Θέατρο | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Παραστάσεις του «Θεάτρου Τέχνης»

«Ο Λιόντας»

Η χειμερινή περίοδος στις δύο σκηνές του «Θεάτρου Τέχνης» κλείνει με δύο σύγχρονα ξένα δράματα και με μια λαογραφικού περιεχομένου μουσικοθεατρική παράσταση. Αρχίζουμε το σημείωμα από την τελευταία.

Στο «Υπόγειο» (Δευτέρα - Τρίτη) παρουσιάζεται «Ο Λιόντας». Μια καθ' όλα έξοχη σκηνική δημιουργία του Κωστή Καπελώνη, που αξίζει να δουν οι θεατρόφιλοι, ιδιαίτερα οι λάτρεις των λαϊκών μας παραδόσεων και αξιών. Το εγχείρημα ξεκίνησε από μια πρωτότυπη έρευνα - αφήγηση της Νάνση Τουμπακάρη, με θέμα το βιοπορισμό - συχνότατα και με ξεριζωμό από τη γενέθλια γη τους - τον καθημερινό μόχθο, τις σχέσεις, τις συνήθειες, τις παραδόσεις ακόμα και τις μουσικές, τα τραγούδια και τους χορούς των μαστόρων και μαθητευόμενων χειρωνακτικών επαγγελμάτων. Το αφήγημα διασκευασμένο και σκηνοθετημένο από τον Κ. Καπελώνη, προσφέρει πολλαπλή απόλαυση. Γλωσσική, λαογραφική, μουσική, εικαστική, υποκριτική, με συντελεστές το λιτό σκηνικό και τα όμορφα κοστούμια της Αφροδίτης Κουτσουδάκη, την εκφραστική κινησιολογία της Μαρίας Κυνηγού - Φλάμπουρα, τη συλλογική μουσική επιμέλεια και τις αξιέπαινες και ευλύγιστα μεταμορφώσιμες (σε αρκετούς μικρούς ρόλους) ερμηνείες όλων των ηθοποιών: Κώστας Βελέντας, Ηρώ Κωστή, Μιχάλης Κοιλάκος, Κατερίνα Μηλιώνη, Βασίλης Πουλάκος, Τάνια Παλαιολόγου. Μια παράσταση που «γλυκαίνει» τις αισθήσεις, «καθάρει» και εξυψώνει το πνεύμα και την ψυχή του ανθρώπου. Κεντρικό πρόσωπο, γύρω από το οποίο συμπυκνώνονται πολλές άλλες ιστορίες λαϊκών ανθρώπων, είναι ο Λιόντας. Ενα ορφανό Ηπειρωτόπουλο, τσομπανάκος, που αρχές του 20ού αιώνα φεύγει από το χωριό του και βιοπαλεύει σε στεριά και θάλασσα, κάνοντας διάφορα επαγγέλματα ανά την Ελλάδα, μαθητεύει με αυτοδίδακτους οργανοπαίκτες και κατασκευαστές μουσικών οργάνων και τελικά γίνεται μουσικός, σμίγει με ξεριζωμένους Μικρασιάτες ομότεχνους, κλέβεται με την κόρη ενός αφεντικού του και ξαναξεριζώνεται μαζί της.

ΘΥΜΕΛΗ

«Η Πολωνέζα του Ογκίνσκι»

Στο «Υπόγειο» του «Θεάτρου Τέχνης» παίζεται το βραβευμένο στην πατρίδα του, το Καζακστάν, έργο του Νικολάι Κολιάντα «Η Πολωνέζα του Ογκίνσκι», σε μετάφραση Λουίζας Μητσάκου - Λεωνίδα Καρατζά. Εργο με ενδιαφέρον θέμα, αλλά σοβαρές δραματουργικές αδυναμίες και μεγάλη ιδεολογική «σύγχυση» (;) του συγγραφέα. Το έργο λέει πολλά για τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, αλλά χωρίς μυθοπλαστικό ειρμό και κυρίως μπερδεύοντας την ήρα με το στάρι... Ο συγγραφέας βλέπει τη σημερινή κοινωνική κατάντια, τα άπειρα ανθρώπινα δράματα που προκάλεσε η καπιταλιστική παλινόρθωση, ο βάρβαρος «εκδημοκρατισμός» στις χώρες αυτές, αλλά σκοπίμως τα φορτώνει όλα στο σοσιαλισμό! Κεντρικό πρόσωπο του έργου είναι η Τάνια. Μια νέα Μοσχοβίτισσα, από εύπορους γονείς που πέθαναν, έντρομη από το σοβιετικό καθεστώς και την KGB καταφεύγει στις ΗΠΑ, όπου από ένδεια εκπορνεύεται και διαταράσσεται ψυχολογικά. Απελπισμένη, μαζί με έναν εξίσου «άμοιρο» νεαρό Αμερικανό ομοφυλόφιλο, επιστρέφει στη «δημοκρατική» πια πατρίδα και στο σπίτι της. Σπίτι τρωγλοποιημένο από λουμπενοποιημένους, κυνικούς ανέργους «καταληψίες». Την πρώην υπηρέτρια της οικογένειας, τον αλκοολικό άντρα της και τον σακατεμένο παλιό αγαπημένο της Τάνιας. Αθεράπευτη από τον «εφιάλτη» του καταπιεστικού σοσιαλισμού, για να «φωλιάσει» στο σπίτι της δίνει τα τελευταία της δολάρια στους καταληψίες, γίνεται θύμα τους και κλείνεται από αυτούς σε ψυχιατρείο. Παρά τα ολοφάνερα δραματουργικά προβλήματα του έργου, η αισθαντικού ρεαλισμού σκηνοθεσία της Νικαίτης Κουντούρη, απέφερε μια παράσταση με δραματικό μέτρο και ατμόσφαιρα, με συνδημιουργούς τους Γιώργο Πάτσα (σκηνικό - κοστούμια), Ανδρέα Σινάνου (φωτισμοί), Δημήτρη Ιατρόπουλο (σύνθεση ήχων). Το αξιόλογο παραστασιακό αποτέλεσμα καθόρισαν οι πολύ καλές ερμηνείες. Η Κάτια Γέρου ενσαρκώνει την υπεραισθαντική και ευάλωτη ψυχοδιανοητικά Τάνια. Η εύπλαστη, πολύτιμη υποκριτικά Ολγα Δαμάνη πλάθει την από απελπισία λουμπενοποιημένη υπηρέτρια. Ο Γιάννης Ροζάκης με απλότητα και αλήθεια αποδίδει την αδράνεια που προκαλεί ο αλκοολισμός. Δραματικά δραστική είναι η εκφραστικότατη ερμηνεία του Παναγιώτη Παναγόπουλου στο ρόλο του ομοφυλόφιλου. Στέρεη και λιτή είναι και η ερμηνεία του Δημήτρη Καραβιώτη.

ΘΥΜΕΛΗ

«Η Αγνή του Θεού»

Στη σκηνή της οδού Φρυνίχου, το «Θέατρο Τέχνης», με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, ανέβασε το βραβευμένο έργο του Αμερικανού ηθοποιού και συγγραφέα Τζον Πίλμεϊερ «Η Αγνή του Θεού». Ενα ενδιαφέρον ως γραφή δράμα. Ενα φαινομενικά θρησκειολογικό έργο, με ένα δυνατό κοινωνιολογικό και ταυτόχρονα ψυχολογο-ψυχιατρικό θέμα. Το ακατανίκητο αλλά καταπιεσμένο από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον ξύπνημα της νιότης, το «θαύμα» της μητρότητας, η αποκαθήλωση αυτού του πραγματικού θαύματος όλων των όντων της Φύσης από τον εκπορευόμενο από την εκκλησιαστική εξουσία υπερβατικό μύθο περί παρθενογένεσης, η συνειδησιακή ενοχοποίηση της γυναίκας-«μήτρας» της ζωής και η κατασπάραξη του καρπού της κοιλίας της, από την κοινωνία και την Εκκλησία. Η Αγνή του έργου είναι ένα πλάσμα εκ γενετής δύστυχο. Εξώγαμο παιδί μιας φτωχής κοπέλας, που έγινε αλκοολική, βασάνισε το παιδί της με την απελπισία, την ψυχοδιανοητική διαταραχή της και τον τρόμο της «αμαρτωλής» μητρότητας και το άφησε πεντάρφανο. Μετά το θάνατο της μάνας η μικρούλα Αγνή βρέθηκε σε μοναστήρι. Εκεί, έντεκα χρόνια μετά, ο αληθινός αυτός άγγελος έμεινε έγκυος, άγνωστο από ποιον. Η χωρίς ιατρική παρακολούθηση εγκυμοσύνη της κρύφτηκε εντελώς, έως ότου μια μέρα γεννά, σε παράκρουση πνίγει και πετά το βρέφος της σε σκουπιδοτενεκέ. Το γεγονός ανακαλύπτεται και παραπέμπεται στη Δικαιοσύνη, μετά από έρευνα μιας ψυχολόγου. Από αυτό το σημείο, τις «ανακρίσεις» της ψυχολόγου στην Αγνή και στην ηγουμένη ξετυλίγεται το κουβάρι των αιτιών (κοινωνικών, οικογενειακών, ανθρώπινων), των ψυχολογικών τραυμάτων, της θρησκευτικής υποκρισίας, του δράματος όχι μόνο της Αγνής, αλλά και της ηγουμένης, ακόμα και της τραυματικής μνήμης της ψυχολόγου. Το έργο σε εύγλωττη απόδοση των Χρήστου Καρχαλάκη-Μαρίας Ευθυμίου, απέριττο σκηνικό και αρμόζοντα κοστούμια του Νίκου Σαριδάκη και φωτισμούς της Ελευθερίας Ντεκώ, σκηνοθετημένο ρεαλιστικά, λιτά και ατμοσφαιρικά από τον Βασίλη Νικολαΐδη, «πλουτίζεται» από τρεις καλές ερμηνείες, με κυρίαρχη την ερμηνεία της Εύας Κοταμανίδου, που υποδύεται τη φαινομενικά αυστηρή και ψυχρή ηγουμένη, της οποίας το σχήμα κρύβει μια βαθιά πονεμένη γυναίκα και μάνα. Δυναμική και λιτή η Λουκία Πιστιόλα στο ρόλο της ψυχολόγου. Η Αννα Κουτσαφτίκη, αισθαντικότατη και καλλίφωνη στο ρόλο της Αγνής, είναι μια ελπιδοφόρα νέα ηθοποιός.

ΘΥΜΕΛΗ

«Εφυγε» η Χρ. Ρωμανού

Μια από τις σημαντικότερες εικαστικούς της γενιάς του '60, η Χρύσα Ρωμανού, πέθανε το περασμένο Σάββατο, χτυπημένη από τον καρκίνο και κηδεύεται σήμερα (3.15μμ) από το Α' Νεκροταφείο. Κόρη του ζωγράφου Γιόχαν Ρωμανού, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1931. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ. Από τα πρώτα έργα της αναζητά μια προσωπική γλώσσα με έντονη αφαιρετικότητα και μετακυβιστικές αναζητήσεις. Εκθέτει για πρώτη φορά το 1958 στο Α' Καλοκαιρινό Σαλόνι Νέων Καλλιτεχνών, και το 1960 την πρώτη ατομική της έκθεση. Το 1961 με υποτροφία του ελληνικού κράτους, σπουδάζει στο Παρίσι, όπου έμεινε 20 χρόνια και παντρεύτηκε τον ζωγράφο Νίκο Κεσσανλή.

Το 1963 αρχίζει να δημιουργεί τη σειρά «Μύθοι», έργα στο πάτωμα. Ακολουθήσουν οι «Επαναλήψεις», κολάζ μονοτυπιών σε μουσαμά. Το 1964 με την τεχνική του κολάζ δημιουργεί αρκετές ενότητες έργων της. Το 1968 αρχίζει τη σειρά τρισδιάστατων κατασκευών, τα «Μεκανό», εμπνευσμένη από το παιδικό παιχνίδι. Σημειώνουμε ότι ο τρισδιάστατος πολυεπίπεδος «Χάρτης - Λαβύρινθος» της Χρ. Ρωμανού παρουσιάστηκε το 1994 στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο.

Σύσταση επιτροπής δημιουργών

Οι Ελληνες συνθέτες και στιχουργοί βιώνουν διπλά τους σημερινούς δύσκολους καιρούς. Σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου της - κερδοσκοπικής για να μην ξεχνιόμαστε - Ανώνυμης Εταιρίας Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΑΕΠΙ), συνθέτες και στιχουργοί, μέλη της, περιέγραψαν με μελανά χρώματα την κατάσταση των πνευματικών τους δικαιωμάτων. Αφορμή της συνέντευξης, η ανακοίνωση της ΑΕΠΙ (η οποία πολλές φορές επικρίθηκε για αδιαφάνεια και μονοπωλιακού συμφέροντος δράση) για σύσταση «Εξελεγκτικής Γνωμοδοτικής Συμβουλευτικής Επιτροπής Δημιουργών». Η επιτροπή, υποτίθεται, θα «ανταποκριθεί λειτουργικά στα νέα δεδομένα» (κατηγοριοποίηση των δικαιωμάτων και τη διάσπασή τους με πρόσφατη απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού). Για τη σύσταση της επιτροπής και το έργο της και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας μίλησαν ο Ν. Μαυρουδής (μέλος του ΔΣ της ΑΕΠΙ) και οι συμμετέχοντες στην επιτροπή: Δ. Τσακνής, Κ. Τριπολίτης, Κ. Τουρνάς, Γ. Θεοφάνους, Μ. Κριεζή, Χρ. Νικολόπουλος, Ρ. Ουίλιαμς κ.ά. Οι δημιουργοί υπογράμμισαν ότι η πολιτεία δεν προστατεύει τα πνευματικά δικαιώματά τους, παρότι εκείνοι καταβάλλουν τέλος 1% στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Αναφέρθηκαν στη «διαγραφή δισεκατομμυρίων δραχμών από δικαιώματα από τη "λευκή κασέτα" (η ελάχιστη αμοιβή των καλλιτεχνών) υπέρ των υπόχρεων χρηστών, επί πρωθυπουργίας Κ. Σημίτη, χρήματα που εισέπραξαν από καταναλωτές». Στη συστηματική αποδυνάμωση της πνευματικής ιδιοκτησίας σε Ευρώπη και Ελλάδα, και στον επιχειρούμενο «θάνατο» της πολιτιστικής δημιουργίας γενικότερα.

ΕΓΚΑΙΝΙΑΖΕΤΑΙ σήμερα (7.30μ.μ.) στο Δημαρχείο Νίκαιας (Π. Τσαλδάρη 10), αναδρομική έκθεση έργων του Β. Βλασίδη (1907 - 1997) και θα διαρκέσει έως τις 16/4. Ο Β. Βλασίδης αποτελεί μία ξεχωριστή εικαστική μορφή. Ζωγράφος της γενιάς των απειθάρχητων μαχητών της λευτεριάς, του Αϊ Στράτη και της Ικαρίας του Γ. Ρίτσου, εξόριστος για τις ιδέες και τους αγώνες του, ασχολήθηκε παρά τις αντίξοες συνθήκες με την τέχνη του. Στα εγκαίνια θα μιλήσουν ο δήμαρχος Νίκαιας, Στέλιος Μπενετάτος, ο διευθυντής του Πολιτιστικού Κέντρου Περάματος, Γιάννης Παπαοικονόμου και ο φίλος του καλλιτέχνη, Κώστας Λυγιαζής.