"Πορεία Ανατολική" (Ομάδα συγγραφής της Θεραπευτικής Κοινότητας "Νόστος")

Οι περισσότεροι επιλέγουμε βιβλία επώνυμων συγγραφέων, με τα οποία τα ΜΜΕ ασχολούνται πολύ συχνά. Ετσι, μένουν στο περιθώριο τόσοι εκλεκτοί, ώστε βρίσκεται κανείς σε δύσκολη θέση, μιλώντας γι' αυτούς για πρώτη φορά. Η θέση του γίνεται δεινή, όταν, μάλιστα, αυτό που προτείνει δεν έχει δημιουργηθεί από συγγραφείς. Γριφώδη λίγο όσα αναφέρουμε, καιρός ν' ανοιχτούμε περισσότερο.

Στο "Πορεία Ανατολική", που δεν έχει συνταχθεί από έναν, αλλά από πολλούς, ανιχνεύεις αρκετά για ν' ανακαλύψεις τ' όνομά τους: Θόδωρος Αφεντουλίδης, Νίκος Βεντίκος, Ρουμπίνη Κακοτυλημένου, Βαγγέλης Λαζαρίδης, Αγγελος Χριστοδουλόπουλος, Γιάννης Μανωλόπουλος και Αντρέας Οικονόμου, από τη Θεραπευτική Κοινότητα "Νόστος".

Στις λίγες στιγμές ανάπαυλάς τους, αποφάσισαν ν' ασχοληθούν με τη συγγραφή ενός κειμένου. Οι δυσκολίες τους ήταν πολλές, από το πρόβλημα θεραπείας έως το μέγα γεγονός ότι δεν είχαν πιάσει ποτέ μολύβι και χαρτί για ένα τέτοιο δύσκολο έως ακατόρθωτο έργο. Τι κατάφεραν; Ενα θαυμαστό άθλο. Το βιβλίο, πλουσιότατο σε ευρηματικότητα ως προς το μύθο, χτίζει αργά την προσωπικότητα εφτά ανθρώπων. Οι κακοτοπιές που αντιμετωπίζουν μέσα σ' ένα καράβι, με κατεύθυνση προς τ' ανατολικά, αναζητώντας και βρίσκοντας, τελικά, το πολυπόθητο νησί του ονείρου, η περιπλάνηση τους χάρισε την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους το άνοιγμα στους συντρόφους, που γίνεται με το ανάβλυσμα πλούσιων αισθημάτων και, το σημαντικότερο, την εμπιστοσύνη στην ίδια τη ζωή, πόσο σπουδαίο είναι να υπάρχεις, ν' αγαπάς, να δίνεσαι, να ελπίζεις στο καλύτερο και να μπορείς να ονειρεύεσαι.

Τι ζεστό υλικό από τόσα όμορφα αισθήματα, που κρύβονται θαμμένα χρόνια πολύ βαθιά στο στήθος του καθενός.

Ανεπιφύλακτα διαβάστε το, για να δείτε το θαύμα που συντελείται με την αλύγιστη δύναμη της θέλησης.

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

MIXAΛHΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ - ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ

"Δύο ποιητές συζητούν

(ΜΙΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ")

Ο ποιητής Παναγιώτης Καραβασίλης ρωτάει και ο Μιχάλης Κατσαρός τοποθετείται απέναντι στην ποίηση, στον άνθρωπο, στη μοναξιά, στην Αντίσταση, στη ζωή.

Σε μια συμπαντική ανάλυση της γλώσσας, ο ποιητής ερμηνεύει λέξεις και συλλαβές. Συλλαμβάνει και εκπέμπει μηνύματα από αναζητήσεις στην πορεία του προς την Τέχνη. Ουσιαστικά όμως, έχουμε ένα κείμενο που σκιαγραφεί ανάγλυφα έναν ποιητή ανήσυχο, που αντιστέκεται σε όλους και σε όλα.

Φίλος του Μ. Κατσαρού, ο Παναγιώτης Καραβασίλης, με ερωτήσεις, πετυχαίνει να ωθήσει τον ποιητή σε μια εξομολόγηση εκ βαθέων. Επαναστάτης και ακούραστος ερευνητής, ιδιαίτερα της γλώσσας, παγκοσμιοποιεί με σύμβολα τα "θεμέλια" της σκέψης του. Η εποχή του δεν τον χώραγε, αλλά και καμιά άλλη εποχή δε θα χωρούσε το βάρος και το βάθος του στοχασμού του.

Ο Μιχάλης Κατσαρός ήταν υπεράνω όλων. Είναι η ενσάρκωση των πάντων και του τίποτα, με την έννοια του συμπαντικού.

Ολα μορφοποιούνται και συγχρόνως χάνονται σε μια δίνη συγκρούσεων, με κύριο άξονα τον ποιητή. Οχι τον κάθε ποιητή, αλλά τον ποιητή των "Σαδδουκαίων", των "Μαζινό", του "Οροπέδιου" και τόσων άλλων που άφησε πίσω του, με τη σφραγίδα του "άφθαρτου", με το οποίο ο Μιχάλης Κατσαρός σμιλεύει την ποίησή του, μέσα από διεργασίες του νοητού, του κατα-νοητού, και του επι-νοητικού (Εκδόσεις "Ιδμων".

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ

"ΠΥΡΙΔΡΟΜΑ"

Στα "Πυρίδρομα" του Π. Κ., ο αναγνώστης γνωρίζει έναν ποιητή, που ο κύριος στόχος του είναι το σύγχρονο πολιτικοκοινωνικό μας πρόβλημα.

Ευαίσθητος και επίμονος αγωνιστής της αλήθειας, κριτικάρει το κοινωνικό σύστημα που οδηγεί στη βία και την απάνθρωπη συμπεριφορά.

Ο Π. Κ. φωνάζει: "η αλήθεια αιμάτινη σάρκα / που δεν ορίζεται από λέξεις, έγινε / καθαρτήριο των χρηματιστηρίων με αίμα /".

Σε μια εποχή, όπου όλα παίζονται στο χρηματιστήριο, ανθρώπινες αξίες, αισθήματα, "πιστεύω", οράματα, ο ποιητής θέλει να σπάσει τα δεσμά της "νέας τάξης πραγμάτων", να απελευθερωθεί ο ίδιος και ο αναγνώστης του.

Ευρηματικός, συχνά ρομαντικός: "Κατοικώ από ανάγκη στα παζάρια / πυγμαίος - άσημος μέχρι να μεγαλώσω / και σου φέρνω ρόδια απ' τον κήπο μου / εκπαιδευτής πουλιών όταν το φεγγάρι / ρίχνει χειρόγραφα στη γη μετρώ την αβεβαιότητα".

Στη συζήτησή του με τον ποιητή Μιχάλη Κατσαρό, ο δεύτερος θα πει για τα "Πυρίδρομα": "έχεις ένα βιβλίο ποιητικό που βάζει φωτιές στις καρδιές" και "μεθάει τις καρδιές με νέους έρωτες" (Εκδόσεις "Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος").

Φαίδρα ΖΑΜΠΑΘΑ - ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ

• Από τις εκδόσεις "Αλεξάνδρεια" κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, αλλά και πολιτικών αναζητήσεων στην προεπαναστατική Ρωσία (1908) του επιστήμονα, φιλόσοφου, λογοτέχνη και μπολσεβίκου Αλεξάντρ Μπογκντάνοφ "Ο κόκκινος πλανήτης" (μετάφραση Ελένη Μπακοπούλου).
• Από τις εκδόσεις "Π. Τραυλός" κυκλοφόρησε η επιστημονική μελέτη του Φεντερίκο Ντι Τρότσιο "Αλλοπαρμένες μεγαλοφυίες",το οποίο αναφέρεται σε μεγαλοφυείς ανθρώπους - επιστήμονες και μη - λ.χ., στον Αϊνστάιν, στον Κολόμβο (Μετάφραση Παναγιώτης Σκόνδρας,επιστημονική επιμέλεια δρ. Θεοφάνης Γραμμένος).
• Από τον "Γαβριηλίδη" κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημα του ηθοποιού Γιώργου Κοτανίδη, με τίτλο "Απρόσμενα αισθήματα".

- Οι εκδόσεις "Το Ροδακιό" κυκλοφόρησαν το βιβλίο της Αννουσώς Κουσαθανά-Ρόε "Η γειτονιά του Γιωρή (μια ιστορία από την πρωτινή Μύκονο)".

- Το βιβλίο της Ελσας Χίου "Η Νενέ η Σμυρνιά",που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη,μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε και στα τουρκικά, από τις εκδόσεις "ΙLETISIM".Λόγω της επιτυχίας του βιβλίου ο τουρκικός οίκος ήδη κυκλοφόρησε και δεύτερη έκδοσή του.

- Ευαγγελία Παπαχρήστου - Πάνου". Επί τα όρη των αρωμάτων" (Ποιητικό συναξάρι)" (εκδόσεις "Ακρίτας".

- Οι εκδόσεις "Ιάμβλιχος" κυκλοφόρησαν τη μελέτη του Ούγγρου πανεπιστημιακού καθηγητή Καρ. Κερένυι "Ελευσίς. Μυστήρια και λατρεία" (μετάφραση Παπαδοπούλου Ελένη).

- Τα "Νέα Σύνορα Α. Α. Λιβάνη" κυκλοφόρησαν: Αγγελος Βασιλάτος "Ενα τραγούδι για όσους θυμούνται και ο χορευτής",τιτλοφορείται η πρώτη ποιητική συλλογή του μουσικού Α. Βασιλάτου. Επιμέλεια Τ. Χουρχούλη, Μ. Γιουρνελάκη, Β. Αντωνοπούλου. Χρύσα Δημουλίδου "Οταν το χιόνι χόρεψε με τη φωτιά" (μυθιστόρημα) και Π. Θάνος "Ο ηδονοθήρας (άγριες και τρυφερές ερωτικές ιστορίες)".

- Γιάννης Παπαγιάννης "Ο ύπνος περιβάλλει" (μυθιστόρημα, εκδόσεις "Ιστός" (Σμολένσκι 34, τηλ. 3835.817).

- Λίζα Κρίστι "Σοφία Θωμινίτσα (ο δρόμος της επιστροφής)" (μυθιστόρημα, εκδόσεις "Ομβρος".

- Από τον "Μπουκουμάνη" κυκλοφόρησαν: Τζιν Χέγκλαντ "Στην καρδιά του δάσους" (μετάφρασηΝτίκα Σιδέρη, μυθιστόρημα). Οντόν Βαλέ "Ιησούς και Βούδας (Διασταυρούμενα πεπρωμένα)" (δοκίμιο, μετάφραση Φαίνη Μπούκη - Γιαβή).

- Χρίστου Θεσσαλονικέα "Egri Biuaver" (μικρά κείμενα και ένα μονόπρακτο, εκδόσεις "Παρονεία" (Σόλωνος 94).

- Σταύρου Καλφιώτη "Η λάμψη της αποκάλυψης" (διηγήματα Στ. Καλφιώτης, Χρ. Σμύρνης 3 ΤΚ 15451, Ν. Ψυχικό).

• Από τον "Παπαζήση" κυκλοφόρησε το θεατρικό έργο του Νίκου Ρίγγα "Ηταν κι οι δυο τους ποιητές".
• Από τις εκδόσεις "Οξύ" κυκλοφόρησαν: Χριστόφορος Κάσδαγλης "Απολύομαι και τρελαίνομαι (Η ζόρικη θητεία του Χρήστου Καστανά)" (αυτοβιογραφία ενός φαντάρου). Κώστας Σαμαράς "Καταζητείται" (αυτοβιογραφία του γνωστού ληστή τραπεζών, πολυδραπέτη και συνέντευξή του στον Θανάση Λάλα). Αλέξης Αδάμ "Splash (όνειρα - ερώτων παράπονα)" (μυθιστόρημα).

- Από τα "Νέα Σύνορα" Α. Α. Λιβάνη κυκλοφόρησαν: Γιάννης και Μαρίνα Αλεξάνδρου "Απλά σ' αγαπώ" (μυθιστόρημα). Πέτρος Αμπατζόγλου "Ο πύργος των αινιγμάτων" (μυθιστόρημα).

- Από τις εκδόσεις "Ζήτρος" (Πλάτωνος 2, ΤΚ 54631 Θεσσαλονίκη, τηλ. 270.184) κυκλοφόρησαν: Σπύρου Λαζαρίδη "Η μοτοσικλέτα στην ελληνική λογοτεχνία" (μελέτη με βιβλιογραφία και ευρετήριο συγγραφέων). Μιχάλης Πιτένης "Μην ενοχλείτε τον πρίγκιπα..." (μυθιστόρημα του Κοζανίτη δημοσιογράφου και θεατρικού συγγραφέα).

- Ο "Στοχαστής / ΔΙΠΕ" κυκλοφόρησε το βιβλίο "Η δίκη του Αχελώου". Επιμέλεια: Ηλίας Ευθυμιόπουλος, Δήμος Τσαντίλης, Κίμων Χατζημπίρος.

- Ο "Δρομέας" κυκλοφόρησε την ογκώδη και ενδιαφέρουσα μελέτη του Φ. Μπαρμπιέ - Κ. Λαβενίρ "Ιστορία των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας από τον Ντιντερό στο Ιντερνετ". Μετάφραση Κάτια Χαρικιοπούλου, επιμέλεια Αγγελική Δ. Σπανού.

- Γιώργης Χαλατσάς "Ψυχή βαθιά" (αγωνιστικές αναμνήσεις. Διεύθυνση του συγγραφέα: Λεωνίδου 17, ΤΚ 15341, Αγ. Παρασκευή).

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ

"Αμμόχωστος Βασιλεύουσα"

Ο πόνος της Κύπρου είναι πόνος μας, η περιπέτειά της περιπέτειά μας, με τον ίδιο κατακτητή και τον ίδιο ιμπεριαλιστή. Αγαπητή μας είναι και η ποίησή της, η φωνή της καρδιά της. Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, προϊστάμενος της Ραδιοφωνίας του ΡΙΚ, "μας γράφει" τώρα, σαν σε ανοιχτή επιστολή.

"Εκεί ο βρυγμός των δοντιών / το καλύτερο θέαμα για τους αργόσχολους. /Αλλά, Θεέ μου, αυτός ο λαός / επέδειξε απίστευτη αντοχή στο μαρτύριο και καρτερία (...) / Χαίρετε, Αμμόχωστος, Σαλαμίς, Εγκωμη, Στύλλοι... Ριζοκάρπασον, Ταύρου, Αιγιαλούσα, Δαυλέ, Αχερίτου, Λυθράγκωμη (...), λίγα μόνο σημεία της ανατολικής σου παρειάς / χώρια οι δρυμοί και οι χαράδρες / για ν' αποφύγουμε τον ίσιο δρόμο που μας πάει σε Μόρφου και Κερήνεια / κι άλλα καρτερικά ελληνικά ονόματα".

Η ποιητική πνοή υπάρχει διάχυτη και άφθονη σ' αυτό το βιβλίο. "Στις εκβολές του ποταμού Πυρός / εκεί εκαθήσαμε και βάλαμε / στο μαλακό χορτάρι μέλι στις πληγές μας / εκεί και τις κιθάρες μας κρεμάσαμε / μια νύχτα σαν κι αυτή καταφυγιώτισσα - και στάζαν από το λαιμό τους αίμα και κριθάρι...". Ο αγιάτρευτος καημός για τα εγκαταλειμμένα σπίτια στην Αμμόχωστο: "Ηθελα να 'μουνα η ποντίκα του σπιτιού μου / τ' αδέσποτο σκυλί που μπαινοβγαίνει στην αυλή μου / (...) Και να 'μουνα το φίδι κι η τσουκνίδα, / το δέντρο που ξεράθηκε, η σπασμένη πόρτα..." (37). "Ξέρω πως έχω ακόμα δρόμο να τυλίξω, / ν' αδειάσω το φεγγάρι, κουβάδες να γιομίσω / και να τραβώ απ' το φως τ' αγκάθι το ξερό" (43) (Εκδ. "Αγρα" β έκδ.).

Μανώλης ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ

ΝΤΙΝΟΣ Ε. ΜΙΧΕΛΗΣ

"Το χάος και το φως"

Ο Ντίνος Ε. Μιχελής, αντλώντας φως από το σύμπαν, μάχεται την αταξία και τη σύγχυση σύμφωνα με το χρέος κάθε αληθινού ποιητή απέναντι στη ζωή. Ομως, οι νόμοι της φθοράς είναι αμείλικτοι. Οι απώλειες γίνονται όλο και πιο αισθητές κι ο ποιητής εκφράζει την πικρία του:

"Εχω καιρό να γράψω. / Οι κήποι μέσα μου/ που άλλοτε καρπίζαν, / σιγά - σιγά μαραίνονται. /η διάθλαση των χρωμάτων / ξεθωριάζει / στα μάτια μου. / Τα μάτια μου / ξεθωριάζουν / στο χρόνο".

Αγωνιά να συγκρατήσει όσο φως του επιτρέπει ακόμα η νόησή του. Το φως γίνεται ορατό, μόνο όταν περνά απ' τη σκέψη, αντίθετα με "το σκοτάδι", που είναι "καλά κρυμμένο εντός μας". "Το φως κυριαρχεί στα έξωθεν. / Το βλέπω. / Για να δεις όμως να το / εννοείς πρέπει".

Στίχοι που συνάδουν με τη ρήση "νους ορά και νους ακούει", καθώς ο ποιητής θέλει να κρατά άγρυπνες τις αισθήσεις μας, ώστε να μη συμβαίνει αυτό που γράφει ο Τερτυλλιανός στην απολογία του, δίνοντας τον ορισμό της πνευματικής τύφλωσης: "Δε βλέπει κάποιος εκείνο που υπάρχει και πιστεύει ότι βλέπει εκείνο που δεν υπάρχει". Η αλήθεια, λοιπόν, που συμβολίζει το φως στην ποίηση του Μιχελή, είναι αυτή που δένει στέρεα τη ζωή με τον άνθρωπο. Κι αυτή ονειρεύεται ο ποιητής να γίνει κτήμα όλων μας, καθώς ο ίδιος ταξιδεύει στο σύμπαν της αληθινής νόησης. Καθοδηγώντας με το νου, την καρδιά του, νοιάζεται για μια ζωή με πάθος, κι όχι για ένα πάθος χωρίς ζωή (Εκδ."ΚΑΛΕΝΤΗΣ".

Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ