Σαν τον ιστό της αράχνης απλώνονται οι αντεργατικές κατευθύνσεις των επιτελείων της Ευρωπαϊκής Ενωσης πάνω από όλη την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να πιαστούν σ' αυτόν τα εργασιακά, αλλά και τα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων, των εκατομμυρίων ανέργων, των συνταξιούχων. "Κόμποι" αυτού του ανίερου έργου είναι η "Λευκή Βίβλος",η Συνθήκη του Μάαστριχτ και η αναθεώρησή της, η Σύνοδος Κορυφής του Εσσεν και κατόπιν, διάφορες ακόμη Σύνοδοι Κορυφής, όπως του Λουξεμβούργου,αλλά και η πρόσφατη Συνθήκη του Αμστερνταμ.

Σήμερα, καθένας εργαζόμενος στη χώρα μας, σε όποια κατάσταση κι αν βρίσκεται, έχει αντιληφθεί το μέγεθος της ανατροπής των δικαιωμάτων του, αποτέλεσμα της πρόσδεσης των ελληνικών κυβερνήσεων στο άρμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Με μια απλή, "πρώτη ανάγνωση", καταρρίπτονται οι μεγαλοστομίες των ευρωπαϊκών κειμένων για μείωση της ανεργίας, ενίσχυση της ανάπτυξης, διεύρυνση της "ελευθερίας". Απέναντί τους βρίσκονται η αύξηση της ανεργίας, η μείωση των μισθών, το χτύπημα του 8ωρου, η ανατροπή των ασφαλιστικών κατακτήσεων.

Αυτό το οφθαλμοφανές κουρέλιασμα των ισχυρισμών τους, προσπαθούν να ανατρέψουν, κεντρικά η Κομισιόν και περιφερειακά οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών, με μια άνευ προηγουμένου προπαγάνδα, με χιλιάδες έντυπα, διαφημιστικές καμπάνιες, ημερίδες και συσκέψεις. Βοηθός σε αυτή την προσπάθεια εξαπάτησης των εκατομμυρίων εργαζομένων είναι και διάφοροι οργανισμοί, επιτροπές, ινστιτούτα, που ξεπηδούν από το πουθενά ή που υπάρχουν ήδη αλλά μεταλλάσσονται, για να εξυπηρετήσουν τους νέους σχεδιασμούς, όπως συμβαίνει με τον ΟΑΕΔ στη χώρα μας.

Αυτή η τεράστια επιχείρηση εξαπάτησης, δεν μπορεί, ωστόσο, να κρύψει την πραγματικότητα, όταν ξέρεις τι ψάχνεις να βρεις. Στη χώρα μας, η ανεργία προσεγγίζει το 13% και τελευταία δε δημοσιοποιούνται άλλα στοιχεία, με το επιχείρημα ότι δεν έχει ακόμη γίνει η προσαρμογή στους... νέους τρόπους μετρήσεων. Η υποαπασχόληση είναι στο 25%,ενώ και το 25% του λαού ζει κάτω από το όριο φτώχειας. Οι αποδοχές κινούνται στα επίπεδα του 1985 και του 1989 στις καλύτερες περιπτώσεις. Οι εργασιακές σχέσεις χτυπιούνται ανελέητα, η μερική απασχόληση θεριεύει σε βάρος της πλήρους και οι όποιες ευεργετικές ρυθμίσεις της νομοθεσίας για τους εργαζόμενους μετατρέπονται σε κενό χαρτί σε μια συνειδητή υπονόμευση, προκειμένου να στρωθεί το έδαφος για τους νέους νόμους, οι οποίοι δήθεν θα βάλουν "τάξη" στο χάος της αυθαιρεσίας. Μια "νέα τάξη πραγμάτων" και στον τομέα των εργασιακών σχέσεων, αντίστοιχα αποκρουστική.

Ευνόητο είναι πως αυτή η κατάσταση αποτελεί και το καλύτερο κριτήριο ψήφου στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Αλλεπάλληλες ευκαιρίες δόθηκαν στην κυβέρνηση, αλλά και στα κόμματα της αντιπολίτευσης, να διαφοροποιηθούν από τον οδοστρωτήρα των δικαιωμάτων που διαμορφώνει η πολιτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αντί γι' αυτό, όμως, επιλέχθηκε από αυτά η αποδοχή των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η στήριξη των ανατροπών των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η υποταγή στις οδηγίες του κεφαλαίου. Ο αντίλογος και η άρνηση ήρθε από το ΚΚΕ, το οποίο για άλλη μια φορά στάθηκε στο πλευρό της εργατικής τάξης, αντιπάλεψε τα μέτρα, ενημέρωσε, αμφισβήτησε, πρότεινε μια άλλη ανάπτυξη με επίκεντρό της τον εργαζόμενο.

Στην Ελλάδα, η προσπάθεια υλοποίησης της διαβόητης "Λευκής Βίβλου" έχει ξεκινήσει από παλιά, αυτή τη στιγμή όμως έχει ξεφύγει από τον αποσπασματικό χαρακτήρα εφαρμογής της των πρώτων χρόνων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβολή της, ήταν ο αποπροσανατολισμός των εργαζομένων, έτσι ώστε να μην καταλάβουν τον καταλυτικό χαρακτήρα της, είτε να θεωρήσουν πως δεν μπορούν να αντιπαλέψουν μια δεδομένη κατάσταση ή ακόμη και να αντιδρούν με λάθος και αναποτελεσματικό τρόπο. Σημείο - κλειδί αυτής της προσπάθειας αποτελούσαν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, που θα έπρεπε να θεωρούν δεδομένο των"ευρωμονόδρομο", για να διαμορφώσουν τις όποιες απόψεις των οργανώσεων που εκπροσωπούν, όπως και έγινε.

Γι' αυτό και αρχικά, ο εργασιακός μεσαίωνας άρχισε να οικοδομείται με επιμέρους ρυθμίσεις. Δόθηκε έμφαση στις διαπιστώσεις για τη χειροτέρευση της κατάστασης των εργαζομένων, των ανέργων και για το "μαύρο" μέλλον που αναμένεται. Κλήθηκαν όλοι να "κουβεντιάσουν" για το πώς μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα και να προλάβουν τα χειρότερα. Αρχισε να μπαίνουν αργά, αλλά μεθοδευμένα στη ζωή μας, όροι όπως "κοινωνικός διάλογος", "κοινωνική συνοχή", "κοινωνικοί εταίροι", "ανταγωνιστικότητα", "ενεργητική πολιτική απασχόλησης" κ.ά.

Σύντομα, ο "κοινωνικός διάλογος",σαν μια διαδικασία που τυπικά έθετε τους "κοινωνικούς εταίρους" στο τραπέζι της ανταλλαγής απόψεων, αλλά ουσιαστικά επικύρωνε στα μάτια του κόσμου τα προαποφασισμένα, πήρε "σάρκα και οστά". Προηγουμένως άλλο ένα άλλοθι, αυτό της ΟΚΕ,έπαιρνε τη θέση του στην επιχείρηση ανατροπής των εργασιακών σχέσεων. Αποτέλεσμα αυτής της στημένης διαδικασίας ήταν το περισπούδαστο "Σύμφωνο εμπιστοσύνης προς το 2000" και συνακόλουθα το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης με τον αντεργατικό νόμο 2639,τον αντιασφαλιστικό νόμος 2679 και πλήθος άλλων ρυθμίσεων. Σύντομα, αναμένεται να εμφανιστεί το "Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Απασχόληση",προϊόν της γερμανικής προεδρίας και "στερνοπαίδι" των... σοσιαλιστικών κυβερνήσεων και των "κεντροαριστερών" συμπλεγμάτων στην Ευρώπη.

Ολα αυτά έχουν σαν σημείο αναφοράς την πάντα επίκαιρη, για τους κεφαλαιοκράτες και τους υπηρέτες τους, "Λευκή Βίβλο", στην οποία λέγονται ταπάντα!Οι βασικές αρχές της είναι: Η διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση. Η αύξηση της εσωτερικής και εξωτερικής ευελιξίας. Η μείωση του κόστους εργασίας. Η μερική απασχόληση και ασφάλιση. Η ανανέωση εκ βάθρων των πολιτικών για την απασχόληση. Η υποταγή της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής επιμόρφωσης στις επιδιώξεις των επιχειρήσεων. Περισσότερο ευέλικτα σχήματα συνταξιοδότησης, περισσότερο διαφοροποιημένες ετήσιες αποδοχές, διαφοροποιημένη διάρκεια εργασίας σε ετήσια βάση. Ελαστικότητα στη ροή της εργατικής δύναμης, χωρίς δεσμεύσεις, "απασχολησιμότητα", πλήρης κινητικότητα του εργατικού δυναμικού με κάθε έννοια, μέσα και έξω από την επιχείρηση, γεωγραφική, επαγγελματική. Ακύρωση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και αντικατάστασή τους με επιμέρους συμφωνίες ανάλογα με τις "ειδικές συνθήκες" σε κλάδους και περιοχές.

Αποκαλυπτικά, για τις συνέπειες αυτής της πολιτικής, είναι τα στοιχεία που η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση δίνει για την απασχόληση, στην έκθεσή της του 1998. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση διατείνεται ότι σκοπός της είναι η πλήρης απασχόληση. Ωστόσο, γενικά στην Ευρώπη το ποσοστό της μερικής απασχόλησης εξακολουθεί να αυξάνεται, ενώ οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώνονται,ειδικά από το 1992 και έπειτα. Το 1991 για πρώτη φορά το ποσοστό αύξησης είναι σχεδόν ίδιο και για τις θέσεις πλήρους απασχόλησης και για τις θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης. Το 1992 οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώνονται κατά 1,7% περίπου, ενώ αυτές της μερικής αυξάνονται περίπου κατά 0,5%.Το 1993 οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώνονται κατά 2% και μόνο κατά 0,2% οι θέσεις μερικής απασχόλησης. Το 1994 οι θέσεις πλήρους απασχόλησης μειώνονται κατά 0,8% περίπου και οι θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης αυξάνουν κατά 0,6%.Το 1995 σημειώνεται μια μικρή αύξηση των θέσεων πλήρους απασχόλησης, ενώ το 1996 και 1997 μειώνονται και πάλι, ενώ ταυτόχρονα σημαντικά αυξάνονται οι θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης.

Τα στοιχεία της ΕΕ σημειώνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη στη δεκαετία του '90 ήταν μερικής απασχόλησης.

Μέσα σε τρία χρόνια, από το 1994 έως το 1997 ο αριθμός των θέσεων εργασίας μερικής απασχόλησης αυξήθηκε περίπου κατά 2,4 εκατομμύρια,ποσοστό 10%,ενώ ο αριθμός των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης μειώθηκε κατά 125.000.Επιπρόσθετα, οι περισσότερες από τις θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν για τους άντρες μεταξύ 1994 και 1997 ήταν προσωρινές, ενώ προσωρινές ήταν και το 40% των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν για τις γυναίκες.

Επίσης, στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρατηρείται γενική μείωση των μόνιμων ή αορίστου χρόνου σχέσεων εργασίας και αύξηση των σχέσεων εργασίας ορισμένου χρόνου.Για παράδειγμα στην Ισπανία, το 90% των αντρών, που ήταν άνεργοι το 1996 και βρήκαν δουλιά το 1997, εργάζεται σε προσωρινές θέσεις εργασίας! Στη Γαλλία, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 60%.

Να σημειωθεί ότι σε πέντε χώρες, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία και Πορτογαλία,που αυξήθηκε η μερική απασχόληση και μειώθηκε η πλήρης, δε μειώθηκε η ανεργία, αντίθετα συνέχισε να αυξάνει.