Παράταση ζωής για δυο χρόνια παίρνουν - κατά πάσα πιθανότητα - όσα λατομεία στην Αττική λειτουργούν σε δάση ή δασικές εκτάσεις. Η κυβέρνηση υπέκυψε στις αξιώσεις των εργοληπτικών εταιριών που χρειάζονται τα λατομεία αδρανών υλικών για να κατασκευαστούν το αεροδρόμιο των Σπάτων, η περιφερειακή λεωφόρος Υμηττού και η λεωφόρος Ελευσίνας - Σταυρού - Σπάτων.Σύμφωνα με σχέδιο νόμου που έχει υπογραφεί από τους υπουργούς Περιβάλλοντος, Γεωργίας και Ανάπτυξης, "επιχειρήσεις λατομείων που λειτουργούν στο Νομό Αττικής, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 45 και 57 του Ν.998/79, εντός των κατ' άρθρο 3 του ν.998/79 δημοσίων δασών ή δασικών εκτάσεων, δύναται να υποβάλουν εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός από την έναρξη της ισχύος της παρούσας, αίτηση στο υπουργείο Γεωργίας, Γενική Γραμματεία Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, Διεύθυνση Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, για χορήγηση ειδικής έγκρισης επέμβασης από τον υπουργό Γεωργίας σε έκταση επιφάνειας μέχρι 10 στρεμμάτων, συνεχόμενη με την έκταση του λατομικού χώρου. Η ειδική έγκριση επέμβασης χορηγείται μόνο μέχρι δύο έτη".

Τα λατομεία αποτελούν ένα δυναμικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας. Ομως, η ασυνεννοησία μεταξύ των υπουργείων Βιομηχανίας, Περιβάλλοντος και Γεωργίας, σχετικά με τη λειτουργία τους, προκαλεί σημαντικές καταστροφές στο περιβάλλον και έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στον κλάδο αυτό. Η κυβέρνηση "φιλοδοξεί" να ρυθμίσει με αυτό τον τρόπο το πρόβλημα, δίνοντας όμως άλλο ένα χτύπημα στο περιβάλλον της Αττικής.

Υπάρχει ένα πλήθος διατάξεων και νόμων για την προστασία του περιβάλλοντος από λατομικές δραστηριότητες που δεν υλοποιούνται. Επίσης, εννέα κρατικές υπηρεσίες εμπλέκονται στη διαδικασία έκδοσης μιας άδειας εκμετάλλευσης. Ολη αυτή η "χαρτούρα" προσφέρει το έδαφος για την ανάπτυξη παρανομιών και διάφορων εξυπηρετήσεων. Η διαδικασία αρχίζει με την υποβολή στο ΥΠΕΧΩΔΕ μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τελειώνει όταν η επιχείρηση οροθετεί το χώρο επέμβασης με κτιστά ορόσημα και γίνεται εγκατάσταση με υπογραφή πρωτοκόλλου. Το διάγραμμα ροής ενεργειών προβλέπει δώδεκα ενέργειες. Για να γίνει έναρξη των εργασιών εκμετάλλευσης, μια εξορυκτική επιχείρηση πρέπει να περιμένει δυο με τρία χρόνια έως ότου δοθεί η άδεια.

Σήμερα στην Αττική λειτουργούν 19 λατομεία μαρμάρων και αδρανών υλικών. Η Δυτική Αττική είναι η μόνη στην οποία υπάρχει λατομική περιοχή, δηλαδή τοποθεσία που να εκπληρώνει τις προϋποθέσεις για λειτουργία λατομείου. Προστατεύεται σύμφωνα με τη νομοθεσία, ενώ απαγορεύεται το κτίσιμο κατοικιών σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από αυτή και υπάρχει πρόβλεψη για διάθεση αποθέματος για μια εικοσαετία. Τέτοιο μέρος βρίσκεται στο Ξηρόρεμα Ασπροπύργου.

Εκεί λειτουργούν τα λατομεία αδρανών υλικών "Λατομική Εμπορική", που ανήκει στην εταιρία "Τιτάν", ΑΒΕΥΕΑ "Σ. Φράγκος" και ΑΕ ΧΑΛΥΨ, το οποίο είναι το μεγαλύτερο. Παράγει 6.000 κυβικά μέτρα αδρανών υλικών τη μέρα και ανήκει στη γαλλική "Σεμέντ Φρανσέ". Το "Ι. Σταμέλος και Ερωτόκριτος" λειτουργεί στα Μέγαρα. Αλλο ένα λατομείο λειτουργεί στη Σαλαμίνα, ένα στην Τροιζήνα και δύο στα Κύθηρα.

Η Ανατολική Αττική δε διαθέτει λατομική περιοχή. Εδώ λειτουργούν τα λατομεία αδρανών υλικών "ΑΕ Αμμος" στο Κορωπί, που ανήκει στη "Σεμέντ Φρανσέ", ΑΛΕΒΕ "Ζωίτσα", ΑΕΒΕ "Λατομεία Κυριακού", ΑΕ "Τριάς Εμπορολατομική". Αυτά τα λατομεία με βάση τη νομοθεσία πρέπει να σταματήσουν τη λειτουργία τους το 1998. Υπάρχει επίσης στη Μαλακάσα το λατομείο της ΑΕ ΛΑΤΕΜ, το οποίο ανήκει στην εταιρία "Τιτάν" και για να λειτουργήσει πάλι χρειάζεται ν' αρθεί η αναδάσωση.

Τα δυο λατομεία στην περιοχή της Μερέντας - "Λατομεία Μαρκοπούλου ΑΕΒΕ" και "Λατομεία Σταύρου ΑΕ" - δουλεύουν παράνομα μέσα σε αρχαιολογικό χώρο. Αποτέλεσμα είναι να μην πληρώνουν μισθώματα και τέλη στους ΟΤΑ. Μετά από αλλεπάλληλους ελέγχους που έγιναν πέρσι η Επιθεώρηση Μεταλλείων τούς είχε επιβάλει πρόστιμα ύψους 120 εκατομμυρίων. Οι δυο επιχειρήσεις είχαν προσφύγει με ενστάσεις στο υπουργείο Βιομηχανίας αλλά απορρίφθηκαν. Επρεπε να είχαν κλείσει το Φλεβάρη του 1995, αλλά η Νομαρχία Ανατολικής Αττικής με απόφασή της το 1994 τους χορήγησε άδεια σπαστηροτριβείου για τρία χρόνια... Αυτή η άδεια είναι το "προπέτασμα καπνού" για να συνεχίζεται η λατόμευση. Τα τελευταία έχουν επεκταθεί παράνομα σε χώρο 400 στρεμμάτων, αντί των αρχικών 40 που είχαν εγκριθεί.

Το θέμα αυτό τον περασμένο Αύγουστο είχε γίνει "μπαλάκι" ανάμεσα στα υπουργεία Περιβάλλοντος, Βιομηχανίας και Γεωργίας, χωρίς να βρεθεί κάποια λύση. Στις επανειλημμένες αναφορές της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ οι κρατικές υπηρεσίες που ρωτήθηκαν αρκέστηκαν στο να εντοπίσουν το πρόβλημα, για τη λύση του οποίου αρμόδιοι είναι... οι άλλοι.

Το μεγαλύτερο λατομείο μαρμάρων είναι το "ΑΕ Μάρμαρα Διονύσου", το οποίο όμως δεν έχει άδεια επέμβασης από το Δασαρχείο. Είναι γνωστό ότι για να λειτουργήσει ένα λατομείο η άδεια εκμετάλλευσης δίνεται από το υπουργείο Βιομηχανίας (Επιθεώρηση Μεταλλείων) και η άδεια επέμβασης από το Δασαρχείο. Το λατομείο λειτουργεί σύμφωνα με τον κανονισμό και τις εντολές της Επιθεώρησης. Επίσης, στο Γραμματικό λειτουργούν οι εταιρίες "ΟΕΔ Περράκης - Ε. Τζιόνας", "Γ. Μπαρώνης" και "Κληρονόμοι Χ. Σιδέρη".

Ο μύθος λέει πως ο Ηρακλής, για να καθαρίσει τους στάβλους του Αυγείου, ένωσε τον Πηνειό με το άλλο ποτάμι της Ηλείας, τον Αλφειό, και απάλλαξε την περιοχή από την "κόπρο του Αυγείου". Σήμερα, ο Πηνειός σβήνει και πάλι από τη σύγχρονη κόπρο... Χιλιάδες τόνοι από βοθρολύματα, βιομηχανικά απόβλητα, σκουπίδια και φυτοφάρμακα συσσωρεύονται στην κοίτη και στις όχθες του. Το ποτάμι σιγά σιγά πεθαίνει. Τα άλλοτε πεντακάθαρα νερά του δηλητηριάζονται. Μαζί του, δηλητηριάζονται τα ψάρια του, τα πουλιά, η βλάστηση και ο πλούσιος υδροβιότοπος των εκβολών του. Μαζί του, πεθαίνει και η θάλασσα όπου χύνεται ο ποταμός.

Αλλά, μαζί με το ποτάμι, υποφέρουν και οι άνθρωποι. Κάποτε για τους κατοίκους των χωριών που βρίσκονται στις όχθες του, ο Πηνειός ήταν πηγή ζωής. Τα καθαρά νερά του πότιζαν χωράφια και ζώα. Τώρα, το ποτάμι είναι μια ακόμα εστία μόλυνσης. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, τα νερά του έγιναν η εύκολη και άνευ κόστους (;) χαβούζα των βοθρολυμάτων των πόλεων και κοινοτήτων της περιοχής. Πριν δυο βδομάδες, ο νομάρχης του Νομού Ηλείας θεώρησε πως ο πιο κατάλληλος τόπος για να ρίχνουν τα βοθρολύματα της Αμαλιάδας - και όχι μόνο - είναι τα νερά του Πηνειού, λίγα μόλις μέτρα από το χωριό Αγία Μαύρα. Ετσι, την Πέμπτη 27 Ιούνη, με τη "βούλα" και την υπογραφή του εκλεγμένου "άρχοντα", 120 βυτιοφόρα άδειασαν το φορτίο τους στο ποτάμι...

Οι κάτοικοι του χωριού, για άλλη μια φορά, αναγκάστηκαν να κλείσουν τους δρόμους που οδηγούν στη χαβούζα. Είναι αποφασισμένοι να προστατέψουν τον τόπο τους και να μην επιτρέψουν να καταστρέφεται άλλο ο Πηνειός. Δηλώνουν ότι δε θ' αφήσουν να εφαρμοστεί ο "νόμος" του κύριου νομάρχη και δε θ' ανεχθούν άλλο να τους εμπαίζουν.

Οπως μας είπε ο πρόεδρος της Κοινότητας Αγίας Μαύρας Γρηγόρης Γιαννακόπουλος,"το πρόβλημα είναι πολύ παλιό. Ομως, η κατάσταση έχει γίνει πλέον επικίνδυνη και για το ποτάμι και για τη ζωή των κατοίκων της περιοχής. Η απόφαση του νομάρχη να "νομιμοποιήσει" τη χαβούζα ξεχείλισε το ποτήρι της αγανάκτησής μας. Χρόνια τώρα, μας ζητούσαν να δείξουμε ανοχή. Χρόνια τώρα, υπόσχονταν πως θα γίνει ο βιολογικός καθαρισμός, που θα δέχεται τα λύματα της Αμαλιάδας και της ευρύτερης περιοχής. Αλλά οι υποσχέσεις ξεχνιούνται την επομένη των εκλογών... Εμείς κατανοούμε το πρόβλημα των κατοίκων της Αμαλιάδας - συνεχίζει ο πρόεδρος της κοινότητας. Είμαστε εμείς που θέλουμε πριν απ' όλους να λυθεί. Αλλά δεν είναι λύση να κάνουμε τον Πηνειό χαβούζα. Ας πάψουν, λοιπόν, να μας εκβιάζουν με διλήμματα τέτοιου είδους. Το μόνο που καταφέρνουν, με αυτή την τακτική, είναι να αποκαλύψουν πως δε διαθέτουν καμιά ενιαία πολιτική για μια ολοκληρωμένη και συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος των λυμάτων στο νομό. Αλλωστε, το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουμε και με τα σκουπίδια. Οι αναβολές και οι παρατάσεις δε λύνουν το πρόβλημα. Χρειάζονται ριζικές λύσεις. Για τέτοιες λύσεις παλεύουμε, καιρό τώρα, μαζί με τους κατοίκους και των άλλων κοινοτήτων που θίγονται".

Η επίσκεψη στις όχθες του ποταμού γεννάει ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μια, η αποκαρδιωτική εικόνα της χαβούζας, η δυσοσμία που γίνεται αισθητή από μέτρα μακριά, και από την άλλη το ποτάμι, με τις ιτιές του και τα πλατάνια του ...που ακόμα "αντιστέκεται". Δίπλα του, και παράλληλα με τις όχθες του, απλώνονται οι εκτάσεις με τις ντοματιές και τα καλαμπόκια. "Δυστυχώς, αναγκαζόμαστε να ποτίζουμε τις καλλιέργειες από το μολυσμένο νερό, μας λέει ο αντιπρόεδρος της κοινότητας Βασίλης Καπότας.Πολλά βυτιοφόρα, μάλιστα, προτιμούν να αδειάζουν τα λύματα ακόμα και μέσα στα κανάλια της άρδευσης, για να μην αφήνουν ίχνη, επειδή η ορμητικότητα του νερού τα διώχνει πιο γρήγορα. Αρκετές φορές, ακόμα και τη νύχτα, αναγκαζόμαστε να "φυλάμε σκοπιά" για να τους σταματήσουμε".

Βέβαια, οι αρμόδιοι από την Αθήνα, όπως ο υφυπουργός Υγείας Φρ. Παπαδέλης,απαντώντας σε σχετική ερώτηση βουλευτή του νομού, συνεχίζουν να δίνουν καθησυχαστικές απαντήσεις, ότι "ο βιολογικός καθαρισμός βρίσκεται σε εξέλιξη, με προοπτική την αποπεράτωσή του τον Σεπτέμβρη του '96...", ότι "μέχρι την αποπεράτωση του έργου έχει εξευρεθεί συγκεκριμένος χώρος"! Μόνο που έντεχνα ο υπουργός αρνείται να ομολογήσει ότι ο "συγκεκριμένος χώρος", είναι ο Πηνειός... Και δηλώνει, τέλος, ότι σήμερα η διάθεση των βοθρολυμάτων, όπως και παλιότερα (!), γίνεται με όλα τα μέτρα υγιεινής. Ομως, αδιάψευστος μάρτυρας η εικόνα του ποταμιού προκαλεί πόνο στην καρδιά."Είναι όλα ψέματα, μας λέει ο Γρηγόρης Γιαννακόπουλος, τα λύματα χύνονται απευθείας στο ποτάμι χωρίς κανένα μέτρο". Η οργή δικαιολογημένη, καθώς ο κάθε αρμόδιος αποφεύγει να μιλήσει για την ταμπακέρα. Καθώς δε μας εξηγούν, γιατί πρέπει να μολύνεται ο Πηνειός. Στο όνομα ποιων σκοπιμοτήτων μια πολύτιμη κληρονομιά που άντεξε στο χρόνο, και έθρεψε γενιές και γενιές, θα τη στερήσουμε από τα παιδιά μας;

Λίγο πιο πάνω, το ποτάμι διασχίζει τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ηλιδας. Εκεί που κάποτε οι αθλητές προετοιμάζονταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αρχαίας Ολυμπίας, σε απόσταση αναπνοής από το αρχαίο θέατρο - στο οποίο το καλοκαίρι δίνονται παραστάσεις στα πλαίσια του Φεστιβάλ - σήμερα ένας ακόμη σκουπιδότοπος. "Μετά από καταγγελία, μας είπε ο Παναγιώτης Νερολόγος,πρόεδρος της Κοινότητας της Ηλιδας, προκαλέσαμε την επέμβαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ολυμπίας και η ρίψη σκουπιδιών σταμάτησε. Δυστυχώς, οι κοινοτάρχες έχουμε αναγκαστεί να γίνουμε χωροφύλακες για να προστατέψουμε το ποτάμι από τη μόλυνση. Είναι καιρός πλέον να μιλήσουν και αυτοί που έχουν την ευθύνη".

"Πασχίζουμε να κρατηθούμε στον τόπο μας, όμως η πολιτεία μάς έχει γυρίσει την πλάτη. Η συνέχεια της κουβέντας μας με τον Γρηγόρη Γιαννακόπουλο γίνεται στο μικρό κοινοτικό γραφείο της Αγίας Μαύρας. Οι τακτικές επιχορηγήσεις της κεντρικής εξουσίας δε φτάνουν ούτε για τα λειτουργικά έξοδα των κοινοτήτων. Οι περισσότερες κοινότητες του νομού είναι καταχρεωμένες. Βάζουμε και από την τσέπη μας για να μην αναγκαστούμε να κλείσουμε. Τώρα που τέλειωσε το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ο υπουργός Εσωτερικών θα ασχοληθεί επιτέλους και με τα προβλήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;", αναρωτιέται ο πρόεδρος.

Ομως, αυτή είναι η μια όψη, η όψη των προβλημάτων. Στο χωριό των 400 κατοίκων της Αγίας Μαύρας, φυτρώνει και η δημιουργία. Σαράντα τουλάχιστον παιδιά συμμετέχουν στα δύο χορευτικά τμήματα που λειτουργεί ο πολιτιστικός σύλλογος. Στη θεατρική ομάδα των ενήλικων "δουλεύουν" είκοσι κάτοικοι, οι περισσότεροι διαθέτουν μόνο το απολυτήριο του δημοτικού. Τις πολιτιστικές εκδηλώσεις στο πανηγύρι του Ιούνη, παρακολούθησαν 5.000 άνθρωποι της περιοχής. Και όλα αυτά χωρίς την παραμικρή βοήθεια από πουθενά...

Γιάννης ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Για το πρόβλημα της διάθεσης των οικιακών αποβλήτων, ο Γιώργης Καραπάνου,εκ μέρους της "Δημοτικής Αγωνιστικής Κίνησης Αμαλιάδας", δήλωσε στο "Ριζοσπάστη":

Το πρόβλημα της διάθεσης των οικιακών αποβλήτων (βοθρολύματα) για την πόλη της Αμαλιάδας είναι παλιό. Οι μέχρι σήμερα δημοτικοί άρχοντες και ιδιαίτερα από το 1974 και μετά προσπάθησαν να δώσουν λύση μέσα στα πλαίσια των κομματικών τους επιλογών και της πολιτικής την οποία υπηρέτησαν ή υπηρετούν. Αλλά το σοβαρό αυτό κοινωνικό πρόβλημα, για το οποίο έπρεπε να διατεθούν τα απαραίτητα κονδύλια από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, έγινε αντικείμενο μικροπολιτικών επιδιώξεων και αντιπαραθέσεων της εκάστοτε δημοτικής αρχής και της αντιπολίτευσης. Γίνονταν συζητήσεις και παίρνονταν αποφάσεις μακριά από το λαό της πόλης, μόνο και μόνο για δημαγωγία.

Η "Δημοτική Αγωνιστική Κίνηση" και προεκλογικά είχε τονίσει ότι τα σοβαρά και οξυμένα προβλήματα της πόλης δε λύνονται στους διαδρόμους των υπουργείων, αλλά στους δρόμους του αγώνα με τη συμμετοχή του λαού και της πόλης. Είχαμε ζητήσει να δοθούν τα απαραίτητα κονδύλια, 60 - 70 εκατομμύρια, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των βοθρολυμάτων μέχρι να λειτουργήσει ο βιολογικός καθαρισμός. Βέβαια, δεν εισακουστήκαμε, αλλά ούτε και η δημοτική αρχή είχε τέτοιο προσανατολισμό. Σήμερα δημιουργούμε σοβαρά προβλήματα στους κατοίκους της Αγίας Μαύρας, αλλά και ρυπαίνουμε το περιβάλλον και ειδικά τις περιοχές της θάλασσας όπου εκβάλλει ο Πηνειός.

Βέβαια, οι πολιτικές επιλογές των εκάστοτε δημοτικών αρχόντων δεν είναι αποκλειστικά δικές τους, αλλά είναι και επιλογές των κομμάτων, τα οποία υπηρετούν, αυτό έχει δείξει η εμπειρία των 15 τελευταίων ετών. Ο δήμος έχει γίνει το μέσον για να εφαρμοστεί η κυβερνητική πολιτική. Αυτό γίνεται και σήμερα και έχουν μεγάλη ευθύνη τα κόμματα, τα οποία στήριξαν τη σημερινή δημοτική αρχή (ΠΑΣΟΚ, "ΣΥΝ", ΠΟΛ. ΑΝ.), τουλάχιστον επίσημα.

Το 1989 χάσανε το μισό πευκοδάσος της περιοχής. Τότε το χωριό τους η Αγία Αννα, γλίτωσε από θαύμα. Ομως άλλες γειτονικές κοινότητες όπως το Γούμερο Ηλείας δεν ήταν τόσο τυχερές. Ακόμα και σήμερα βιώνουν τις συνέπειες της μεγάλης καταστροφής, χαμένες περιουσίες, πραγματικό ξεκλήρισμα. Οι κάτοικοι της Αγίας Αννας, επειδή δε θέλουν να ζήσουν ξανά την τραγωδία μιας ακόμα πυρκαγιάς, επειδή αρνούνται να δουν να γίνονται αποκαϊδια το δάσος και οι περιουσίες τους, έχουν υψώσει φωνή διαμαρτυρίας. Εδώ και τρία χρόνια επανειλημμένα έχουν ζητήσει από την πολιτεία να πάρει μέτρα πυροπροστασίας.

Ομως, όπως μας είπε και ο πρόεδρος της κοινότητας, Γεώργιος Μαρκόπουλος,"Εμείς τα λέμε, εμείς τ' ακούμε. Το υπουργείο στις εκκλήσεις μας, απαντά πως υπεύθυνη είναι η Διεύθυνση Δασών Ηλείας. Η δε Διεύθυνση Δασών υπόσχεται ότι του χρόνου θα πάρει μέτρα... Ο ένας πετάει το μπαλάκι στον άλλο, και το μπαλάκι αυτό γράφει πάνω "αδιαφορία και αδράνεια". Δεν μπορούν να καταλάβουν - συνεχίζει ο πρόεδρος - ότι τα μέτρα πυροπροστασίας είναι πιο φθηνά από το κόστος των συνεπειών μιας πυρκαγιάς;". Πριν να είναι αργά, οι κάτοικοι του χωριού ζητάνε την κατασκευή υδατοδεξαμενής και τοποθέτηση υδροφόρας πάνω στο λόφο του Αη Λιά, ώστε σε περίπτωση πυρκαγιάς ν' αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Θεωρούν ότι η εγκατάσταση νυχτερινής περιπολίας από το πυροφυλάκιο της θέσης Φούρκας μέχρι τον Αη Λιά, θα εξασφαλίσει καλύτερα τη φύλαξη του δάσους.

Οι κάτοικοι της Αγίας Αννας αγαπάνε το δάσος τους, γι' αυτούς είναι το στολίδι τους, ζούνε απ' αυτό, και δηλώνουν ότι δε θέλουν να γίνουν πρόσφυγες στον τόπο τους... Αυτοί κάνουν τα πάντα για να το προστατέψουν, ας πράξει το ελάχιστο και η πολιτεία.

Γ. Ζ.