Πρόσθετα μέτρα για τον περιορισμό των χορηγήσεων καταναλωτικών δανείων που χορηγούνται σε καταναλωτές από τις εμπορικές τράπεζες και άλλα πιστωτικά ιδρύματα, αποφάσισε χτες η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος. Τα νέα μέτρα αποφασίστηκαν καθώς κρίθηκε ότι τα μέτρα για τον περιορισμό της πιστωτικής επέκτασης που είχαν ληφθεί τον περασμένο Απρίλη και τα οποία είχαν βασικό στόχο τη μείωση του πληθωρισμού στο 2% μέσα στο 1999, δεν απέδωσαν τα προσδοκώμενα. Οπως προκύπτει από τη σχετική απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, τα νέα μέτρα προβλέπουν μεγαλύτερες ποινές για όσες τράπεζες υπερβούν τα νέα, μειωμένα όρια χορήγησης καταναλωτικών δανείων που έχουν θεσπιστεί για το δεύτερο εξάμηνο του 1999.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα μέτρα - που ανακοινώνονται δυο μόλις μέρες μετά από την "επίθεση" του υπουργού Εθνικής και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου προς τις τράπεζες ότι επιδίδονται σε τοκογλυφία - επιβεβαιώνουν το αδιέξοδο της κυβερνητικής πολιτικής. Κι αυτό, γιατί τα συγκεκριμένα μέτρα της Τράπεζας της Ελλάδος, δίνουν άλλοθι στις εμπορικές τράπεζες και στα πιστωτικά ιδρύματα να μη μειώσουν τα επιτόκια ή και να αυξήσουν τα ήδη υψηλά και τοκογλυφικά επιτόκια χορηγήσεων. Οπως επίσης είναι αξιοσημείωτο, ότι ενώ ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας εμφανίστηκε προχτές υπέρμαχος της μείωσης των τραπεζικών επιτοκίων, χτες - αποκαλύπτοντας την υποκρισία των λόγων του - βρήκε πως τα μέτρα είναι... στη σωστή κατεύθυνση και συμβατά με την ασκούμενη πολιτική αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού... Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Γ. Παπαντωνίου δήλωσε ότι "δεν πιστεύει" πως τα παραπάνω μέτρα θα στρέψουν τις τράπεζες σε άνοδο των επιτοκίων, αφήνοντας έτσι στην καλύτερη περίπτωση να εννοηθεί πως μετά τα συγκεκριμένα μέτρα οι τράπεζες δε θα μειώσουν τα επιτόκια.

Σύμφωνα με τη χτεσινή απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, τα κριτήρια για τον περιορισμό στις χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων, είναι ότι οι τράπεζες θα υπόκεινται σε πρόσθετες δεσμεύσεις αν το σύνολο των καταναλωτικών δανείων αυξάνεται με ρυθμούς που υπερβαίνουν το 2% για το τρίτο τρίμηνο και το 6% για ολόκληρο το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Οι δεσμεύσεις αυτές παίρνουν τη μορφή άτοκων καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδας για περίοδο 6 μηνών και είναι ίσες με το διπλάσιο των εκάστοτε υπερβάσεων.Στην προηγούμενη απόφαση του περασμένου Απρίλη, προβλεπόταν ότι αν ο ρυθμός αύξησης των χορηγούμενων δανείων καταναλωτικής πίστης καθώς και των δανείων που αφορούν το εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο, υπερβεί το 12% σε ετήσια βάση, επιβάλλονται δεσμεύσεις ίσες με το ποσό της υπέρβασης, οι οποίες θα έπρεπε να κατατεθούν επίσης άτοκα και για διάστημα έξι μηνών στην Τράπεζα της Ελλάδος. Αντίστοιχα μέτρα είχαν επιβληθεί και για τις χορηγήσεις δανείων που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα και τις ΔΕΚΟ (προς βιομηχανία, βιοτεχνία, τουρισμό, οικισμό, ναυτιλία κλπ.).

Αξίζει πάντως να σημειωθεί, πως η χτεσινή απόφαση που επικεντρώνει στα καταναλωτικά δάνεια (ο περιορισμός των οποίων αποτελεί και το βασικό στόχο των μέτρων αυτών) φαίνεται πως επιχειρεί να κλείσει "παράθυρα" που είχαν ανακαλύψει οι εμπορικές τράπεζες προκειμένου να ξεφύγουν από το περιοριστικό πνεύμα των προηγούμενων ρυθμίσεων και να συνεχίζουν να χορηγούν καταναλωτικά δάνεια στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο από την "πίτα" της αγοράς. Ενα από τα "παράθυρα" αυτά ήταν ο περιορισμός χορήγησης δανείων σε άλλες κατηγορίες (π.χ., προς τον ιδιωτικό τομέα και τις ΔΕΚΟ) προκειμένου να έχουν μεγαλύτερο περιθώριο στη χορήγηση δανείων καταναλωτικής πίστης, χωρίς να ξεφεύγουν από το γενικό όριο που είχε τεθεί.

Το γεγονός αυτό επισημαίνεται άλλωστε και στην ανακοίνωση που συνόδευσε τη χτεσινή απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, σε σχέση με την αποτελεσματικότητα των μέτρων του περασμένου Απρίλη, κατά την πρώτη τρίμηνη περίοδο εφαρμογής του μέτρου σημειώθηκε επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα και τις ΔΕΚΟ, αλλά ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δανείων εξακολουθεί να παραμένει υψηλός. Συγκεκριμένα, το σύνολο των καταναλωτικών δανείων αυξήθηκε κατά 8,7% την περίοδο Απρίλη - Ιούνη 1999. Κατά την ίδια περίοδο, το σύνολο της καταναλωτικής πίστης και των δανείων προς το εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο αυξήθηκε κατά 5% έναντι προβλεπόμενου ορίου 3,5%.

Επιπλέον, στην ανακοίνωση γίνεται αναφορά σε ορισμένους εξωγενείς παράγοντες, όπως η διεθνής τιμή του πετρελαίου, που επηρέασαν αρνητικά την πορεία του πληθωρισμού, την αποκλιμάκωση του οποίου για την επίτευξη του κριτηρίου ένταξης στην ΟΝΕ, εξυπηρετεί η λήψη των συγκεκριμένων μέτρων. Στο ίδιο πνεύμα επισημαίνεται ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού στη ζώνη του ΕΥΡΩ προβλέπεται να παραμείνει σε χαμηλό επίπεδο, περίπου 1%. Παράλληλα, ο μέσος ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού στις τρεις χώρες με την καλύτερη επίδοση, στην Ευρωπαϊκή Ενωση (και στη ζώνη του ΕΥΡΩ) διαμορφώθηκε σε 0,3% τον Ιούνη. Αυτό σημαίνει - δεδομένου ότι σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ μία χώρα για να ενταχθεί στη ζώνη του ΕΥΡΩ, θα πρέπει να πετύχει μέσο πληθωρισμό 1,5 μονάδα υψηλότερο σε σχέση με το μέσο πληθωρισμό των τριών χωρών με την καλύτερη επίδοση στην ΕΕ - ότι η Ελλάδα στο τέλος του έτους θα πρέπει να έχει μέσο πληθωρισμό της τάξης του 1,8%, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα.

Σε νέους τρόπους και διαδικασίες, με στόχο την πάση θυσία ιδιωτικοποίηση των Καταστημάτων Αφορολόγητων Ειδών, προσανατολίζεται η κυβέρνηση, μετά το τριπλό "φιάσκο" στο οποίο κατέληξαν οι μέχρι τώρα διεργασίες. Ενώ από μέρα σε μέρα αναμενόταν η σχετική προκήρυξη του τελικού διαγωνισμού για την πώληση μέχρι και του 80% των μετοχών των ΚΑΕ που έχει στην κατοχή του το ελληνικό δημόσιο, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοίνωσε χτες ότι αποφάσισε την αναβολή του διαγωνισμού. Παράλληλα ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με τους συμβούλους θα προωθήσει την προσαρμογή της εταιρίας στο νέο περιβάλλον, καθώς και τη διαδικασία μετοχοποίησης με τη διάθεση μετοχών στο Χρηματιστήριο.

Στην ανακοίνωση του υπουργείου σημειώνεται ότι για την επιτυχή έκβαση της αποκρατικοποίησης ήταν απαραίτητη η επίτευξη συμφωνίας με τη "Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών ΑΕ" (δηλαδή τη γερμανική "Χόχτιφ") για την εγκατάσταση των ΚΑΕ στο νέο αεροδρόμιο. Οι διαπραγματεύσεις ως γνωστόν αφορούσαν το ύψος του ενοικίου που θα καταβάλλει η διοίκηση των ΚΑΕ στο νέο αεροδρόμιο των Σπάτων, καθώς και στην παραχώρηση έκτασης για την πώληση και φορολογούμενων εμπορευμάτων (δεδομένου ότι από 1-7-99 καταργήθηκαν τα καταστήματα αφορολόγητων στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αφορολόγητα θα πωλούνται πλέον μόνο στις εκτός ΕΕ πτήσεις). Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, τον Οκτώβρη του 1998, επήλθε καταρχήν συμφωνία μεταξύ των δύο μερών που αποτυπώθηκε στο Μνημόνιο Αμοιβαίας Συμφωνίας, ενώ στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις υπήρξε σημαντική πρόοδος για την οριστικοποίηση των εμπορικών όρων της συμφωνίας. Η "Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών ΑΕ" όμως - κατά την ίδια ανακοίνωση - παρά την προσέγγιση των δύο μερών, δεν προσυπέγραψε το νέο Μνημόνιο Αμοιβαίας Συμφωνίας μετά τις επιφυλάξεις που διατύπωσε η... μειοψηφία των μετόχων. Η παραπάνω εξέλιξη οδήγησε την κυβέρνηση στη σχετική απόφαση αναβολής του διαγωνισμού. Η όλη διαδικασία μέχρι στιγμής βρισκόταν στο επίπεδο της υποβολής μη δεσμευτικών προσφορών, που είχε γίνει στις αρχές του περασμένου Μάη από μία ιρλανδική και δύο ελβετικές εταιρίες, ενώ τώρα αναμενόταν και η τελική προκήρυξη για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών.

Υπενθυμίζεται ότι προηγήθηκαν δύο ακόμη αποτυχημένες απόπειρες ξεπουλήματος των ΚΑΕ, η πρώτη από τις οποίες αφορούσε το σύνολο (80%) των μετοχών που έχει στην κατοχή του το δημόσιο και η δεύτερη το 67%.

Εν μέσω των ραγδαίων εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα το τελευταίο διάστημα και οδηγούν σε ευρείες ανακατατάξεις το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, η "Interamerican" ανακοίνωσε και επίσημα τη συνεργασία της με την "Banco Commercial Portugues S.A." (BCP) το μεγαλύτερο όμιλο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών της Πορτογαλίας, με στόχο την ίδρυση νέας τράπεζας στην ελληνική αγορά.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η νέα τράπεζα θα στρέφεται στην αγορά γενικών τραπεζικών υπηρεσιών προς το ευρύ κοινό και αναμένεται ότι σε χρονικό διάστημα τριών ετών θα διαθέτει ένα δίκτυο άνω των 120 υποκαταστημάτων. Το ύψος της επένδυσης θα διαμορφωθεί σε 22 δισ. δρχ. περίπου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η "Interamerican" έχει εξελιχθεί στο μεγαλύτερο μέτοχο (μετά το Μετοχικό Ταμείο Στρατού) της Γενικής Τράπεζας μετά τις διαδικασίες ιδιωτικοποίησης που είχαν δρομολογηθεί παλαιότερα και για τη συγκεκριμένη Τράπεζα, έχοντας σήμερα στο χαρατοφυλάκιό της ποσοστό μετοχών της τάξης του 10%. Πληροφορίες εμφανίζουν την "Interemerican" διατεθειμένη να διαπραγματευτεί την πώληση του πακέτου μετοχών της Γενικής Τράπεζας που έχει στην κατοχή της στην περίπτωση που παρουσιαστεί ενδιαφερόμενος.

Με προσφυγή στα δικαστήρια προσπαθεί να κερδίσει τις απολεσθείσες εντυπώσεις ο όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς, η διοίκηση της οποίας - μόλις προχτές - είχε ανακοινώσει ουσιαστικά την απόσυρσή της από τις διαδικασίες απόκτησης του ελέγχου της Τράπεζας Εργασίας, δηλώνοντας ότι παραμένει μόνο για τυπικούς λόγους. Συγκεκριμένα, χτες η Τράπεζα Πειραιώς προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και στρέφεται κατά της απόφασης που πήρε το ΔΣ του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών στις 23-7-1999, επειδή απέρριψε τη βελτιωμένη προσφορά του ομίλου της Πειραιώς για εξαγορά μέχρι και του 67% των μετοχών της Εργασίας.

Με την προσφυγή της στο ΣτΕ η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη απόφαση του ΧΑΑ - που προσδιορίζει τον τρόπο απόκτησης της Τράπεζας Εργασίας - παράνομη "ψευδερμηνευτική και ψευδεπίγραφη" και υποστηρίζει πως η απόφαση αυτή είναι αντίθετη με το από 26-11-1992 κανονιστικό πλαίσιο του τρόπου εξαγοράς εταιριών μέσω του ΧΑΑ.

Στο μεταξύ χτες η Τράπεζα Εργασίας ανακοίνωσε αυξημένα κατά 60,45% καθαρά προ φόρων κέρδη για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 1998. Συγκεκριμένα, τα καθαρά προ φόρων κέρδη της Τράπεζας κατά το πρώτο εξάμηνο του '99 ξεπέρασαν τα 40 δισ. δρχ. έναντι περίπου 25 δισ. δρχ. του πρώτου εξαμήνου του 1998.

Από την πλευρά του, ο Σύλλογος Εργαζομένων της Τράπεζας Εργασίας σε χτεσινή του ανακοίνωση εκτιμά ότι η συμφωνία στην οποία κατέληξε η διοίκηση της Τράπεζας με τον όμιλο Λάτση σχετικά με τη διατήρηση του σημερινού Οργανισμού Προσωπικού της Εργασίας διαμορφώνει "ένα θετικό κλίμα στους εργαζόμενους" για τη μετέπειτα περίοδο.