Τη φαλκίδευση ενός χρόνιου και πάγιου αιτήματος των δημοσίων υπαλλήλων, αυτό της θεσμοθέτησης ενός μισθολογίου που θα αντιμετωπίζει το χάος και τις ανισότητες της επιδοματικής πολιτικής και θα αναβαθμίζει τις αποδοχές τους, επιχειρεί η κυβέρνηση με το πρόσφατο "πυροτέχνημα" του νέου μισθολογίου που εξάγγειλε και το οποίο, στην τελική του μορφή, αναμένεται να διαμορφωθεί μέσα στο Σεπτέμβρη. Μετά από χρόνια υποσχέσεων και ενώ οι απώλειες εισοδήματος των δημοσίων υπαλλήλων έχουν φτάσει "αισίως" (τα τελευταία 6 χρόνια) στο 51% (!), έρχεται, με απατηλές εξαγγελίες περί ...μεγάλων αυξήσεων, να διαιωνίσει την πολιτική λιτότητας. Να "τακτοποιήσει" προσωρινά το χάος των πολλαπλών επιδομάτων, θέτοντας ταυτόχρονα τις βάσεις για την απαρχή ενός νέου γύρου επιδοματικής πολιτικής.Ενα "πυροτέχνημα", που έντεχνα επιχειρεί να συγκαλύψει τα όσα χειρότερα απεργάζεται, ή ήδη προώθησε, όπως ο νόμος για την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ, οι μεθοδεύσεις για την άρση της μονιμότητας και τη θεσμοθέτηση της σύνδεσης αμοιβής - παραγωγικότητας και τελικά να εντείνει την πολιτική ομηρία των δημοσίων υπαλλήλων. Και βέβαια να εξυπηρετήσει και άλλες πολιτικές ή εσωκομματικές σκοπιμότητες (την περίοδο που έγιναν οι εξαγγελίες).

Αρκετό θόρυβο προκάλεσαν οι κυβερνητικές ανακοινώσεις - που αναπαράχθηκαν πανηγυρικά από Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης - για μεγάλες αυξήσεις στους βασικούς μισθούς, που θα εκτιναχθούν, για παράδειγμα, στο κατώτερο κλιμάκιο της πρώτης κατηγορίας, από τις 25.000 δρχ. που είναι σήμερα, στις 100.000 δρχ. Η πραγματικότητα των αριθμών, όμως, λέει άλλα και εδώ βρίσκεται η πρώτη λαθροχειρία.

Το ρόλο των βασικών αποδοχών, πάνω στις οποίες υπολογίζονται, τόσο οι συντάξεις, όσο και οι κάθε φορά αυξήσεις, "παίζει" σήμερα το άθροισμα από τρία "κουτάκια". Το κουτάκι του βασικού μισθού, το κουτάκι της ΑΤΑ και αυτό του επιδόματος εξομάλυνσης. Το άθροισμα αυτών είναι σήμερα, στην περίπτωση του κατώτερου κλιμακίου των δημοσίων υπαλλήλων υποχρεωτικής εκπαίδευσης, στις 134.759. Με το νέο σύστημα, ενσωματώνονται μειωμένα τα "κουτάκια" σε ένα βασικό μισθό που θα ..."ανέλθει" στις 100.000 δραχμές! Ετσι, λοιπόν, οι πενιχρές αυξήσεις της εισοδηματικής πολιτικής - π.χ., του 2,5% + 2,5% που δόθηκαν φέτος - θα μεγαλώνουν περαιτέρω τις εισοδηματικές απώλειες, μια και θα υπολογίζονται πάνω σε μικρότερα ποσά. Στην υποθετική περίπτωση που δοθεί, για παράδειγμα, αύξηση της τάξης του 3%, τότε αν ισχύει το νέο μισθολόγιο ο εργαζόμενος της παραπάνω κατηγορίας θα πάρει αύξηση μόλις 3.000 δραχμές, ενώ με το καθεστώς το ισχύον η αύξηση θα ήταν 4.042 δραχμές.

Στο σημείο αυτό, μπαίνει μπροστά η δεύτερη λαθροχειρία. Προκειμένου, λοιπόν, να "διασκεδαστούν" οι εντυπώσεις και να αποφευχθούν αντιδράσεις, θεσπίζονται δυο νέα επιδόματα.Ενώ στόχος, υποτίθεται, είναι να καταργηθούν τα - διαφόρων ειδών και δικαιολογιών - επιδόματα και οι ανισότητες που δημιουργούν, ξαναμπαίνουν στην ημερήσια διάταξη και γίνονται απαρχή ενός νέου φαύλου κύκλου.

Επίσης υπάρχουν μια σειρά επιδόματα, τα έσοδα των οποίων προέρχονταν από το "χαράτσωμα" του ελληνικού λαού, όπως επίδομα επί των νοσηλίων, τα σχετικά παράβολα για τα διαβατήρια, τα εισιτήρια εισόδου σε μουσεία κλπ., τα οποία, ναι μεν καταργούνται, όμως, οι συναλλασσόμενοι πολίτες θα εξακολουθούν να τα πληρώνουν...

Χαρακτηριστικό στοιχείο του προσανατολισμού της κυβέρνησης είναι και τα οικογενειακά επιδόματα,τα οποία διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα και θα εξακολουθούν να δίνονται μόνο στον ένα σύζυγο. Πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου ορίζει ότι πρέπει να δίνονται τα επιδόματα και στους δυο συζύγους. Ομως, αυτό συγκρούεται με προηγούμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που ορίζει το αντίθετο. Ενώ τα δικαστήρια ερίζουν, ο υπουργός Οικονομικών, Α. Παπαδόπουλος,ξεκαθάρισε σε πρόσφατη συνάντηση με συνδικαλιστές πως "θα κάνω ό,τι μπορώ για να μη δοθεί και στους δυο"!

Εκτός από τις βασικές αποδοχές που μειώνονται κατά πολύ και τις διαχρονικές οικονομικές επιπτώσεις που έχει για το σύνολο των εργαζομένων στο δημόσιο, υπάρχουν κατηγορίες (π.χ. εκπαιδευτικοί) που μειώνονται και οι συνολικές αποδοχές τους. Για παράδειγμα, οι συνολικές αποδοχές του εκπαιδευτικού (κλιμάκιο 16) μειώνονται, από 297.851 που είναι σήμερα, στις 287.000 με το νέο μισθολόγιο. Κάτι που παραδέχτηκε και ο υπουργός και για το οποίο είπε ότι θα δει τι θα κάνει.

Η πιο σημαντική, ωστόσο, λαθροχειρία της κυβέρνησης είναι ότι προβλέπει σταδιακή εφαρμογή ακόμα και αυτού του νέου μισθολογίου. Σύμφωνα λοιπόν με τις εξαγγελίες, θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από το 1997 και θα ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια, δηλαδή το 2000!

Αντίθετη με τις κυβερνητικές εξαγγελίες περί νέου μισθολογίου, εμφανίζεται η ηγεσία της ΑΔΕΔΥ.Οπως θα σημειώσει ο πρόεδρός της, Γ. Κουτσούκος,οι κυβερνητικές προτάσεις "οριοθετούν ένα μισθολόγιο που διαιωνίζει την πολιτική λιτότητας, συνεχίζουν και εντείνουν την επιδοματική πολιτική, φαλκιδεύοντας τις εν ενεργεία και συντάξιμες αποδοχές".

Ωστόσο, η αντίθεση αυτή δεν εκφράζεται στην πράξη και η διεκδίκηση ενός μισθολογίου, που να λύνει και όχι να δημιουργεί νέα προβλήματα, εξαντλείται ουσιαστικά στα όρια της επιτροπής που έχει συγκροτηθεί από την κυβέρνηση, αν και υπάρχουν προβλήματα και ενστάσεις γι' αυτή τη συμμετοχή. Ετσι, ο αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, Κ. Παπαντωνίου,που είχε οριστεί εκπρόσωπος της οργάνωσης στην επιτροπή, αποχώρησε αγανακτισμένος από τις κυβερνητικές προτάσεις. Αυτό όμως δε σήμανε και τη συνολική αποχώρηση της ΑΔΕΔΥ, που επανήλθε με νέα αντιπροσωπεία, καταθέτοντας τις δικές της προτάσεις. Οσο δε για την περίπτωση που η κυβέρνηση επιμείνει - όπως όλα δείχνουν - στις θέσεις της, ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ σηματοδοτεί ως εξής τη στάση της ΑΔΕΔΥ: "θα δούμε απ' το Σεπτέμβρη".

Σε ό,τι αφορά στο θέμα των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, η ΑΔΕΔΥ αναμένει το διάλογο με την κυβέρνηση, αν και όπως σημείωσε ο πρόεδρός της, για να μπορέσουν να ξεκινήσουν από το '97, θα πρέπει μέσα στο φθινόπωρο να υπάρξει σχετικό νομοσχέδιο.

Απάτη χαρακτήρισε το κυβερνητικό νέο μισθολόγιο ο Δ. Αγκαβανάκης,αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ και στέλεχος της "Δημοσιοϋπαλληλικής Ενότητας", επισημαίνοντας πως και μέσα απ' αυτό επιδιώκεται η συνέχιση και η ένταση της λιτότητας, ενώ υπογράμμισε ότι "σε συνδυασμό με τα σχέδια για σύνδεση μισθού - παραγωγικότητας και άρση της μονιμότητας, θα ενταθεί η ομηρία και ο πειθαναγκασμός των δημοσίων, με συνέπειες και στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Τελικά, ο δημόσιος υπάλληλος θα μετατραπεί σε άβουλο πλάσμα χωρίς δικαιώματα και χωρίς υπόσταση".

Με τον συνδικαλιστή συζητήσαμε για τις αιτίες και τους υπεύθυνους για την άσχημη οικονομική κατάσταση των εργαζομένων στο δημόσιο, αλλά και για τις προτάσεις της παράταξης. Για τον Δ. Αγκαβανάκη την κύρια ευθύνη φέρουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, με την αντιλαϊκή - αντεργατική πολιτική μονόπλευρης λιτότητας, την πολιτική των "πάση θυσία" ιδιωτικοποιήσεων, της υποβάθμισης και διάλυσης των κοινωνικών υπηρεσιών που εφαρμόζουν. Οπως θα πει, "η αντεργατική πολιτική λιτότητας, που υπαγορεύεται απ' την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Μάαστριχτ και εφαρμόζεται απ' την κυβέρνηση, συνεχίζεται και θα συνεχιστεί, σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, που κάνουν λόγο για 10ετή λιτότητα. Το στίγμα άλλωστε έδωσε και η ευρωπαϊκή σύνοδος της Φλωρεντίας".

Ευθύνες επιρρίπτει και στις ηγεσίες εκείνων των κομμάτων που συνυπέγραψαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και συμφωνούν στις βασικές επιλογές, ωστόσο μεγάλο μέρος της ευθύνης επιρρίπτει στην πλειοψηφία της διοίκησης της ΑΔΕΔΥ, "που απέναντι στην κυβερνητική πολιτική στάθηκαν με τη λογική της συναίνεσης, παροπλίζοντας το συνδικαλιστικό κίνημα. Φέτος η ΑΔΕΔΥ με ευθύνη της πλειοψηφίας δεν έθεσε καν οικονομικό αίτημα, δεν έκανε καμιά κινητοποίηση. Τώρα με το νέο μισθολόγιο, με την τακτική που ακολουθεί, δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να σπεκουλάρει ένα αίτημα, δεν αναδεικνύει την απάτη, δεν ενημερώνει και δεν κινητοποιεί τον κόσμο, διευκολύνοντας τα σχέδιά της για υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου μας".

Η "Δημοσιοϋπαλληλική Ενότητα" - θα πει - κατέθεσε πρόγραμμα δράσης, αλλά και πλαίσιο με αιτήματα αιχμής: Να καθοριστεί ως κατώτατος βασικός μισθός οι σημερινές βασικές αποδοχές, προσαυξημένες κατά το ποσό των απωλειών των τελευταίων χρόνων. Αντίστοιχα να καθοριστούν οι βασικοί μισθοί των άλλων κατηγοριών. Να υπάρξει συγχώνευση των επιδομάτων στους μισθούς, εκτός εκείνων που αντανακλούν πραγματικά ιδιαίτερες εργασιακές και κοινωνικές καταστάσεις. Καθιέρωση γνήσιας ΑΤΑ. Συντάξιμες αποδοχές ίσες με το 80% των αποδοχών των εν ενεργεία υπαλλήλων. Αυτές οι μισθολογικές βάσεις, καθώς και τα εργασιακά και ασφαλιστικά κατακτημένα δικαιώματα να αποτελέσουν αδιαπραγμάτευτη βάση για την υπογραφή εθνικής και κλαδικών συμβάσεων εργασίας. Αμεση ψήφιση νόμου για ελεύθερες συλλογικές συμβάσεις σε όλα τα επίπεδα του συνδικαλιστικού κινήματος.

Καταλήγοντας θα υπογραμμίσει πως "με ευχολόγια δε λύνονται προβλήματα. Το ζήτημα είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να παραμερίσουν αυτές τις ηγεσίες και να αναπτύξουν μέτωπο αντίστασης στα αντεργατικά σχέδια, σε συνεργασία με τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Μέτωπο που θα διεκδικεί δίκαιη ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος, με την αφαίρεση των υπερπρονομίων του μεγάλου κεφαλαίου, και θα παλεύει για μια δημόσια διοίκηση με αναβαθμισμένες τις υπηρεσίες κοινωνικού χαρακτήρα, όπως παιδεία, υγεία, πρόνοια, ασφάλιση".

Τα κείμενα έγραψε η Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ

Η συνέχιση της πολιτικής λιτότητας, μέσω του νέου μισθολογίου, δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα που ορθώνεται μπροστά στους δημόσιους υπάλληλους. Ταυτόχρονα το νέο μισθολόγιο και κυρίως ο σταδιακός τρόπος με τον οποίο εφαρμόζεται, έρχεται να εξοβελίσει στο απώτερο μέλλον την ικανοποίηση ενός επίσης χρόνιου αιτήματος, αυτό των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων,ακριβώς λίγο μετά την αναπτέρωση ελπίδων που δημιούργησε η επικύρωση των σχετικών Διεθνών Συμβάσεων από τη Βουλή.

Εδώ και δεκαετίες αποτελεί για το δημοσιοϋπαλληλικό κίνημα αίτημα αιχμής η αναγνώριση και η θεσμοθέτηση του δικαιώματος των ελεύθερων διαπραγματεύσεων και της υπογραφής Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Ακριβώς πάνω στη σημαντικότητά του επένδυσαν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, υποσχόμενες κάθε φορά τη θεσμοθέτησή του, για να το "ξεχάσουν" λίγο μετά. Δεκαετίες ο θεσμός των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων ταλανίστηκε απ' τον "κυκεώνα" των ανέξοδων υποσχέσεων, για να φτάσουμε πριν λίγο καιρό να περάσει απ' τη Βουλή, με τη μορφή της επικύρωσης των 151 και 154 Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας, που αναφέρονται σχετικά. Ωστόσο, η επικύρωση δεν αποτελεί και υλοποίηση, μιας και απαιτείται νομοσχέδιο που να την υλοποιεί και να καθορίζει τους όρους, τις μορφές και τις προϋποθέσεις που θα ισχύσει ο θεσμός.

Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια νέα φάση αναμονής. Σε αυτό συνηγορεί το γεγονός πως η κυβέρνηση δεν τήρησε τη δέσμευσή της για σύνταξη νομοσχεδίου που θα συνόδευε την επικύρωση. Επιπλέον, η σταδιακή εφαρμογή του νέου μισθολογίου, το οποίο θα καθορίζει ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, δίνει στην κυβέρνηση το "άλλοθι" και το επιχείρημα να τις παραπέμψει ίσως και για μετά το 2.000... Αλλωστε και η ύπαρξη νόμου δεν αποτελεί και εφαρμογή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Βελγίου, όπου ο σχετικός νόμος έγινε το 1974 και τέθηκε σε ισχύ το 1984! Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εξίσου σημαντικό είναι και το τι περιεχόμενο θα έχει τελικά ο νόμος και σε ποια επίπεδα θα αναγνωρίσει το δικαίωμα των Συλλογικών Συμβάσεων. Κάτι που θα καθορίσει σε τελική ανάλυση και το αν πράγματι θα λειτουργήσει ο θεσμός υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων ή θα αποτελέσει τον "μανδύα" για να καλυφθεί η συνέχιση της μονόπλευρης λιτότητας. Η κυβέρνηση τηρεί άκρα σιγή για τις προθέσεις της και τα ερωτηματικά που δημιουργούνται πολλά. Θα περιλαμβάνει μόνο μια σύμβαση που θα έχει εθνικό χαρακτήρα και θα υπογράφεται απ' την ΑΔΕΔΥ; Η θα προβλέπει και τη δυνατότητα των κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων;

(Πίνακας 6λος)

Σε ορισμένες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων (π.χ. εκπαιδευτικοί), εκτός από τους βασικούς μισθούς, μειώνονται και οι συνολικές αποδοχές. Για παράδειγμα, στο 16ο κλιμάκιο μειώνονται από 297.851 δρχ. σε 287.000. Με υπολογισμένα δώρα και επιδόματα, η συνολική μείωση φτάνει τις 9.181 δρχ.

(λεζάντα 5λου)

Ο παραπάνω πίνακας αποκαλύπτει σε όλες τις διαστάσεις την απάτη της κυβέρνησης. Τα "κουτάκια", που αποτελούν σήμερα το βασικό μισθό, ενοποιούνται και μειώνονται. Από 134.759 στις 100.000 δρχ. για το πρώτο κλιμάκιο και επακολουθούν τα υπόλοιπα κλιμάκια. Το μέγεθος της εξαπάτησης αναδεικνύεται απ' το ότι πάνω στο βασικό μισθό υπολογίζονται αυξήσεις και συντάξεις. Η όλη απάτη επιχειρείται να καλυφθεί με νέα επιδόματα, που δίνουν προσωρινά την αίσθηση της αύξησης των αποδοχών, αν και όταν βέβαια ολοκληρωθούν μετά από 13 χρόνια.

Οι βαρύγδουπες εξαγγελίες περί νέου μισθολογίου, λειτούργησαν και στην κατεύθυνση απόκρυψης των σχεδίων της κυβέρνησης για κατάργηση ενός βασικού δικαιώματος των δημοσίων υπαλλήλων, της μονιμότητας, αλλά και για την αυθαίρετη σύνδεση της αμοιβής τους με τη - μη μετρήσιμη - παραγωγικότητα.Την άρση του δικαιώματος προανάγγειλε πρόσφατα ο ίδιος ο πρωθυπουργός, στο συνέδριο του περιοδικού ECONOMIST, λέγοντας αποκαλυπτικά: "Δεν πρέπει να αποτελεί βεβαιότητα η εργασιακή σχέση του δημόσιου υπάλληλου, γιατί είναι ανασταλτικός παράγοντας στην αποδοτικότητά του"!

Προηγούμενα, τον Νοέμβρη του '95, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Γ. Παπαντωνίου,σε συνάντηση με αντιπροσωπεία της ΑΔΕΔΥ είχε κάνει λόγο για σύνδεση αμοιβής - παραγωγικότητας. Από τότε το ζήτημα επανέρχεται ξανά και ξανά.

Η πολιτική "ομηρία" των δημοσίων υπαλλήλων, η αξιοποίηση της δημόσιας διοίκησης για ρουσφετολογικές ανάγκες, δεν είναι πρωτοφανές γεγονός. Αποτελεί ένα χρόνιο "αγκάθι" που συνοδεύει τη δημόσια διοίκηση σχεδόν από τη δημιουργία της και μέχρι σήμερα. Η "εκσυγχρονιστική" όμως κυβέρνηση Σημίτη του ΠΑΣΟΚ, πάει ακόμα παραπέρα. Η εφαρμογή των παραπάνω σχεδίων της, θα έχει ως αποτέλεσμα την παραπέρα ένταση της "ομηρίας" των εργαζομένων στο δημόσιο, την ενίσχυση όλων των αρνητικών χαρακτηριστικών της ευθυνοφοβίας, της έλλειψης οποιασδήποτε πρωτοβουλίας, τα οποία αντανακλούν και στη συνολική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.