«Επαφίεται στον ελληνικό λαό να καταστήσει τις αντιδραστικές τροποποιήσεις αδρανείς και να παρεμποδίσει την εφαρμογή τους, ενώ σε άλλες που, έστω υπάρχει μια φραστική βελτίωση ή μια ευχή, με την πάλη του ο λαός να τις καταστήσει ενεργές και με ουσιαστικό περιεχόμενο»! Αυτό επισήμανε χτες μεταξύ άλλων ο εισηγητής του ΚΚΕ Αντώνης Σκυλλάκος στην παρέμβασή του για την αναθεώρηση του Συντάγματος, που, όπως σημείωσε, διευκολύνει «την επίθεση του μεγάλου κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστών σε βάρος των δικαιωμάτων του ελληνικού λαού».

Ο βουλευτής του ΚΚΕ, στην ομιλία του, στάθηκε στα κύρια σημεία που συνιστούν τον αντιδραστικό χαρακτήρα της συνταγματικής αναθεώρησης:

Για το περίφημο άρθρο 28 επισήμανε ότι «παραχωρούνται πιο εύκολα κυριαρχικά δικαιώματα μέχρι πλήρους ολοκλήρωσης της χώρας μας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ενισχύεται η τάση υπεροχής του κοινοτικού δικαίου σε βάρος του Συντάγματος και δεσμεύεται συνταγματικά η χώρα μας για τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Για όσα προβλέπονται για το «κοινωνικό κράτος», επισήμανε, αναφορικά με την έκφραση αυτή που περιέχεται στο Σύνταγμα ότι χάνει την ουσία της «όταν ανατρέπεται το ασφαλιστικό, τα ασφαλιστικά δικαιώματα, κατεδαφίζονται εργασιακά δικαιώματα, μειώνεται σταθερά το εισόδημα και αυξάνει η φτώχεια», προσθέτοντας ότι «έχουν μπει διατάξεις, για να ανατρέπεται και νομικά, να υπάρχει θεωρητική και νομική κάλυψη στα δικαστήρια και σε άλλα όργανα, για να κατεδαφίζουν το κοινωνικό κράτος». Αναφορικά με τα δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων ο Αντώνης Σκυλλάκος τόνισε πως «η κυβέρνηση θέλει τον κρατικό μηχανισμό υπάκουο. Γι' αυτό προχωρεί και στο πόθεν έσχες και άλλες απειλές που ξεκινούν από το υπουργείο Εσωτερικών σε βάρος της δημόσιας διοίκησης και των δημοσίων υπαλλήλων», τονίζοντας ότι στο Σύνταγμα «παραμένουν οι περιορισμοί στο δικαίωμα της απεργίας για ορισμένους κλάδους δημοσίων υπαλλήλων. Δεν κατοχυρώνονται τα συνδικαλιστικά δικαιώματα των συλλογικών διαπραγματεύσεων» και «απαγορεύονται δραστηριότητες πολιτικές των δημοσίων υπαλλήλων».

Σχετικά με τα δάση και το περιβάλλον επισήμανε πως οι προτεινόμενες ρυθμίσεις στοχεύουν στο να «μπορέσουν τα συμφέροντα που θέλουν να γίνει το δάσος ή το περιβάλλον εμπόρευμα, να γίνει τσιμέντο, να προχωρήσουν σε αυτή τη διαδικασία. Οσον αφορά τις κοινοβουλευτικές λειτουργίες ο Αντώνης Σκυλλάκος παρατήρησε εύστοχα ότι «φτάσαμε εμείς, το ΚΚΕ, να υπερασπιζόμαστε τους αντιπροσωπευτικούς αντιδημοκρατικούς θεσμούς, γιατί σας ενοχλούν και θέλετε να τους συρρικνώσετε». Παράλληλα, αναφέρθηκε στην άρνηση της κυβέρνησης για ουσιαστικό έλεγχο της κυβερνητικής εξουσίας και για την άρνησή της στα δημοψηφίσματα και στη δυνατότητα για προτάσεις νόμου από το λαό με τη συλλογή υπογραφών.

Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στο θέμα το εκλογικού συστήματος, τονίζοντας πως «δε θέλετε απλή αναλογική; Ας βάζατε μια διάταξη που να λέει ότι το εκλογικό σύστημα θα έχει κατεύθυνση αναλογική. Ούτε κάτι τέτοιο βάλατε, γιατί ετοιμάζεστε για το γερμανικό σύστημα που είναι κατά βάση και σε μεγάλο βαθμό πλειοψηφικό». Για την Τοπική Αυτοδιοίκηση τόνισε πως «παραμένει ασφυκτική η εποπτεία του περιφερειάρχη και νομιμοποιείται από το Σύνταγμα αυτή η εποπτεία με τον έλεγχο της νομιμότητας και με κυρώσεις σε βάρος των αιρετών της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.

Τέλος, για τη Δικαιοσύνη ο Αντώνης Σκυλλάκος επισήμανε ότι «παραμένει το ίδιο καθεστώς: Ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου, η ηγεσία της Δικαιοσύνης και οι άλλοι πρόεδροι θα προΐστανται των δικαστικών συμβουλίων και η μετάθεση, η ανάδειξη και η εξέλιξη των δικαστών θα εξαρτώνται από τον πρόεδρο που διορίζει η κυβέρνηση ουσιαστικά.

Δε μετέχουμε στη διαδικασία της ψηφοφορίας και αποχωρούμε για να μη νομιμοποιήσουμε στη συνείδηση του λαού αυτήν την αναθεώρηση, τονίζεται σε δήλωση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ, με αφορμή τη χτεσινή διαδικασία. Στη δήλωση αναφέρεται:

«Από τις συνολικές προτάσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ κατά τη συζήτηση του Συντάγματος επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις του ΚΚΕ για τη βαθύτερη ουσία και στόχους της παρούσας συνταγματικής αναθεώρησης.

Η παρούσα αναθεώρηση γίνεται σε πιο συντηρητική και αντιδραστική κατεύθυνση ενός ήδη αυταρχικού και αντιδραστικού Συντάγματος. Επιδιώκεται η συνταγματική κατοχύρωση βασικών επιλογών της άρχουσας τάξης, του διευθυντηρίου της ΕΕ και των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων που έχουν ήδη δρομολογηθεί και υλοποιούνται στην πράξη.

Οι βασικές αυτές εκτιμήσεις δεν αναιρούνται από ορισμένες επιμέρους μικρομεταρρυθμίσεις, που έχουν οριακά θετικό χαρακτήρα, ενώ αρκετές από τις αλλαγές αυτές έχουν υποκριτικό χαρακτήρα, αφού κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση.

Το ΚΚΕ λέει ΟΧΙ σε ένα σύνταγμα πιο συντηρητικό, λέει ΟΧΙ σε πιο αντιδραστικές ρυθμίσεις σαν αυτές που προτείνονται.

Το σύνταγμα της χώρας έχει ανάγκη από βαθιά προοδευτική - δημοκρατική αναθεώρηση, που θα κατοχυρώνει την Εθνική Ανεξαρτησία, θα διευρύνει τη λαϊκή κυριαρχία, θα κατοχυρώνει πλήρως τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, θα εξασφαλίζει και θα προωθεί τα κοινωνικά δικαιώματα και κατακτήσεις.

Το Κόμμα μας έχει καταθέσει συγκεκριμένη δέσμη προτάσεων προς αυτήν την κατεύθυνση που φυσικά δεν ήταν δυνατόν να γίνουν δεκτές με το σημερινό συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων.

Είμαστε όμως σίγουροι ότι ο λαός μας με την πάλη του θα ανατρέψει αυτές τις επιλογές και στην πορεία θα επιβάλει ένα προοδευτικό και δημοκρατικό Σύνταγμα που έχει ανάγκη ο τόπος.

Για να μη νομιμοποιήσουμε στη συνείδηση του λαού αυτή την αναθεώρηση και για να υποδηλώσουμε με τον πιο έντονο τρόπο την αντίθεσή μας, το ΚΚΕ δε θα συμμετάσχει στις διαδικασίες ψηφοφορίας και θα αποχωρήσει».

Με τη συμμετοχή μόνο των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ (ψήφισαν 280), έγινε η ψηφοφορία για τις υπό αναθεώρηση διατάξεις και στη συντριπτική τους πλειοψηφία εγκρίθηκαν από κοινού, επιβεβαιώνοντας, έτσι, το δικομματικό κλίμα συναίνεσης που επικράτησε στην αναθεώρηση.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το άρθρο 28 παράγραφοι 2 και 3 με την ερμηνευτική του δήλωση για τη συνταγματική κατοχύρωση της συμμετοχής της χώρας μας στην «ευρωπαϊκή ενοποίηση», που δένει χειροπόδαρα οποιαδήποτε μελλοντική ελληνική κυβέρνηση, ψηφίστηκε από 275 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.

Στα αξιοσημείωτα της ψηφοφορίας ήταν και η υπερψήφιση με 166 ψήφους της πρότασης του ΠΑΣΟΚ για την καθιέρωση του επαγγελματικού ασυμβίβαστου των βουλευτών, που οδηγεί σε επαγγελματοποίηση της πολιτικής δράσης. Την πρόταση ψήφισαν και αρκετοί βουλευτές της ΝΔ, παρά την αντίθετη επίσημη θέση του κόμματος.

Οπως αναμενόταν, ψηφίστηκαν οι διατάξεις για την καταστροφή των δασών, για την ιδιοκτησία των ΜΜΕ, ενώ δε συγκέντρωσε τις απαραίτητες 180 ψήφους (πήρε 155) η διάταξη για την αλλαγή του τρόπου εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και έτσι μένει η σημερινή.

Απορρίφθηκε η πρόταση για αναθεώρηση του άρθρου 28 παράγραφος 1 (πήρε 150 ψήφους και χρειάζονταν 180) και έτσι παραμένει σε ισχύ η σημερινή διάταξη, σύμφωνα με την οποία «η εφαρμογή των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συμβάσεων στους αλλοδαπούς τελεί πάντοτε υπό τον όρο της αμοιβαιότητας». Το ΠΑΣΟΚ πρότεινε να απαλειφθεί η συγκεκριμένη αναφορά.

Επίσης δεν πέρασε η διάταξη για μείωση των διεθνών συμβάσεων, που θα κυρώνονται με νόμο (άρθρο 39 παρ. 2), αφού πήρε 147 ψήφους και χρειαζόταν 180. Τις ίδιες ψήφους χρειαζόταν και το άρθρο 80 παρ. 1, με το οποίο στερούνταν οι εργαζόμενοι το δικαίωμα να διεκδικούν και να κερδίζουν δικαστικά αυξήσεις στις αποδοχές τους, αλλά απορρίφθηκε, αφού συγκέντρωσε μόνο 158 ψήφους.

Η μία και μοναδική τροπολογία της ΝΔ που ψηφίστηκε (πήρε 153 ψήφους) αναφέρεται στο νόμιμο πληθυσμό μίας περιφέρειας, ο οποίος «προκύπτει σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από τους εγγεγραμμένους στα οικεία δημοτολόγια».

Η επικρότηση των κεντρικών επιλογών της κυβέρνησης στη Συνταγματική Αναθεώρηση, όπου συναίνεσε η Νέα Δημοκρατία, καθώς και η επίδειξη περαιτέρω πολιτικής συναίνεσης στην ουσία των επιλογών, ήταν τα χαρακτηριστικά της παρέμβασης που έκανε χτες ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Ο πρόεδρος της ΝΔ έδωσε «συγχαρητήρια» στη συνταγματική δέσμευση της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, σημειώνοντας ότι «θετικό βήμα συνιστά βεβαίως και η συνταγματική κατοχύρωση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας», προσθέτοντας πως «το γεγονός ότι εκείνοι που ηγούνταν της μαζικής αποχώρησης από τη Βουλή, όταν εμείς επιτυγχάναμε και επικυρώναμε την ένταξη της χώρας μας στην τότε ΕΟΚ, συμπράττουν σήμερα στη συνταγματική κατοχύρωση της φιλελεύθερης αυτής επιλογής, συνιστά εξέλιξη μείζονος σημασίας. Αποτελεί άλλη μια δική μας δικαίωση για το καλό του τόπου».

Ως κεντρικό σημείο της άσκησης κριτικής στην αναθεώρηση, ο πρόεδρος της ΝΔ επέλεξε για μια φορά ακόμα το θέμα της παιδείας, κάνοντας λόγο για «χαμένη μεγάλη ευκαιρία για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και την άρση του κρατικού μονοπωλίου στην Ανώτατη Εκπαίδευση».

Αναφορά έκανε και στο θέμα του επαγγελματικού ασυμβίβαστου του βουλευτή, λέγοντας ότι «η σχετική πρόταση ήρθε αιφνιδιαστικά, πρόχειρα και χωρίς καμιά προηγούμενη συζήτηση και κυρίως χωρίς καμιά προηγούμενη επεξεργασία σε καμιά φάση της αναθεώρησης». Επίσης άσκησε κριτική στο θέμα των «ανεξάρτητων αρχών» κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι «δε δέχεται να θεσμοθετηθεί στο Σύνταγμα η Επιτροπή Ανάθεσης Δημόσιων Εργων και Προμηθειών», προσθέτοντας επίσης πως «η επιλογή των μελών τους ανατίθεται στη Διάσκεψη των Προέδρων, ενώ λόγοι αντικειμενικότητας και αξιοπιστίας επιβάλλουν να ανατεθεί αυτή η αρμοδιότητα στη Βουλή».

Για «έκπτωση και περαιτέρω υποβάθμιση των λειτουργιών του πολιτικού μας συστήματος» κατήγγειλε χτες την κυβέρνηση από το βήμα της Βουλής, ο πρόεδρος του Συνασπισμού, Νίκος Κωσταντόπουλος, αναφερόμενος στη διαδικασία που ακολουθήθηκε συνολικά, αλλά και στην άρνηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας να συζητήσει τροπολογίες για την αναθεώρηση. Κάλεσε τους βουλευτές «να επιτρέψουν την πρόταση για ψήφιση των τροπολογιών και να αξιώσουν την αναβολή της ψηφοφορίας για μετά το Πάσχα», καταλήγοντας στο ότι «ως πράξη συμβολισμού δε θα μετάσχουμε στη διαδικασία "προσχωρήστε - ψηφίστε - τελειώσατε"».

Ο πρόεδρος του ΣΥΝ αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ομιλίας του στο θέμα των διαδικασιών που ακολουθήθηκε, ασκώντας κριτική από τη σκοπιά της έλλειψης αναζήτησης ευρύτερων συναινέσεων. Επιτέθηκε φραστικά στην κυβέρνηση, λέγοντας πως «οι διαδικασίες που επιλέξατε και ιδιαίτερα η διαδικασία για την ψήφιση της Συνταγματικής Αναθεώρησης, αντιπροσωπεύουν έναν νεοφανή μονοκομματισμό ή το πολύ έναν συναινετικό δικομματισμό», πρόσθεσε πως «μεταμφιέζεται η κυβερνητική πλειοψηφία και η δικομματική συναίνεση σε ευρυχωρία και καθολική αρχή».

Παράλληλα, στην ομιλία του ο Νίκος Κωσταντόπουλος σημείωσε ότι συνολικά το κόμμα του αντιτίθεται στην αναθεώρηση, αφού, όπως είπε, «παρά την έκταση των υπό αναθεώρηση άρθρων με δεδομένο το περιεχόμενό τους η αναθεώρηση δεν ανταποκρίνεται στην αναγκαιότητά της, δεν κάνει τομές στην πολιτική συγκυρία. Δεν είναι η καλύτερη, είναι η χειρότερη αναθεώρηση που θα περίμενε κανείς, μετά από την πολύχρονη προετοιμασία που έγινε και στις νέες συνθήκες που κυριαρχούν. Η αναθεώρηση είναι εντελώς αναντίστοιχη με τα προβλήματα και τις προκλήσεις των καιρών, για τη Δημοκρατία, τους θεσμούς, την κοινωνία, την οικονομία, τα δικαιώματα, την οικολογική και κοινωνική προστασία, το εθνικό κράτος και τις υπερεθνικές ενώσεις».

Η προσπάθεια να αντιστρέψει την πραγματικότητα, παρουσιάζοντας τη συνταγματική αναθεώρηση σαν βήμα προς τη δημοκρατία και το κοινωνικό κράτος, χαρακτήρισαν τη χτεσινή ομιλία του πρωθυπουργού Κωσταντινου Σημίτη στη Βουλή. Ιδιαίτερα έντονη ήταν και η αναφορά τους στην ανάγκη για ευρύτερη πολιτική συναίνεση.

Ο πρωθυπουργός ξεκίνησε την παρέμβασή του, λέγοντας ότι «επιθυμώ να χαιρετίσω ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι περισσότερες από τις διατάξεις φαίνεται να συγκεντρώνουν ευρύτερες πλειοψηφίες», αναφερόμενος ουσιαστικά στη συναίνεση που παρείχε η Νέα Δημοκρατία.

Παράλληλα, αναφερόμενος στις κεντρικές επιδιώξεις που είχε η κυβέρνηση στα πλαίσια της Συνταγματικής Αναθεώρησης τόνισε ότι «επιδιώξαμε πρώτα από όλα τη διεύρυνση και επαύξηση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων», καθώς και ότι «επιδιώξαμε την ανανέωση της δημοκρατίας και τον εκσυχρονισμο των θεσμών. Ο πολίτης να είναι πιο κοντά στη διαμόρφωση των αποφάσεων της εξουσίας».

Επιχειρώντας να στηρίξει τον παραπάνω ισχυρισμό ο Κώστας Σημίτης εστίασε την ομιλία του στα έξης σημεία:

Επιχείρησε να παρουσιάσει ως ουσιαστικές δημοκρατικές τομές και μέτρα ενίσχυσης του κοινωνικού ελέγχου τις περίφημες «ανεξάρτητες αρχές». Οπως είπε νέοι θεσμοί σε αυτή την κατεύθυνση είναι «ο Συνήγορος του Πολίτη, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, το ΑΣΕΠ, και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα», πρόσθεσε μάλιστα ότι «η συνταγματική θωράκισή τους θα δείξει με ανάγλυφο τρόπο τη σημασία τους για την εγγύηση της ελευθερίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά και γενικότερα για την εξέλιξη και τον εκσυγχρονισμό των θεσμών μας».

Παράλληλα, επιδιώκει να υποστηρίξει ότι επιλύεται συνταγματικά το πρόβλημα της διαφάνειας στα ΜΜΕ, λέγοντας πως «στα άρθρα 14 και 15 διασφαλίζονται η δημοσιότητα στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, στα οικονομικά και στα μέσα χρηματοδότησης των ΜΜΕ, ενώ η διαφάνεια και η πολυφωνία στην ενημέρωση αναγορεύονται σε συνταγματικούς κανόνες». Οσον άφορα τα πολιτειακά θέματα ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «αναβάθμιση της θέσης του βουλευτή, αλλά και για αποδοτικότερη ενασχόληση της Ολομέλειας της Βουλής με τα κορυφαία και μεγάλα πολιτικά ζητήματα», σημειώνοντας πως «η λαϊκή αντιπροσωπεία αναβαθμίζεται με την ανακατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ της ολομέλειας και των επιτροπών, την άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου στα τμήματα θερινών διακοπών και τις νέες δυνατότητες που αναγνωρίζονται στους βουλευτές για τη συμμετοχή τους στις εργασίες του Κοινοβουλίου».

Ενα παράδοξα μεγάλο μέρος της ομιλίας του Κ. Σημίτη αναλώθηκε στο θέμα της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπου εγκάλεσε τη Νέα Δημοκρατία, λέγοντας πως «η εμμονή της ΝΔ, να μη συμπράξει στην αναθεώρηση του άρθρου 32 είναι ανεξήγητη και αδικαιολόγητη. Η απειλή(;) της προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία, για να επιτευχθεί ευρύτερη συναίνεση στο πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας δε λειτουργεί με τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η σύνθεση απόψεων.