Το «σχέδιο Ανάν» και η στρατιωτική διάσταση των ρυθμίσεων που προτείνονται, ήταν το αντικείμενο της χτεσινής συνάντησης στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας του υπουργού Γ. Παπαντωνίου με τον Κύπριο ομόλογό του Σ. Χάσικο.

Σε δηλώσεις που έγιναν μετά τη συνάντηση, ο Γ.Παπαντωνίου έκανε λόγο για «μια μέρα που είναι ιστορική για την Ελλάδα», καθώς χτες το Υπουργικό Συμβούλιο συζήτησε το «σχέδιο Ανάν» για το Κυπριακό και πρόσθεσε αναφερόμενος στη συνάντηση: «Σημείωσα ότι είναι μια ιστορική ευκαιρία να λυθεί το Κυπριακό, ότι αποτελεί μια αφετηρία διαπραγμάτευσης, την οποία θα διεξαγάγει η κυπριακή πλευρά, με την πλήρη συμπαράσταση και στήριξη της Ελλάδας». Ωστόσο επισήμανε: «Θα χρειαστεί να αλλάξουν ορισμένα σημεία του Σχεδίου, έως ότου καταλήξουμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα».

Ειδικά για τις στρατιωτικές πτυχές του θέματος, αφού το σχέδιο προβλέπει αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου ανέφερε: «Είναι μια εξέλιξη που πιστεύω ότι αν ευοδωθεί θα είναι μια θετική εξέλιξη και για την ευρύτερη ασφάλεια της Κύπρου, αλλά και σε ό,τι αφορά τους εξοπλισμούς, την πορεία αμυντικών δαπανών Ελλάδας και Τουρκίας και την προοπτική σε ό,τι αφορά την εκτόνωση της έντασης ανάμεσα στις δύο χώρες». Μέχρι τότε, πάντως, «υπάρχει η πραγματικότητα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και θα παραμείνουμε ενωμένοι».

Ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου σε ερώτηση για το πώς αισθάνεται ως υπό κατάργηση υπουργός, εφόσον τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία που προβλέπει αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου, είπε: «Αν αυτή είναι η ώρα, ή αυτή είναι η λύση που εγγυάται λειτουργικότητα, βιωσιμότητα, ασφάλεια και ειρήνη, ναι ένας υπουργός Αμυνας δε νιώθει καθόλου άσχημα, εάν τώρα είναι η ώρα να υιοθετήσουμε αυτή τη λύση για το καλό και το μέλλον αυτού του τόπου».

Πάντως, παράξενα ακούγεται η δήλωση του Γ.Παπαντωνίου, ο οποίος απαντώντας σε σχετική ερώτηση, που αφορούσε το μέλλον του ενιαίου αμυντικού δόγματος Ελλάδας - Κύπρου, είπε: «Υπάρχει Ενιαίος Αμυντικός Χώρος και θα υπάρχει όσο δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό. Εάν βρεθεί λύση στο Κυπριακό, η οποία θα απαλλάξει την Κύπρο από απειλές, ασφαλώς το θέμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, θα τεθεί κάτω από ένα τελείως διαφορετικό πρίσμα».

Να σημειώσουμε ότι η στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου είναι πολύπλευρη και σε βάθος. Στα πλαίσια του ενιαίου αμυντικού δόγματος, οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, Πολεμική Αεροπορία και Πολεμικό Ναυτικό, βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ανατολική Μεσόγειο, εκατοντάδες μίλια ανατολικά από τα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων. Από την άλλη, είναι η ελληνική στρατιωτική παρουσία στο έδαφος της Κύπρου, είτε ως ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου) είτε ως συνεργασία, στα πλαίσια της βοήθειας που παρέχεται στην Εθνική Φρουρά της Κύπρου.

Ενα άλλο θέμα είναι ο εξοπλισμός της Εθνικής Φρουράς. Τόσο τα όπλα και τα οπλικά συστήματα που διαθέτει (αντιαεροπορικά συστήματα, προηγμένα άρματα μάχης κυρίως ρωσικής προέλευσης, μονάδες πυροβολικού κλπ.), όσο και εκείνα που έχει παραγγείλει ακόμα και σε ελληνικές βιομηχανίες. Το σύνολο του εξοπλισμού της Εθνικής Φρουράς αντιστοιχεί σε ένα από τα πακέτα των ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Υπάρχουν και οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν είτε είναι υπό κατασκευή στην Κύπρο στα πλαίσια του ενιαίου αμυντικού δόγματος, όπως η αεροπορική βάση της Πάφου. Οι εγκαταστάσεις αυτές συνδέονται επιχειρησιακά με αντίστοιχες εγκαταστάσεις και έργα στρατιωτικής υποδομής στην Ελλάδα, όπως στην Ανατολική Κρήτη που εγκαταστάθηκαν -αντί της Κύπρου- οι ρωσικής προέλευσης αντιαεροπορικοί πύραυλοι «S-300», αλλά και σε άλλα νησιά. Τυχόν αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου θα δρομολογούσε υποχρεωτικά αναδιάταξη και των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, περιορισμό της παρουσίας τους στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, με αντιστάθμισμα, ίσως, την ανάληψη πιο ενεργού ρόλου στα πλαίσια των ΝΑΤΟικών αποστολών.

«Το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών για την επανένωση της Κύπρου είναι μία ευχάριστη εξέλιξη», δήλωσε ο πρωθυπουργός του «Αττίλα» και απερχόμενος πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετσεβίτ. Βέβαια, παράλληλα με την παραπάνω δήλωσή του και στην προσπάθειά του να εμφανίσει και «αδικημένη» την τουρκική πλευρά, έκανε λόγο για «απαράδεκτες» εδαφικές ρυθμίσεις και «απαράδεκτη μείωση του αριθμού των τουρκικών δυνάμεων στο νησί».

Ο Μ. Ετσεβίτ δήλωσε ότι «για πρώτη φορά εξ ονόματος των Ηνωμένων Εθνών το ενδεχόμενο ισότιμης παρουσίας για τις δύο πλευρές διασφαλίζεται». Ο Τούρκος πρωθυπουργός όμως συμπλήρωσε ότι το τμήμα του σχεδίου που προβλέπει η τουρκοκυπριακή πλευρά να παραδώσει ένα μεγάλο τμήμα εδαφών στη Νότια Κύπρο, «είναι κάτι που δεν μπορούσε να αποδεχτεί η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Σχολιάζοντας την προβλεπόμενη από το σχέδιο μείωση στο ένα τρίτο του αριθμού των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί, τόνισε ότι πρόκειται «για μία κατάσταση που δεν μπορούμε να ανεχθούμε». Ο Μ. Ετσεβίτ, στις ίδιες δηλώσεις, για πολλοστή φορά δήλωσε ότι «υπάρχουν δύο χωριστά κράτη στην Κύπρο»...

Ο πρόεδρος του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης Ταγίπ Ερντογάν από τη Ρώμη όπου βρέθηκε χτες, δήλωσε: «Πρέπει να βρεθεί μια λύση με βάση τη φόρμουλα των δυο ισότιμων, κυρίαρχων και χωριστών κρατών. Επίλυση του Κυπριακού, σημαίνει επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ και εξομάλυνση πολλών εκ των προβλημάτων μεταξύ Αγκυρας και Αθήνας». Με τη σειρά του ο αντιπρόεδρος του ίδιου κόμματος και αρμόδιος για την εξωτερική πολιτική, Γιασάρ Γιακίς, είπε ότι «αν οι εδαφικές ρυθμίσεις που προτείνει ο ΓΓ του ΟΗΕ γίνουν δεκτές από τους Τουρκοκυπρίους, το κόμμα του δε θα έχει αντιρρήσεις, αλλά με τον όρο να μη χάσουμε τα στρατηγικά σημεία».

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι πρόεδροι όλων των τουρκοκυπριακών κομμάτων του ψευδοκράτους, με δηλώσεις τους, εμφανίστηκαν αισιόδοξοι για την επίτευξη λύσης του Κυπριακού και ανέφεραν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ότι ουσιαστικά το σχέδιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ ετοιμάστηκε για να ικανοποιήσει και τις δυο πλευρές. Την ίδια ώρα πάντως, ο σύμβουλος του Ραούφ Ντενκτάς Μουμτάλ Σοϊζάλ δήλωνε ότι «το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό απέχει από τις τουρκικές θέσεις», τονίζοντας συγχρόνως ότι στην Κύπρο θα πρέπει να αναγνωριστεί η ύπαρξη δύο κρατών.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους Ντερβίς Ερόγλου, σε δηλώσεις του ανέφερε: «Ζητήσαμε να μας δώσει περισσότερο χρόνο ο Γενικός Γραμματέας. Στο κάτω κάτω, είναι ένα θέμα που αφορά το μέλλον του κράτους μας και του λαού μας. Πρέπει να εκτιμήσουμε το σχέδιο λεπτομερώς για να καθορίσουμε τη θέση μας».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρενέβησαν σε επίπεδο υπουργού Εξωτερικών υπέρ της υιοθέτησης του σχεδίου συνολικής λύσης του Κυπριακού, μετά τη συνάντηση που είχαν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ο Κόλιν Πάουελ με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν.

Ο αρχηγός της αμερικανικής διπλωματίας δήλωσε ότι ενημερώθηκε σε βάθος για την πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα, σημειώνοντας, πάντως, ότι δεν είχε ακόμη την ευκαιρία να μελετήσει τον ογκώδη φάκελο της πρότασης των Ηνωμένων Εθνών. Ο Κ. Πάουελ δήλωσε ενθαρρημένος από τις πρώτες αντιδράσεις των ενδιαφερομένων μερών, από τα οποία ζήτησε «να μελετήσουν το σχέδιο προσεκτικά» και να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που προσφέρει η πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Κ. Ανάν, την οποία χαρακτήρισε «σημαντική», συγχαίροντας τον Γενικό Γραμματέα για την απόφασή του να προχωρήσει στην κατάθεση ενός τόσο λεπτομερούς σχεδίου λύσης.

Από την πλευρά του, ο ΓΓ του ΟΗΕ ευχαρίστησε τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών για το ενδιαφέρον του και το ρόλο που διαδραματίζουν οι ΗΠΑ, επισήμανε τη σημασία της κατάθεσης του σχεδίου του και πρόσθεσε ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με τους δύο ηγέτες, από τους οποίους ζήτησε να μη βιαστούν να αντιδράσουν, αλλά να εκμεταλλευτούν τις επόμενες ημέρες για να μελετήσουν σε βάθος τις προτάσεις του και να του απαντήσουν έως την ερχόμενη Δευτέρα.