Ευχαριστώντας για την πρόσκληση συμμετοχής, θα επισημάνω τη σημασία τέτοιων συζητήσεων στη σημερινή εποχή, την άγονη για την πολιτική αναζήτηση και τη δύσκολη για τις λαϊκές δυνάμεις.

Σε αυτή τη συγκυρία, όλα τα μεγάλα προβλήματα θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο συλλογικών συζητήσεων και παρεμβάσεων. Ωστόσο, μια σειρά προβλήματα γύρω από το πώς οργανώνεται παραπέρα η αντίσταση στη σημερινή πολιτική τάξη πραγμάτων, τι είδους προοπτική απαιτείται και πώς μπορεί να δοθεί από κοινού, αποτελούν πρωταρχικό αντικείμενο παρέμβασης.

Περνώντας στην ουσία, κατ' αρχήν έχει σημασία η επανεπιβεβαίωση της ανάγκης για αντίσταση στην κυρίαρχη πολιτική και τους διαχειριστές της. Κι αυτό, γιατί διανύουμε μια εποχή όπου πανταχόθεν οι μαζικοί αγώνες κηρύσσονται μάταιοι, μέσα από επιχειρήματα για εποχές που έχουν αλλάξει, για αντιπάλους με τεράστια δύναμη που δεν κλονίζονται, για το συντεχνιακό υπόβαθρο των συμφερόντων.

Νομίζω πως η Αριστερά γεννιέται και υπάρχει πρωτίστως μέσα στις πολιτικές ρήξεις με το κατεστημένο. Ενώ η αποστασιοποίησή της από αυτές αποτελεί βασικό αίτιο για την αυτοαναίρεση και τη σύγχυση στις γραμμές που αποτελούσαν ιστορικά την Αριστερά και το λαϊκό κίνημα.

Λέγοντας αυτά δε μας διαφεύγει ότι οι μαζικοί αγώνες, περιορισμένοι σήμερα εξαιτίας των πιέσεων της εξουσίας, είναι αντιμέτωποι με τα ίδια τους τα όρια. Ακόμη δε περισσότερο, εφόσον τα προβλήματα της κοινωνίας και της ίδιας της κοινωνικής αμφισβήτησης, είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ σύνθετα, αλληλένδετα, δεν επιδέχονται τις εύκολες λύσεις στο ίδιο τους το έδαφος και παραπέμπουν σε συνολικότερες απαντήσεις. Ετσι συνδέονται οι μαζικοί αγώνες με τα γενικότερα και μόνιμα προβλήματα της Αριστεράς.

Μια παρένθεση. Η διαρκής αναφορά στην Αριστερά, γίνεται αφ' ενός για λόγους οικονομίας της συζήτησης και αφ' ετέρου γιατί η Αριστερά έχει τη δική της ιδιαίτερη βάση αναφοράς, τις δικές της δυνατότητες, χωρίς να ξεχνάμε ότι όλα αυτά τα ζητήματα διαπερνούν κι άλλους χώρους.

Τις δυνάμεις που γεννά και ριζοσπαστικοποιεί η πολιτική διαδικασία, χωρίς οι ίδιες να αυτοπροσδιορίζονται ως αριστερές, τα νέα, αλλά και τα παραδοσιακά κοινωνικά κινήματα κτλ.

Εν πάση περιπτώσει, όσον αφορά την Αριστερά, το ερώτημα ποια είναι ή αναγκαία βάση ενότητας για την προαγωγή της πάλης της, καθίσταται ολοένα και πιο επίκαιρο. Είτε γιατί το αίτημα για ενότητα παίρνει διαστάσεις μαζικής απαίτησης, είτε γιατί η επίθεση του κεφαλαίου επιβάλλει επείγουσες αντιδράσεις, είτε γιατί η αυτοδύναμη πολιτική ορισμένων τελματώνεται, είτε γιατί κάποιοι επιδιώκουν ν' αρθρώσουν άμεσα απάντηση στη φθορά του ΠΑΣΟΚ.

Τέλος πάντων οι λόγοι είναι πολλοί κι όλοι μαζί αποτελούν καλή ευκαιρία να τεθεί το ζήτημα της ενότητας, αλλά καθόλου καλή βάση για ν' αντιμετωπιστεί.

Είμαι από αυτούς που πιστεύουν πως η ενότητα είναι δομικό στοιχείο της Αριστεράς, είτε στοιχείο ποιότητας και αξιολόγησης της Αριστεράς, στοιχείο με αυτοδύναμη αξία. Η ενότητα υπάρχει ή δεν υπάρχει ταυτόχρονα με την ίδια την Αριστερά, αναπτύσσεται και υποβαθμίζεται ταυτόχρονα μ' αυτήν.

Ετσι η ενότητα δεν αναφέρεται σε βραχυπρόθεσμες προσεγγίσεις ή σε μακροπρόθεσμες πολιτικές συμφωνίες. Δεν αφορά μια εναλλακτική πολιτική επιλογή πλάι σε άλλες. Αφορά μια από τις στρατηγικές διαστάσεις της Αριστεράς.

Ελπίζω βέβαια να μη θεωρηθεί πως όλα αυτά δεν είναι παρά μια προτροπή προς άκριτους ενωτισμούς. Αλλά στο σημείο αυτό θα επανέλθω.

Συνεχίζοντας την πιο πάνω θεώρηση για την ενότητα, θα χρειάζονταν και ορισμένες διευκρινίσεις για το πώς αντιλαμβάνεται την ίδια την Αριστερά. Πρώτα από όλα να οριοθετηθεί από μια δεδομένη αντίληψη που θεωρεί την Αριστερά σαν συμβατικό χώρο όπου συναθροίζονται μέσα από σύμπνοια και αντιθέσεις κόμματα και πολιτικές κινήσεις.

Η Αριστερά είναι κάτι περισσότερο από αυτά. Θα ήμασταν πιο κοντά στην πραγματικότητα, αν βλέπαμε την Αριστερά ν' απαρτίζεται από επιμέρους ιδεολογικές πολιτικές και λειτουργικές αναζητήσεις, που είναι διαχυμένες ανισομερώς σε κόμματα, κινήσεις, ομάδες και πρακτικές.

Αυτή η πλουραλιστική πραγματικότητα της Αριστεράς αποτελεί τη βάση για την ενότητα σε κόμματα, κινήσεις, ομάδες και πρακτική. Αυτή η πλουραλιστική πραγματικότητα της Αριστεράς αποτελεί τη βάση για την ενότητα, η οποία σε τελευταία ανάλυση δεν είναι παρά η περαιτέρω πολιτική της συγκρότηση και επαγωγή.

Ετσι λοιπόν το ζήτημα της ενότητας πρέπει να τεθεί επιθετικά στα πλαίσια ενός συνολικού σχεδίου για την ανασύνταξη της Αριστεράς. Πάει να πει πως πρέπει επιτέλους ν' ανοίξει το ζήτημα, να μπει στις μαζικές διαδικασίες και πρακτικές, ν' αναζητήσει τα στηρίγματά του τόσο σε προσπάθειες βάσεις, όσο και σε κεντρικότερες πρωτοβουλίες.

Επιχειρώντας να ξεκαθαρίσουμε για τι ενότητα επιδιώκουμε, θα έπρεπε επίσης να κατανοήσουμε πως η ενότητα της Αριστεράς στη βάση ενός προγράμματος βάθους ή μιας πλατφόρμας είναι αδύνατη. Οι διαφορετικές αφετηρίες, οι σχετικά διαφοροποιημένοι στόχοι κι οι ακόμα περισσότερο αποκλίνουσες ιεραρχίες, δε θα επέτρεπαν κάτι τέτοιο.

Αυτά δε λέγονται υποκρύπτοντας συγκεκριμένες πολιτικές διαφωνίες. Τούτο πρέπει να γίνει ξεκάθαρο. Για παράδειγμα εγώ ίσα ίσα που συμφωνώ τα μέγιστα με την ουσία των αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών αναλύσεων του ΚΚΕ.

Ωστόσο, μου είναι αδύνατο να καταλάβω πώς θα μπορούσε να συμφωνήσει η πέρα του ΚΚΕ αριστερά και οι υπόλοιποι με αυτά. Οι απόπειρες προσεγγίσεων πάνω σ' αυτή τη βάση είτε θα ναυαγούν, είτε θα καταλήγουν σε πλασματικές συμφωνίες, είτε θα ωθούν σε μείζονες αποκλεισμούς.

Για να το θέσω αλλιώς, η πολυμορφία της Αριστεράς, η εκτεταμένη κρίση των στρατηγικών, η αποκλίνουσα στρατηγική αναζήτησή μας, επισημαίνουν πως τα στρατηγικά πλάνα της Αριστεράς βρίσκονται σε μια ορισμένη διάσταση, ώστε δε θα μπορούσαν να συγκλίνουν στα πλαίσια μιας πλατφόρμας. Θα μπορούσαν ίσως να συγκλίνουν στο έδαφος της υπερκέρασής τους, αυτό όμως είναι άλλο θέμα.

Αλλά εδώ τι μένει σαν αντιπρόταση; Νομίζω πως η αρχή θα δινόταν μέσα από τη συγκρότηση κοινών στρατηγικών μετώπων. Δηλαδή μετώπων πάλης πάνω σε κατακτημένα ή διεκδικούμενα ζητήματα και των αντίστοιχων συμπαρατάξεων που θα διαμορφώνονταν στην προώθησή τους.

Η σημερινή πρόκληση αναφέρει συγκεκριμένα μια σειρά τέτοιων μετώπων, οικονομική πολιτική, εξωτερικά θέματα, κινήματα, αυταρχισμός κτλ.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι η διαμόρφωση τέτοιων μετώπων θα επιτρέψει τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση των αριστερών και λαϊκών δυνάμεων σε κάθε ένα από αυτά, καθώς γνωρίζουμε ότι είναι αδύνατο να συμφωνήσουν όλοι σε όλα, επιτρέποντας στον καθένα ταυτόχρονα να διατηρεί την αυτονομία του, πράγμα απαραίτητο, αλλά και απαιτητό από όλους.

Το σημαντικό σ' αυτές τις συμπαρατάξεις είναι όχι η κάθε μια ξεχωριστή, αλλά το ότι μέσα από αυτές διαμορφώνεται ένα πλέγμα μετώπων που συνδέει τους επιμέρους φορείς ανά δύο ή περισσότερους σε μια σειρά στρατηγικών ζητημάτων.

Διαμορφώνεται έτσι η ενιαία δυναμική της αριστερής ενότητας. Οικοδομείται ένα πεδίο σύγκλισης σε στρατηγική κλίμακα, συστηματοποιούνται οι διαφωνίες της Αριστεράς και αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας τους, ξεπερνώντας αγκυλώσεις και διαφορές που διαμορφώθηκαν σε προηγούμενες φάσεις και μετακυλίονται ως σήμερα χωρίς να έχουν την αντίστοιχη σημασία.

Συνδέεται η Αριστερά με την κοινωνία καθώς μιλάμε για μέτωπο βάσης. Μετατρέπεται το πολύμορφο μαζικό κίνημα σε αριστερό. Ευχαριστώ.