Ο Παναγιώτης Ελής δολοφονήθηκε από τα όργανα της χούντας στον Ιππόδρομο

Σε μήνυμα της για τη συμπλήρωση 34 χρόνων από την επιβολή της επτάχρονης φασιστικής δικτατορίας η Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη Θεσσαλονίκης τονίζει τα παρακάτω:

«Το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη 1967 ήταν η εξέλιξη του καθεστώτος της Αμερικανοκρατίας, της απροσχημάτιστης και ωμής ξένης ανάμειξης και επέμβασης, της ξενο-δουλείας που επιβλήθηκε στη χώρα μας με τον Εμφύλιο πόλεμο. Το πραξικόπημα σχεδιάστηκε από τα ντόπια και ξένα κέντρα της αντίδρασης, για να αντιμετωπιστεί το συνεχώς αυξανόμενο κίνημα του λαού μας για ειρήνη, εθνική ανεξαρτησία και κυριαρχία, για κοινωνική προκοπή. Μέσα στο κλίμα ανωμαλίας και ανελευθερίας, που είχε επιβληθεί, το Ελληνικό Κίνημα Ειρήνης θυσίασε δύο από τους καλύτερους αγωνιστές του, τον Νίκο Νικηφορίδη το 1951και τον Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963, που και οι δύο δολοφονήθηκαν στην πόλη μας. Με την επιβολή της φασιστικής δικτατορίας η Χούντα των συνταγματαρχών πολύ γρήγορα οδήγησε στη φυσική εξόντωση έναν άλλο διακεκριμένο αγωνιστή του λαϊκού κινήματος και του κινήματος Ειρήνης, τον βουλευτή της ΕΔΑ και στέλεχος του ΚΚΕ Γιώργη Τσαρουχά.

Σήμερα, 34 χρόνια μετά, η Αμερικανοκρατία και η ξένη επιβολή είναι γενικευμένο καθεστώς στην περιοχή μας. Η ανατροπή του σοσιαλιστικού κοινωνικού συστήματος ήταν μια αρνητικότατη εξέλιξη για τους λαούς των Βαλκανίων και όλου του κόσμου. Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν προκαλέσει την τελευταία δεκαετία τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και έτσι ο πόλεμος επέστρεψε στην Ευρώπη μετά από μισό αιώνα ειρηνικής συνύπαρξης. Για να επιβάλουν τα άνομα συμφέροντά τους οι ισχυροί της Νέας Τάξης Πραγμάτων οδήγησαν στο θάνατο εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες της γειτονικής μας χώρας, ενώ εκατομμύρια άλλοι ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους, το περιβάλλον της περιοχής έχει υποστεί ανεπανόρθωτες βλάβες και οι οικονομίες των χωρών των Βαλκανίων έχουν μετατραπεί σε εξαρτήματα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Οπως στη Γιουγκοσλαβία, έτσι και στο Ιράκ, τη Μέση Ανατολή και αλλού οι ιμπεριαλιστές με απίστευτη ωμότητα και αγριότητα επιβάλλουν την κυριαρχία τους. Το Κυπριακό, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που δημιούργησε η Χούντα, παραμένει άλυτο και μαζί με το Αιγαίο καλύπτονται σταδιακά από την ομπρέλα της ΑμερικανοΝΑΤΟικής κυριαρχίας.

Σε αυτές τις συνθήκες έναν μόνο δρόμο, μπορούν και πρέπει να ακολουθήσουν οι λαοί μας, το δρόμο της οργανωμένης αντίστασης στην ιμπεριαλιστική τρομοκρατία και επιβολή. Με την αντίσταση και την ανυπάκουη στάση μας τιμούμε τη μνήμη των ηρώων και μαρτύρων του αντιφασιστικού και αντιιμπεριαλιστικού αγώνα του λαού μας, αγωνιζόμαστε για το ειρηνικό και ελπιδοφόρο μέλλον των παιδιών μας», καταλήγει η ανακοίνωση της ΕΔΥΕΘ.

Την ίδια μέρα το πρωί, ανακοινώθηκε και το Βασιλικό Διάταγμα, με το οποίο αναστέλλονταν όλα τα άρθρα - 5, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 18, 20, 95 και 97 - του Συντάγματος, περί ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών, την απαγόρευση της δράσης συνδικάτων και πολιτικών κομμάτων κλπ. Οι πρώτες άμεσες ανακοινώσεις της χούντας προς το λαό ήταν για την απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων και πολιτών στους δρόμους της Αθήνας, ανάληψης χρημάτων από τις τράπεζες, για διακοπή των μαθημάτων στα σχολεία, για κλείσιμο του Χρηματιστηρίου κλπ. Ετσι, το πρωί της 21ης Απρίλη στην Αθήνα υπήρχε καθεστώς βίας και τρόμου, με τα τανκς, τα στρατιωτικά αυτοκίνητα και τις περιπολίες στρατιωτών στους δρόμους, να κάνουν επιβλητική την κυριαρχία του στρατού, ενώ στην επαρχία οι χωροφύλακες «ζώστηκαν τ' άρματα» και οπλισμένοι πλέον δημιούργησαν ανάλογο κλίμα μ' αυτό της πρωτεύουσας.

Το πραξικόπημα οργανώθηκε με βάση το ΝΑΤΟικό στρατιωτικό σχέδιο «Προμηθεύς», σχέδιο δράσης των ελληνικών στρατιωτικών και άλλων κατασταλτικών δυνάμεων, ενάντια στο λαϊκό κίνημα, σε περίπτωση που το ΝΑΤΟ και βεβαίως η Ελλάδα θα εμπλέκονταν σε πόλεμο με τις σοσιαλιστικές χώρες των βορείων συνόρων. Το συγκεκριμένο σχέδιο προσαρμόστηκε στις ανάγκες του πραξικοπήματος λίγο διάστημα πριν αυτό εκδηλωθεί, με την ανάλογη διάταξη και ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή της Αττικής.

Η επιβολή της δικτατορίας δικαιολογήθηκε από τη χούντα με τον «κομμουνιστικό κίνδυνο» που δήθεν απειλούσε την Ελλάδα. Βεβαίως, μετά τα «Ιουλιανά»,(1965), τις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις και την αδυναμία του αστικού πολιτικού κόσμου για σχεδόν δύο χρόνια να σχηματίσει σταθερή κυβέρνηση, είχαν προκηρυχτεί εκλογές για το Μάη του 1967. Βεβαίως τα ίδια τα λαϊκά προβλήματα συνέβαλαν στην ανάπτυξη των αγώνων εκείνης της εποχής που ήταν μαζικοί, μαχητικοί και αναμφίβολα θα επιδρούσαν και στο εκλογικό αποτέλεσμα. Αλλά αυτοί οι αγώνες δε δικαιολογούσαν άμεσα «κομμουνιστικό κίνδυνο» για την άρχουσα τάξη και τους ξένους συμμάχους της. Είναι δε γεγονός ότι εκείνη την περίοδο το ΚΚΕ, χωρίς κομματικές οργανώσεις στην Ελλάδα, και προπαντός η ΕΔΑ δεν είχαν στον προσανατολισμό τους την προετοιμασία την εργατικής τάξης και του λαού γενικότερα, ακόμη και για να αντισταθούν στο πραξικόπημα, δεν είχαν προβλέψει τον κίνδυνο. Είναι γνωστά τα άρθρα της τότε «Αυγής», «Γιατί δε θα γίνει δικτατορία»!

Γενικότερα το λαϊκό κίνημα, παρά τον όχι σωστό πολιτικό προσανατολισμό του είχε σημειώσει μια ανοδική πορεία, που δυσκόλευε το αστικό πολιτικό σύστημα, όξυνε τις αντιθέσεις του και κάτω βεβαίως από ορισμένες προϋποθέσεις, μπορούσε να γίνει στην πορεία επικίνδυνο.

Ταυτόχρονα, ενώ η συγκεκριμένη περίοδος απαιτούσε εκσυγχρονισμό του αστικού πολιτικού συστήματος, η άρχουσα τάξη αδυνατούσε να το κάνει. Το πολιτικό σύστημα, η δράση του, παρέμεναν ουσιαστικά αμετάβλητα, από την περίοδο του εμφυλίου και μετά. Αστικά πολιτικά κόμματα, το Παλάτι, ο στρατός και ένας ισχυρός κρατικός κατασταλτικός μηχανισμός, μαζί με το παρακράτος, αποτελούν το μοχλό της πιο εξοντωτικής δράσης ενάντια στο λαϊκό κίνημα. Ο αντικομμουνισμός, η «εθνικοφροσύνη» και ο «από βορρά κίνδυνος», είναι η επίσημη ιδεολογία. Το Παλάτι είχε μερίδιο στην άσκηση της εξουσίας, επιρροή στο στρατό, ή πιο σωστά ήθελε να έχει το πάνω χέρι, σ' αυτό το μηχανισμό.

Ομως αυτή η άκρατη καταστολή, ο αντικομμουνισμός και η «εθνικοφροσύνη» ως μέσα στη δράση του αστικού πολιτικού συστήματος, ως μέθοδος κυριαρχίας πάνω στο λαό, μάλλον δημιουργούσαν αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα για την άρχουσα τάξη. Απαιτούνταν άλλες μορφές ενσωμάτωσης των λαϊκών μαζών, και η άρχουσα τάξη το κατανοούσε. Αλλά το Παλάτι έμπαινε εμπόδιο σ' αυτή την αναγκαιότητα. Τέτοιες εκσυγχρονιστικές προσπάθειες επιχειρήθηκαν από αστούς πολιτικούς όπως οι Κ. Καραμανλής και Γ. Παπανδρέου, αλλά γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους συγκρούστηκαν με το Παλάτι, που χρειαζόταν την καταστολή για να συνεχίσει να έχει μερίδιο στην άσκηση της εξουσίας. Αυτές οι αντιθέσεις στο αστικό πολιτικό σύστημα οδηγούσαν σε συγκρούσεις, οδήγησαν στην αποχώρηση Καραμανλή από την ελληνική πολιτική σκηνή, έφεραν τα «Ιουλιανά», και μπορούσαν να αποβούν επικίνδυνες (πάντα υπάρχει ο φόβος του λαού), αφού έθεταν το ζήτημα «ποιος κυβερνά».

Σ' αυτές τις αντιθέσεις τα αστικά πολιτικά κόμματα δε μπορούσαν να δώσουν λύση, αφού ουσιαστικά η μοναρχία δεν είχε λαϊκό έρεισμα, αλλά δεν ήθελαν ταυτόχρονα να έρθουν και σε πλήρη ρήξη μ' αυτήν. Αυτή την αντίθεση η άρχουσα τάξη την έλυσε με τη δικτατορία.

Βεβαίως μέσα σ' όλ' αυτά τα οποία καθόριζαν την κατάσταση στην Ελλάδα, πρέπει να συμπεριλάβουμε και το ρόλο των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ που αποτελούσαν επίσης βασικά στηρίγματα της ελληνικής άρχουσας τάξης, αλλά είχαν και τα δικά τους αυτοτελή συμφέροντα στην περιοχή των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, γενικότερα το αστικό πολιτικό σύστημα είναι στενά δεμένο με τους Αμερικανούς που δε θα διστάσουν να αξιοποιήσουν αυτή την πραγματικότητα και για δικούς τους σκοπούς. Αλλωστε η περιοχή ήταν σημείο διασταύρωσης των δύο αντίθετων κοινωνικοοικονομικών συστημάτων, καπιταλισμού και σοσιαλισμού, γεγονός που δυσχεραίνει το ιμπεριαλιστικό σύστημα στη δράση του στην ενεργειακή αυτή περιοχή.

Η Κύπρος ως στρατηγικό σημείο, «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» τη χαρακτήριζαν, είναι απαραίτητη για τον ιμπεριαλισμό. Η διχοτόμησή της ως μέσο ένταξης στα σχέδια του ιμπεριαλισμού, φαίνεται πως είχε δρομολογηθεί από τότε. Αλλά υπήρχε το καθεστώς του Μακαρίου που εμπόδιζε αυτή την προοπτική. Και για τα αστικά κόμματα υπήρχε το εμπόδιο του λαϊκού παράγοντα με την έννοια του πολιτικού κόστους, αν εκτελούσαν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Η χούντα μπορούσε να αναλάβει αυτή την εξυπηρέτηση των αμερικανοΝΑΤΟικών για την Κύπρο. Τα όσα έγιναν στη συνέχεια - πραξικόπημα και ανατροπή του Μακαρίου, «Αττίλας» 1 και 2, κατοχή μεγάλου μέρους των εδαφών της ως τα σήμερα, αλλά και η τωρινή εξέλιξη του Κυπριακού, δείχνουν πως αυτό ήταν μια από τις αιτίες επιβολής της χούντας.

Αλλά απ' όλα τα παραπάνω φαίνεται ότι σε τελευταία ανάλυση το λαϊκό κίνημα και η προοπτική του, μάλλον προκαλούσε φόβο στην άρχουσα τάξη, η οποία έπρεπε να βρει μέσο αντιμετώπισής του όχι μόνο και κυρίως άμεση, αλλά στην προοπτική που μπορούσαν να δημιουργούνται προϋποθέσεις να αμφισβητεί γενικότερα το σύστημα.

Σήμερα, 34 χρόνια από τη μαύρη επέτειο, που η ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων δρα στην περιοχή σπέρνοντας ακόμη και πολέμους, με τη συμμετοχή και της ελληνικής ολιγαρχίας, το βασικό συμπέρασμα για την εργατική τάξη, τ' άλλα λαϊκά στρώματα είναι πώς η δημιουργία της δικής τους κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας, του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία, είναι μονόδρομος στην κατάργηση των αιτιών που δημιουργούν και αναπαράγουν τις συνθήκες της εγκληματικής ιμπεριαλιστικής δράσης. Και όταν ο λαός θέλει, μπορεί όχι μόνο να ανατρέπει τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, αλλά να επιβάλλει οριστικά τη δική του κυριαρχία.