Η συνέχιση της πολιτικής λιτότητας, μέσω του νέου μισθολογίου, δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα που ορθώνεται μπροστά στους δημόσιους υπάλληλους. Ταυτόχρονα το νέο μισθολόγιο και κυρίως ο σταδιακός τρόπος με τον οποίο εφαρμόζεται, έρχεται να εξοβελίσει στο απώτερο μέλλον την ικανοποίηση ενός επίσης χρόνιου αιτήματος, αυτό των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων,ακριβώς λίγο μετά την αναπτέρωση ελπίδων που δημιούργησε η επικύρωση των σχετικών Διεθνών Συμβάσεων από τη Βουλή.

Εδώ και δεκαετίες αποτελεί για το δημοσιοϋπαλληλικό κίνημα αίτημα αιχμής η αναγνώριση και η θεσμοθέτηση του δικαιώματος των ελεύθερων διαπραγματεύσεων και της υπογραφής Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Ακριβώς πάνω στη σημαντικότητά του επένδυσαν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, υποσχόμενες κάθε φορά τη θεσμοθέτησή του, για να το "ξεχάσουν" λίγο μετά. Δεκαετίες ο θεσμός των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων ταλανίστηκε απ' τον "κυκεώνα" των ανέξοδων υποσχέσεων, για να φτάσουμε πριν λίγο καιρό να περάσει απ' τη Βουλή, με τη μορφή της επικύρωσης των 151 και 154 Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας, που αναφέρονται σχετικά. Ωστόσο, η επικύρωση δεν αποτελεί και υλοποίηση, μιας και απαιτείται νομοσχέδιο που να την υλοποιεί και να καθορίζει τους όρους, τις μορφές και τις προϋποθέσεις που θα ισχύσει ο θεσμός.

Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια νέα φάση αναμονής. Σε αυτό συνηγορεί το γεγονός πως η κυβέρνηση δεν τήρησε τη δέσμευσή της για σύνταξη νομοσχεδίου που θα συνόδευε την επικύρωση. Επιπλέον, η σταδιακή εφαρμογή του νέου μισθολογίου, το οποίο θα καθορίζει ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, δίνει στην κυβέρνηση το "άλλοθι" και το επιχείρημα να τις παραπέμψει ίσως και για μετά το 2.000... Αλλωστε και η ύπαρξη νόμου δεν αποτελεί και εφαρμογή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Βελγίου, όπου ο σχετικός νόμος έγινε το 1974 και τέθηκε σε ισχύ το 1984! Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εξίσου σημαντικό είναι και το τι περιεχόμενο θα έχει τελικά ο νόμος και σε ποια επίπεδα θα αναγνωρίσει το δικαίωμα των Συλλογικών Συμβάσεων. Κάτι που θα καθορίσει σε τελική ανάλυση και το αν πράγματι θα λειτουργήσει ο θεσμός υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων ή θα αποτελέσει τον "μανδύα" για να καλυφθεί η συνέχιση της μονόπλευρης λιτότητας. Η κυβέρνηση τηρεί άκρα σιγή για τις προθέσεις της και τα ερωτηματικά που δημιουργούνται πολλά. Θα περιλαμβάνει μόνο μια σύμβαση που θα έχει εθνικό χαρακτήρα και θα υπογράφεται απ' την ΑΔΕΔΥ; Η θα προβλέπει και τη δυνατότητα των κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων;