, κατέληξαν ότι οι λόγοι της φτωχής βαθμολογικής, τουλάχιστον, επίδοσης των Βρετανών μαθητών σχετίζονται άμεσα με το γενικότερο πολιτισμικό υπόβαθρο των αλλοδαπών χωρών, το υψηλό επίπεδο μόρφωσης των εκπαιδευτικών, την παρότρυνση και ενεργότερη ανάμειξη των γονέων στη διαδικασία μάθησης των παιδιών τους, αλλά και με το... φιλότιμο των μαθητών.

Τα βασικά χαρακτηριστικά νοτιοανατολικών χωρών συμπυκνώνονται στα ακόλουθα:

- Συχνά τεστ αξιολόγησης των μαθητών σε βασικά μαθήματα.

- Συχνός έλεγχος της δουλιάς των εκπαιδευτικών από το διευθυντή του σχολείου.

- Χρήση ειδικών και εξειδικευμένων δασκάλων στα δημοτικά σχολεία.

Οσον αφορά τη διδασκαλία στις σχολικές αίθουσες, τα ασιατικά εκπαιδευτικά συστήματα "πλεονεκτούν" κατά τους δύο ερευνητές στα ακόλουθα σημεία:

- Υπάρχουν υψηλά επίπεδα αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε τάξη και δάσκαλο.

- Γίνεται χρήση των ίδιων σχολικών βιβλίων από όλους τους μαθητές.

- Εφαρμόζονται συγκεκριμένες και αποδοτικές στρατηγικές για τη βελτίωση μαθητών με τις χειρότερες επιδόσεις.