ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ενα καρότσι με "θησαυρούς"

Οποιος νέος ή νέα στις δεκαετίες του '60 και '70 διψούσε για κάποιο βιβλίο, έχοντας το πολύ πολύ μερικές ψωροδραχμούλες, που τις εξοικονομούσε πηγαίνοντας συνήθως στο σπίτι με τα πόδια αντί με λεωφορείο, ακόμα και νυχτιάτικα, ακόμα κι αν επρόκειτο για "κορίτσι πράμα", που για να μεταλάβει τη "χάρη" ενός βιβλίου προτιμούσε να πηγαίνει ποδαράτο, λ.χ. Αθήνα - Καισαριανή και τούμπαλιν, ένιωσε τη χαρά της απόκτησης ενός κλασικού λογοτεχνικού, ενός καλού ιστορικού και πολιτικού βιβλίου. Χαρά, που στερούνται σήμερα όσοι, έχοντας μπόλικο χρήμα, αγοράζουν πολυδιαφημισμένα βιβλία της σειράς και της... κακιάς ώρας. Οι βιβλιόφιλοι νέοι εκείνων των δεκαετιών γνώρισαν ανθρώπους, συνήθως κυνηγημένους, "σημαδεμένους" της Αριστεράς, που κανείς δεν τους έδινε δουλιά, και οι οποίοι πουλώντας παλιά, μεταχειρισμένα, ελαφρώς ελαττωματικά βιβλία ή απούλητα περισσεύματα εκδόσεων, που τα κουβαλούσαν μ' ένα καρότσι ή με μια πάνινη μεγάλη τσάντα μπαινοβγαίνοντας σε μαγαζιά, πολυκατοικίες και σε καμαρίνια θεάτρων, ασκούσαν πραγματικά μορφωτικό και κοινωνικό λειτούργημα.

Ενας από αυτούς τους ανθρώπους, που έκανε δια-κίνηση των ιδεών, του καλού βιβλίου, της μόρφωσης, του πολιτισμού, αρχικά με το καρότσι του στο Μοναστηράκι κι ύστερα στην περιοχή της πλατείας Βικτωρίας, έως ότου καταφέρει να βάλει ένα "κεραμίδι" πάνω από τα βιβλία και το κεφάλι του, σ' ένα υπόγειο της 3ης Σεπτεμβρίου 91, απέναντι από τον ΟΤΕ, είναι ο Κώστας Νικολάκης.Ενας ψηλόλιγνος, γενειοφόρος, αγνός, αυθεντικά λαϊκός, γραφικός άνθρωπος, που ενώ τσίμα τσίμα βιοποριζόταν αγάπησε με πάθος και "βιοπόρισε" πραγματικά το καλό και προοδευτικό βιβλίο. Ιδού γιατί γίνεται λόγος για τον Κώστα Νικολάκη:

Κάποιοι μανιακοί βιβλιόφιλοι που συνήθως με "τρία τάλιρα" αγόραζαν βιβλία από τον Κ. Νικολάκη, έγραψαν και ζωγράφισαν μια συλλογική μαρτυρία, ένα συγκινητικό βιβλίο - κατάθεση αναγνώρισης της προσφοράς του και αγάπης για το καρότσι του. Ποιοι οι φίλοι αυτού του βιβλιοπώλη; Το λέει χαρακτηριστικά ο ποιητής και κριτικός θεάτρου Γιάννης Βαρβέρης: "Μα όσοι περνάνε και ξαναπερνάνε κι όσοι θα περάσουν κι όσοι πέρασαν κι έπαψαν να περνάνε κι άλλοι που πέρναγαν και θα ξαναπεράσουν (...)".

"Καρότσι",έτσι απλά τιτλοφορείται στο εξώφυλλο το βιβλίο, (στο εσώφυλλο υποτιτλίζεται "Ιστορία ενός καροτσιού που έγινε βιβλιοπωλείο"), που κυκλοφόρησε από την "Εκάτη" (τις εκδόσεις του Χρίστου Κ. Νικολάκη) και παρουσιάστηκε χτες από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, σαν φόρος τιμής στον Κ. Νικολάκη και σαν "ένα κομμάτι της νεότερης ιστορίας του βιβλίου στην Ελλάδα".Τα όμορφα κείμενα του βιβλίου υπογράφουν οι: Ρένος Αποστολίδης, Γιάννης Βαρβέρης, Δημήτρης Γαβαλάς, Βερονίκη Δαλακούρα, Κώστας Εμμανουηλίδης, Ρήγας Καππάτος, Γιώργος Καραβασίλης, Παναγιώτης Καρμάτζος, Κώστας Κλώτσας, Φώντας Κονδύλης, Περικλής Κοροβέσης, Μένης Κουμανταρέας, Αγγελική Κώττη, Βασίλης Λαλιώτης, Αντώνης Μαούνης, Μάριος Μαρκίδης, Γιώργος Μαρκόπουλος, Ελένη Μαχαίρα, Διονύσης Μεντζενιώτης, Δημήτρης Παπαχρήστου, Μανόλης Σίμος, Στέφανος Σταμάτης, Φαίδων Ταμβάκης, Κώστας Τσαλαπάτης, Νίκος Χειλαδάκης. Τις ζωγραφιές οι: Περικλής Γουλάκος, Στέφανος Δασκαλάκης, Μαριλένα Ζαμπούρα, Σπύρος Κούκος, Εύη Νικολάκη, Γιώργος Πανουτσόπουλος, Ηρακλής Τσάγκας, Κώστας Φλωράτος.

Α. Ε.

Η Οικονομία άλλοτε

Η Αγροτική Τράπεζα εξέδωσε το δεύτερο τόμο της τρίτομης μελέτης του Γάλλου φιλισόφου και ιστορικού Φερνάν Μπροντέλ "Υλικός πολιτισμός, Οικονομία και καπιταλισμός (15ος - 18ος αιώνας)". Ο δεύτερος τόμος, με τίτλο "Τα παιχνίδια της συναλλαγής",σε μετάφραση Φίλιππου Δρακονταειδή και επιμέλεια Κ. Τσιράκη,αφορά στις μορφές και τους τρόπους συναλλαγής στην προβιομηχανική Ευρώπη (μικρομάγαζα, εμποροπανηγύρεις, αλλά και τα οργανωμένα κυκλώματα οικονομικών συναλλαγών και την εμφάνιση των πρώτων Χρηματιστηρίων που επέδρασαν στην ανάπτυξη του καπιταλισμού). Ο τόμος περιλαμβάνει και σχετικές χαρακτηριστικές εικόνες, χάρτες και γραφικές παραστάσεις. Το βιβλίο διατίθεται από το Αγροτικό Βιβλιοπωλείο της Τράπεζας (Ακαδημίας 23, τηλ. 3637.432).

Λόγος, ποίηση, μουσική

Ρεσιτάλ τραγουδιού δίνει σήμερα (8.30μμ) στο Σπίτι της Κύπρου (Ηρακλείτου 10) η Αννα Φιλιππεδίου σε έργα Χέντελ, Σούμπερτ, Μέντελσον, Μότσαρτ, Πουτσίνι, Βιβάλντι κ.ά. Στο πιάνο είναι ο Μανώλης Παπασηφάκις.
Στις 25/1, στο ίδιο χώρο (8.30μμ), ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Μάριος Ευρυβιάδης θα δώσει διάλεξη με θέμα "Ο Ισραηλινό - Τουρκικός Αξονας.
Οι φροντιστηριακές εργασίες των φοιτητών του Γ' και Ε' εξαμήνου του Τμήματος Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής - Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα "Για τον Σεφέρη και για την Κύπρο" παρουσιάζονται στο "Σπίτι της Κύπρου" στις 28/1 (8.30μμ).

Οι εργασίες περιλαμβάνουν: ακρόαση και παρουσίαση ποιημάτων του Σεφέρη, μουσική επένδυση, σχέδια ζωγραφικής, φωτοτυπίες χειρογράφων του Σεφέρη, φωτογραφίες, προβολή διαφανειών και παράσταση βασισμένη στο ποίημα "Στα περίχωρα της Κερύνειας".

Την εκδήλωση θα προλογίσει ο πρόεδρος του Τμήματος, Ν. Χρόνης.

Αφιέρωμα στον Μπρούνο Γκαντζ

Συνεχίζεται στο Ινστιτούτο Γκαίτε (Ομήρου 14-16) η αναδρομή στο κινηματογραφικό έργο του ηθοποιού Μπρούνο Γκαντζ,που τελευταία συνεργάστηκε και με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στη βραβευμένη ταινία "Μία αιωνιότητα και μία ημέρα". Σήμερα προβάλλεται η ταινία του Βέρνερ Χέρτζογκ "Νοσφεράτου - Το φάντασμα της νύχτας",με τους Κλάους Κίνσκι, Ιζαμπέλ Ατζανί, Μπρούντο Γκαντζ κ.ά. Στις 25/1 θα προβληθεί το έργο του Κουρτ Γκλόορ"Ο εφευρέτης",ενώ στις 26/1 προβάλλεται η ταινία του Αλέν Τάνερ "Στη λευκή πολιτεία".Το αφιέρωμα θα κλείσει στις 27/1 με την ταινία του Βιμ Βέντερς "Με τα φτερά του έρωτα".

"Λουκέτο" στο Δημοτικό Θέατρο Κομοτηνής

Το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κομοτηνής παρουσιάζει στις 22, 23 και 24 Γενάρη, στο Δημοτικό Θέατρο Σταυρούπολης, στη Θεσσαλονίκη, την παραγωγή της κεντρικής του σκηνής, "Νηρέας ο Βάρας" του Δημήτρη Παπαχρήστου. Την παράσταση έχει σκηνοθετήσει ο Θοδωρής Γκόνης, τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της Ιουλίας Σταυρίδου και η μουσική του Νίκου Ξυδάκη. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι Γιώργος Μωρογιάννης, Αγγελική Λεμονή και ο Παναγιώτης Παπαγεωργόπουλος.

Οι παραστάσεις αυτές, αναφέρουν δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων της πόλης, είναι και οι τελευταίες αναλαμπές, αφού το ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα επιβίωσης, λόγω της οικονομικής ασυνέπειας, τόσο του υπουργείου Πολιτισμού, όσο και της δημοτικής αρχής (!).

Με βάση την προγραμματική σύμβαση, ο δήμος οφείλει να καταβάλει 50 εκατομμύρια και το υπουργείο άλλα 50.Παρότι, όμως, η θεατρική περίοδος ξεκίνησε το Σεπτέμβρη, ακόμη δεν έχει καταβληθεί η πρώτη δόση, ενώ το υπουργείο δεν έχει, καν, ολοκληρώσει την περσινή αποπληρωμή.Παρά τις πιέσεις των υπεύθυνων του ΔΗΠΕΘΕ, το υπουργείο παραπέμπει το θέμα στο άμεσο μέλλον, ενώ ο υπουργός από την πλευρά του αρκέστηκε να υπογράψει την απόφαση αποπληρωμής της περσινής περιόδου, χωρίς όμως και να σταλούν τα χρήματα.

Στρογγυλή τράπεζα με θέμα "Ευρω-Πανεπιστήμιο: Η οικοδόμηση μιας Ευρώπης της γνώσης" πραγματοποιείται στις 28/1 (7.30μμ) στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Στη συζήτηση θα πάρουν μέρος οι: Σούζι Χαλιμί (καθηγήτρια Πανεπιστημίου, σύμβουλος Γαλλικού Υπουργείου Παιδείας), Ζαν Πιερ Ροσί (καθηγητής Πανεπιστημίου, σύμβουλος Γαλλικού Υπουργείου Παιδείας), Αλέν Γκοντεμέρ (πρόεδρος Πανεπιστημίου Ορσεϋ), Συλβάνα Ράπτη (δημοσιογράφος), Παναγιώτης Γετίμης (αντιπρόεδρος Παντείου Πανεπιστημίου), Γιάννης Πανούσης (καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών).

Αφιερωμένη στους δημοσιογράφους

Το θέατρο "Εμπρός" και οι Διεθνείς Σχέσεις Πολιτισμού,σε συνεργασία με την ΕΣΗΕΑ αφιερώνουν την αυριανή παράσταση του "Γυάλινου Κόσμου" τουΤένεσι Ουίλιαμς στους δημοσιογράφους, θέλοντας να τιμήσουν την προσφορά όσων εργάστηκαν στα τυπογραφεία, στα οποία σήμερα στεγάζεται το θέατρο. Προσκεκλημένος στην παράσταση είναι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος.Πριν από την έναρξη της παράστασης, εκ μέρους του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ θα μιλήσει ο γενικός γραμματέας Γιώργος Λεονταρίτης,ο οποιός θα αναφερθεί στο ιστορικό του Τυπογραφείου "Εμπρός" και στους δημοσιογράφους που εργάστηκαν μέσα σ' αυτούς τους χώρους. Για τον "ιδανικό θεατρικό χώρο", που ζωντανεύει τη μνήμη του συγγραφέα, θα μιλήσει ο σκηνοθέτης της παράστασης Δημήτρης Μαυρίκιος.

Το θέατρο "Εμπρός",στο παλιό τυπογραφείο της εφημερίδας "Εμπρός", στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Αγίων Αναργύρων του Ψυρρή, είναι ένα κτίριο χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής βιομηχανικού χώρου της περιόδου του Μεσοπολέμου και κατά την αναδιαμόρφωσή του σε θέατρο κρατήθηκαν ανέπαφα τα στοιχεία της παλιάς του χρήσης.

Υπενθυμίζουμε ότι η παράσταση ανεβαίνει με σκηνικά - κοστούμια Λίλυς Πεζανού,μουσική Νίκου Κυπουργού και χορογραφία Ελενας Τοπαλίδου.Παίζουν: Ράνια Οικονομίδου, Αγγελική Παπαθεμελή, Νίκος Κουρής, Αγης Εμμανουήλ.

CD ROM για Μακεδονία - Θράκη

Το Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης κυκλοφόρησε πρόσφατα ένα cd - rom, με τίτλο "Μακεδονία - Θράκη".Τα περιεχόμενα της έκδοσης αυτής, που κυρίως απευθύνεται στη νέα γενιά, συνιστούν μια "περιήγηση" στην ιστορία, τον πολιτισμό και το περιβάλλον της Μακεδονίας και της Θράκης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Βασικοί συντελεστές του cd - rom είναι οι: Β. Τριανταφύλλου, Βασίλης Εφόπουλος, Σοφί Γκετ, Αρχοντία Πολυζούδη, Παρασκευή Κάτσικα, Χρήστος Κοτζαμανίδης, κ. ά., ενώ τη μουσική υπογράφουν οι Σταμάτης Σπανουδάκης και Δημήτρης Πλαζομύτης.

Συγχαρητήρια στους ευρωβουλευτές

Συγχαρητήρια επιστολή προς τους πέντε Ελληνες ευρωβουλευτές που πήραν την πρωτοβουλία συλλογής υπογραφών για την Επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα έστειλε ο υπουργός Πολιτισμού, Ευ. Βενιζέλος.Το κείμενο της επιστολής αναφέρει: "επιτρέψτε μου να σας συγχαρώ θερμά για την εξαιρετικά επιτυχημένη πρωτοβουλία της συλλογής υπογραφών μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπό το ψήφισμα για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα.

Η πρωτοβουλία αυτή μου επιτρέπει τώρα να θέσω για συζήτηση το θέμα και στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Πολιτισμού. Βέβαια, με δεδομένη τη στάση της Μεγάλης Βρετανίας, ακόμα και μετά την επιστροφή της στο καθεστώς του πλήρους μέλους της Ουνέσκο, η διεθνής πίεση έχει πρακτική σημασία όταν μετατρέπεται σε πίεση μέσα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Είμαι σίγουρος - με βάση και τις πληροφορίες που έχω - ότι το ζήτημα θα τεθεί τώρα με νέους πιο αισιόδοξους όρους και στο βρετανικό Κοινοβούλιο".