Πολλοί παρευρισκόμενοι εξέφρασαν στο "Ρ" τη συμφωνία τους σχετικά με τη διενέργεια της δημόσιας συζήτησης για το Μέτωπο, επισημαίνοντας πόσο αναγκαία και επίκαιρη είναι. Παραθέτουμε σήμερα και ορισμένες απ' αυτές τις δηλωσεις:

Γιώργος Μπουλούγαρης,πρόεδρος σωματείου εργαζομένων στους ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς.

Δεν υπάρχει άλλη προοπτική, από την προοπτική της συσπείρωσης και του αγώνα. Αυτό αποδεικνύεται καθημερινά. Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια άλλης αναμονής. Παράλληλα, πιστεύω ότι κάποιες παλιές νοοτροπίες αποκλεισμών στο όνομα της διαφορετικότητας, η ίδια η ζωή τις αποβάλλει και αυτό κατά την άποψή μου ίσως είναι το σημαντικότερο που δείχνει η σημερινή δουλιά. Αισιοδοξώ ότι θα βρει ανταπόκριση και πιστεύω ότι τελική κατάληξη θα είναι η νίκη του κινήματος ενάντια στη συντήρηση.

Θανάσης Τσαλόπουλος, αγρότης από τα Φάρσαλα μέλος ΠΑΣΕ.

"Ηταν γενναία η απόφαση του ΚΚΕ να πραγματοποιήσει αυτή την ημερίδα, να ακούσει προτάσεις και απόψεις από διανοούμενους, υπάλληλους, εργαζόμενους, εργάτες, αγρότες. Οι αγρότες καταλάβαμε πως πρέπει να παλέψουμε για το δίκιο μας. Καταλάβαμε, όλοι όσοι ήμασταν στα μπλόκα, τη σημασία του ενωτικού αγώνα. Και συνειδητοποιήσαμε πως θα είμαστε κοντά σ' αυτούς που ήταν κοντά μας.

Πριν το 1980 υπήρχε ένας παράνομος αγροτικός σύλλογος, στη συνέχεια δημιουργήσαμε έναν κομματικό αγροτικό σύλλογο. Στο πέρασμα του χρόνου "κάναμε πέρα" τις κομματικές ταυτότητες. Δείξαμε ότι τα προβλήματα δεν έχουν χρώματα και προχωρήσαμε στη δημιουργία ενός ενωτικού αγροτικού συλλόγου στο χωριό. Στόχος μας μελλοντικά είναι να δημιουργήσουμε έναν αγροτικό σύλλογο στο χωριό, μια ομοσπονδία στο νομό και μια συνομοσπονδία στη χώρα. Κι αυτό γιατί αντιλαμβανόμαστε, βλέπουμε όλοι, πως Ευρωπαϊκή Ενωση και κυβέρνηση μας οδηγούν στην εξαθλίωση".

Βασιλική Βερυκάκη,πρώην δήμαρχος Μπραχαμίου.

Είναι πολύ σημαντική η διεύρυνση που κάνει αυτή τη στιγμή το ΚΚΕ. Ηταν μια άποψή μου, που είχα συζητήσει και σε τοπικό επίπεδο, ότι οφείλει το ΚΚΕ και λόγω της λαϊκής δύναμης που διαθέτει, να κάνει ένα άνοιγμα γενικότερο και κύρια προς το λαό. Πιστεύω πως θα τα καταφέρει. Ειδικά στον τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όπου δεν υπάρχουν χρώματα, καθώς τα προβλήματα είναι τέτοια που όλοι μαζί, ανεξαρτήτως πολιτικών αντιλήψεων μπορούν να παλέψουν για να τα λύσουν.

Παναγιώτης Βακαλόπουλος,δήμαρχος Ταύρου.

"Η πρωτοβουλία αυτή δείχνει, από τη μια πλευρά, τη θέση του ΚΚΕ, τη διαχρονική πορεία μέσα στα 80 χρόνια δράσης του στην ελληνική κοινωνία και, από την άλλη, την προοπτική για το τι πρέπει να γίνει από δω και πέρα. Η παρουσία τόσο σημαντικών προσώπων της ελληνικής κοινωνίας, των γραμμάτων, των τεχνών, της επιστήμης, αλλά και εργαζομένων, δείχνει ότι η πορεία αυτή και η πρόταση για το μέτωπο έχει μια καλή βάση. Και βέβαια ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη συγκρότηση του μετώπου είναι πολύ καθοριστικός και θα το δούμε αυτό στις επόμενες εκλογές.

Αριστείδης Αβραμίδης,δημοτικός σύμβουλος, επικεφαλής της "Δημοτικής Δημοκρατικής Ενότητας" Καλλιθέας.

"Η σημερινή πρωτοβουλία δεν είναι πρωτόγνωρη για το ΚΚΕ. Είναι σημαντική, γιατί συμβάλλει στο να καταλάβει ο κόσμος, οι εργαζόμενοι, πως πρέπει επιτέλους να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους. Γιατί δεν πάει άλλο. Πρέπει ο καθένας μας να καταλάβει ότι έχει και προσωπικές ευθύνες στην αδράνεια που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και έχει σαν αποτέλεσμα τη συνεχιζόμενη καταδυνάστευση των λαϊκών στρωμάτων. Ο άλλος δρόμος που παρουσιάζει σήμερα το ΚΚΕ μπορεί να βρει το ξεκίνημά του, τη χάραξή του μέσα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση".

Αλέξης Παπαϊωάννου,καθηγητής του ΕΜΠ

Είναι πολύ θετική η πρωτοβουλία του ΚΚΕ και είναι κάτι που θα πρέπει να προχωρήσει. Κι αυτό το μέτωπο να στήνεται σε πολλούς τομείς. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο θέμα της Ολυμπιάδας. Αρκετός κόσμος ο οποίος έχει τελείως διαφορετικές αντιλήψεις με εμάς, μας έχει πλησιάσει και έχουμε ήδη προωθήσει μια κίνηση ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πάρα πολύ μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις από την τέλεση της Ολυμπιάδας του 2004 στην Αθήνα.

Η πρόταση του ΚΚΕ είναι όχι μόνον ρεαλιστική και αναγκαία αλλά, ήδη πολύς κόσμος, άνθρωποι έξω από το ΚΚΕ, έχουν ζητήσει να προχωρήσει αυτό το Μέτωπο της συνεργασίας. Και έχουνε αρχίσει να δουλεύουνε σε μια τέτοια κατεύθυνση. Η επικαιρότητα της πρότασης είναι φανερή παντού. Οχι μόνον γενικά αλλά και στα συγκεκριμένα: Οπως είναι π.χ. ο νόμος Αρσένη για την Παιδεία, όπου έχει συστρατευτεί πολύς κόσμος που βλέπει ότι για τα θέματα της Παιδείας πάμε πολύ πίσω ή προωθούνται μόνον για λίγους τα ζητήματα αυτά. Και ζητάνε να μη γίνει μόνο των πλουσίων κτήμα η παιδεία.

Διαβάζοντας και ακούγοντας τα περί μετώπου μού ήρθε έτσι αυθόρμητα στο νου τι κάναμε το Κίνημα Ειρήνης στη δεκαετία του '80. Αυτοί οι ίδιοι προβληματισμοί, μόνο που τώρα είναι πιο ολοκληρωμένοι και σε μια μεγέθυνση που αγκαλιάζουν ολόκληρη την κοινωνία.

Αντιιμπεριαλιστικό το Κίνημα Ειρήνης, αυτός είναι ο στόχος του ο αντιιμπεριαλισμός. Στις συγκεκριμένες συνθήκες παρατηρείται το φαινόμενο ότι μια μεγάλη μερίδα του χρηματιστικού κεφαλαίου επενδύει στη μιλιταριστική βιομηχανία, δηλαδή στη βιομηχανία των όπλων.

Και πλέον η βιομηχανία των όπλων παράγει υπεραξία και κέρδος και αυτονομείται. Λοιπόν, είμαστε κόντρα ακριβώς σ' αυτή την οικονομική λειτουργία. Είμαστε ένα κίνημα αντιμονοπωλιακό, γιατί βασική αρχή του ειρηνιστικού κινήματος υπήρξε πάντα ότι κάθε κοινωνική καταπίεση, οποιασδήποτε μορφή εκμετάλλευσης, συνιστά αιτία πολέμου. Αυτή είναι η βασική μας θέση.

Επίσης, είμαστε το μαχόμενο ειρηνιστικό κίνημα. Και γιατί το λέω αυτό; Πολύ συγκεκριμένα, μια βασική αρχή ιδιαίτερα του δυτικοευρωπαϊκού κινήματος Ειρήνης, την οποία εδώ στην Ελλάδα κάποιοι δε σέβονται, είναι η θέση "κανείς στρατιώτης έξω από τα σύνορα της πατρίδας του".

Κι όταν το λέω αυτό, λέμε ναι, αλλά όχι για την Ελλάδα. Οταν λέω γιατί οι στρατιώτες στη Βοσνία, απαντάνε για την Ελλάδα δεν ισχύει. Αυτή είναι η απάντηση. Λέω λοιπόν στους παλιούς συντρόφους ας βγάλουν το πουκάμισο που φοράνε, έχει βρωμίσει. Να φορέσουν ένα καινούριο και καθαρό πουκάμισο, αν θέλουν να είναι κοντά μας.

Επίσης η όλη ιστορία της οικονομικής λειτουργίας έγινε αναλυτικά από όλους τους προλαλήσαντες και από την εισήγηση. Εγώ θέλω να τονίσω ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να έχει το μέτωπο.

Το μέτωπο πού στηρίζεται; Ειπώθηκε καθαρά και επανειλημμένα από την εισήγηση. Στην εργατική τάξη, στους μικρομεσαίους αγρότες και στα μικρομεσαία αστικά στρώματα, δηλαδή στο μικρομεσαίο κεφάλαιο.

Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει ότι δεν έχει μόνο ταξικό χαρακτήρα, αλλά ούτε υπερταξικό βέβαια, έχει διαταξικό χαρακτήρα. Κάτι τέτοιο είναι και το Κίνημα Ειρήνης. Επομένως, πρέπει να δούμε το χαρακτήρα που θα του δώσουμε. Κάτι ακούστηκε για το ποιες θα είναι οι καταστατικές διατάξεις. Εδώ δεν πρόκειται να δημιουργηθεί κατά τη γνώμη μου ένα υποκατάστατο κόμματος ή ένα αντικόμμα. Πρόκειται να δημιουργηθεί ένα μεγάλο κοινωνικό κίνημα.

Ταυτόχρονα βέβαια, αυτό χρειάζεται να έχει ένα πλαίσιο γενικών αρχών, το οποίο θα το διέπει. Κι αυτό το πλαίσιο των γενικών αρχών είναι ζητούμενο, όπως και από πού θα προκύψει.

Οι διάφορες πλευρές του τοπικές, επαγγελματικές που θα συγκροτηθούν, η κάθε μια θα καταθέσει την εμπειρία της σ' ένα κοινό τραπέζι, που μέσα από αυτή τη σύνθεση θα βγει το οριστικό πολιτικό πλαίσιο. Αυτό είναι το ζητούμενο.

Και τέλος έρχομαι να βάλω έναν προβληματισμό στο δημοκρατικό μέτωπο. Η λέξη δημοκρατικό μέτωπο είναι πολύ βεβαρημένη από το παρελθόν, από δεξιά και δημοκρατικές δυνάμεις.

Εμείς ξέρουμε γιατί το λέμε. Για την υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών. Με τη μόνη διαφορά όμως να λειτουργεί στον κόσμο, να μη δημιουργεί αρνητικούς συνειρμούς. Εφόσον αυτό το μέτωπο στηρίζεται πάνω στις 3 εκείνες κοινωνικές δυνάμεις που προαναφέραμε συν τα κοινωνικά κινήματα, θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να μη λέγεται δημοκρατικό, αλλά ενιαίο μέτωπο ή κοινωνικό μέτωπο, να εκφράσει τις κοινωνικές δυνάμεις.

Και ο πολιτικός του χαρακτήρας πλέον να οριστικοποιηθεί και να προκύψει μέσα - από όπως προανέφερα - από τη συμβολή αυτήν.

Τελειώνοντας θυμάμαι όταν το Σεπτέμβρη του '91 σε εκείνη τη δύσκολη εποχή, όταν άρχισα να αρθρογραφώ από τη γνωστή στήλη του ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΥ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ, με βρήκαν πολλοί πρώην σύντροφοι και μου είπαν "Αντώνη, πού πας, τι κάνεις". Και λέω "ξέρω τι κάνω και θυμάστε ότι αυτό το κόμμα θα ορθοποδήσει και θα γίνει πρωτοπόρο ξανά". Και μου είπαν "τι λέει αυτός, τρελάθηκε".

Τους λέω "ταλαίπωροι, η εν τη βουλή Λακεδαιμόνιοι ξέρουν τι λένε και τι κάνουν. Και ακόμη, μέσα στη Βουλή, πρώην σύντροφοι αφήστε τους 3 καμπαλέρο Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμό και ενταχθείτε στις κοινωνικές εκείνες δυνάμεις, τις ανατρεπτικές, που ψυχή τους, που σέρνει το χορό, είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας". Αυτή είναι η αλήθεια. Ευχαριστώ, σύντροφοι.

Ευχαριστώντας για την πρόσκληση συμμετοχής, θα επισημάνω τη σημασία τέτοιων συζητήσεων στη σημερινή εποχή, την άγονη για την πολιτική αναζήτηση και τη δύσκολη για τις λαϊκές δυνάμεις.

Σε αυτή τη συγκυρία, όλα τα μεγάλα προβλήματα θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο συλλογικών συζητήσεων και παρεμβάσεων. Ωστόσο, μια σειρά προβλήματα γύρω από το πώς οργανώνεται παραπέρα η αντίσταση στη σημερινή πολιτική τάξη πραγμάτων, τι είδους προοπτική απαιτείται και πώς μπορεί να δοθεί από κοινού, αποτελούν πρωταρχικό αντικείμενο παρέμβασης.

Περνώντας στην ουσία, κατ' αρχήν έχει σημασία η επανεπιβεβαίωση της ανάγκης για αντίσταση στην κυρίαρχη πολιτική και τους διαχειριστές της. Κι αυτό, γιατί διανύουμε μια εποχή όπου πανταχόθεν οι μαζικοί αγώνες κηρύσσονται μάταιοι, μέσα από επιχειρήματα για εποχές που έχουν αλλάξει, για αντιπάλους με τεράστια δύναμη που δεν κλονίζονται, για το συντεχνιακό υπόβαθρο των συμφερόντων.

Νομίζω πως η Αριστερά γεννιέται και υπάρχει πρωτίστως μέσα στις πολιτικές ρήξεις με το κατεστημένο. Ενώ η αποστασιοποίησή της από αυτές αποτελεί βασικό αίτιο για την αυτοαναίρεση και τη σύγχυση στις γραμμές που αποτελούσαν ιστορικά την Αριστερά και το λαϊκό κίνημα.

Λέγοντας αυτά δε μας διαφεύγει ότι οι μαζικοί αγώνες, περιορισμένοι σήμερα εξαιτίας των πιέσεων της εξουσίας, είναι αντιμέτωποι με τα ίδια τους τα όρια. Ακόμη δε περισσότερο, εφόσον τα προβλήματα της κοινωνίας και της ίδιας της κοινωνικής αμφισβήτησης, είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ σύνθετα, αλληλένδετα, δεν επιδέχονται τις εύκολες λύσεις στο ίδιο τους το έδαφος και παραπέμπουν σε συνολικότερες απαντήσεις. Ετσι συνδέονται οι μαζικοί αγώνες με τα γενικότερα και μόνιμα προβλήματα της Αριστεράς.

Μια παρένθεση. Η διαρκής αναφορά στην Αριστερά, γίνεται αφ' ενός για λόγους οικονομίας της συζήτησης και αφ' ετέρου γιατί η Αριστερά έχει τη δική της ιδιαίτερη βάση αναφοράς, τις δικές της δυνατότητες, χωρίς να ξεχνάμε ότι όλα αυτά τα ζητήματα διαπερνούν κι άλλους χώρους.

Τις δυνάμεις που γεννά και ριζοσπαστικοποιεί η πολιτική διαδικασία, χωρίς οι ίδιες να αυτοπροσδιορίζονται ως αριστερές, τα νέα, αλλά και τα παραδοσιακά κοινωνικά κινήματα κτλ.

Εν πάση περιπτώσει, όσον αφορά την Αριστερά, το ερώτημα ποια είναι ή αναγκαία βάση ενότητας για την προαγωγή της πάλης της, καθίσταται ολοένα και πιο επίκαιρο. Είτε γιατί το αίτημα για ενότητα παίρνει διαστάσεις μαζικής απαίτησης, είτε γιατί η επίθεση του κεφαλαίου επιβάλλει επείγουσες αντιδράσεις, είτε γιατί η αυτοδύναμη πολιτική ορισμένων τελματώνεται, είτε γιατί κάποιοι επιδιώκουν ν' αρθρώσουν άμεσα απάντηση στη φθορά του ΠΑΣΟΚ.

Τέλος πάντων οι λόγοι είναι πολλοί κι όλοι μαζί αποτελούν καλή ευκαιρία να τεθεί το ζήτημα της ενότητας, αλλά καθόλου καλή βάση για ν' αντιμετωπιστεί.

Είμαι από αυτούς που πιστεύουν πως η ενότητα είναι δομικό στοιχείο της Αριστεράς, είτε στοιχείο ποιότητας και αξιολόγησης της Αριστεράς, στοιχείο με αυτοδύναμη αξία. Η ενότητα υπάρχει ή δεν υπάρχει ταυτόχρονα με την ίδια την Αριστερά, αναπτύσσεται και υποβαθμίζεται ταυτόχρονα μ' αυτήν.

Ετσι η ενότητα δεν αναφέρεται σε βραχυπρόθεσμες προσεγγίσεις ή σε μακροπρόθεσμες πολιτικές συμφωνίες. Δεν αφορά μια εναλλακτική πολιτική επιλογή πλάι σε άλλες. Αφορά μια από τις στρατηγικές διαστάσεις της Αριστεράς.

Ελπίζω βέβαια να μη θεωρηθεί πως όλα αυτά δεν είναι παρά μια προτροπή προς άκριτους ενωτισμούς. Αλλά στο σημείο αυτό θα επανέλθω.

Συνεχίζοντας την πιο πάνω θεώρηση για την ενότητα, θα χρειάζονταν και ορισμένες διευκρινίσεις για το πώς αντιλαμβάνεται την ίδια την Αριστερά. Πρώτα από όλα να οριοθετηθεί από μια δεδομένη αντίληψη που θεωρεί την Αριστερά σαν συμβατικό χώρο όπου συναθροίζονται μέσα από σύμπνοια και αντιθέσεις κόμματα και πολιτικές κινήσεις.

Η Αριστερά είναι κάτι περισσότερο από αυτά. Θα ήμασταν πιο κοντά στην πραγματικότητα, αν βλέπαμε την Αριστερά ν' απαρτίζεται από επιμέρους ιδεολογικές πολιτικές και λειτουργικές αναζητήσεις, που είναι διαχυμένες ανισομερώς σε κόμματα, κινήσεις, ομάδες και πρακτικές.

Αυτή η πλουραλιστική πραγματικότητα της Αριστεράς αποτελεί τη βάση για την ενότητα σε κόμματα, κινήσεις, ομάδες και πρακτική. Αυτή η πλουραλιστική πραγματικότητα της Αριστεράς αποτελεί τη βάση για την ενότητα, η οποία σε τελευταία ανάλυση δεν είναι παρά η περαιτέρω πολιτική της συγκρότηση και επαγωγή.

Ετσι λοιπόν το ζήτημα της ενότητας πρέπει να τεθεί επιθετικά στα πλαίσια ενός συνολικού σχεδίου για την ανασύνταξη της Αριστεράς. Πάει να πει πως πρέπει επιτέλους ν' ανοίξει το ζήτημα, να μπει στις μαζικές διαδικασίες και πρακτικές, ν' αναζητήσει τα στηρίγματά του τόσο σε προσπάθειες βάσεις, όσο και σε κεντρικότερες πρωτοβουλίες.

Επιχειρώντας να ξεκαθαρίσουμε για τι ενότητα επιδιώκουμε, θα έπρεπε επίσης να κατανοήσουμε πως η ενότητα της Αριστεράς στη βάση ενός προγράμματος βάθους ή μιας πλατφόρμας είναι αδύνατη. Οι διαφορετικές αφετηρίες, οι σχετικά διαφοροποιημένοι στόχοι κι οι ακόμα περισσότερο αποκλίνουσες ιεραρχίες, δε θα επέτρεπαν κάτι τέτοιο.

Αυτά δε λέγονται υποκρύπτοντας συγκεκριμένες πολιτικές διαφωνίες. Τούτο πρέπει να γίνει ξεκάθαρο. Για παράδειγμα εγώ ίσα ίσα που συμφωνώ τα μέγιστα με την ουσία των αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών αναλύσεων του ΚΚΕ.

Ωστόσο, μου είναι αδύνατο να καταλάβω πώς θα μπορούσε να συμφωνήσει η πέρα του ΚΚΕ αριστερά και οι υπόλοιποι με αυτά. Οι απόπειρες προσεγγίσεων πάνω σ' αυτή τη βάση είτε θα ναυαγούν, είτε θα καταλήγουν σε πλασματικές συμφωνίες, είτε θα ωθούν σε μείζονες αποκλεισμούς.

Για να το θέσω αλλιώς, η πολυμορφία της Αριστεράς, η εκτεταμένη κρίση των στρατηγικών, η αποκλίνουσα στρατηγική αναζήτησή μας, επισημαίνουν πως τα στρατηγικά πλάνα της Αριστεράς βρίσκονται σε μια ορισμένη διάσταση, ώστε δε θα μπορούσαν να συγκλίνουν στα πλαίσια μιας πλατφόρμας. Θα μπορούσαν ίσως να συγκλίνουν στο έδαφος της υπερκέρασής τους, αυτό όμως είναι άλλο θέμα.

Αλλά εδώ τι μένει σαν αντιπρόταση; Νομίζω πως η αρχή θα δινόταν μέσα από τη συγκρότηση κοινών στρατηγικών μετώπων. Δηλαδή μετώπων πάλης πάνω σε κατακτημένα ή διεκδικούμενα ζητήματα και των αντίστοιχων συμπαρατάξεων που θα διαμορφώνονταν στην προώθησή τους.

Η σημερινή πρόκληση αναφέρει συγκεκριμένα μια σειρά τέτοιων μετώπων, οικονομική πολιτική, εξωτερικά θέματα, κινήματα, αυταρχισμός κτλ.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι η διαμόρφωση τέτοιων μετώπων θα επιτρέψει τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση των αριστερών και λαϊκών δυνάμεων σε κάθε ένα από αυτά, καθώς γνωρίζουμε ότι είναι αδύνατο να συμφωνήσουν όλοι σε όλα, επιτρέποντας στον καθένα ταυτόχρονα να διατηρεί την αυτονομία του, πράγμα απαραίτητο, αλλά και απαιτητό από όλους.

Το σημαντικό σ' αυτές τις συμπαρατάξεις είναι όχι η κάθε μια ξεχωριστή, αλλά το ότι μέσα από αυτές διαμορφώνεται ένα πλέγμα μετώπων που συνδέει τους επιμέρους φορείς ανά δύο ή περισσότερους σε μια σειρά στρατηγικών ζητημάτων.

Διαμορφώνεται έτσι η ενιαία δυναμική της αριστερής ενότητας. Οικοδομείται ένα πεδίο σύγκλισης σε στρατηγική κλίμακα, συστηματοποιούνται οι διαφωνίες της Αριστεράς και αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας τους, ξεπερνώντας αγκυλώσεις και διαφορές που διαμορφώθηκαν σε προηγούμενες φάσεις και μετακυλίονται ως σήμερα χωρίς να έχουν την αντίστοιχη σημασία.

Συνδέεται η Αριστερά με την κοινωνία καθώς μιλάμε για μέτωπο βάσης. Μετατρέπεται το πολύμορφο μαζικό κίνημα σε αριστερό. Ευχαριστώ.

Θα ξεκινήσω από ένα ερώτημα που έβαλε ο προηγούμενος ομιλητής, εάν πραγματικά αυτό το μέτωπο θα έχει επαφές με άλλα μέτωπα. Προφανώς θα έχει επαφές με άλλα μέτωπα και από την ίδια τη φύση του, γιατί η ονομασία του πώς είναι; Είναι αντιμονοπωλιακό, αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο και επομένως μία απ' τις πλευρές είναι η αντιμετώπιση του ιμπεριαλισμού.

Και το θέμα της αντιμετώπισης της "νέας τάξης πραγμάτων", γενικότερα του ιμπεριαλισμού, δεν είναι το αποκλειστικό προνόμιο αυτού του μετώπου εδώ μόνο στην Ελλάδα. Θα είναι, γενικότερα, πολλών χωρών και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και άλλων χωρών.

Με την έννοια αυτή, πιάστηκα απ' αυτό για να τοποθετήσω ένα γενικότερο θέμα, ότι το μέτωπο αυτό θα έχει μία ευρύτερη διάσταση στην πάλη του. Θα ξεκινάει, βέβαια, από την πάλη που θα δίνει μέσα στη χώρα μας, αλλά οπωσδήποτε η πάλη αυτή θα έχει ευρύτερες διεθνείς διαστάσεις.

Και εδώ βρισκόμαστε μπροστά σε μία έννοια που θίχτηκε στην εισήγηση αρχικά. Είναι αυτή η έννοια της παγκοσμιοποίησης, που είναι λίγο μύθος, είναι λίγο πραγματικότητα, έχει αρκετές πλευρές και επιτρέψτε μου να σταθώ σε ορισμένες απ' αυτές.

Είχα πάει προχτές σε μία ανάλυση που έκανε ένας σύμβουλος του υπουργείου Παιδείας, για τα πρόσφατα μέτρα της παιδείας. Και είπε ένα απλό πράγμα, που είναι ιδιαίτερα κατανοητό και εύπεπτο: Αυτά τα μέτρα τα οποία προτείνουμε εμείς τώρα τα προτείνουμε εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης.

Μια κάποια άλλη μέρα άκουγα ειδήσεις και άκουγα ότι ο κ. Γείτονας παίρνει μέτρα για την κοινωνική πρόνοια και αυτός τα έπαιρνε εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης. Τα οικονομικά μέτρα τα οποία ανακοινώνονται και τα οποία όλα τείνουν προς τη λιτότητα και την αφαίρεση των κοινωνικών κατακτήσεων των εργαζομένων και αυτά παίρνονται εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης.

Το θίγω αυτό το θέμα για να ξεδιαλύνω πριν απ' όλα μία ιδεολογική πλευρά του ζητήματος. Η επίκληση της παγκοσμιοποίησης, τελικά, έχει γίνει ένα ιδεολογικό επιχείρημα που κατατείνει στη βιολογική κατατρομοκράτηση των εργαζομένων για να περνάνε τα οποιαδήποτε αντιδραστικά μέτρα σε βάρος των εργαζομένων για οποιοδήποτε ζήτημα, από τα ζητήματα της παιδείας, έως και τα άμεσα ζητήματα του βιοτικού επιπέδου, καθώς επίσης και ζητήματα εθνικής ανεξαρτησίας.

Ουσιαστικά, αυτή η επιχειρηματολογία προσπαθεί να δικαιολογήσει με κάθε κόστος την κυριαρχία του κεφαλαίου. Νομίζω ότι ήταν απαραίτητο να ξεδιαλύνουμε αυτό το θέμα, γιατί γύρω από την έννοια της παγκοσμιοποίησης έχουν πλεχτεί διάφοροι μύθοι και πρέπει κάπως αυτή την έννοια να την προσγειώσουμε.

Και πραγματικά, αν ασχοληθεί κανείς με διάφορους συγγραφείς γύρω από την έννοια της παγκοσμιοποίησης, θα δει ότι υπάρχει ένα φαινόμενο. Περιγράφουν οικονομικές πλευρές του ζητήματος, που, αν τις πάρουμε στο σύνολό τους, στο τέλος, καταλήγουν σε τρία ουσιαστικά πράγματα.

Πρώτον, να επικυρώσουν ιδεολογικά σε παγκόσμιο επίπεδο το νεοφιλελευθερισμό. Σε ιδεολογικό επίπεδο. Δεύτερον, να ενσταλάξουν στις συνειδήσεις των λαών ότι το μοναδικό σύστημα το οποίο υπάρχει πλέον και δεν ανατρέπεται με τίποτα, είναι η ζωή από εδώ και πέρα, είναι ο καπιταλισμός.

Δηλαδή, αυτό είναι μια αντιστροφή του τέλους της ιστορίας, για την οποία πρώτος βγήκε ο Φουκογιάμα απ' την Αμερική και μας μίλησε και δεν υπάρχει τίποτα άλλο από εκεί και μετά. Και τρίτον, στο επίπεδο πλέον της πραγματικής οικονομίας, των οικονομικών δραστηριοτήτων, είναι η απελευθέρωση της διεθνούς αγοράς από κάθε εμπόδιο.

Ολη η μελέτη των όσων ασχολούνται με την παγκοσμιοποίηση εκεί κατατείνει. Υπάρχουν, βέβαια, και άλλες πλευρές. Θα ήθελα να σας θίξω ορισμένες απ' αυτές. Μερικοί δίνουν μονόπλευρα σημασία στην ανατροπή του σοσιαλισμού και με την έννοια αυτή στη νέα ενίσχυση που παίρνει η καπιταλιστική ανασυγκρότηση με το κέρδισμα νέων αγορών και περιορίζονται εκεί.

Αλλοι δίνουν περισσότερη έμφαση στις τεχνολογίες, θεοποιώντας τα δίκτυα, την ηλεκτρονική, την πληροφορική κλπ. Φτάνουν σε περισπούδαστες - επιτρέψτε μου τον όρο - μελέτες, για τον κυβερνοχώρο κλπ. Η ουσία του ζητήματος πάντως είναι ότι περιγράφουν ένα φαινόμενο, που ούτε τώρα άρχισε, παρόλο που οι περισσότεροι το θίγουν από το 1990 και μετά με πολύ μεγάλη έμφαση, ούτε καινούριο είναι και μπροστά μας θα το έχουμε.

Θεωρώ υποχρέωσή μου να πω ότι έχει αναπτυχθεί μια φιλολογία γύρω από τον όρο "παγκοσμιοποίηση". Στα αγγλικά χρησιμοποιούν δύο όρους, το globalization που προσπαθούν να το ταυτίσουν με το οικουμενικό, οικουμενικοποίηση και το modialization που είναι η παγκοσμιοποίηση.

Στην πράξη, αυτοί οι όροι δεν έχουν κανένα διαχωρισμό, ουσιαστικά στις οικονομικές δραστηριότητες ταυτίζονται. Υπάρχουν επιστήμονες που απορρίπτουν αυτό τον όρο, από μία υγιή βάση, ανεξάρτητα το τι υποστηρίζουν στην οικονομική θεωρία, από την άποψη ότι δεν περιγράφει σωστά τα οικονομικά φαινόμενα.

Νομίζω ότι αυτό το επιχείρημα μπορεί να είναι και δικό μας επιχείρημα, άσχετα αν εμείς τη σημερινή κατάσταση, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η παγκόσμια αγορά, τη βλέπουμε από την άποψη της μαρξιστικολενινιστικής αντίληψης και την ερμηνεύουμε ως τέτοια και σπεύδω να πω ότι έχουμε όλα εκείνα τα επιχειρήματα να πούμε ότι αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον στα μακροοικονομικά χαρακτηριστικά της σημερινής διαμορφωμένης παγκόσμιας αγοράς, νομίζω ότι επαληθευόμαστε 100%, άσχετα αν πρέπει να μελετήσουμε ζητήματα, όπως είναι η κρίση.

Ο Λένιν είχε ισχυριστεί ότι τον ιμπεριαλισμό ποτέ δεν πρόκειται να σταματάς να τον μελετάς. Πρέπει να καταλήξουμε, κατά τη γνώμη μου να αντικαταστήσουμε - γιατί χρησιμοποιείται ευρέως αυτός ο όρος - τουλάχιστον από εμάς να αντικατασταθεί αυτός ο όρος από τον παραδεκτό και πλήρως επιστημονικά τεκμηριωμένο όρο της διεθνοποίησης του κεφαλαίου και της παραγωγής, ο οποίος δεν αποκρύβει καμιά πλευρά της παγκόσμιας οικονομίας, τις αντιφάσεις που περικλείει και όλα αυτά.

Γιατί η παγκοσμιοποίηση κρύβει γεγονότα, οικονομικές εξελίξεις και στο ιδεολογικό επίπεδο αυτόματα λειτουργεί ως μονόδρομος, δηλαδή αποκλείει με το να αναφέρεις τον όρο, το σοσιαλισμό, ως εναλλακτική πρόταση απέναντι στον καπιταλισμό. Και σ' αυτή την κατεύθυνση είπα και πριν ότι κινούνται και άλλοι συγγραφείς, οι οποίοι δεν έχουν σχέση με τη μαρξιστική αντίληψη.Θέλω να θίξω δύο ζητήματα και κλείνω μ' αυτό. Εχουμε ακούσει νομίζω αρκετές φορές, το θέμα της απομόνωσης. Αμα αρχίσουμε και αναπτύσσουμε τη δράση μας ενάντια στα μονοπώλια, ενάντια στον ιμπεριαλισμό, είναι μοιραίο να απομονωθούμε.

Το ΚΚΕ έχει τη γνωστή θέση της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, οπότε οι πάντες μιλάνε για την απομόνωση της χώρας και ορισμένοι, μάλιστα, θα έλεγα με έναν ιδιαίτερο κυνισμό, όπως ήταν η ομιλία του πρωθυπουργού στη Βουλή, που αναφέρθηκε στο φίλο αλβανικό λαό με τα χειρότερα λόγια.

Τα δύο ζητήματα: Πώς τοποθετείται η Ευρωπαϊκή Ενωση μέσα σ' αυτόν τον όρο της παγκοσμιοποίησης και πώς τοποθετείται το έθνος - κράτος πάλι μέσα στην παγκοσμιοποίηση. Κοιτάξτε, σε ότι αφορά την Ευρωπαϊκή Ενωση, την τοποθετούν ως στοιχείο της παγκοσμιοποίησης μέσα απ' τον ανταγωνισμό.

Και έχει μια σημασία αυτό, γιατί τελικά ομολογούν οι ίδιοι και παραδέχονται ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση αποτελεί ένα απ' τα τρία ιμπεριαλιστικά κέντρα που η διαμόρφωσή της, έτσι και αλλιώς, έρχεται να ανταγωνιστεί, τόσο την Ιαπωνία, όσο και την αμερικάνικη οικονομία.

Και ακριβώς επειδή οι μεμονωμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στην κυριαρχία της αμερικάνικης οικονομίας, πολιτικής και στρατιωτικής παρουσίας, γι' αυτό ακριβώς αυτή η άποψη είναι κυρίαρχη. Εκλαϊκεύεται νομίζω κατά τον καλύτερο τρόπο απ' τον Ρουμελιώτη, πρώην υπουργό της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που έχει εργαστεί και σε διάφορες διεθνείς οργανισμούς οικονομικούς και τώρα εργάζεται ανάλογα.

Και ακριβώς επειδή κάθε χώρα από μόνη της δεν μπορεί να αντεπεξέλθει απέναντι στην αμερικάνικη οικονομία και στη γιαπωνέζικη, ευνοούν αυτή την ένωση απ' την πλευρά των ευρωπαϊκών χωρών. Δε θα επεκταθώ περισσότερο σ' αυτό το ζήτημα, είναι πολύ μεγάλο ζήτημα και, συγχωρέστε με, η συμπύκνωση ενέχει πάντα έναν κίνδυνο να κάνεις τρομερές αφαιρέσεις. Και παρόλο που συμπυκνώνεις, στο τέλος καταλήγεις στην αφαίρεση και αφήνεις πάρα πολλά κενά.

Οφείλω, όμως, να θίξω ένα θέμα που έχει σχέση με το έθνος - κράτος, γιατί εκεί θίγεται από πολλές πλευρές, εγώ θα σταθώ μόνο σε δύο. Υπάρχουν ορισμένοι οικονομολόγοι, οι οποίοι γενικά λένε ότι αναπτύσσεται τώρα η τεχνολογία. Θα πάρω την πιο κυρίαρχη άποψη, γιατί έχει σημασία.

Αναπτύσσεται η τεχνολογία, αναπτύσσονται τα δίκτυα. Σήμερα, λένε ότι πέρα από την τεχνολογία το οποιοδήποτε προϊόν το φτιάχνεις εδώ, τυπικό παράδειγμα με το οποίο κάποιοι μας έχουν ζαλίσει, η CHRYSLER, όπου διάφορα κομμάτια του αυτοκινήτου της CHRYSLER το φτιάχνουν σε διαφορετικές χώρες κλπ.

Ο υπουργός Εξωτερικών, επί κυβέρνησης Κλίντον, είχε πει δε με ενδιαφέρει πλέον το κράτος, με ενδιαφέρει ποιος θα κάθεται στην επιχείρηση και πού θα δρα αυτή η επιχείρηση. Αυτό είναι το κυρίαρχο ζήτημα σήμερα. Και δεν ξέρω, λέει, εάν αυτή η επιχείρηση, τελικά έτσι όπως έχουν διαπλεχτεί, θα ανήκει στην MAZDA, θα ανήκει στον έναν.

Κάπου χάνεται το πράγμα και το κεφάλαιο χάνει την εθνικότητα. Ολος αυτός ο συλλογισμός με την απώλεια της εθνικότητας του κεφαλαίου και μέσα από τα δίκτυα κλπ., καταλήγει στο ότι τελικώς θα φτάσουμε σε μία παγκόσμια κοινωνία, για την οποία γράφει ένας από τους ενδιαφερόμενους συγγραφείς, δε θα είναι ούτε ελληνική, ούτε πορτογαλική, ούτε αμερικάνικη, ούτε γιαπωνέζικη.

Πρόκειται για μια εξωπραγματική υπέρβαση, γιατί η ίδια η θέση - θα το ξεπεράσω αυτό το ζήτημα κατ' αυτό τον τρόπο, αυτή την πλευρά - του καπιταλισμού δεν επιτρέπει μια τέτοια υπέρβαση.

Οταν έχεις τη δήλωση του Μπρεζίνσκι για τη θέση που κατέχουν οι ΗΠΑ ως έθνος στον κόσμο ή όταν έχεις αυτή τη στιγμή τη δήλωση της υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών ότι η Αμερική ως έθνος είναι υπεράνω όλων των εθνών και με την έννοια αυτή μάς επιτρέπεται να επεμβαίνουμε στο Ιράκ, όπου το Ιράκ κατά τον Μπρεζίνσκι όζει, αποτελεί μια περιοχή με φοβερή πλήξη, αυτές είναι οι έννοιες οι οποίες χρησιμοποιούνται από την πλευρά τους, καταλαβαίνει κανείς ότι είναι πολύ μεγάλη αφαίρεση να θεωρεί ότι το έθνος - κράτος - ανεξάρτητα αν είναι μικρό ή μεγάλο - έχει ξεπεράσει το ρόλο του και μ' αυτήν την έννοια θα φτάσουμε σε μια κοινωνία που δε θα υπάρχουν τα έθνη και τα κράτη.

Είναι πολύ μεγάλη - επιτρέψτε μου να το χαρακτηρίσω - πολιτική αφέλεια, το σωστότερο θα ήταν για να μη μείνει ο χαρακτηρισμός πολιτικό λάθος, να κάνεις απόσπαση ανάμεσα στην πολιτική, στην οικονομία και το κράτος.

Και φυσικά, επειδή πήρα και πολλή ώρα, κλείνω με το ότι οι κομμουνιστές και όλοι οι προοδευτικοί άνθρωποι δεν μπορεί παρά να είναι υπέρ της συγχώνευσης των εθνών, με έναν πολιτισμό που θα αποτελεί το απαύγασμα των πολιτιστικών στοιχείων των κληρονομημένων, τόσο από την πλευρά της αστικής τάξης, όσο και τον προλεταριακό πολιτισμό.

Η διαφορά μας βρίσκεται στο ότι και αυτό το ζήτημα πρέπει να το επιλύσει ο σοσιαλισμός και μετά την εγκαθίδρυση του παγκόσμιου σοσιαλισμού, τα κράτη - έθνη θα εξακολουθούν για πολύ καιρό να υπάρχουν. Αυτά τα στοιχεία για το πρόσφατο μέλλον είναι αξεπέραστα. Σας ευχαριστώ πολύ.

Ο "Ρ" συνεχίζει και σήμερα τη δημοσίευση παρεμβάσεων που έγιναν στην εκδήλωση - δημόσια συζήτηση που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ το περασμένο Σάββατο για το αντιμονοπωλιακό αντιιμπεριαλιστικό δημοκρατικό μέτωπο πάλης, έκφραση της συμμαχίας της εργατικής τάξης με τη μικρομεσαία αγροτιά, τους επαγγελματοβιοτέχνες και τα άλλα μεσαία στρώματα και τη διανόηση, που θα αγωνίζεται ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης και του μπλοκ των δυνάμεων που τη στηρίζουν, για τα συμφέροντα του λαού. Η δημοσίευση των παρεμβάσεων θα συνεχιστεί και στο αυριανό φύλλο του "Ρ".