Τον δρόμο για περαιτέρω αξιοποίηση του προτεκτοράτου του Κοσόβου από το ΝΑΤΟ ανοίγει η απόφαση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης (ΚΣ) της λυκοσυμμαχίας να εγκρίνει πρόταση για την αναγνώρισή του ως «συνδεδεμένου μέλους», από «παρατηρητής» που ήταν έως τώρα.

Σε προχτεσινή ψηφοφορία που έγινε στη συνεδρίαση στη Σόφια μόλις μία αντιπροσωπεία καταψήφισε και άλλες 14 χώρες έκαναν αποχή (περιλαμβανομένης της Κύπρου). Στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ συμμετέχουν τα κοινοβούλια όχι μόνο των 32 κρατών - μελών αλλά και κοινοβούλια εννιά «συνδεδεμένων χωρών» (στα οποία περιλαμβάνονται Σερβία, Κύπρος κ.τ.λ.).

Η Κοσοβάρα Πρόεδρος Βιόσα Οσμάνι σχολίασε ότι «θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας μαζί με τους συμμάχους μας για να προωθήσουμε την πορεία μας προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ».

Από τη μεριά της, η σερβική αντιπροσωπεία στην ΚΣ χαρακτήρισε την εξέλιξη «επικίνδυνο προηγούμενο», ενώ ο επικεφαλής του Γραφείου Κοσόβου της σερβικής κυβέρνησης Πέταρ Πέτκοβιτς υποστήριξε ότι «οι μεγάλες δυνάμεις υποστηρίζουν ανοιχτά την τρομοκρατία του Κούρτι και είναι έτοιμες να κλείσουν τα μάτια σε όλες τις κακοτοπιές του καθεστώτος στην Πρίστινα, εάν αυτό ταιριάζει στα γεωπολιτικά τους συμφέροντα (...) δική μας δουλειά είναι να προστατεύσουμε την ειρήνη και τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο - Μετόχια, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, όσο δύσκολες κι αν είναι οι συνθήκες».

Η νέα αυτή εξέλιξη οξύνει περαιτέρω την αντιπαράθεση για τους όρους συνεργασίας Κοσόβου - Σερβίας, για τους οποίους ΗΠΑ και ΕΕ διεκδικούν το «πάνω χέρι» και ενώ η «απόσταση» γενικότερα του Βελιγραδίου με τη Δύση παραμένει, όπως έδειξε και η πρόσφατη ανακήρυξη «Μέρας για τη Γενοκτονία» στη Σρεμπρένιτσα, με τις συντριπτικές ψήφους ΗΠΑ και συμμάχων τους, την περασμένη βδομάδα στη ΓΣ του ΟΗΕ.

Στο μεταξύ, αντιδρώντας στις ανακοινώσεις με τις οποίες η «Σερβική Δημοκρατία» υποδέχτηκε το ψήφισμα του ΟΗΕ για τη Σρεμπρένιτσα και είπε ότι θα καταθέσει σχέδιο «ειρηνικής διάσπασης» στην Ομοσπονδία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης (τη δεύτερη από τις δύο οντότητες που συνθέτουν τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, στην οποία πλειοψηφούν μουσουλμάνοι Βόσνιοι και Κροατοβόσνιοι), η αμερικανική πρεσβεία στο Σαράγεβο κατήγγειλε την ηγεσία Ντόντικ για σχέδια «απόσχισης με άλλο όνομα», που είναι «επικίνδυνα και ανεύθυνα».

Υποστήριξε ότι «οι ενέργειες του κ. Ντόντικ θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον μέσα στους ευρωατλαντικούς θεσμούς που επιθυμεί ο λαός της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, περιλαμβανομένου του λαού της "Σερβικής Δημοκρατίας"».

Διαβεβαιώσεις ότι η Βόρεια Μακεδονία αποτελεί όντως «αφοσιωμένο μέλος του ΝΑΤΟ» έδωσε στο μεταξύ η Πρόεδρος της χώρας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, που ξεκαθάρισε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών «αποτελεί πραγματικότητα» και ως τέτοια πρέπει να τηρηθεί.

Σε νέες της δηλώσεις, η προερχόμενη από το κόμμα VMRO-DPNE νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δήλωσε ότι «εγώ ούτε είπα ότι δεν θα σεβαστώ το Σύνταγμα, ούτε είπα ότι θα καταγγείλω τη Συμφωνία των Πρεσπών». Επανέλαβε ότι δεν παραβίασε τη Συμφωνία με τις προσφωνήσεις της χώρας της ως «Μακεδονίας» και ότι επέκρινε τη Συμφωνία των Πρεσπών «λόγω της διαδικασίας υιοθέτησής της, λόγω της μη συμφωνίας της με τη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών» αλλά - υπογράμμισε - «αυτή αποτελεί νομικό γεγονός, αποτελεί πραγματικότητα και εγώ θα την σεβαστώ». Μάλιστα, υπενθύμισε ότι η χώρα της άλλαξε και έγγραφα για εσωτερική χρήση (π.χ. διαβατήρια, ταυτότητες) για να εφαρμοστεί η Συμφωνία των Πρεσπών.

Την ίδια στιγμή, προμηνύοντας νέα όξυνση παζαριών (σε συνθήκες που όλα δείχνουν ότι ανατροφοδοτούνται και αλυτρωτισμοί, εθνικισμοί) η Σιλιάνοφσκα πρόσθεσε: «Ακούω ενίοτε και κάποιες προειδοποιήσεις και απειλές, αλλά εγώ λέω ότι είναι αλήθεια ότι στο Διεθνές Δίκαιο ισχύει η αρχή ότι θα πρέπει να γίνονται σεβαστές οι Συμφωνίες, αλλά νομίζω ότι πάντοτε, όταν ζητάμε από τον άλλον να πράξει κάτι, είναι φυσικό, στο πλαίσιο μίας λογικής "win-win", να διερωτηθούμε τι έχουμε πράξει εμείς». Εξέφρασε δε παράπονο ότι «όλοι όσοι πήγαν στην Ελλάδα, είχαν τη δυνατότητα να δουν ότι το όνομα που από εμάς ζητούν να σεβαστούμε, αυτοί δεν το επιδεικνύουν πουθενά. Συνεχίζει να υπάρχει Σκόπια, και μάλιστα σε πολλά σημεία υπάρχει και το ακρωνύμιο (σ.σ. ΠΓΔΜ-FYROM)», καταλήγοντας «να μην αναφερθώ στα Μνημόνια»...

Από την άλλη, η Σιλιάνοφσκα είπε και ότι πιστεύει «στην ελευθερία της έκφρασης της σκέψης, στην ελευθερία του αυτοπροσδιορισμού».

Στο μεταξύ, χτες, νέος πρόεδρος της Βουλής εκλέχτηκε ο αλβανικής καταγωγής Αφρίμ Γκάσι, αρχηγός ενός εκ των τεσσάρων κομμάτων που απαρτίζουν τον συνασπισμό της (μέχρι πρότινος) αλβανικής αντιπολίτευσης, «Αξίζει».

Στους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ΕΕ από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό ΗΠΑ - Κίνας αναφέρθηκε για άλλη μια φορά ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, ο οποίος από την Κυριακή πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στη Γερμανία, σε μια κρίσιμη στιγμή για την ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία και ενώ εντείνεται ο παγκόσμιος οικονομικός, εμπορικός και τεχνολογικός ανταγωνισμός.

Σε κοινό τους άρθρο στους «Financial Times», ο Γερμανός καγκελάριος Ολ. Σολτς και ο Μακρόν προειδοποιούν ότι η ΕΕ πρέπει να καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους λαούς της Ευρώπης και τις θυσίες που καλούνται να κάνουν.

Σε μια έμμεση αναφορά στη γαλλική βιομηχανία πυρηνικής Ενέργειας, μεταξύ των απαιτούμενων «πράσινων» μεταρρυθμίσεων αναφέρουν τις προσπάθειες για «απεξάρτηση της οικονομίας από τον άνθρακα», σεβόμενοι τις επιλογές των κρατών - μελών σχετικά με το πώς θα φτάσουν στην επίτευξη του στόχου.

«Για να τονώσουμε τις επενδύσεις, πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρά με μια πραγματικά ολοκληρωμένη χρηματοπιστωτική αγορά. Γαλλία και Γερμανία προτείνουν νέα ώθηση για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ. Η ΕΕ πρέπει να εναρμονίσει το εταιρικό δίκαιο αφερεγγυότητας, το φορολογικό δίκαιο, και να δημιουργήσει επενδυτικά προϊόντα σε επίπεδο ΕΕ», αναφέρουν.

Μιλώντας σε νέους στη Δρέσδη, ο Μακρόν προειδοποίησε ότι δύο χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία η Ευρώπη βρίσκεται «σε μια πρωτοφανή στιγμή της Ιστορίας της», που την υποχρεώνει να σκεφτεί μόνη της «την άμυνα και την ασφάλειά της».

Η ευρωπαϊκή ήπειρος, είπε, μπορούσε να υπολογίζει επί σειρά ετών στον «σύμμαχο» ΗΠΑ, που σήμερα είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων στην Ουκρανία, για να τη βοηθήσει να απωθήσει τη ρωσική επίθεση.

Ομως οι ΗΠΑ «έχουν πλέον τα μάτια στραμμένα προς την Κίνα», τον πρώτο στρατηγικό και οικονομικό τους αντίπαλο, και η πιθανή νίκη του Ντ. Τραμπ στις προεδρικές εκλογές τον Νοέμβρη περιπλέκει περισσότερο «την εξίσωση».

Η ΕΕ, παγιδευμένη ανάμεσα στους δύο γίγαντες, πρέπει «να βγει από την αφέλεια» και «να προστατευτεί καλύτερα» στον εμπορικό τομέα, «να διπλασιάσει» τον προϋπολογισμό της και να αναλάβει το κόστος των επενδύσεων για «την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση», πρόσθεσε ο Μακρόν.

Την ανησυχία της Δύσης για τη λεγόμενη «πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα» της Κίνας εξέφρασαν οι χώρες του G7, επαναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων ότι θα εξετάσουν και τη λήψη μέτρων για την «προστασία» τους.

Μετά από διήμερη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών και διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών, στη Στρέσα της βόρειας Ιταλίας, οι «7» εξέδωσαν κοινό ανακοινωθέν που μεταξύ άλλων αναφέρει: «Εκφράζουμε ανησυχίες για την ολοκληρωμένη χρήση από την Κίνα πολιτικών και πρακτικών μη εμπορεύσιμων που υπονομεύουν τους εργαζόμενους, τις βιομηχανίες και την οικονομική μας ανθεκτικότητα». Τονίζει δε ότι οι αξιωματούχοι «θα εξετάσουν το ενδεχόμενο να λάβουν μέτρα για να εξασφαλίσουν ίσους όρους ανταγωνισμού, σύμφωνα με τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου».

Από την πλευρά της, η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζανέτ Γέλεν δήλωσε ότι «η βιομηχανική πολιτική της Κίνας μπορεί να φαίνεται μακρινή», αλλά «αν δεν ανταποκριθούμε στρατηγικά και με ενιαίο τρόπο, η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων τόσο στις χώρες μας όσο και σε όλο τον κόσμο θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο», είπε.

Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνό Λε Μερ δήλωσε ότι «μπροστά σε αυτήν την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, είναι ζωτικής σημασίας το G7 και η Ευρώπη να μείνουν ενωμένες. Η Ευρώπη πρέπει να επιβεβαιώσει την οικονομική της δύναμη».

Από τη δική της πλευρά, μέτρα για να διαφυλάξει την αναβαθμισμένη παρουσία των μονοπωλίων που εκπροσωπεί, παίρνει η Κίνα.

Ετσι, πριν λίγες μέρες επισημοποιήθηκε και η ίδρυση νέου Επενδυτικού Ταμείου από το Πεκίνο, με αρχικό κεφάλαιο 344 δισεκατομμύρια γιουάν (47,5 δισεκατομμύρια δολάρια), που είναι γνωστό ως «Big Fund III» και θα εστιάσει σε επενδύσεις στον κλάδο παραγωγής μικροτσίπ.

Το Ουζμπεκιστάν επισκέφτηκε χθες και προχθές ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, σε ένα σημαντικό βήμα ώστε να αυξηθεί η επιρροή της Μόσχας στην Κεντρική Ασία, περιοχή που βρίσκεται στο στόχαστρο πολλών ιμπεριαλιστών «παικτών».

Ηταν το τρίτο ταξίδι του Πούτιν, μετά την Κίνα και τη Λευκορωσία, από την επανεκλογή του, με τον Ουζμπέκο ομόλογό του, Σ. Μιρζιγιάγεφ, να διαβεβαιώνει ότι η Τασκένδη βλέπει τη Ρωσία ως «βασικό στρατηγικό σύμμαχο».

Μεταξύ άλλων συμφωνιών, Ρωσία και Ουζμπεκιστάν υπέγραψαν μνημόνιο με βάση το οποίο η Μόσχα θα κατασκευάσει ένα μικρό πυρηνικό εργοστάσιο στη χώρα αυτή της Κεντρικής Ασίας.

Ο Πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν χαρακτήρισε το έργο «ζωτικής σημασίας», σημειώνοντας ότι η χώρα του έχει μεγάλα αποθέματα ουρανίου. Αν εφαρμοστεί αυτή η συμφωνία το εργοστάσιο θα γίνει το πρώτο στην Κεντρική Ασία, κάτι που θα αυξήσει περαιτέρω την επιρροή της Ρωσίας στην περιοχή, σχολιάζει το «Associated Press». Την ίδια ώρα, το Ουζμπεκιστάν θα μπορεί να κατασκευάζει προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, σε μια περίοδο που οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας εντείνονται.

Η Ρωσία είναι επί του παρόντος ο δεύτερος μεγαλύτερος οικονομικός εταίρος του Ουζμπεκιστάν, μετά την Κίνα, με τον εμπορικό κύκλο εργασιών να αυξάνεται κατά 19,8% σε ετήσια βάση, στα 2,4 δισ. δολάρια, το πρώτο τρίμηνο του 2024. Οσον αφορά τη διεύρυνση συγκεκριμένων οικονομικών σχέσεων, η παρουσία του Ουζμπεκιστάν ως παρατηρητή στην Ευρασιατική Οικονομική Ενωση αυξάνει τις προοπτικές συνεργασίας.