Ο Λευκός Οίκος έσπευσε πρώτος και καλύτερος να εκφράσει την ικανοποίησή του για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης να χορηγήσει στην Τουρκία το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας, κατά τη Διάσκεψη Κορυφής του Ελσίνκι. «Είναι μια ευπρόσδεκτη απόφαση», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, ο Μάικλ Χάμερ. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι ο Πρόεδρος Κλίντον είχε ευχηθεί «ξεκάθαρα και μεγαλόφωνα» να αποδεχτούν οι Ευρωπαίοι την υποψηφιότητα της Αγκυρας, κατά την επίσκεψή του τον περασμένο μήνα στην Τουρκία, με την ευκαιρία της Διάσκεψης Κορυφής του ΟΑΣΕ στην Κωνσταντινούπολη.

Ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπ. Κλίντον είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Τούρκο πρωθυπουργό Μπ. Ετσεβίτ και μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορία που μετέδωσε το τουρκικό κανάλι NTV, του συνέστησε να αποδεχτεί η Αγκυρα την πρόσκληση και να μεταβεί ο Ετσεβίτ στο Ελσίνκι. Το κανάλι ανέφερε ότι η τηλεφωνική συνομιλία Κλίντον - Ετσεβίτ έγινε λίγο μετά τη συνομιλία που είχε ο Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ στις 16.00-16.30 με τον Τούρκο πρωθυπουργό. Ο Κλίντον συνέστησε στον Ετσεβίτ να αποδεχτεί την πρόταση και παρατήρησε, σύμφωνα με το NTV, ότι «μπορεί να υπάρξουν περιθώρια βελτίωσης του προσχεδίου του τελικού ανακοινωθέντος». Το τουρκικό τηλεοπτικό κανάλι ανέφερε επίσης ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος έστειλε επιστολές στον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη και τον Τούρκο ομόλογό του Μπουλέντ Ετσεβίτ, στην οποία εξήρε τις προσπάθειες για διάλογο των δύο πλευρών, τονίζοντας ότι οι προσπάθειες αυτές μπορούν να συνεχιστούν και στο πλαίσιο της ΕΕ. Σύμφωνα με το NTV, οι επιστολές έφθασαν στην Αθήνα και την Αγκυρα, χτες το πρωί.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δέχτηκε με ικανοποίηση την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης να χορηγήσει στην Τουρκία το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας. «Αν και δεν είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πιστεύουμε ότι η διεύρυνση είναι εσωτερική υπόθεση της ΕΕ, όπως, πάντως, έχει επανειλημμένα δηλώσει ο Πρόεδρος Κλίντον, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά την ευρωπαϊκή υποψηφιότητα της Τουρκίας. Ετσι, είμαστε ικανοποιημένοι που η ΕΕ αποφάσισε ότι η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα, που προορίζεται να ενταχθεί στην Ενωση με βάση τα ίδια κριτήρια που χρησιμοποιούνται για όλες τις υποψήφιες χώρες. Γι' αυτό τα νέα που ακούσαμε από το Ελσίνκι είναι καλά» τόνισε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζ. Φόλεϊ. Δεν παρέλειψε μάλιστα να αναφερθεί με κολακευτικά λόγια για τη στάση της κυβέρνησης Σημίτη, λέγοντας ότι «η Ελλάδα ως μέλος της ΕΕ έπαιξε σημαντικό ρόλο στις σημερινές διαβουλεύσεις». Φρόντισε μάλιστα να προλάβει αρνητική στάση της Τουρκίας και επικαλούμενος... πληροφορίες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, είπε ότι «η Τουρκία δεν έχει απορρίψει την προσφορά της ΕΕ, απλά αναζητά διευκρινίσεις και γι' αυτό το λόγο ο κ. Σολάνα και άλλοι αξιωματούχοι της ΕΕ μεταβαίνουν στην Αγκυρα».

Από κοντά ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ, ο οποίος τηλεφώνησε χτες από το Ελσίνκι στον Τούρκο ομόλογό του Σ. Ντεμιρέλ για να του πει ότι «όλη η Ευρώπη είναι ικανοποιημένη για το ιστορικό βήμα που έκανε η Τουρκία στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ενωση», δήλωσε η εκπρόσωπος της γαλλικής προεδρίας Κατρίν Κολονά.

«Προσεκτικά» αντιμετώπισε η τουρκική πλευρά τα κοινοτικά κείμενα που καθορίζουν τους «όρους» της υποψηφιότητάς της στην ΕΕ. Στην Αγκυρα δεν υπήρξαν πανηγυρικοί τόνοι, μάλιστα, έγινε και μια προσπάθεια ώστε να καταγραφεί ο «σκεπτικισμός» της τουρκικής ηγεσίας για τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η χώρα έναντι της ΕΕ.

Η πρώτη, συγκρατημένη αντίδραση από την τουρκική πλευρά σημειώθηκε από τον Ρ. Ντενκτάς. Πριν από τη συνάντηση που είχε χτες με τον αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα ντε Σότο, ο Ρ. Ντενκτάς, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, είπε ότι «δεν έχει δει το επίσημο κείμενο του Ελσίνκι» και πρόσθεσε: «Φαίνεται ότι η πόρτα άνοιξε για την Τουρκία. Μιλάνε για την Κύπρο που νομίζω ότι εννοούν την Ελληνοκυπριακή Δημοκρατία του Νότου. Δεν αναφέρουν τίποτα εναντίον του κράτους μας στο Βορρά. Επομένως θα μελετήσουμε το θέμα όταν δούμε το επίσημο κείμενο».

Ο Τούρκος Πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ χαιρέτισε ως θετικό γεγονός την αποδοχή της υποψηφιότητας της Τουρκίας στην ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι. «Η αποδοχή της υποψηφιότητας της Τουρκίας είναι ένα θετικό γεγονός», δήλωσε ο Σ. Ντεμιρέλ στους δημοσιογράφους και συνέχισε λέγοντας ότι επιφυλάσσεται να εκτιμήσει περαιτέρω τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής στο Ελσίνκι πριν πρώτα ενημερωθεί επισήμως.

Στο μεταξύ, διπλωματικές πηγές ανέφεραν στο τουρκικό πρακτορείο «Ανατολή» ότι η Αγκυρα έχει ορισμένα προβλήματα με την απόφαση της Συνόδου Κορυφής στο Ελσίνκι. «Υπάρχουν προβλήματα και προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε», ανακοίνωσαν ανώνυμες πηγές στο πρακτορείο «Ανατολή».

Τα προβλήματα που επικαλείται η Αγκυρα, ανέλαβε να τα αντιμετωπίσει η ευρωπαϊκή αποστολή, με επικεφαλής τον Χαβιέ Σολάνα, που μετέβη στην Τουρκία για να «εξηγήσει» τους όρους του καθεστώτος της υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας που προσφέρθηκε στην Αγκυρα και «όχι για να διαπραγματευτεί», όπως δήλωσε από το Ελσίνκι η Φινλανδή υπουργός Εξωτερικών Τάρια Χάλονεν.

«Η ευρωπαϊκή προσφορά είναι θετική για την Τουρκία και αυτό θα εξηγήσει η αποστολή, αλλά δεν τίθεται θέμα παζαρέματος για το περιεχόμενο του κειμένου που υιοθετήθηκε στη Σύνοδο του Ελσίνκι», υπογράμμισε, μιλώντας στους δημοσιογράφους η Τ. Χάλονεν.

Ο Φινλανδός πρωθυπουργός Πάαβο Λίπονεν επισήμανε από την πλευρά του πως είναι αναγκαίες οι εξηγήσεις «εξαιτίας της πολύπλοκης φύσης του προβλήματος και γιατί είναι σημαντικό να αποφευχθούν οι παρεξηγήσεις».

Η Τουρκία μέχρι αργά χτες το βράδυ είχε επιφυλαχτεί να απαντήσει για την πρόταση της ΕΕ.

Π.Κ.

Να συμβιβάσει από τη μια την πειθαρχία στις εντολές των ισχυρών εταίρων και από την άλλη την εξυπηρέτηση των εκλογικών στόχων, επιχείρησε η ηγεσία της ΝΔ, με αφορμή τις αποφάσεις στο Ελσίνκι, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να αποτύχει και στα δύο! Η ηγεσία της ΝΔ, κινούμενη ουσιαστικά στην ίδια πολιτική, με αυτή της κυβέρνησης, υποχρεώθηκε να αποδεχτεί την «ελληνική επιτυχία», αλλά επιχείρησε να την αμφισβητήσει «στα σημεία». Στη δήλωση του εκπροσώπου του κόμματος, η οποία αποτυπώνει ξεκάθαρα την αμηχανία που επικρατεί στη Ρηγίλλης, αποφεύγεται μια συνολική εκτίμηση για τα αποτελέσματα της συνόδου και επιχειρείται μια κριτική «σημείο προς σημείο». Ετσι, όσον αφορά το Κυπριακό χαρακτηρίζεται θετική η εξέλιξη που σημειώθηκε. Σε ό,τι αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις επικρίνει την κυβέρνηση, γιατί έχασε μια ευκαιρία να πειστεί η Τουρκία να εγκαταλείψει τις εδαφικές διεκδικήσεις της σε βάρος της χώρας μας και αντί γι' αυτό «νομιμοποιούμε και αναγνωρίζουμε τις εδαφικές διεκδικήσεις της Τουρκίας, αφού της ζητούμε να τις παραπέμψει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, χωρίς επιφυλάξεις, ιδιαίτερα για θέματα ασφάλειας». Αυτό, κατά τον εκπρόσωπο της ΝΔ, σημαίνει ότι η οχύρωση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και η διεκδίκηση των 151 νησιών και βραχονησίδων παραπέμπεται στην κρίση των 15 δικαστών της Χάγης. Τέλος, επικρίνει την κυβέρνηση για την τακτική της να αποδεχτεί πρώτα την τουρκική υποψηφιότητα και μετά να ζητήσει ανταλλάγματα.

Σύμφωνα με πληροφορίες ο Κ. Καραμανλής απέρριψε εισηγήσεις στενών συνεργατών του να εκδώσει μια σκληρή ανακοίνωση, προφανώς αναλογιζόμενος τον αντίκτυπο τόσο στους «εταίρους», όσο και στη διαμορφωμένη από την κυβέρνηση «κοινή γνώμη». Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ίδιος εκτιμά -και μάλλον θα το πει δημόσια- ότι η Ελλάδα δεν πήρε χειροπιαστά ανταλλάγματα. Γενικότερα, πάντως, η ηγεσία της ΝΔ, άλλη μια φορά, βρίσκεται σε δεινή θέση και μάλιστα λίγο πριν τις εκλογές.

Πιο σαφής ο Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος αν και απουσιάζει στο εξωτερικό, φρόντισε μέσω συνεργατών του να διαμηνύσει ότι θεωρεί θετική την απόφαση της Συνόδου Κορυφής, γιατί εκπληρώθηκε η μοναδική ουσιαστικά προϋπόθεση που ο ίδιος έβαζε, δηλαδή την αποσύνδεση της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ από την επίλυση του Κυπριακού.

Να συγχαρεί την κυβέρνηση γιατί «πήρε τη σωστή απόφαση» έσπευσε ο Στ. Μάνος πριν ακόμα ο Κ. Σημίτης μιλήσει στο Ελσίνκι. Χαρακτηρίζει την απόφαση του Ελσίνκι ως «ένα μεγάλο βήμα που εγκαινιάζει μια νέα εποχή και δημιουργεί θετικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της ειρήνης και της συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή», ενώ σπεύδει να προφυλάξει τον Κ. Σημίτη από την αντιπολίτευση που θα επιχειρήσει «να ψαρέψει ψήφους στα θολά νερά του "αριστεροδεξιού νεοεθνικισμού"»(!). Κεντρικό ζήτημα, τονίζει, είναι ότι η κυβέρνηση πήρε μια σωστή απόφαση και οφείλουμε να τη συγχαρούμε για αυτό.

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δε βιάζεται να προβεί σε δηλώσεις και λεπτομερή σχολιασμό για τα όσα διαδραματίζονται αυτή τη στιγμή στο Ελσίνκι στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος Τάσος Μητσόπουλος. Το κόμμα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο, θα τοποθετηθεί διεξοδικά και επί της ουσίας, μόλις έχει στη διάθεσή του το ακριβές προσχέδιο της συμφωνίας και μόλις πληροφορηθεί το τελικό κείμενο που θα εγκριθεί και θα περιληφθεί στα πορίσματα και στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Πρόωρο θεωρεί το ΑΚΕΛ το γεγονός να χαρακτηρίζονται επιτυχή για την Ελλάδα τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής στο Ελσίνκι, δεδομένου ότι η Τουρκία δεν έδωσε ακόμη θετική απάντηση. Αυτό δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του κόμματος, Δημήτρης Χριστόφιας, όταν κλήθηκε να σχολιάσει την απόφαση της Συνόδου Κορυφής για παραχώρηση στην Τουρκία καθεστώτος υποψήφιας χώρας.

Ο Δ. Χριστόφιας τόνισε ότι δεν υπάρχουν ακόμη τελικά αποτελέσματα αλλά ένα κείμενο στο οποίο έχει συναινέσει η Ελλάδα. Εξέφρασε επίσης φόβους για την εξέλιξη της υπόθεσης στην περίπτωση που η Τουρκία κερδίσει περισσότερα από αυτά που καταγράφονται στο κείμενο στο οποίο έχει συμφωνήσει η Ελλάδα. Θα ήταν αδόκιμο, δήλωσε, από δικής μου πλευράς να κρίνω τελειωτικά ένα κείμενο το οποίο ακόμη δεν έχει εγκριθεί.

Τέλος, θετική εξέλιξη χαρακτηρίζουν οι Ενωμένοι Δημοκράτες την απόφαση στο Ελσίνκι.

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στη μονάδα της ΔΕΗ Μεγαλόπολης απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με τη Σύνοδο του Ελσίνκι δήλωσε: «Υπάρχει ένας πολύ στενός δεσμός ανάμεσα στα ζητήματα που συζητιούνται στη Σύνοδο του Ελσίνκι και στη στάση της κυβέρνησης στο πρόβλημα της αντιδραστικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Οσο περισσότερο η ελληνική κυβέρνηση συμμορφώνεται με τη νέα τάξη της βαρβαρότητας, τόσο περισσότερο θα γίνεται αυταρχική και αντιλαϊκή στο εσωτερικό της χώρας. Γι' αυτό λέω ότι υπάρχει ένας δεσμός ανάμεσα στο Ελσίνκι και την Παιδεία.

Στο Ελσίνκι, παρά τους ελιγμούς, είναι βέβαιο ότι θα εκχωρηθούν νέα κυριαρχικά δικαιώματα και κυρίως θα ανοιχτεί ο δρόμος προβλημάτων διαρκείας στο Αιγαίο και σε τελευταία ανάλυση ο μεγάλος ηττημένος θα είναι το Κυπριακό. Κάτι που δεν πρέπει να το επιτρέψουμε σαν λαός και πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα έστω και αν αυτή τη στιγμή πολλά έχουν προαποφασιστεί για το Κυπριακό».

Θετικές χαρακτήρισε τις εξελίξεις που προέκυψαν από τη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι, ο πρόεδρος τουΣυνασπισμούΝίκος Κωνσταντόπουλος. Σε σχετική δήλωσή του, ο πρόεδρος του ΣΥΝ μάλιστα περηφανεύεται ότι το κόμμα του είχε έγκαιρα συστήσει στην κυβέρνηση για στις διαπραγματεύσεις του Ελσίνκι να προσπαθήσει να αποφύγει το «βέτο»...

Ταυτόχρονα στην προσπάθεια του, ο Ν. Κωνσταντόπουλος, να διαφοροποιηθεί από τις κυβερνητικές επιλογές υποστηρίζει ότι δε χρειάζονται από την κυβέρνηση υπερβολικοί τόνοι και θριαμβολογίες γιατί τα προβλήματα στην Κύπρο και το Αιγαίο παραμένουν ανοιχτά. Αλλωστε, αναφέρει σε άλλο σημείο της δήλωσής του, οι αποφάσεις περιέχουν ασάφειες και αμφισημίες με σημαντικότερη την αναφορά στις συνοριακές διαφορές. Τέλος, ο πρόεδρος του ΣΥΝ, θυμήθηκε να κάνει αναφορά για να «χρυσώσει» το χάπι, την πρόταση του κόμματός του για την αμοιβαία και ισόρροπη μείωση των εξοπλισμών στις δύο χώρες.

Σε μια νέα ουσιαστική υποχώρηση, σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, προχώρησε σήμερα στο Ελσίνκι ο κ. Σημίτης και η κυβέρνησή του, δήλωσε ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ, Δ. Τσοβόλας, από το Βελιγράδι όπου βρίσκεται.

Ο Δ. Τσοβόλας τονίζει στη δήλωσή του ότι η κυβέρνηση απεμπόλησε και το τελευταίο ουσιαστικό όπλο που της είχε απομείνει έναντι στην τουρκική αδιαλλαξία και προκλητικότητα, δηλαδή το βέτο. Τα ανούσια ευχολόγια, συνεχίζει, του Συμβουλίου Κορυφής, αποτελούν πολιτική εξαπάτηση του ελληνικού και κυπριακού λαού. Μόνο μια κυβέρνηση υποτελών, συνεχίζει στο ίδιο μήκος κύματος ο Δ. Τσοβόλας, που τα δίνει όλα στις ΗΠΑ και τις άλλες μεγάλες δυνάμεις της Δύσης, χαρακτηρίζει τις τουρκικές διεκδικήσεις, ως ελληνοτουρκικές «διαφορές», που πρέπει να επιλυθούν με διάλογο. Το ΔΗΚΚΙ, καταγγέλλει, τον κ. Σημίτη και την κυβέρνηση του, για τη νέα εθνική υποχώρηση και καλεί το ελληνικό λαό να αντισταθεί σ' αυτόν το μεγάλο κατήφορο.