ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 17 Μάρτη 1996
Σελ. /51
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Τεκμήρια της αντεθνικής ενεργειακής πολιτικής

Αποκαλυπτικά σημεία από το περιεχόμενο της έκθεσης για τις δραματικές επιπτώσεις που θα έχει η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη ΔΕΗ, η οποία καλείται να επιλέξει μεταξύ δύο κακών

Τεκμήρια της αντεθνικής ενεργειακής πολιτικής για τα κράτη - μέλη, που επιβάλλει η ΕΕ μέσω της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, αποτελούν τα συμπεράσματα μιας πρώτης μελέτης επιστημονικής ομάδας της ΔΕΗ για τις επιπτώσεις του νέου πλαισίου αγοράς στην επιχείρηση, αλλά και στην ενεργειακή αγορά της χώρας γενικότερα. Η μελέτη αυτή, που έχει τον τίτλο "απαιτούμενες ενέργειες για την προσαρμογή του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας ενόψει της υιοθέτησης από την Ευρωπαϊκή Ενωση της οδηγίας για την εσωτερική αγορά ενέργειας" - το περιεχόμενο της οποίας αποκαλύπτει σήμερα ο"Ρ" - δείχνει την πρόθεση της κυβέρνησης να στρώσει το "χαλί" για την άλωση της ΔΕΗ από τις πολυεθνικές της Κοινότητας, καθώς τα μέτρα που σχεδιάζονται να υλοποιηθούν, είναι ενταγμένα στις επιταγές του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών.

Η ίδια η επιχείρηση, παραδέχεται με τη συγκεκριμένη μελέτη, ότι η διαμόρφωση του πλαισίου εσωτερικής αγοράς, είτε μέσω του συστήματος του μοναδικού αγοραστή (ΜΑ) είτε μέσω του συστήματος της Πρόσβασης Τρίτων στα Δίκτυα κατόπιν Διαπραγμάτευσης (ΠΤΔΔ),είτε συνδυασμός των δύο,θα έχει πολύ μεγάλες επιπτώσεις στη ΔΕΗ.

Με δεδομένη την πρόθεση της κυβέρνησης, αλλά και των πολιτικών κομμάτων που υπερψήφισαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ με το επιχείρημα ότι οι πολιτικές επιλογές των Βρυξελλών αποτελούν... "μονόδρομο", διατυπώθηκαν και οι προτάσεις των συντακτών της συγκεκριμένης μελέτης. Στα πλαίσια της λογικής του"μικρότερου κακού" που υιοθετεί η κυβέρνηση, οι συντάκτες της μελέτης προτείνουν ότι μέσα στο 24μηνο περίπου που απομένει (δηλαδή μέχρι τον Οκτώβρη του 1997, που έχει θέσει σαν όριο η ΕΕ ως προθεσμία στα κράτη - μέλη για την ομαλή τους μετάβαση στο ενιαίο σύστημα αγοράς), θα πρέπει να παρθούν τα απαιτούμενα μέτρα για την "κατά το δυνατόν ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης". Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η ομάδα της ΔΕΗ δεν κάνει τίποτε άλλο απ' το να προτείνει τα μέτρα που πρέπει να πάρει η ΔΕΗ ώστε να δεχτεί απολύτως τις εντολές τις ΕΕ για την απελευθέρωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που δέχεται ως μονόδρομο.

Συγκεκριμένα αποδέχονται ξεκάθαρα τις οδηγίες της Κοινότητας για απελευθέρωση της αγοράς που στηρίζεται κυρίως στη λειτουργία μιας ανταγωνιστικής αγοράς με σκοπό την παροχή φθηνής ενέργειας στους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές εις βάρος των μικρών καταναλωτών, αλλά και των φορολογούμενων πολιτών.

Ο "επιλέξιμος καταναλωτής"

Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό αξίζει να πούμε ότι με βάση την οδηγία της ΕΕ ο αποκαλούμενος επιλέξιμος καταναλωτής - όρος ο οποίος αποδίδεται στις μεγάλες ηλεκτροβόρους βιομηχανικές μονάδες (στην Ελλάδα έχουμε γύρω στις 15 τέτοιες μονάδες) - θα έχει το δικαίωμα να παράγει ο ίδιος την ενέργεια που θα καταναλώνει ή να επιλέγει από πού θα προμηθεύεται και βέβαια θα προμηθεύεται με βάση το χαμηλότερο κόστος. Επίσης ο ιδιώτης παραγωγός ενέργειας, αφού θα επενδύσει για να κερδίσει θα επιλέξει τις πιο κερδοφόρες περιοχές όπως μεγάλα αστικά κέντρα, βιομηχανικές ζώνες κλπ., θα χρησιμοποιεί τα δίκτυα της ΔΕΗ για τη μεταφορά και τη διανομή του ρεύματος, ενώ θα την ανταγωνίζεται προσφέροντας ρεύμα σε πολύ χαμηλότερη τιμή, αφού δε θα έχει το ίδιο κόστος παραγωγής με αυτό της ΔΕΗ.

Και αυτό γιατί στη ΔΕΗ θα έχει αυξηθεί το κόστος συντήρησης των υφιστάμενων μονάδων παραγωγής, αφού δε θα πουλάει για να έχει τα ανάλογα έσοδα, ενώ θα επωμίζεται και το κόστος της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές όπως τα νησιά τα οποία δεν είναι κερδοφόρες αγορές για τους ιδιώτες. Το κόστος αυτό ή θα μετακυλήσει στην τιμή της κιλοβατώρας ή στο δημόσιο και θα το πληρώσουν τελικά οι ίδιοι οι καταναλωτές ως φορολογία.Επιπλέον ο ανταγωνισμός αυτός καταργεί το ενιαίο τιμολόγιο, αλλά και τον οποιοδήποτε εθνικό σχεδιασμό ενέργειας, με όλες τις αρνητικές συνέπειες για την οικονομία της χώρας. Τα παραπάνω αποτελούν ένα μέρος απ' τις επιπτώσεις που θα έχει η απελευθέρωση της αγοράς για τους μικρούς καταναλωτές, τη ΔΕΗ και την οικονομία της χώρας, τα οποία η διοίκηση της ΔΕΗ αποδέχεται.
Ο "μοναδικός αγοραστής"
Το σύστημα του μοναδικού αγοραστή σημαίνει ότι όλοι οι παραγωγοί πωλούν στο μοναδικό αγοραστή (δηλαδή για την περίπτωση της Ελλάδας τη ΔΕΗ), ο οποίος έχει το δικαίωμα της διανομής.Για το σύστημα αυτό, που φαινομενικά δεν καταργεί τελείως τις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης, οι συντάκτες της σχετικής μελέτης εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις, αφού στην ουσία δεν κατοχυρώνει ούτε ακόμη και αυτό το δικαίωμα της διανομής.Συγκεκριμένα, με το σύστημα αυτό όλοι οι παραγωγοί υποχρεούνται να πωλούν στο μοναδικό αγοραστή, ο οποίος θα μπορούσε να είναι η ΔΕΗ, αλλά ο περιορισμός αυτός υπάρχει μόνο για τους παραγωγούς που παράγουν ενέργεια μέσα στα σύνορα του κράτους. Ο καταναλωτής θα έχει το δικαίωμα να αγοράζει από παραγωγό άλλου κράτους, που θα είναι συνδεδεμένο με το ενιαίο δίκτυο αγοράς, αλλά και να πωλήσει σε άλλους καταναλωτές. Επίσης, στην περίπτωση του μοναδικού αγοραστή επιτρέπεται η χρήση του δικτύου από ανεξάρτητους παραγωγούς, όταν αυτοί προμηθεύουν ενέργεια σε δικές τους επιχειρήσεις ή θυγατρικές τους μέσα στο κράτος - μέλος ή σε άλλο κράτος - μέλος. Το σημείο αυτό η μελέτη κρίνει ότι πρέπει να απασχολήσει σοβαρά την επιχείρηση. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι θα πρέπει να διερευνηθεί εάν θα δικαιούται π.χ. η ΕΤΒΑ να συστήσει εταιρία ηλεκτροπαραγωγής, με την οποία να τροφοδοτεί τις βιομηχανικές περιοχές, καθώς επίσης και βιομηχανίες με πολλαπλές εγκαταστάσεις, όπως μια τσιμεντοβιομηχανία με εργοστάσια σε όλη την Ελλάδα.
Αλλες διαπιστώσεις

Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται:

  • Η αναφορά της κοινοτικής οδηγίας στην παραγωγή δεν καλύπτει όλο το εύρος μιας καθετοποιημένης ηλεκτρικής επιχείρησης. Συγκεκριμένα, δε λαμβάνει υπόψη και τις υπηρεσίες που κατασκευάζουν ή μελετούν τις εγκαταστάσεις και επιβαρύνουν ανάλογα το κόστος της παραγόμενης ενέργειας και ισχύος. Αυτό σημαίνει ότι η ΔΕΗ, για να ανταγωνιστεί άλλους παραγωγούς, θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε συγχωνεύσεις της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης με την Παραγωγή ή να αποτελέσει "ανεξάρτητη" οντότητα. Με την ανεξαρτητοποίηση της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης, θα αναγκαστεί η επιχείρηση, αναφέρεται, να προχωρήσει στο μέλλον "στην κατάργηση των μη κερδοφόρων τμημάτων της", κίνδυνος που δεν εκλείπει και αν ακόμη παραμείνει η Ανάπτυξη ενσωματωμένη στην Παραγωγή.
  • Οι σταθμοί παραγωγής θα πρέπει να προσανατολίζονται σε ένα πλαίσιο λειτουργίας, όπου θα υπογράφουν συμβάσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες θα έχουν άμεσες οικονομικές συνέπειες, ιδιαίτερα λόγω των ρητρών διαθεσιμότητας που θα περιλαμβάνουν.
  • Οι αποφάσεις των Συμβουλίων Υπουργών της ΕΕ για το θέμα του λογιστικού διαχωρισμού για την παραγωγή, τη μεταφορά και τη διανομή των καθετοποιημένων ηλεκτρικών επιχειρήσεων, υποχρεώνουν την επιχείρηση να προχωρήσει σε αλλαγές στη δομή της επιβαρύνοντάς τη με οικονομικό κόστος και καθιστώντας τη λιγότερο ανταγωνιστική, αλλά και βάζοντας σε κίνδυνο τη συνοχή της.
  • Η διανομή με βάση το σχέδιο οδηγίας θα βρεθεί σε ανταγωνισμό στην παροχή εμπορικών υπηρεσιών από το άνοιγμα της αγοράς, στην αρχή για τους βιομηχανικούς πελάτες μέσης τάσης και στη συνέχεια στους εμπορικούς και οικιακούς καταναλωτές. Αυτό σημαίνει ότι τα νησιωτικά συστήματα θα παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα μη συνδεδεμένα με το ηπειρωτικό σύστημα. Για τα νησιά αυτά, καθώς για την Κρήτη και τη Ρόδο σημειώνεται ότι θα πρέπει να γίνουν αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής και προτείνεται να χαρακτηριστούν ως "μικρά συστήματα", μήπως και απολαύσουν πιθανά ευεργετικά μέτρα της Κοινότητας. Γίνεται σαφές ότι εάν η ΕΕ δεν προβλέψει ευεργετικά μέτρα, τα νησιά αυτά θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα. Τέλος, επισημαίνεται και η παράλειψη της κοινοτικής οδηγίας για τα ορυχεία, που αποτελούν μέρος μιας καθετοποιημένης παραγωγής, όπως είναι αυτή της ΔΕΗ. Παράλειψη η οποία θεωρείται εύλογη αφού η κοινοτική οδηγία βάζει μεγάλους περιορισμούς στη χρήση των ντόπιων πηγών ενέργεια
ς.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΛΕ - ΗΧΟΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
"Τετ α τετ" με την κερδοσκοπία και την αποχαύνωση...

Πώς οι κατά τα άλλα ευυπόληπτοι μεγαλοεκδότες γεμίζουν τις τσέπες τους, εκμαυλίζοντας συνειδήσεις και εκχυδα'ϊζοντας τις ανθρώπινες σχέσεις. Μια απάτη ολκής, που γίνεται με τη συνδρομή του δημόσιου ΟΤΕ

"Πατώντας" πάνω στα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου (μοναξιά, αποξένωση, έλλειψη επικοινωνίας), στις όποιες ελπίδες του (καλύτερη ζωή, περισσότερα λεφτά), αλλά και στα όποια ενδιαφέροντά του (αθλητισμός, μεταφυσική) το μεγάλο κόλπο στήθηκε. Οι "βαρόνοι" των μέσων πληροφόρησης ίδρυσαν εταιρίες "παροχής υπηρεσιών τηλε-ηχοπληροφόρησης" και, μοιράζοντας φρούδες ελπίδες στον κόσμο, κατορθώνουν να γεμίζουν καθημερινά όλο και πιο πολύ τις τσέπες τους. Σήμερα λειτουργούν η "Οντιοτέξ" του Μ. Κυριακού (ΑΝΤΕΝΝΑ), η "Μέντιατελ" του Χρ. Τεγόπουλου (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, ΜΕΓΚΑ), η "Ντάταμπανγκ" των Χρ. Λαμπράκη και Σ. Κόκκαλη (ΒΗΜΑ, ΝΕΑ, ΜΕΓΚΑ και άλλα πολλά ο πρώτος, ΦΛΑΣ ο δεύτερος), η "Νιούσφον" (γαλλικών συμφερόντων) και η "Κάπαφον" του Δ. Καλοφωλιά (ΕΞΠΡΕΣ, ΚΑΠΑΤΕΛ), ενώ άδειες έχουν ζητήσει πολλοί ακόμη. Ως "υπηρεσίες" αυτών των τηλεφωνικών γραμμών μπορούν να θεωρηθούν μόνο ο εκμαυλισμός των συνειδήσεων και ο εκχυδαϊσμός των ανθρωπίνων σχέσεων. Μια απάτη ολκής, που δυστυχώς δεν πρόκειται να σταματήσει στις πέντε εταιρίες που λειτουργούν σήμερα. Ηδη έχουν κατατεθεί αιτήσεις και αναμένεται σύντομα να δοθούν άδειες και σε άλλες παρόμοιες εταιρίες.

Χωρίς φραγμούς

Στην αρχή το δέλεαρ. Ολοσέλιδες καταχωρήσεις στην πλειοψηφία των εφημερίδων, απανωτές διαφημίσεις στα περισσότερα τηλεοπτικά κανάλια. Πρόσωπα χαρούμενα - σχεδόν... ευτυχισμένα - να κρατούν το ακουστικό στο χέρι και να προκαλούν να τους μοιάσουμε. Πώς; Σχηματίζοντας απλά στο καντράν του τηλεφώνου μας τον εννιαψήφιο αριθμό που συνοδεύει τις συγκεκριμένες διαφημίσεις.

Στη συνέχεια το "καλωσόρισμα" στον κόσμο των τηλεφωνικών ψευδαισθήσεων. "Γεια σας. Η AUDIOTEX σας καλωσορίζει στο "Τετ α τετ", στην πιο πολυσύχναστη γραμμή επικοινωνίας στην Ελλάδα. Αμέσως τώρα θα συνδεθείτε με κάποιο άλλο άτομο που βρίσκεται στην άλλη άκρη της γραμμής. Σας υπενθυμίζουμε ότι μετά από 15 λεπτά συνομιλίας θα αποσυνδεθείτε, λόγω των κανονισμών του ΟΤΕ. Αλλά μη στεναχωριέστε! Θα μπορείτε να ξανακαλέσετε αμέσως για να συνεχίσετε τη συνομιλία σας με κάποιο άλλο άτομο ή ίσως και με το άτομο που μιλούσατε προηγουμένως...". Ακολουθούν αμέσως μετά και άλλες οδηγίες ή "συμβουλές", έτσι για να περνά η ώρα και να πέφτουν οι μονάδες στο μετρητή του ΟΤΕ. Κι αν μέχρι το τέλος της συνομιλίας δεν μπορέσετε να αποκτήσετε καινούριους φίλους, το σίγουρο είναι ότι "κερδίσατε" έναν φουσκωμένο τηλεφωνικό λογαριασμό... Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν όλες αυτού του είδους οι "υπηρεσίες".

Εύκολα κέρδη

Ο μηχανισμός λειτουργίας αυτής της κερδοφόρας επιχείρησης είναι απλός. Πρόκειται στην ουσία για πολλαπλούς αυτόματους τηλεφωνητές που μπορούν να απαντούν ταυτόχρονα σε πολλές κλήσεις, δίνοντας και τη δυνατότητα επιλογής για διάφορες προσφερόμενες "υπηρεσίες" μέσω της χρήσης των αριθμών του καντράν του τηλεφώνου. Πρόκειται, επίσης, για σύγχρονα τηλεφωνικά κέντρα, που δίνουν τη δυνατότητα σε αυτόν που καλεί να επιλέγει για συνομιλητή κάποιον άλλον που έχει καλέσει εκείνη τη στιγμή το κέντρο αυτό. Το κέρδος για την εταιρία τηλε-ηχοπληροφόρησης προκύπτει ως εξής: Ο ΟΤΕ, μέσω του οποίου αναγκαστικά συνδέεται κάποιος με αυτές τις εταιρίες τηλε- ηχοπληροφόρησης, χρεώνει τη συνομιλία με 164 δραχμές το λεπτό. Ο ΟΤΕ παρακρατεί τις 82 δραχμές και τις υπόλοιπες 82 τις αποδίδει στην εταιρία.

Οι εταιρίες τηλε-ηχοπληροφόρησης έχουν μεν κάποιο σχετικά μεγάλο κόστος εγκατάστασης, αλλά τα έξοδα λειτουργίας τους είναι πάρα πολύ μικρά. Ετσι, η απόσβεση γίνεται γρήγορα και το κέρδος πλέον είναι μεγάλο. Ομως, για να πουλάνε τις "υπηρεσίες" τους χρειάζονται συνεχή και έντονη διαφήμιση. Γι' αυτό στο χώρο δραστηριοποιήθηκαν οι μεγαλοεκδότες, που μπορούν να εξασφαλίζων μέσω των εφημερίδων και των σταθμών τους την απαραίτητη διαφήμιση.

ΟΤΕ
Ζεστό χρήμα από "ζεστές υπηρεσίες"

"Με την υποστήριξη του ΟΤΕ η τηλεηχοπληροφόρηση στην Ελλάδα θα αλλάξει το τοπίο της επικοινωνίας! Απολαύστε τη... χωρίς να περιμένετε στο ακουστικό σας. Είναι πράγματι ο καλύτερος τρόπος να ζείτε με το τηλέφωνο!". Μ' αυτόν τον τρόπο - ναι μ' αυτόν (!) - ο ΟΤΕ, στο διαφημιστικό φυλλάδιο που κυκλοφόρησε τον περασμένο Ιούλιο, καταλήγει την αναφορά του στο σύστημα τηλεηχοπληροφόρησης. Αλλά η έκπληξη που προκαλεί το συγκεκριμένο απόσπασμα είναι μάλλον αφελής, αφού το ζεστό χρήμα που συσσωρεύουν αυτές οι "ζεστές" υπηρεσίες είναι φυσικό να οδηγεί σε τέτοιου είδους... παραλογισμούς.

Σύμφωνα με το "Πενταετές Επιχειρησιακό Σχέδιο", ο ΟΤΕ αναμένει έως το 2000 συνολικό τζίρο 74 δισεκατομμύρια δραχμές. Ηδη, το 1995 - τη χρονιά που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους οι συγκεκριμένες τηλεφωνικές γραμμές - τα διαχειριστικά μερίδια των τεσσάρων εταιριών έφτασαν το ένα δισεκατομμύριο. Ο τζίρος της "Οντιοτέξ" του Μ. Κυριακού έφτασε τα 505 εκατομμύρια, της "Μέντιατέλ" του Κ. Τεγόπουλου τα 384, της "Ντάταμπανκ" των Χρ. Λαμπράκη και Σ. Κόκκαλη τα 56 εκατομμύρια, ενώ η "Νιούσφον" - εξυπηρετεί γαλλικά συμφέροντα - κέρδισε 18 εκατομμύρια δραχμές. Η "Κάπαφον" του Καλοφωλιά δεν είχε αρχίσει ακόμα να... προσφέρει υπηρεσίες. Οσο για τον ΟΤΕ εισέπραξε κι αυτός σχεδόν ένα δισεκατομμύριο, μιας και τα κέρδη μοιράζονται μισά μισά. Ο ΟΤΕ εκτιμά ότι το 2000 οι προμηθευτές των υπηρεσιών τηλεηχοπληροφόρησης θα έχουν φτάσει τους 15, αφού όλα τα συγκροτήματα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αποτελούν τους νέους υποψήφιους. Ηδη, ο ΟΤΕ μαζί με τις πέντε εταιρίες "αναβάθμισαν" τις προσφερόμενες "υπηρεσίες", θέτοντας σε εφαρμογή την αμφίδρομη επικοινωνία πελατών και αυτών που δίνουν τις πληροφορίες. Η άδεια παροχής των ζωντανών υπηρεσιών δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 63Β/31-1-1996 και στο χορό των δισεκατομμυρίων μπαίνουν τώρα επώνυμες εταιρίες προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οι εταιρίες τηλεηχοπληροφόρησης σκοπεύουν να αποτελέσουν τον ενδιάμεσο για μια σειρά υπηρεσίες. Για παράδειγμα, μηχανικοί, δικηγόροι, ιδιωτικές τράπεζες, λογιστές, γιατροί, ιδιωτικές κλινικές κ. ά. θα μπορούν να πουλούν πληροφορίες μέσω αυτής της αμφίδρομης επικοινωνίας. Μόνο που αυτού του είδους η επικοινωνία χρεώνεται πολύ ακριβότερα. Το κάθε λεπτό χρεώνεται σήμερα 300 δραχμές.

Από τις καινούριες υπηρεσίες ο ΟΤΕ θα εισπράττει το 30% του τζίρου - αντί για 50% που εισπράττει σήμερα. Το 20% θα παίρνουν οι εταιρίες ("Οντιοτέξ", "Μέντιατέλ" κτλ.), ενώ με το υπόλοιπο 50% θα πληρώνονται όσοι παρέχουν τις πληροφορίες, είπε στο "Ρ" ο Στάθης Καμπούκος,προϊστάμενος της Υπηρεσίας Τηλεηχοπληροφόρησης του ΟΤΕ. Τα ποσοστά συμμετοχής του ΟΤΕ και των ιδιωτικών εταιριών στα κέρδη αλλάζουν, δηλαδή, εις βάρος του δημόσιου οργανισμού, ενώ δε θεωρείται απίθανο να αλλάξουν εκ νέου οι όροι. Με ελάχιστες επενδύσεις, τεράστια κέρδη

Ο Στ. Καμπούκος ανέφερε ότι ο ΟΤΕ ήδη διέθεσε για την υποδομή του δικτύου ένα δισεκατομμύριο δραχμές, ενώ για τον εξοπλισμό της κάθε εταιρίας οι "βαρόνοι" του Τύπου διέθεσαν περίπου 100 εκατομμύρια ο καθένας. Ποσό ελάχιστο, αν αναλογιστεί κανείς τα τεράστια κέρδη που θα αποφέρουν αυτές οι επενδύσεις, αλλά και αντιστρόφως ανάλογο με τα ποσά που διαθέτουν για τη διαφήμιση των "υπηρεσιών" τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο δεύτερο εξάμηνο του 1995 η "Οντιοτέξ" (Κυριακού) και η "Μέντιατέλ" (Τεγόπουλος) έδωσαν 6 δισεκατομμύρια - σε ονομαστικές τιμές - για διαφήμιση. Ασχετα αν στην πραγματικότητα δεν πλήρωσαν ούτε δραχμή, μιας και διαφημίζονται από τα ΜΜΕ που κατέχουν...

Το κόστος της διαφήμισης ήταν και το βασικό επιχείρημα που επικαλέστηκε ο Στ. Καμπούκος, ως απάντηση στο ερώτημα γιατί ο ΟΤΕ - μιας και διαθέτει την υποδομή του δικτύου - δεν αναπτύσσει μια δική του εταιρία, προσφέροντας βέβαια μόνο υπηρεσίες πραγματικής πληροφόρησης. "Είναι σίγουρο ότι σε αυτή την περίπτωση δε θα υπήρχαν κέρδη, αφού το κόστος της διαφήμισης είναι τεράστιο. Γι' αυτό προσπαθήσαμε και πετύχαμε να συνεργαστούμε με ανθρώπους που σχετίζονται με τα ΜΜΕ, ώστε να σηκώσουν στις δικές τους πλάτες αυτό το κόστος", υποστήριξε ο Στ. Καμπούκος, επισημαίνοντας ότι η επαναλαμβανόμενη διαφήμιση είναι αυτή που δημιουργεί νέους πελάτες, που προσελκύει κόσμο. "Αλλωστε σκοπός του ΟΤΕ είναι να "καλλιεργήσει" την αγορά και να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα προοπτικές. Αυτή τη στιγμή οι υπηρεσίες τηλεηχοπληροφόρησης λειτουργούν πιλοτικά", συμπλήρωσε, δίνοντας έτσι το στίγμα του "εκσυγχρονιστικού" πνεύματος που διακατέχει τους σημερινούς ιθύνοντες του κρατικού οργανισμού.

Ολα καλά κι ωραία...

Το πιο τραγικό πάντως στην υπόθεση είναι ότι γι' αυτές τις έκνομες επιχειρηματικές δραστηριότητες των μεγαλοεκδοτών καταρτίστηκε ένας "προσωρινός κώδικας δεοντολογίας", ο οποίος στην ουσία δεν απαγορεύει τίποτα, ενώ διακατέχεται από πολλές ελλείψεις και ασάφειες. Καταρτίστηκε το Σεπτέμβρη του 1994 - αρκετό καιρό πριν ξεκινήσει η λειτουργία των τηλεφωνικών γραμμών - και όριζε τους κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας και ηθικής συμπεριφοράς που πρέπει να τηρούνται από τους προμηθευτές υπηρεσιών. Κατά πόσο όμως εφαρμόζονται οι συγκεκριμένοι κανόνες "ευπρέπειας" και "τιμιότητας" - όπως αποκαλούνται στον "Κώδικα Δεοντολογίας"; Κατά πόσο οι υπηρεσίες τηλεηχοπληροφόρησης δεν "υποτιμούν, υποβιβάζουν ή εξευτελίζουν", δεν "περιέχουν αναληθείς ή παρωχημένες πληροφορίες" ή δεν "έχουν αδικαιολόγητα μεγάλη διάρκεια και καθυστέρηση", όπως ορίζει;

"Δεν υπάρχει καμιά παραβίαση του "Κώδικα Δεοντολογίας", γιατί σε αντίθετη περίπτωση οι κυρώσεις είναι πολύ σοβαρές. Αν υπάρξει παράβαση, αφαιρείται αμέσως η άδεια λειτουργίας της εταιρίας", υποστήριξε με εντελώς αδικαιολόγητη σιγουριά ο Στ. Καμπούκος.

Δεν παραβιάζεται όμως μια από τις "βασικές αρχές" αυτού του κώδικα, που αναφέρει ότι "όλες οι υπηρεσίες σεξουαλικής φύσεως που περιλαμβάνουν ερωτική ή σεξουαλική ψυχαγωγία και θεωρούνται ότι προκαλούν τα χρηστά ήθη απαγορεύονται"; Μια απλή καταγραφή των "υπηρεσιών" που προσφέρουν οι εταιρίες, το αποδεικνύει περίτρανα. Η "Μέντιατέλ", λόγου χάρη, "προσφέρει" "Ραντεβού για δύο", αλλά και "Γνωριμίες για δύο". Μάλιστα στη δεύτερη γραμμή ο καθένας μπορεί να κάνει ζωντανή συζήτηση και να οδηγήσει τα πράγματα ακριβώς στην... απαγόρευση. Το ίδιο ισχύει και με τα λεγόμενα τυχερά παιχνίδια, που στην ουσία τους όμως προάγουν τον τζόγο, ενώ το επίπεδο των ερωτήσεων είναι τέτοιο που επιτρέπει τη συμμετοχή και ανήλικων ατόμων.

"Προσφορά"

"Πιθανόν να υπάρχουν και περιπτώσεις παραπλάνησης, αλλά αυτό δε μειώνει σε τίποτα την προσφορά αυτών των υπηρεσιών. Είναι πολύ σημαντικό κάποιος που ενδιαφέρεται για το Χρηματιστήριο να μπορεί μ' ένα τηλεφώνημα να μαθαίνει τιμές, πτώσεις μετοχών κτλ. Η είναι εξίσου σημαντικό να μπορείς να επικοινωνείς με κάποιους ανθρώπους, όταν δεν έχεις κάποιο κοινωνικό κύκλο. Αυτό όμως που πρέπει να τονιστεί είναι ότι γίνεται αυστηρός έλεγχος και αν υπάρξουν παραβιάσεις θα επιβληθούν ποινές", συνέχισε με την ίδια σιγουριά ο Στ. Καμπούκος, σε μια ανεξήγητη προσπάθεια να εξωραϊσει την κατάσταση.

Πάντως, εκτός από το περιεχόμενο των υπηρεσιών, εμφανέστατη παραβίαση γίνεται σε μια άλλη "βασική αρχή" αυτού του κώδικα, που λέει πως "η ταυτότητα και η διεύθυνση του παρέχοντα υπηρεσίες πρέπει να αναφέρονται με ευκρίνεια σε κάθε είδους διαφημιστικό υλικό, που θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον την επωνυμία της εταιρίας, την οδό, τον αριθμό ταχυδρομικής θυρίδας και τον πλήρη ταχυδρομικό κώδικα". Από τις καταχωρήσεις που υπάρχουν στις εφημερίδες, όλες αυτές τις προϋποθέσεις τις τηρεί μόνο η "Οντιοτέξ". Οι υπόλοιπες εταιρίες απλά αναφέρουν την επωνυμία τους και στην καλύτερη περίπτωση,τον αριθμό μιας ταχυδρομικής θυρίδας.

Εποπτεία για τα μάτια

Για την παρακολούθηση των διατάξεων του προσωρινού κώδικα συγκροτήθηκε τυπικά κι ένα 8μελές "Συμβούλιο Εποπτείας", με πρόεδρο τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΤΕ, Π. Λάμπρου,και αντικαταστάτη του τον γενικό διευθυντή Εμπορικών Θεμάτων, Ν. Μανιέρο,γραμματέα τον Χ. Μπάρλα,στέλεχος του ΟΤΕ και μέλη τους Β. Γιαννακάρα και Ε. Κυριαζή (επίσης στελέχη του ΟΤΕ), τον Ε. Βόγλη της "Μέντιατέλ" και τον Ι. Σταθακόπουλο,της "Οντιοτέξ" (οι δύο τελευταίοι εκπροσωπούν όλες τις εταιρίες). Στο Συμβούλιο μετέχουν επίσης και εκπρόσωποι του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, αλλά και της ΕΣΗΕΑ, "για να μπορούν να εγγυηθούν τη νομιμότητα των πράξεων και τη σωστή πληροφόρηση του κοινού".

Το "Συμβούλιο Εποπτείας" ενώ είχε αποφασιστεί να συνεδριάζει μια φορά τη βδομάδα, όπως μας είπε ο Σ. Καμπούκος συνεδρίαση γίνεται κάθε 15 μέρες. Παράλληλα, μπορεί να συνεδριάζει εκτάκτως - μέχρι στιγμής δε συνέβη κάτι τέτοιο - όταν υπάρχουν παράπονα από πελάτες που χαρακτηρίζονται επείγοντα ή όταν το Συμβούλιο κρίνει ότι συντελείται παράβαση του Κώδικα, η οποία δεν μπορεί να περιμένει.

Οι ποινές που μπορεί να επιβάλει το "Συμβούλιο Εποπτείας" είναι προσωρινή διακοπή ορισμένων κυκλωμάτων για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (μέχρι τρεις μήνες), απαγόρευση του προμηθευτή να προσφέρει τη συγκεκριμένη υπηρεσία ή ακόμα και να μην επιτραπεί περαιτέρω να προσφέρει οποιαδήποτε υπηρεσία τηλεηχοπληροφόρησης. Πάντως, μέχρι στιγμής, ο ρόλος αυτού του Συμβουλίου διαφαίνεται ότι κάθε άλλο παρά ρόλος εποπτείας είναι...

Πληρώνουν οι μικροί για να "τρώνε" οι μεγάλοι

Οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν τη ΔΕΗ σαν μηχανισμό αναδιανομής εισοδήματος σε όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Το τιμολογιακό σύστημα, που εφάρμοζε και συνεχίζει να εφαρμόζει η ΔΕΗ με εντολή των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων, ήταν και παραμένει έτσι δομημένο, ώστε οι οικιακοί καταναλωτές να επιδοτούν τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και τις πολυεθνικές. Κι όμως, η "κοινωνική ευαισθησία" της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, εκφράζεται με τον προκλητικό ισχυρισμό που πρόβαλε προχτές από το βήμα της Βουλής η υπουργός Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου, η οποία επιχειρώντας να εξωραϊσει τους φουσκωμένους λογαριασμούς της ΔΕΗ που πληρώνουν οι εργαζόμενοι, υποστήριξε πως στην Ελλάδα το τιμολόγιο οικιακού ρεύματος είναι το φτηνότερο από τις άλλες χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και μάλιστα επιδοτείται! Ξέχασε βέβαια να πει, ότι με την πολιτική όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων, τα μόνα τιμολόγια ρεύματος που επιδοτούσε η ΔΕΗ, ήταν των πολυεθνικών και των μεγάλων βιομηχανικών επιχειρήσεων.

Ενδεικτικά θα αναφέρουμε ότι οι απώλειες της ΔΕΗ από τη χαριστική σύμβαση με την ΠΕΣΙΝΕ, σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση του Χρ. Ροκόφυλλου, φτάνουν στο αστρονομικό ποσό (για το διάστημα έναρξης λειτουργίας της μέχρι το 1994) των 500 δισ. δρχ. Στο νούμερο αυτό προστίθενται τα πολλά δισ. δρχ. που χάνει η ΔΕΗ κάθε χρόνο από τους διάφορους "αετονύχηδες" εργολάβους που λυμαίνονται τα έργα της. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 1996 της επιχείρησης, τα οποία μιλάνε για αύξηση των "Εργολαβιών Εκμετάλλευσης" το 1996 σε σχέση με το1995 κατά 93 δισ. δρχ. Η διοίκηση της επιχείρησης είναι τόσο εθισμένη να λύνει ακόμη και τα διοικητικά της προβλήματα με "εργολάβους", ώστε για το 1996 να προβλέπει τις δαπάνες για εργολαβίες οι οποίες φτάνουν τα 420 εκ. δρχ. στη ΓΔ Οικονομικού, στη ΓΔ Διοικητικού τα 370 εκ. δρχ. από 160 εκ. δρχ. το 1995.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις εργολαβίες αυτές τις αναλαμβάνει ένα συγκεκριμένο μικρό κύκλωμα, το οποίο μοιράζει την "πίτα" πολύ πριν τους υποτιθέμενους διαγωνισμούς. Αποκαλυπτική ως προς αυτό ήταν η "φασαρία" που ξέσπασε για την ανάθεση των έργων για το σταθμό Μεγάλο Λαύριο, που παρακολουθήσαμε τελευταία, ενώ ανάλογες περιπτώσεις είχαμε και στο παρελθόν. Οσον αφορά τους εργολάβους που λυμαίνονται τα έργα της ΔΕΗ, ενδεικτικά θα αναφέρουμε ότι τα προγραμματισμένα για το 1996 έργα για την κατασκευή Δικτύων Διανομής συνολικής αξίας 78 δισ. δρχ. τα έχουν αναλάβει μόνο 16 εργολάβοι.

ν θέλετε εκλεκτή συντροφιά ή παρέα στα ταξίδια σας, καλέστε το τηλέφωνο 70... Μόνο για σοβαρούς κυρίους".Αυτό είναι το περιεχόμενο μιας συνηθισμένης αγγελίας, από τις πιο "ευπρεπείς" αυτού του είδους, που δημοσιεύονται στις εφημερίδες, στις σελίδες των μικρών αγγελιών, συνήθως κάτω από τον τίτλο "Γνωριμίες".

"Με λένε Χριστίνα. Εχω αφήσει μήνυμα για σένα στο TELECAFE. Πάρε τώρα!" Αυτή η φράση συνοδεύει τη φωτογραφία μιας όμορφης νεαρής γυναίκας. Μαζί με έναν εννιαψήφιο αριθμό (090 259...) αποτελούν μια διαφημιστική καταχώριση, που δημοσιεύεται στις εφημερίδες.

Στην πρώτη περίπτωση, είναι προφανές ότι πρόκειται για μια κλασική περίπτωση "γνωριμίας", με σκοπό τον πληρωμένο έρωτα. Είναι, επίσης, προφανές ότι πίσω από την αγγελία κρύβεται μια ή περισσότερες γυναίκες, που ασκούν το αρχαιότερο επάγγελμα, που εντάσσονται σε κάποιο κύκλωμα κλπ.

Στη δεύτερη περίπτωση, όσο και αν ακούγεται παράδοξο, κρύβεται μια εταιρία, που ανήκει στον μεγαλοεκδότη Χρ. Λαμπράκη και έχει επίσημη άδεια από το κράτος για να παρέχει στο κοινό ...τηλε-ηχοπληροφόρηση!

Οι όποιες ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις δεν είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Στην πρώτη, υπάρχει η "κοπέλα", ο "νταβατζής", το "κύκλωμα" κλπ. Στη δεύτερη, υπάρχει ένας μηχανισμός, που δίνει τη δυνατότητα σε δύο ανθρώπους να "επικοινωνούν" μέσω τηλεφώνου. Το "ό,τι ήθελε προκύψει", μπορεί να υπονοείται σαφώς στις αντίστοιχες διαφημίσεις αυτών των "υπηρεσιών", αλλά δε στοιχειοθετεί κατηγορία, σύμφωνα με τους νόμους.

Ενας κοινός προαγωγός ή νταβατζής κερδίζει χρήματα από τη μαστροπεία, η οποία αποτελεί ποινικό αδίκημα.

Στην περίπτωση της συγκεκριμένης "υπηρεσίας τηλε-ηχοπληροφόρησης", που προαναφέρθηκε, υπάρχει σαφώς το κέρδος από την "εκμετάλλευση" του γενετήσιου ενστίκτου. Οποιος "πείθεται" μετά από τον καταιγισμό των διαφημίσεων που υφίσταται και θέλει να βρει "παρέα", κάποια στιγμή θα σχηματίσει τον αριθμό 090... Ομως, κάθε λεπτό αυτής της επικοινωνίας, χρεώνεται πανάκριβα. Ο ΟΤΕ θα εισπράξει αυτό το ποσό, μέσω του λογαριασμού, και θα αποδώσει το μεγαλύτερο μέρος στην καλή εταιρία. Δηλαδή, μπορεί κάποιος "να βρει παρέα", θα έχει χρεωθεί, όμως, με ένα αρκετά σημαντικό ποσό, που θα καταλήξει - μέσω του ΟΤΕ - στην εταιρία. Πρόκειται, δηλαδή, στην ουσία για ένα σύγχρονο νομιμοφανές "νταβατζιλίκι"...

Οι υπηρεσίες τηλε-ηχοπληροφόρησης είναι σχετικά καινούριο φρούτο στη χώρα μας. Ηδη, δραστηριοποιούνται στο χώρο πέντε εταιρίες, που ανήκουν σε μεγαλοεκδότες και μεγαλοκαναλάρχες και έχουν κυριολεκτικά βρωμίσει τη νεοελληνική πραγματικότητα, πουλώντας "γνωριμίες", "ραντεβού για δύο", "τετ α τετ συνομιλίες", σεξουαλικές συμβουλές, τεστ προσωπικότητας, ζώδια και ταρό,"ερωτική συναστρία", διαγωνισμούς με ποδόσφαιρο και μπάσκετ, "ρώσικη ρουλέτα", "τηλε-μπίνγκο" και διάφορα άλλα παρόμοια.

Με άλλα λόγια, ο θαυμαστός καινούριος κόσμος της "ελεύθερης αγοράς" και του εκσυγχρονισμού, που "εμπορευματοποιεί" και εκχυδαϊζει τα πάντα, που δεν ωχριά σε τίποτα μπροστά στο θεοποιημένο κέρδος.

Στα κείμενα που ακολουθούν γίνεται μια προσπάθεια να εξηγηθεί η απάτη σε βάρος των χρηστών αυτού του είδους των "μοντέρνων υπηρεσιών" και να καταδειχτούν, τόσο οι ευθύνες των επιχειρηματιών, όσο και της πολιτείας, που, όχι μόνο τους αφήνει ασύδοτους και ανεξέλεγκτους, αλλά και τους παρέχει τη δυνατότητα να λειτουργούν μέσω του ΟΤΕ.

Ο τζίρος της "Οντιοτέξ" του Μ. Κυριακού έφτασε τα 505 εκατομμύρια, της

Ο τζίρος της "Οντιοτέξ" του Μ. Κυριακού έφτασε τα 505 εκατομμύρια, της "Μέντιατελ" του Κ. Τεγόπουλου τα 384, της "Ντάταμπανκ" των Χρ. Λαμπράκη και Σ. Κόκκαλη τα 56 εκατομμύρια, ενώ η "Νιούσφον" - εξυπηρετεί γαλλικά συμφέροντα - κέρδισε 18 εκατομμύρια δραχμές. Η "Κάπαφον" του Καλοφωλιά δεν είχε αρχίσει ακόμα να... προσφέρει υπηρεσίες. Οσο για τον ΟΤΕ, εισέπραξε κι αυτός σχεδόν ένα δισεκατομμύριο, μια και τα κέρδη μοιράζονται μισά μισά.

Οι "βαρώνοι των Μedia" -Χ. Τεγόπουλος, Σ. Κόκκαλης, Χ. Λαμπράκης και

Οι "βαρόνοι των media" - Χρ. Τεγόπουλος, Σ. Κόκκαλης, Χρ. Λαμπράκης και Μ. Κυριακού - βρήκαν νέους τρόπους ν' αυξήσουν τα κέρδη τους. Αυτή τη φορά σε βάρος της νοημοσύνης και της αισθητικής μας

Τα κείμενα έγραψε η Χρύσα ΛΙΑΓΚΟΥ


Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ