Στη συνοικία των Κουντουριώτικων, που ξεκινά από το γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, υπάρχει μια ελεύθερη έκταση περίπου 15 στρεμμάτων στο επίκεντρο ευρύτερου πυκνοδομημένου χώρου, όπου λειτουργούν 10 σχολεία. Περίπου 5.000 μαθητές, όμως, δεν έχουν χώρους άθλησης. Είναι εμφανής η ανάγκη να διαμορφωθεί αυτός ο χώρος σε χώρο για αθλοπαιδιές και πράσινο.

Ο κυρ - Ανδρέας, Κύπριος πρόσφυγας από την Αμμόχωστο, βρήκε στα Κουντουριώτικα απάγκιο μετά την τουρκική εισβολή, το '74. Διατηρεί μπακάλικο στην περιοχή και όταν τον ρωτάμε για τις ανάγκες της σε πράσινο το μυαλό του πάει στην πατρίδα του. Τελικά, "επιστρέφει" στην τωρινή του πατρίδα για να μας πει ότι "στην περιοχή μας υπάρχει έλλειψη χώρων. Είναι πυκνοκατοικημένη, ασφαλώς και χρειάζεται η αλάνα να γίνει πράσινο. Ολόκληρη η Αθήνα χρειάζεται ανάπλαση".

Απέναντι από τα Κουντουριώτικα, στην άλλη "όχθη" της λεωφόρου Αλεξάνδρας και δίπλα από το μέγαρο της Αστυνομίας και του Αρείου Πάγου, νιώθεις να περνάς σε άλλη χρονική διάσταση. Εφτά συγκροτήματα προσφυγικών πολυκατοικιών "δηλώνουν" την παρουσία τους, έχοντας εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης. Τα σπίτια αυτά είναι πολύ παλιά και χτίστηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες προσφυγικών οικογενειών από τη μικρασιατική καταστροφή. Ο χώρος που είναι χτισμένα, περίπου 30 στρέμματα, ανήκει στο δήμο, ενώ τα κτίσματα ανήκουν στο κράτος και το δικαίωμα οίκησης το έχουν οι κληρονόμοι των προσφύγων.

Δίπλα από τα ετοιμόρροπα προσφυγικά, πίσω από το κτίριο του Αρείου Πάγου, υπάρχει ένας τεράστιος λάκκος με λιμνάζοντα νερά στο βάθος, με σκουπίδια και ποντίκια να "βολτάρουν". Πρόκειται για το πιο μεγάλο τμήμα του χώρου στο πίσω μέρος του Αρείου Πάγου, που προοριζόταν για τα κτίρια των άλλων δικαστηρίων (Εφετείο, Πρωτοδικείο, Ειρηνοδικείο) και σκάφτηκε σε μεγάλο βάθος για τη θεμελίωσή τους και για τους υπόγειους χώρους.

Ο κόσμος που ζει γύρω από αυτή τη "μαύρη τρύπα" είναι φυσικά αγανακτισμένος. "Δε διορθώνεται τίποτα στην Αθήνα", λέει η Ελευθερία Γιανοπούλου και συνεχίζει: "Εδώ η γειτονιά έχει τα μαύρα της τα χάλια. Δε βλέπουμε όμως καμιά ενέργεια για να καθαριστεί ο χώρος. Το οικόπεδο αυτό θα πρέπει να γίνει πράσινο, το χρειάζεται η περιοχή".

Με την ιδέα του πάρκου συμφωνεί και ο Νίκος Δρακάκης."Η ιδέα να γίνει πάρκο το οικόπεδο με υπόγειο πάρκινγκ είναι πολύ καλή. Είναι κάτι που λείπει από την περιοχή", μας λέει.

Ο Λάμπρος Κούλιος, εμφανώς αγανακτισμένος, προσθέτει: "Εχουμε μεγάλο πρόβλημα με το οικόπεδο αυτό. Τα στάσιμα νερά, τα ποντίκια, η σκόνη δημιουργούν μια κατάσταση που δεν περιγράφεται. Από το να χτίσουν κάποιο κτίριο είναι προτιμότερο να γίνει ένα πάρκο και εμείς να αναπνεύσουμε λίγο και τα παιδιά μας να έχουν ένα χώρο που να μπορούν να παίζουν".

Η Αναστασία Κούλιου λέει πως "θα πρέπει και με τις προσφυγικές να γίνει κάτι. Δεν είναι δυνατόν να μένουν οικογένειες εκεί μέσα. Ας χτιστεί ένα νέο συγκρότημα πολυκατοικιών, για να λυθεί και το πρόβλημα στέγασης των κατοίκων που μένουν εκεί".

Η ιδέα για υπόγειο γκαράζ και χρήση του υπέργειου χώρου για πράσινο, που είναι θέση και της "Αγωνιστικής Συνεργασίας για την Αθήνα" είναι αποδεκτή από το κόσμο. Η Αννα Σισμάνη λέει ότι "για το οικόπεδο αυτό έπρεπε από χρόνια να γίνει κάτι. Αν το κάνανε γκαράζ, και ο δήμος θα είχε έσοδα, θα εξυπηρετούνταν και ο κόσμος. Η κατάσταση αυτή είναι σκέτη απελπισία, είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να υπάρξει. Δεν επιτρέπεται να υπάρχουν τέτοια αίσχη". Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Κώστας Σακελαρίου: "Να κάνουν το οικόπεδο υπόγειο γκαράζ και από πάνω πάρκο, εδώ ειδικά που η γειτονιά δεν έχει τίποτα", αλλά και ο Ακης Καβαλεράτος: "Καλό είναι να γίνει ένα παρκάκι το οικόπεδο. Το χρειάζεται η περιοχή".

Στους Ανω Αμπελόκηπους, ανάμεσα στο γηροκομείο και ένα δημοτικό παιδικό σταθμό, "δεσπόζει" ένας χώρος 10 στρεμμάτων που ανήκε στο γηροκομείο και απαλλοτριώθηκε από το κράτος το 1984 για να γίνει ένας υποσταθμός της ΔΕΗ. Σήμερα υπάρχουν στο χώρο μόνο δύο μικρά κτίρια της επιχείρησης. Ωστόσο, η ΔΕΗ έχει σκοπό να χτίσει κτίριο 24 ορόφων με κάλυψη 4,5 στρεμμάτων για τη στέγαση των γραφείων των κεντρικών υπηρεσιών της, τη στιγμή που υπάρχει κτίριο, που δε χρησιμοποιείται και που της ανήκει, στη γέφυρα Ροσινιόλ.

Οι μαζικοί φορείς της περιοχής θέλουν να διαμορφωθεί ο χώρος σε πράσινο και να χτιστεί κέντρο νεότητας. Κάτι ανάλογο με αυτό που πέτυχαν οι κάτοικοι με αγώνες για το οικόπεδο του "Λαμπρόπουλου" που βρίσκεται κοντά στο ΚΑΠΑΨ, μεταξύ των οδών Λασκαρίδη, Πάγκα, Γερουλάνου και Λ. Ριανκούρ. Πρόκειται για έναν ελεύθερο χώρο ενός οικοδομικού τετραγώνου. Οι αγώνες των κατοίκων έφεραν σαν αποτέλεσμα το Προεδρικό Διάταγμα 70/14-5-1979, με το οποίο έγινε τροποποίηση του σχεδίου πόλης και χαρακτηρίστηκε ο χώρος ως κέντρο νεότητας και χώρος πρασίνου. Ωστόσο, μέχρι σήμερα και αυτή η απόφαση δεν υλοποιήθηκε. Ο χώρος χρησιμοποιείται για πάρκινγκ...

"Οσα πιο πολλά κέντρα νεότητας γίνουν τόσο το καλύτερο", δηλώνει στο "Ρ" ο Κώστας Δημητρόπουλος. "Και πράσινο, συνεχίζει, χρειάζεται η περιοχή μας και ό,τι άλλο γίνεται είναι καλό, στη γειτονιά μας δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι". Ο Νίκος Κονδυλιάς λέει για το οικόπεδο της ΔΕΗ ότι "δεν πρέπει να χτιστεί το κτίριο που σκοπεύουν να κάνουν, τη στιγμή μάλιστα που θα μπορούσε να χτιστεί κάπου έξω από την Αθήνα. Ομως σε ό,τι βάλουν στο μυαλό τους αυτοί, κυβέρνηση και κράτος, δύσκολα κάνουν πίσω. Ο κόσμος της γειτονιάς προσπαθεί, έχουν κάνει μεγάλο αγώνα, όμως, αν δεν υπήρχαν και κάποιοι που να τους ενδιαφέρει "ζεστά" το θέμα, τίποτα δε θα 'χε γίνει. Ο πολύς κόσμος δεν ασχολείται μέχρι τη στιγμή που θα αρχίσουν να χτίζουν, τότε θα τους κακοφανεί".

Η Δημοτική Κίνηση "Αγωνιστική Συνεργασία για την Αθήνα" έχει εντοπίσει τους εναπομείναντες ελεύθερους δημόσιους και δημοτικούς χώρους της περιοχής των Αμπελοκήπων και προτείνει συγκεκριμένα μέτρα αξιοποίησής τους. Σε αυτές τις προτάσεις παίρνονται σοβαρά υπόψη τα αιτήματα των κατοίκων και οι θέσεις των μαζικών φορέων της περιοχής, που εκφράστηκαν κατά καιρούς για τα συγκεκριμένα τοπικά προβλήματα.

- Κουντουριώτικα: Ο χώρος των 15 στρεμμάτων να παραχωρηθεί στο δήμο και να γίνει αθλητικό κέντρο και πράσινο για τους μαθητές των σχολείων και τους νέους της περιοχής.

- Γήπεδο Παναθηναϊκού: Ο χώρος του γηπέδου είναι ιδιοκτησία του δήμου, που με σύμβαση έχει παραχωρήσει τη χρήση του στον Παναθηναϊκό, για μακρό χρονικό διάστημα. Από τους κύκλους του Παναθηναϊκού, έχει εκφραστεί η πρόθεση να μεταφερθεί το γήπεδο σε προσφορότερη περιοχή και ευρύτερη έκταση. Αυτό έχει ήδη πραγματοποιηθεί για το τμήμα του ποδοσφαίρου. Η θέση της Κίνησης είναι να γίνει δημοτικό αθλητικό κέντρο, στο οποίο θα αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους όλα τα ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία της περιοχής.

- Προσφυγικά: Στον ίδιο χώρο θα πρέπει να οικοδομηθούν σύγχρονες πολυκατοικίες για την ανθρώπινη στέγαση των οικογενειών και ο υπόλοιπος χώρος που ελευθερώνεται μπροστά στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, να διαμορφωθεί σε χώρο πράσινου. Η Κίνηση είναι αντίθετη στη θέση του υπουργείου Υγείας Πρόνοιας για γκρέμισμα των πολυκατοικιών και μεταφορά των ενοίκων σε πολυκατοικίες, που θα γίνουν στο χώρο της αλάνας των Κουντουριώτικων.

- Οικόπεδο Αρείου Πάγου: Να συνεχιστούν οι εργασίες που έχουν αρχίσει μέχρι την επιφάνεια του εδάφους. Ο χώρος να χρησιμοποιηθεί σαν δημοτικό γκαράζ, που θα βοηθά στην κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση και στην επιφάνεια να δημιουργηθεί χώρος πρασίνου.

- Οικόπεδο ΔΕΗ: Να μην γίνει η ανέγερση του κτιρίου και να παραχωρηθεί ο χώρος για την ανέγερση σχολικού συγκροτήματος, που θα καλύψει τις ανάγκες της περιοχής.

- Οικόπεδο "Θων": Να κινηθεί η διαδικασία ανάκλησης της απαλλοτρίωσης. Να αφαιρεθεί ο χώρος από την ιδιωτική εταιρία και να χρησιμοποιηθεί για τους σκοπούς που αναφέρονται στην 643/1979 πράξη του δημοτικού συμβουλίου, δηλαδή σαν χώρος πρασίνου και κέντρο νεότητας.

Οι Αμπελόκηποι, μέχρι το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, ήταν μια περιοχή της Αθήνας που ανταποκρινόταν πλήρως στο όνομά της. Ενας χώρος, δηλαδή, με αμπέλια και κήπους. Σήμερα είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες συνοικίες της πόλης, πολύ κοντά στο κέντρο, αλλά ο χρόνος πρόσβασης από και προς το κέντρο διαστέλλεται πάντα εξαιτίας του μποτιλιαρίσματος.

Στις τσιμεντένιες πολυκατοικίες, που αντικατέστησαν τα αμπέλια, από τα Κουντουριώτικα και τα προσφυγικά της λεωφόρου Αλεξάνδρας μέχρι το οικόπεδο του "Λαμπρόπουλου", στριμώχνονται περίπου 200.000 άνθρωποι, οι οποίοι "συγκατοικούν" με τη ρύπανση, το θόρυβο, την έλλειψη ελεύθερων χώρων, τη μοναξιά.

Ωστόσο, παραμένουν ακόμη μερικοί ακάλυπτοι χώροι, εν δυνάμει αξιοποιήσιμοι. Τη χωροταξία της περιοχής συνθέτουν ελάχιστες πλατείες, Λακωνίας και Λ. Ριανκούρ, Αγ. Θωμά, Μαβίλης, Τέρμα Αμπελοκήπων, Χαιροπούλου (Ανω Αμπελόκηποι), Κρημνίτσης (Ελληνορώσοι) και μερικοί δεντροφυτεμένοι χώροι που δεν καλύπτουν ούτε στο ελάχιστο τις ανάγκες σε πράσινο. Και η ημιζωή συνεχίζεται ανάμεσα στη χαβούζα πίσω από τον "πολύ" Αρειο Πάγο και το επιβλητικό μέγαρο της Αστυνομίας...

Το οικόπεδο μεταξύ των οδών Κηφισίας, Αιτωλίας και Θεοφάνους είναι γνωστό και με το όνομα Θων,από τον πρώτο του ιδιοκτήτη, έναν Βαυαρό αξιωματούχο του βασιλικού συρφετού που ήρθε στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση του '21. Απαλλοτριώθηκε επί χούντας και έγινε δώρο στην ανώνυμη εταιρία "Ιντερνάσιοναλ Πάλας Χοτέλ", του εφοπλιστή Θεοδωρακόπουλου, με την προοπτική να οικοδομήσει 20ώροφο ξενοδοχείο "χάριν κοινωφελούς σκοπού", όπως αναφέρεται στην πράξη απαλλοτρίωσης. Ο όρος της πράξης απαλλοτρίωσης "να γίνει η οικοδόμηση του ξενοδοχείου σε τρία χρόνια" δεν εκπληρώθηκε από την εταιρία και αντί για το "κοινωφελές έργο", η εταιρία με παράνομες μεθοδεύσεις το μετέτρεψε σε μαγαζότοπο, κατασκευάζοντας καταστήματα και πάρκινγκ. Ετσι ο σκοπός από "κοινωφελής" μετατράπηκε απροκάλυπτα σε κερδοσκοπικό.

Με την υπ' αριθμόν 643/1979 πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου Αθήνας, ύστερα από κινητοποιήσεις των κατοίκων και των μαζικών φορέων, προτάθηκε η τροποποίηση του Σχεδίου Πόλης και ο χαρακτηρισμός του χώρου σαν "κοινόχρηστου χώρου πρασίνου και Κέντρου Νεότητας".

"Οπωσδήποτε πρέπει να γίνει κάτι με το οικόπεδο", μας λέει η Λίτσα Τσορουκόγλου που μένει σε διπλανή πολυκατοικία και προσθέτει. "Μακάρι να γίνει πράσινο ο χώρος, αλλά μεταξύ πάρκινγκ και ξενοδοχείου καλύτερα να μείνει έτσι όπως είναι, πάρκινγκ δηλαδή. Βέβαια, όπως και να 'χει, καλύτερα είναι να γίνει πράσινο, αλλά... μακάρι να πραγματοποιηθεί".

Οι προσφυγικές πολυκατοικίες της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Δυστυχία και μιζέρια δίπλα από τα μέγαρα της Αστυνομίας και του Αρείου Πάγου. Κι όμως, υπάρχει λύση

Το "τείχος" των πολυκατοικιών στην οδό Λ. Ριανκούρ, όπου το οικόπεδο του "Λαμπρόπουλου" που διακρίνεται στο βάθος ...περιμένει ακόμα να φυτευθεί με δεντράκια

Κουντουριώτικα: Ανεκμετάλλευτοι χώροι, τη στιγμή που λείπουν χώροι άθλησης και πράσινου