ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). -

Η βολιδοσκόπηση Ελλάδας και Τουρκίας από τις ΗΠΑ για "κοινή" δήλωση, με την οποία θα δεσμεύονταν οι δύο πλευρές για ολοκλήρωση των "Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης" (ΜΟΕ) στο Αιγαίο σύμφωνα με τις προτάσεις του ΓΓ του ΝΑΤΟ Χ. Σολάνα, δεν απέδωσε, χτες στο Λουξεμβούργο αλλά, όπως δήλωσε ο Θ. Πάγκαλος "είμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία".Τα ΜΟΕ στο Αιγαίο, μια "βελτιωμένη" έκδοση των συμφωνιών του 1988 ("πρωτόκολλα Παπούλια - Γιλμάζ") ώστε να προσαρμόζονται στη "νέα" στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ, φαίνεται ότι έχουν ήδη συμφωνηθεί σ' επίπεδο "τεχνοκρατικών" ΝΑΤΟικών συζητήσεων στις Βρυξέλλες, και η πολιτική συμφωνία βρίσκεται "στην τελική ευθεία". Αλλά δυσχεραίνει η προσπάθεια της Αγκυρας να "μεγιστοποιήσει" τα οφέλη της "βελτίωσης", εισάγοντας θέματα συγκυριαρχίας στο Αιγαίο. Τα ΜΟΕ στο Αιγαίο αποτέλεσαν και το κύριο θέμα συζήτησης της Αμερικανίδας ΥΠΕΞ Μ. Ολμπράιτ, στις διαδοχικές συναντήσεις που είχε σε ξενοδοχείο του Λουξεμβούργου με τον Ελληνα ΥΠΕΞ Θ. Πάγκαλο και τον Τούρκο ομόλογό του Ισμ. Τζεμ, στο περιθώριο της διήμερης Συνόδου Υπουργών Εξωτερικών (NAC) του ΝΑΤΟ. Ο Θ. Πάγκαλος με δηλώσεις του επιβεβαίωσε το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον "για συνέχιση" των συζητήσεων, που γίνονται υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα και επέρριψε ευθύνες στην τουρκική πλευρά για τη μη επίτευξη της συμφωνίας. Σύμφωνα με τον Θ. Πάγκαλο "και σήμερα θα μπορούσαμε να υπογράψουμε, αν η Τουρκία δεν προσπαθούσε να επεκτείνει τη συμφωνία για τα ΜΟΕ και σε άλλα θέματα.Ως γνωστόν οι προτάσεις Σολάνα διατυπώθηκαν τον Οκτώβρη 1997 και αφορούν δύο τομείς: την αποφυγή των προκλήσεων στο Αιγαίο μ' ένα "μεμοράντουμ" και "κατευθυντήριες γραμμές" στα πλαίσια των συμφωνιών του 1988 ("πρωτόκαλλα Γιλμάζ - Παπούλια") και τη "βελτίωση" της εφαρμογής τους με την "προσαρμογή" Ελλάδας και Τουρκίας στο "Σύστημα εναέριας διοίκησης και ελέγχου" (ACCS) της "νέας" στρατιωτικής δομής του ΝΑΤΟ. Γίνεται φανερό ότι ακριβώς η "βελτίωση" αποτελεί και το πεδίο διάστασης ανάμεσα στις δύο πλευρές, αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για απαιτήσεις κάθε είδους. Εξάλλου, η συμφωνία για το ACCS και τη "νέα" δομή του ΝΑΤΟ τελούν υπό συζήτηση όσον αφορά τα "ειδικά" ζητήματα και την υλοποίηση της ομόφωνης απόφασης του Δεκέμβρη του 1997. Οσον αφορά τη συμφωνία της Μαδρίτης, στην οποία αναφέρθηκε η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ, ο Θ. Πάγκαλος διαμαρτυρήθηκε για την ακύρωσή της ρίχνοντας όλες τις ευθύνες στην Αγκυρα και δήλωσε ότι "δεν έχουν νόημα ανάλογες δηλώσεις παρά μόνο αν υπάρξει αλλαγή κλίματος" και αυτό γιατί "οξύνεται η συνολική δυσπιστία". Ο Ελληνας ΥΠΕΞ ενημέρωσε την Μ. Ολμπράιτ και για τις θέσεις της Αθήνας σχετικά με τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης / Τουρκίας. Εντύπωση προκάλεσε η δήλωση του ίδιου του Θ. Πάγκαλου, σύμφωνα με την οποία, μετά την ενημέρωση για τα ελληνοτουρκικά, η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ ουσιαστικά του "τράβηξε το αυτί", επισημαίνοντας ότι "θα πρέπει να αποφεύγονται οι εντάσεις και οι περιττές επιθετικές δηλώσεις που φορτίζουν το κλίμα". Ενα δεύτερο σημείο που έκανε εντύπωση από τις χτεσινές δηλώσεις Πάγκαλου είναι και ο ισχυρισμός του ότι τώρα, μετά από μήνες, η αμερικανική πλευρά βρίσκει "εξαιρετικά ενδιαφέρουσα" την εκκρεμούσα ελληνική πρόταση για απαγόρευση πτήσεων στρατιωτικών αεροπλάνων πάνω από την Κύπρο.Το θέμα της εγκατάστασης των ρωσικών πυραύλων S-300 στην Κύπρο συζητήθηκε χτες το πρωί και στη διμερή συνάντηση του Θ. Πάγκαλου με τον Ρώσο ΥΠΕΞ Ευγ. Πριμακόφ στην οποία επιβεβαιώθηκε η διαθεσιμότητα της Μόσχας να εφαρμόσει τη σύμβαση με τη Λευκωσία, αλλά και να "μην επιμείνει" στην εφαρμογή της σε περίπτωση εξεύρεσης φόρμουλας αποστρατιωτικοποίησης της Νήσου. Η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ συναντήθηκε χτες και με τον Τούρκο ομόλογό της Ισμαϊλ Τζεμ, ο οποίος χαρακτήρισε τη συνάντηση "φιλική" και "συνήθη". Ο Τούρκος ΥΠΕΞ εξήρε τη συμφωνία για τα ΜΟΕ στο Αιγαίο, ευχήθηκε ένα "πρώτο, θετικό, ελληνικό βήμα" και αναφέρθηκε στη συμφωνία της Μαδρίτης χαρακτηρίζοντάς την ένα πολύ σημαντικό κείμενο το οποίο εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ.-

Ο Μεσούτ Γιλμάζ υποστήριξε χτες ότι η λύση του Κυπριακού περνά από την αποδοχή δύο χωριστών κυριαρχιών, προσθέτοντας ότι αυτό δε σημαίνει αναγνώριση του ψευδοκράτους από τη διεθνή κοινότητα.

Σε συνέντευξη σε τουρκικό τηλεοπτικό σταθμό, ο Τούρκος πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι η αποδοχή της παρούσας κατάστασης στην Κύπρο αποτελεί το πρώτο βήμα για την ομοσπονδιακή λύση.

Απείλησε ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να υποκύψει σε τετελεσμένα - κατά την έκφρασή του - και θα αντιδράσει καταλλήλως, όπως είπε, στις πιέσεις. Πρόσθεσε ότι αυτό είναι σε γνώση των Αμερικανών και ότι θα το αντιληφθεί και η Ευρώπη.

Για τους πυραύλους S-300, ο Τούρκος πρωθυπουργός είπε ότι είναι θέμα που αφορά το δυτικό κόσμο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ για την Τουρκία, όπως είπε, δεν έχει σημασία.

Ο Γιλμάζ επανέλαβε ότι η Αγκυρα θα πάρει και με το παραπάνω τα ενδεικνυόμενα μέτρα για προστασία της Τουρκίας και του ψευδοκράτους.

Αναμενόμενες είναι οι πιέσεις που ασκούνται για ματαίωση της εγκατάστασης του οπλικού συστήματος S-300, δήλωσε ο πρέσβης της Ρωσίας στην Κύπρο, Γκεόργκι Μουράτοφ, που επισκέφτηκε την Πάφο, μετά από πρόσκληση της Λέσχης "Λάιονς".

Ο Ρώσος πρέσβης απέφυγε να προβεί σε άλλες δηλώσεις επί του θέματος και αρκέστηκε να πει μόνο ότι υπάρχει από τη Ρωσία εμπάργκο για συζητήσεις επί του θέματος αυτού μέχρι το τέλος φθινοπώρου.

"Τότε - είπε ο Γκ. Μουράτοφ - θα μιλήσουμε και πάλι, όταν οι πύραυλοι θα έρθουν εδώ και θα υπάρχει πράγματι καινούρια κατάσταση στη στρατηγική θέση της Κύπρου". Επανέλαβε, ακόμα μια φορά, ότι το συμβόλαιο θα τηρηθεί.

Η καλύτερη πρόληψη για τη μη επέκταση του προβλήματος των ναρκωτικών σήμερα στους νέους είναι η αναγνώριση των πραγματικών αιτιών, που τους οδηγούν εκεί και η αντιμετώπισή τους! Αυτό επισήμανε χτες ο βουλευτής του ΚΚΕ Απόστολος Τασούλας,παρεμβαίνοντας στη συζήτηση της Επερώτησης που κατέθεσε η Νέα Δημοκρατία για το θέμα.

Οπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο βουλευτής του ΚΚΕ, αναφερόμενος στην επανένταξη των τοξικομανών που ξεφεύγουν, "μέσα σε μια κοινωνία που κρατάει το 30%, το 40% της νεολαίας μακριά από τη ζωή και το περιθώριο, πώς είναι δυνατόν να επανεντάξεις ανθρώπους, που η ίδια η κοινωνία, με το δικό της τρόπο, τους έφερε σ' αυτήν τη δύσκολη θέση, τους στιγμάτισε και παρά την προσπάθειά τους δε θέλει να τους αποδεχτεί;".

Πρόσθεσε δε, αναφορικά με τις αιτίες που γεννούν το φαινόμενο των ναρκωτικών, πως "η έξαρση της τοξικομανίας, αυτόματη ή καθοδηγούμενη, οφείλεται στην κρίση που διέρχεται η κοινωνία. Αλλά η κρίση αυτή δεν είναι αόριστη. Είναι κρίση ενός συγκεκριμένου κοινωνικού συστήματος". Παίρνοντας ως παράδειγμα ένα συγκεκριμένο χώρο, αυτόν των μαθητών, ο Απόστολος Τασούλας αναρωτήθηκε: "Βρίσκεται ή δε βρίσκεται σε κρίση ο χώρος της παιδείας, είτε αυτό είναι το λύκειο είτε αυτό είναι το πανεπιστήμιο;". Εκ μέρους της κυβέρνησης, ο υπουργός Υγείας Κώστας Γείτονας επανέλαβε για μια ακόμα φορά τις προθέσεις της κυβέρνησης για τη δημιουργία 5 σταθμών απεξάρτησης στη Θεσσαλονίκη και 25 στην περιοχή της Αθήνας υπό την εποπτεία του ΟΚΑΝΑ. Από την πλευρά τους, οι βουλευτές της ΝΔ άσκησαν κριτική στη δυνατότητα του ΟΚΑΝΑ να παίξει το συντονιστικό ρόλο του σωστά, μακριά από γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Η ελληνοτουρκική συζήτηση για την εγκατάσταση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο αρχίζει να γίνεται πιεστική, καθώς η Ουάσιγκτον και ο γγ του ΝΑΤΟ Χ. Σολάνα επιθυμούν και επιδιώκουν χειροπιαστά "αποτελέσματα". Χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της επιθυμίας αποτέλεσε η προσπάθεια του γγ της Συμμαχίας Χ. Σολάνα, η οποία δεν τελεσφόρησε να προχωρήσει σε μια δήλωση με το κλείσιμο των εργασιών της Συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με πληροφορίες, που δημοσίευσε χτες ο "Ρ", ο γγ του ΝΑΤΟ είχε παραδώσει από τις 25 του μήνα σε Αθήνα και Αγκυρα το σχέδιο της δήλωσης που θα επιθυμούσε να ανακοινώσει ο ίδιος, αν συμφωνούσαν οι δύο χώρες.

Η προσπάθεια του Χ. Σολάνα δεν είχε ευτυχή κατάληξη, καθώς οι δύο χώρες δε θέλησαν να εμφανίσουν ένα κείμενο που να δημιουργεί προσδοκίες για ταχεία πρόοδο, γεγονός που θα δημιουργούσε πρόσθετα πολιτικά προβλήματα στο εσωτερικό της κάθε χώρας. Μάλιστα, αρμόδιοι με το θέμα Ελληνες διπλωμάτες επιχείρησαν, ατυχώς, να διαψεύσουν την πληροφορία του "Ρ".

Η αλήθεια είναι πως το σχέδιο δήλωσης έφτασε στην Αθήνα στις 26 του μήνα. Μάλιστα σε έγγραφο από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ με Αριθμό Πρωτοκόλλου 1113.4/30/ΑΣ4357 περιγράφεται με ακρίβεια πως ο γγ του ΝΑΤΟ εξέφρασε την επιθυμία του για την προώθηση της δήλωσης. Στο έγγραφο αυτό, σε κάποιο σημείο του αναφέρεται επί λέξει: "Παρά ταύτα ο γεν. γραμματεύς μου είπε ότι σκέπτεται να προτείνει στα δύο μέρη κάποιο σχέδιο δηλώσεώς του, ώστε να έχει τις αντιδράσεις τους. Τούτο και έπραξε στο τέλος του σημερινού (26.5) προγεύματος εργασίας των Μονίμων Αντιπροσώπων, το δε σχετικό κείμενο σας αποστέλλω με χωριστή Τ/Ο (τηλεομοιοτυπία)".

Ο χτεσινός "Ρ" δημοσίευσε τα κυριότερα σημεία του σχεδίου δήλωσης του Χ. Σολάνα, το οποίο αποτελείται από τρεις αριθμημένες παραγράφους που καταλαμβάνουν μιάμιση σελίδα. Επιγραμματικά, στο κείμενο αυτό περιλαμβάνεται πρώτον η επιβεβαίωση των συμφωνιών του 1988, δεύτερον καταγράφεται η επιθυμία των δύο χωρών να συνεχίσουν τη συζήτηση με τον γγ για τη συμπλήρωση των συμφωνηθέντων του '88, σχετικά με τις στρατιωτικές τους δραστηριότητες και τρίτον, στην προτεινόμενη δήλωση, χαρακτηρίζεται η εν λόγω ανακοίνωση ως έκφραση της επιθυμίας των δυο χωρών να εφαρμόσουν με καλή πίστη τα ΜΟΕ που έχουν συμφωνήσει ή όσων θα συμφωνηθούν στο μέλλον και αναφέρεται πως η δήλωση αυτή καθ' αυτή αποτελεί ένα σημαντικό αποτέλεσμα των εν εξελίξει συζητήσεων. Αυτό το τρίτο σημείο, φωτοτυπία του οποίου δημοσιεύει σήμερα ο "Ρ", προκάλεσε την "αδυναμία" ανακοίνωσης του κειμένου.

Δ. Μ.

Το σχέδιο δήλωσης, που ...δεν υπάρχει