Σαν τον ιστό της αράχνης απλώνονται οι αντεργατικές κατευθύνσεις των επιτελείων της Ευρωπαϊκής Ενωσης πάνω από όλη την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να πιαστούν σ' αυτόν τα εργασιακά, αλλά και τα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων, των εκατομμυρίων ανέργων, των συνταξιούχων. "Κόμποι" αυτού του ανίερου έργου είναι η "Λευκή Βίβλος",η Συνθήκη του Μάαστριχτ και η αναθεώρησή της, η Σύνοδος Κορυφής του Εσσεν και κατόπιν, διάφορες ακόμη Σύνοδοι Κορυφής, όπως του Λουξεμβούργου,αλλά και η πρόσφατη Συνθήκη του Αμστερνταμ.

Σήμερα, καθένας εργαζόμενος στη χώρα μας, σε όποια κατάσταση κι αν βρίσκεται, έχει αντιληφθεί το μέγεθος της ανατροπής των δικαιωμάτων του, αποτέλεσμα της πρόσδεσης των ελληνικών κυβερνήσεων στο άρμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Με μια απλή, "πρώτη ανάγνωση", καταρρίπτονται οι μεγαλοστομίες των ευρωπαϊκών κειμένων για μείωση της ανεργίας, ενίσχυση της ανάπτυξης, διεύρυνση της "ελευθερίας". Απέναντί τους βρίσκονται η αύξηση της ανεργίας, η μείωση των μισθών, το χτύπημα του 8ωρου, η ανατροπή των ασφαλιστικών κατακτήσεων.

Αυτό το οφθαλμοφανές κουρέλιασμα των ισχυρισμών τους, προσπαθούν να ανατρέψουν, κεντρικά η Κομισιόν και περιφερειακά οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών, με μια άνευ προηγουμένου προπαγάνδα, με χιλιάδες έντυπα, διαφημιστικές καμπάνιες, ημερίδες και συσκέψεις. Βοηθός σε αυτή την προσπάθεια εξαπάτησης των εκατομμυρίων εργαζομένων είναι και διάφοροι οργανισμοί, επιτροπές, ινστιτούτα, που ξεπηδούν από το πουθενά ή που υπάρχουν ήδη αλλά μεταλλάσσονται, για να εξυπηρετήσουν τους νέους σχεδιασμούς, όπως συμβαίνει με τον ΟΑΕΔ στη χώρα μας.

Αυτή η τεράστια επιχείρηση εξαπάτησης, δεν μπορεί, ωστόσο, να κρύψει την πραγματικότητα, όταν ξέρεις τι ψάχνεις να βρεις. Στη χώρα μας, η ανεργία προσεγγίζει το 13% και τελευταία δε δημοσιοποιούνται άλλα στοιχεία, με το επιχείρημα ότι δεν έχει ακόμη γίνει η προσαρμογή στους... νέους τρόπους μετρήσεων. Η υποαπασχόληση είναι στο 25%,ενώ και το 25% του λαού ζει κάτω από το όριο φτώχειας. Οι αποδοχές κινούνται στα επίπεδα του 1985 και του 1989 στις καλύτερες περιπτώσεις. Οι εργασιακές σχέσεις χτυπιούνται ανελέητα, η μερική απασχόληση θεριεύει σε βάρος της πλήρους και οι όποιες ευεργετικές ρυθμίσεις της νομοθεσίας για τους εργαζόμενους μετατρέπονται σε κενό χαρτί σε μια συνειδητή υπονόμευση, προκειμένου να στρωθεί το έδαφος για τους νέους νόμους, οι οποίοι δήθεν θα βάλουν "τάξη" στο χάος της αυθαιρεσίας. Μια "νέα τάξη πραγμάτων" και στον τομέα των εργασιακών σχέσεων, αντίστοιχα αποκρουστική.

Ευνόητο είναι πως αυτή η κατάσταση αποτελεί και το καλύτερο κριτήριο ψήφου στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Αλλεπάλληλες ευκαιρίες δόθηκαν στην κυβέρνηση, αλλά και στα κόμματα της αντιπολίτευσης, να διαφοροποιηθούν από τον οδοστρωτήρα των δικαιωμάτων που διαμορφώνει η πολιτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αντί γι' αυτό, όμως, επιλέχθηκε από αυτά η αποδοχή των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η στήριξη των ανατροπών των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η υποταγή στις οδηγίες του κεφαλαίου. Ο αντίλογος και η άρνηση ήρθε από το ΚΚΕ, το οποίο για άλλη μια φορά στάθηκε στο πλευρό της εργατικής τάξης, αντιπάλεψε τα μέτρα, ενημέρωσε, αμφισβήτησε, πρότεινε μια άλλη ανάπτυξη με επίκεντρό της τον εργαζόμενο.

Στην Ελλάδα, η προσπάθεια υλοποίησης της διαβόητης "Λευκής Βίβλου" έχει ξεκινήσει από παλιά, αυτή τη στιγμή όμως έχει ξεφύγει από τον αποσπασματικό χαρακτήρα εφαρμογής της των πρώτων χρόνων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβολή της, ήταν ο αποπροσανατολισμός των εργαζομένων, έτσι ώστε να μην καταλάβουν τον καταλυτικό χαρακτήρα της, είτε να θεωρήσουν πως δεν μπορούν να αντιπαλέψουν μια δεδομένη κατάσταση ή ακόμη και να αντιδρούν με λάθος και αναποτελεσματικό τρόπο. Σημείο - κλειδί αυτής της προσπάθειας αποτελούσαν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, που θα έπρεπε να θεωρούν δεδομένο των"ευρωμονόδρομο", για να διαμορφώσουν τις όποιες απόψεις των οργανώσεων που εκπροσωπούν, όπως και έγινε.

Γι' αυτό και αρχικά, ο εργασιακός μεσαίωνας άρχισε να οικοδομείται με επιμέρους ρυθμίσεις. Δόθηκε έμφαση στις διαπιστώσεις για τη χειροτέρευση της κατάστασης των εργαζομένων, των ανέργων και για το "μαύρο" μέλλον που αναμένεται. Κλήθηκαν όλοι να "κουβεντιάσουν" για το πώς μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα και να προλάβουν τα χειρότερα. Αρχισε να μπαίνουν αργά, αλλά μεθοδευμένα στη ζωή μας, όροι όπως "κοινωνικός διάλογος", "κοινωνική συνοχή", "κοινωνικοί εταίροι", "ανταγωνιστικότητα", "ενεργητική πολιτική απασχόλησης" κ.ά.

Σύντομα, ο "κοινωνικός διάλογος",σαν μια διαδικασία που τυπικά έθετε τους "κοινωνικούς εταίρους" στο τραπέζι της ανταλλαγής απόψεων, αλλά ουσιαστικά επικύρωνε στα μάτια του κόσμου τα προαποφασισμένα, πήρε "σάρκα και οστά". Προηγουμένως άλλο ένα άλλοθι, αυτό της ΟΚΕ,έπαιρνε τη θέση του στην επιχείρηση ανατροπής των εργασιακών σχέσεων. Αποτέλεσμα αυτής της στημένης διαδικασίας ήταν το περισπούδαστο "Σύμφωνο εμπιστοσύνης προς το 2000" και συνακόλουθα το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης με τον αντεργατικό νόμο 2639,τον αντιασφαλιστικό νόμος 2679 και πλήθος άλλων ρυθμίσεων. Σύντομα, αναμένεται να εμφανιστεί το "Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Απασχόληση",προϊόν της γερμανικής προεδρίας και "στερνοπαίδι" των... σοσιαλιστικών κυβερνήσεων και των "κεντροαριστερών" συμπλεγμάτων στην Ευρώπη.

Ολα αυτά έχουν σαν σημείο αναφοράς την πάντα επίκαιρη, για τους κεφαλαιοκράτες και τους υπηρέτες τους, "Λευκή Βίβλο", στην οποία λέγονται ταπάντα!Οι βασικές αρχές της είναι: Η διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση. Η αύξηση της εσωτερικής και εξωτερικής ευελιξίας. Η μείωση του κόστους εργασίας. Η μερική απασχόληση και ασφάλιση. Η ανανέωση εκ βάθρων των πολιτικών για την απασχόληση. Η υποταγή της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής επιμόρφωσης στις επιδιώξεις των επιχειρήσεων. Περισσότερο ευέλικτα σχήματα συνταξιοδότησης, περισσότερο διαφοροποιημένες ετήσιες αποδοχές, διαφοροποιημένη διάρκεια εργασίας σε ετήσια βάση. Ελαστικότητα στη ροή της εργατικής δύναμης, χωρίς δεσμεύσεις, "απασχολησιμότητα", πλήρης κινητικότητα του εργατικού δυναμικού με κάθε έννοια, μέσα και έξω από την επιχείρηση, γεωγραφική, επαγγελματική. Ακύρωση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και αντικατάστασή τους με επιμέρους συμφωνίες ανάλογα με τις "ειδικές συνθήκες" σε κλάδους και περιοχές.

Αποκαλυπτικά, για τις συνέπειες αυτής της πολιτικής, είναι τα στοιχεία που η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση δίνει για την απασχόληση, στην έκθεσή της του 1998. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση διατείνεται ότι σκοπός της είναι η πλήρης απασχόληση. Ωστόσο, γενικά στην Ευρώπη το ποσοστό της μερικής απασχόλησης εξακολουθεί να αυξάνεται, ενώ οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώνονται,ειδικά από το 1992 και έπειτα. Το 1991 για πρώτη φορά το ποσοστό αύξησης είναι σχεδόν ίδιο και για τις θέσεις πλήρους απασχόλησης και για τις θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης. Το 1992 οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώνονται κατά 1,7% περίπου, ενώ αυτές της μερικής αυξάνονται περίπου κατά 0,5%.Το 1993 οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώνονται κατά 2% και μόνο κατά 0,2% οι θέσεις μερικής απασχόλησης. Το 1994 οι θέσεις πλήρους απασχόλησης μειώνονται κατά 0,8% περίπου και οι θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης αυξάνουν κατά 0,6%.Το 1995 σημειώνεται μια μικρή αύξηση των θέσεων πλήρους απασχόλησης, ενώ το 1996 και 1997 μειώνονται και πάλι, ενώ ταυτόχρονα σημαντικά αυξάνονται οι θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης.

Τα στοιχεία της ΕΕ σημειώνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη στη δεκαετία του '90 ήταν μερικής απασχόλησης.

Μέσα σε τρία χρόνια, από το 1994 έως το 1997 ο αριθμός των θέσεων εργασίας μερικής απασχόλησης αυξήθηκε περίπου κατά 2,4 εκατομμύρια,ποσοστό 10%,ενώ ο αριθμός των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώθηκε κατά 125.000.Επιπρόσθετα, οι περισσότερες από τις θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν για τους άντρες μεταξύ 1994 και 1997 ήταν προσωρινές, ενώ προσωρινές ήταν και το 40% των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν για τις γυναίκες.

Επίσης, στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρατηρείται γενική μείωση των μόνιμων ή αορίστου χρόνου σχέσεων εργασίας και αύξηση των σχέσεων εργασίας ορισμένου χρόνου.Για παράδειγμα στην Ισπανία, το 90% των αντρών, που ήταν άνεργοι το 1996 και βρήκαν δουλιά το 1997, εργάζεται σε προσωρινές θέσεις εργασίας! Στη Γαλλία, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 60%.

Να σημειωθεί ότι σε πέντε χώρες, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία και Πορτογαλία,που αυξήθηκε η μερική απασχόληση και μειώθηκε η πλήρης, δε μειώθηκε η ανεργία, αντίθετα συνέχισε να αυξάνει.

Υστερα από πολλούς κόπους της κυβέρνησης και των επιτελών της Κομισιόν, αλλά και πολλές θυσίες - των εργαζομένων - το καλοκαίρι του 1998 ψηφίστηκε ένας πολύ σημαντικός νόμος για τα συμφέροντα του κεφαλαίου στη χώρα μας. Ενας νόμος - ταφόπλακα θεμελιακών κατακτήσεων, που απομένει στους εργαζόμενους να τον μετατρέψουν σε "κενό γράμμα". Παράλληλα, μια σειρά νόμοι επέδραμαν στα δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων και ανέλαβαν να αποκαταστήσουν την αντεργατική "τάξη" στις ΔΕΚΟ.

Τρεις βασικούς στόχους έχει ο νόμος - τερατούργημα 2639: Το οχτάωρο, την πλήρη απασχόληση, τις Συλλογικές Συμβάσεις.Βεβαίως, η κυβέρνηση δεν κάθισε με σταυρωμένα χέρια όλα αυτά τα χρόνια. Είναι μεθοδική στην ακύρωση στην πράξη βασικών εργασιακών δικαιωμάτων. Το χάος που καλλιέργησε με την απαξίωση της υπάρχουσας νομοθεσίας, με αποτέλεσμα να οργιάσει η "μαύρη", ανασφάλιστη εργασία, να ακυρώνεται το ωράριο εργασίας, να καταπατούνται οι αμοιβές που προβλέπουν οι Συλλογικές Συμβάσεις ερΕασίας, είναι απόδειξη γι' αυτό.

Ομως, το ζητούμενο είναι αυτές οι αυθαιρεσίες να θεσμοθετηθούν και να ισχυροποιηθούν, απέναντι σε μια αλλαγή συσχετισμών στο εργατικό κίνημα που θα ξεσήκωνε περισσότερο τους εργαζόμενους και θα έβρισκε και "πάτημα" στην ισχύουσα νομοθεσία. Ο νόμος 2639/98 προβλέπει πρώτα απ' όλα τη "διευθέτηση του χρόνου εργασίας". Τη δυνατότητα, δηλαδή, των εργοδοτών με "επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας" ή με "συμφωνίες του εργοδότη και του συμβουλίου των εργαζομένων" να επιβάλλουν 9ωρη ή 10ωρη απασχόληση στους εργαζόμενους για ορισμένους μήνες, υπολογίζοντας το χρόνο εργασίας σε ετήσια βάση. Το αντάλλαγμα, που στοιχειοθετεί μια ψευδή δικαιοσύνη, είναι η παροχή ρεπό ή άδειας για τις επιπλέον ώρες ημερήσιας εργασίας.

Με αυτό τον τρόπο η ευελιξία θεσμοθετείται επιτέλους, έτσι ώστε να κυριαρχήσει η αφασία στις εργασιακές σχέσεις, να ακυρωθεί η "κατάρα" του αιματοβαμμένου 8ωρου.Σκοπός είναι όχι μόνο να εξυπηρετούνται οι εργοδότες ευκαιριακά, ανάλογα με τις απαιτήσεις της παραγωγής ή να γλιτώσουν το κόστος των υπερωριών. Στόχος είναι να σπάσει η συνοχή των εργαζομένων, τα κοινά σημεία αναφοράς του ωραρίου, της αμοιβής σε κλαδικό επίπεδο, άλλων δικαιωμάτων που αντλούνται από ένα δοσμένο, ίδιο σε πανελλαδική κλίμακα, καθεστώς εργασίας με επιμέρους διαφοροποιήσεις. Να υπάρξουν διαφορετικά, "ευέλικτα" ωράρια εργασίας, αμοιβές, όροι απασχόλησης.

Ο νόμος ανοίγει ακόμα περισσότερο το δρόμο στη μερική απασχόληση,για νέους αλλά και παλιούς εργαζόμενους. Ενισχύει τις ατομικές συμβάσεις εργασίας. Ανοίγει "παράθυρα" για μερική απασχόληση με περισσότερες από 4 ώρες εργασίας.

Οσα προβλέπονται σχετικά με τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης έχουν στόχο την κατάργηση όλων των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, εκτός της ΕΓΣΣΕ σε πρώτη φάση. Στα πλαίσιά τους, η προϋπηρεσία και η ειδικότητα δε θα παίζουν κανένα ρόλο, καταργούνται δηλαδή οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις. Πολύ περισσότερο, είναι δυνατό να εφαρμοστούν σχεδόν σε κάθε περιοχή της χώρας. Οι επιχειρήσεις που δημιουργούνται στα πλαίσιά τους, μπορούν να εφαρμόζουν ειδικές εργασιακές σχέσεις, να χρησιμοποιούν τους εργαζόμενους με τις ελάχιστες προϋποθέσεις, να διαμορφώνουν το εργασιακό καθεστώς σε συνεργασία με τους "τοπικούς φορείς".

Η "απασχόληση" που προσφέρεται είναι ό,τι πιο πρόσκαιρο, ευκαιριακό, "αεριτζίδικο" και αντιπαραγωγικό υπάρχει, με δραστηριότητες καλλωπισμού του περιβάλλοντος, προσφορά υπηρεσιών που αντικαθιστούν ακόμη και τις παροχές που πρέπει να προσφέρει το κράτος πρόνοιας με μόνιμους, δημόσιους φορείς και υπηρεσίες!

Οι αντεργατικές αυτές αλλαγές δεν έχουν να κάνουν μόνο με τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Στο δημόσιο μια πρώτη βολή ήταν η διεύρυνση της μερικής απασχόλησης.Ταυτόχρονα, μια σειρά νόμοι και ρυθμίσεις υπονομεύουν τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, αφαιρούν συστηματικά δικαιώματά τους. Με το νόμο 2414 για τη μετατροπή των ΔΕΚΟ σε ΑΕ, αλλάζει αντίστοιχα και το εργασιακό καθεστώς. Με το νόμο για τη νομαρχιακή και περιφερειακή διοίκηση συμπληρώνεται η επίθεση. Με το νέο δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα, νέοι μηχανισμοί υπόταξης των εργαζομένων μπαίνουν σε λειτουργία.

Αλλά και στις ΔΕΚΟ, με μια τροπολογία το 1998 στο τότε φορολογικό νομοσχέδιο, η κυβέρνηση νομοθέτησε τη δυνατότητα να παρεμβαίνει στη διαμόρφωση των Γενικών Κανονισμών Προσωπικού των ΔΕΚΟ, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων, όπως ίσχυε μέχρι τότε! Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στον ΟΣΕ για παράδειγμα, "περίεργες" διατάξεις αναφέρονται στο δικαίωμα των εργαζομένων να μην εργάζονται πάνω από... 12 ώρες!Κατακτήσεις χρόνων αναθεωρούνται, ωράρια, αμοιβές, επιδόματα, διαλείμματα, άδειες, όροι σύναψης των συλλογικών συμβάσεων, επανεξετάζονται προς το χειρότερο.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η αναφορά στο 35ωρο,καθώς ο τρόπος που βιομήχανοι, κυβέρνηση και κυβερνητικοί συνδικαλιστές επιδιώκουν να "εφαρμοστεί", έχει άμεση σχέση με τις αντεργατικές κατευθύνσεις της "Λευκής Βίβλου". Το αίτημα για 35ωρο - 7ωρο - 5ήμερο,με πλήρη δικαιώματα και αύξηση αποδοχών, διαστρεβλώνεται με τη διεκδίκηση της "μείωσης του χρόνου εργασίας - 35ωρο", χωρίς καμία διασφάλιση. Μετατρέπεται έτσι, σε ένα εργαλείο παραπέρα ελαστικοποίησης και ευελιξίας του χρόνου εργασίας. Εισάγει τις βάρδιες και συνδυάζεται με παράταση λειτουργίας στις τράπεζες, αξιοποιείται για τη διεύρυνση της μερικής απασχόλησης, δε συνοδεύεται από ρυθμίσεις διασφάλισης ασφαλιστικών δικαιωμάτων και δεσμεύσεις για διατήρηση έστω των ίδιων αποδοχών. Ενα "35ωρο" καρικατούρα, μαγαρισμένο από τις παρεμβάσεις του κεφαλαίου.

Τέλειωσαν τα ψέματα! Η Κομισιόν δεν μπορούσε πλέον να ανεχτεί την αναποτελεσματική, αποσπασματική και με μεγάλες διαφοροποιήσεις εφαρμογή των κατευθύνσεων της "Λευκής Βίβλου", σε κάθε κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αποφάσισε ότι απαιτείται - κάτω και από τους πιεστικούς σχεδιασμούς για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την Οικονομική και Νομισματική Ενωση - μια ποιοτική στροφή στην υλοποίηση των κατευθύνσεών της. Ετσι, δημιουργήθηκαν τα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την Απασχόληση,με έναρξη "λειτουργίας" το 1998.

Οι παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι πολύπλευρες. Δεν περιορίζονται στην αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τις εργασιακές σχέσεις και στη διάλυση του ασφαλιστικού συστήματος. Εχουν να κάνουν με την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, τη ρύθμιση δηλαδή του ρόλου μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην παραγωγική διαδικασία. Εχουν να κάνουν με το ρόλο και την έκταση της αγροτικής παραγωγής, με τους παραγωγικούς προσανατολισμούς κάθε χώρας, με την εκπαίδευση και τη σύνδεσή της με την παραγωγή, τους σχεδιασμούς δηλαδή των κεφαλαιοκρατών. Και όχι μόνο.

Η πολύπλευρη αυτή παρέμβαση απαιτεί και ένα ισχυρό συντονισμό. Αυτή την αναγκαιότητα εξυπηρετούν και τα "Εθνικά Σχέδια", που για δεύτερη χρονιά ετοιμάζονται να κατατεθούν. Ηδη την περασμένη βδομάδα, έγιναν διάφορες συναντήσεις για το ελληνικό "Εθνικό Σχέδιο", που σύντομα θα πάρει το δρόμο για τη Βουλή. Ενα νέο χαρακτηριστικό του είναι και η φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων σε συνδυασμό με τις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές και τις "νέες" θέσεις εργασίας που δημιουργούν. Επίσης, η έμφαση στη λεγόμενη κοινωνική εργασία, για παράδειγμα απασχόληση εργαζομένων για τη φύλαξη σχολείων, μέσα από προγραμματάκια, για δημιουργία εντυπώσεων "απασχόλησης". Στα σχέδια δεν περιέχονται κυρίως νέα μέτρα, αν και υπάρχουν και τέτοια. Οπως και ο υφυπουργός Εργασίας Χ. Πρωτόπαππας αναγνώρισε πρόσφατα, πρόκειται για μια συνένωση της πολιτικής που ασκείται σε διάφορους τομείς. Είναι δηλαδή μια αντεργατική ανακεφαλαίωση όλων των μέτρων που έχουν αποφασιστεί προηγούμενα από την κυβέρνηση για τις εργασιακές σχέσεις, την ανεργία, την επαγγελματική κατάρτιση, ενώ περιλαμβάνει βασικές κατευθυντήριες γραμμές για την πολιτική "ανάπτυξης", την Παιδεία και μια σειρά ακόμη τομείς. Αυτή τη φορά, όμως, το στοιχείο του ελέγχου κυριαρχεί. Ονομαστικοί στόχοι μπαίνουν και κάθε χώρα είναι υπόλογη για την επίτευξή τους. Ετσι και η κυβέρνησή μας έδωσε και θα δώσει τις "εξετάσεις" της στους επιτηρητές της.

Ο γραπτός αυτός προγραμματισμός, εμπλουτίζεται με μέτρα και κατευθύνσεις, ανάλογα με τις "προόδους" που πετυχαίνονται. Σε γενικές γραμμές, αυτή την περίοδο κυριαρχεί η προσπάθεια για τη μετάβαση από τα "παθητικά" στα "ενεργητικά" μέτρα ενάντια στην ανεργία, στη μείωση της φορολογίας για επιχειρήσεις που κάνουν προσλήψεις νέων, στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργοδοτών, στην ενίσχυση της μερικής απασχόλησης και στη μείωση των υπερωριών, σε συνδυασμό πάντα με τη λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας.

Ενα από τα βασικά "όπλα" της κυβέρνησης για την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων στη χώρα μας, ήταν και παραμένει ο "κοινωνικός διάλογος",μια ψευδεπίγραφη διαδικασία διαλόγου, με μοναδικό στόχο την τυπική επικύρωση προαποφασισμένων μέτρων κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται και για άλλα ζητήματα, όπως το ασφαλιστικό ή το φορολογικό τώρα τελευταία, προκειμένου να καλλιεργηθεί η αντίληψη στο μέσο εργαζόμενο, πως ό,τι αποφασίζεται είναι προϊόν επίπονης συζήτησης, ότι υπολογίζεται η γνώμη "όλων" και ότι δεν υπάρχει καλύτερη λύση.

Ο "κοινωνικός διάλογος" έγινε αυτόματα "σημαία" των συνδικαλιστικών ηγεσιών του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού, εξάλλου βασικό ζητούμενο ήταν ο αποπροσανατολισμός των εργαζομένων. Η συμμετοχή των εκπροσώπων τους σε αυτή τη διαδικασία νομιμοποίησε τις νομοθετικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης και συντέλεσε στην επικράτηση "κοινωνικής ειρήνης", η οποία όμως ανατράπηκε σε πολλές περιπτώσεις, είτε λόγω της δράσης των ταξικών δυνάμεων στο συνδικαλιστικό κίνημα, είτε γιατί οι εργαζόμενοι σε διάφορους χώρους δεν μπόρεσαν να δεχτούν το μέγεθος της αφαίρεσης των δικαιωμάτων τους.

Ο χαρακτήρας εξαπάτησης αυτής της διαδικασίας έχει αποδειχτεί πολλές φορές. Ενδεικτικό είναι ότι ένας από τους άξονές του αφορούσε και τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης,τα οποία ωστόσο είχαν αρχίσει να εφαρμόζονται πιλοτικά πριν αρχίσει ο διάλογος για την εφαρμογή τους!

Αλλο παράδειγμα αφορά την προσπάθεια ακύρωσης του 8ωρου με τη λεγόμενη συνολική διευθέτηση του χρόνου εργασίας.Η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ, στα πλαίσια του "κοινωνικού διαλόγου", σε μια προσπάθεια να δείξει στους εργαζόμενους πως κάτι αποκόμισε από αυτόν, επιδίωξε να αποσπάσει κάποια δέσμευση για το 35ωρο,με τον κίβδηλο τρόπο που το έθετε, χωρίς καμία διασφάλιση απέναντι στην ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας. Αυτό στάθηκε αδύνατο και έτσι το κεφάλαιο σχετικά με το χρόνο εργασίας δε συμπεριλήφθηκε στο "Σύμφωνο Εμπιστοσύνης προς το 2000",αλλά το ακολούθησε ως παράρτημα.

Φυσικά, όλη αυτή η διαδικασία δεν είχε καμία ουσιαστική σημασία. Η κυβέρνηση είχε ήδη ξεκαθαρίσει ότι αυτή αποφασίζει και στη συνέχεια προώθησε το αντεργατικό τερατούργημα για τις εργασιακές σχέσεις, με τα 9ωρα και τα 10ωρα.Αυτές οι συνδικαλιστικές ηγεσίες δεν πτοήθηκαν από αυτή την εξέλιξη. Ασκησαν χλιαρή κριτική στην κυβέρνηση - όταν πιέστηκαν από τα πράγματα - ότι υπονόμευσε τη διαδικασία του "κοινωνικού διαλόγου" και υποδέχτηκαν τον αντεργατικό νόμο με "ανοιχτές αγκάλες", χαρακτηρίζοντάς τον θετικό! Στη συνέχεια, θέλησαν να έχουν "εγγυήσεις" για τη συμμετοχή της ΓΣΕΕ στο "διάλογο" για το φορολογικό, αλλά κάτω από την πίεση των ταξικών δυνάμεων έμεινε η ΠΑΣΚΕ να επιμένει σ' αυτόν, πιστή στο δόγμα του κυβερνητικού συνδικαλισμού. Στην ΑΔΕΔΥ, ωστόσο, αποφασίστηκε η συμμετοχή στο "διάλογο" αυτό!

Οι θιασώτες του "κοινωνικού διαλόγου" έχουν το θράσος να τον εξισώνουν με το δικαίωμα των εργαζομένων, το κατακτημένο με αίμα και διώξεις, να συζητούν με τους εργοδότες για τα προβλήματά τους και να διαπραγματεύονται! Γι' αυτό και υποστηρίζουν ότι η ΓΣΕΕ και όλα τα άλλα συνδικαλιστικά όργανα του εργατικού κινήματος έχουν υποχρέωση να συμμετέχουν σ' αυτόν "για να ακούγεται η φωνή τους". Αυτό που έχει ακουστεί όμως, μέχρι τώρα, είναι η βροντερή φωνή των εργοδοτών, των οποίων τα συμφέροντα εξυπηρετεί η κυβέρνηση, προσπαθώντας να κάνει πράξη τον εργασιακό μεσαίωνα.

ΚΕΙΜΕΝΑ: Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ

Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η μερική απασχόληση, η απασχόληση ορισμένου χρόνου και η αυτοαπασχόληση βρίσκονται σε μεγάλα επίπεδα και οι τάσεις είναι συνεχώς ανοδικές, σε βάρος της πλήρους απασχόλησης. Τα στοιχεία για την αύξηση της μερικής απασχόλησης είναι ενδεικτικά. Αυτός είναι ο "παράδεισος" που υπόσχεται η Κομισιόν. Η ανασφάλεια και η "απασχολησιμότητα"