«Πλούσια και ενδιαφέροντα» χαρακτήρισε τα αποτελέσματα των ανασκαφών της Αρχαιολογικής Εταιρείας ο γενικός γραμματέας της, Β. Πετράκος, κάνοντας τον απολογισμό έργου της Εταιρείας κατά το 2000, σε δημόσια γενική συνέλευση-εκδήλωση την περασμένη Κυριακή.

Η Εταιρεία συνέχισε τις ανασκαφές στις περιοχές: Ραμνούντα, Τσέπι Μαραθώνα, Βραυρώνα, Σκάλα Ωρωπού, Μυκήνες, Καλλιθέα Πατρών, Επίδαυρο (ιερό Απόλλωνα Μαλεάτα), Μεσσήνη, Ικλαινα Μεσσηνίας, Θέρμο, Παντάνασσα Φιλιππιάδας, Δωδώνη, Ακρωτήρι Θήρας, Μινώα Αμοργού, Αρχάνες, Σύμη Βιάννου, ενώ το Τμήμα Κύπρου συντήρησε τις τοιχογραφίες της Παναγίας Ασταθκυώτισσας.

Στις δημοσιεύσεις της Εταιρείας περιλαμβάνονται η «Αρχαιολογική Εφημερίς» του 1999 με δημοσιεύσεις ανασκαφών, τα Πρακτικά του 1998, το «Εργον» του 1999 και τα τέσσερα τεύχη του 13ου τόμου του «Μέντορα». Επίσης, επανεξέδωσε τα έργα του Α. Κ. Ορλάνδου «Τα παλάτια και τα σπίτια του Μυστρά» και «Η εν Ελλάδι εκκλησιαστική αρχιτεκτονική επί Τουρκοκρατίας». Επανεκδόθηκε το έργο του Χρήστου Τσούντα «Αι προϊστορικαί ακροπόλεις Διμηνίου και Σέσκλου». Εκδόθηκαν επίσης: Ο πρώτος τόμος της δημοσίευσης της μεγάλης ανασκαφής της Μεσσήνης του καθηγητή Π. Θέμελη «Ηρωες και ηρώα στη Μεσσήνη», το βιβλίο του Ι. Ακαμάτη «Ενσφράγιστες λαβές από την αγορά της Πέλλας», «Νεολιθική Αττική» της Μαρίας Παντελίδου-Γκόφα, «Μυκηναϊκά σφραγιστικά δακτυλίδια από πολύτιμα μέταλλα με θρησκευτικές παραστάσεις» της Ντόρας Βασιλικού. Τα δύο τελευταία βιβλία εκδόθηκαν στα αγγλικά.

Ο Β. Πετράκος αναφέρθηκε και στο μείζον ζήτημα της προστασίας της ιστορικότητας της Αττικής από την απειλή των Ολυμπιακών έργων. «Δεν είναι δυνατόν να θεωρείται ότι για τους Ελληνες οι Αγώνες του 2004 βαρύνουν περισσότερο από όσο η ιστορία του τόπου τους», σημείωσε ο ομιλητής. Αναφερόμενος στις συνέπειες που θα έχει η χωροθέτηση των ολυμπιακών έργων στην Αττική, ο Β. Πετράκος πρόσθεσε, ότι «η πεδιάδα του Μαραθώνος, η Μερέντα και ο λοιπός χώρος της Αττικής, κυρίως των Μεσογείων, από όπου περνά η λεγόμενη αττική οδός, είναι τα κύρια σημεία όπου θα εκδηλωθεί ή εκδηλώθηκε η βλάβη την οποία προκαλεί η ανάληψη τέλεσης των Αγώνων».

Σε ό,τι αφορά στη χωροθέτηση του κωπηλατοδρομίου στο Σχοινιά, ο ομιλητής σημείωσε πως όλος ο χώρος της πεδιάδας του Μαραθώνα, από τον τύμβο έως το Κάτω Σούλι, αποτελεί το πεδίο της μάχης του 490 π.Χ. και πρόσθεσε, πως «οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις θα καταλάβουν μεγάλη έκταση του ιστορικού πεδίου, θα είναι μόνιμες και μετά τους Αγώνες θα δοθούν στην εκμετάλλευση, πράγμα που σημαίνει ότι θα επεκτείνονται αενάως και θα προσελκύουν και άλλες δραστηριότητες».

Ολο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται ένας έντονος προβληματισμός για την εξέλιξη των Επιδαυρίων. Ανθρωποι του θεάτρου και δημοσιεύματα μιλούν για αποτελμάτωση, αλλοίωση και ημετερικές επιλογές από τις εκάστοτε διοικήσεις του ΕΟΤ και του «Ελληνικού Φεστιβάλ ΑΕ». Με δεδομένες αυτές τις ανησυχίες, το «Ελληνικό Φεστιβάλ ΑΕ» και το Κέντρο Ερευνας και Πρακτικών Εφαρμογών του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος «Δεσμοί» διοργάνωσαν τη Δευτέρα, στη Στοά του Βιβλίου, μια ανοιχτή - στους ασχολούμενους αμέσως ή εμμέσως με το θέατρο - ημερίδα με θέμα «Επιδαύρια: Το παρόν και το μέλλον του θεσμού».

«Προεδρεύοντες» της ευρείας και ενδιαφέρουσας συζήτησης που έγινε ήταν ο πρόεδρος του φεστιβάλ Περικλής Κούκος, ο πρόεδρος του Κέντρου των «Δεσμών» Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο διευθυντής του ΚΘΒΕ Διαγόρας Χρονόπουλος και η Λυδία Κονιόρδου (διευθύνουσα σύμβουλος των «Δεσμών»). Σκοπός της ημερίδας δεν ήταν να «πουν» οι διοργανωτές τις απόψεις τους για τη σημερινή κατάσταση των Επιδαυρίων και, βέβαια, δεν αποκάλυψαν τις προθέσεις τους για το άμεσο και προσεχές μέλλον του ιδιωτικοποιημένου πλέον θεσμού. Σκοπός τους ήταν να «ακούσουν» - πόσο και ποιες θα εισακούσουν θα φανεί σύντομα - τις απόψεις - προτάσεις των συμμετεχόντων (ανθρώπων του θεάτρου, κριτικών θεάτρου, χορού και μουσικής και δημοσιογράφων) για τα εξής θέματα: Τα Επιδαύρια να παραμείνουν όπως ξεκίνησαν -δηλαδή φεστιβαλικός θεσμός αποκλειστικά του Αρχαίου Δράματος - ή να περιλάβουν και άλλες μορφές τέχνης (όπερα, συναυλίες, χορό, κλπ.) με περιεχόμενο σχετικό ή και άσχετο με τους μύθους του αρχαίου δράματος. Να περιοριστεί ή όχι ο αριθμός των παραστάσεων. Οι εκδηλώσεις να χρηματοδοτούνται από το «Ελληνικό Φεστιβάλ» ή και από χορηγούς. Ποια να είναι τα κριτήρια επιλογής των σχημάτων, των συμπαραγωγών, των ξένων καλλιτεχνών και συγκροτημάτων και συμμετοχής του «Ελληνικού Φεστιβάλ» σε ξένα φεστιβάλ. Να ανοίξουν ή όχι τα Επιδαύρια σε πειραματικές θεατρικές παραστάσεις. Να χρησιμοποιηθούν ή όχι άλλοι χώροι - αρχαία θέατρα για εκδηλώσεις, να παρουσιάζονται ή όχι και σε τοπικά - δημοτικά φεστιβάλ οι χρηματοδοτούμενες από το «Ελληνικό Φεστιβάλ» παραστάσεις αρχαίου δράματος. Ποια η μορφή συμμετοχής του «Ελληνικού Φεστιβάλ» στην «Πολιτιστική Ολυμπιάδα» του 2004.

Οι απόψεις και προτάσεις που διατυπώθηκαν ήταν πολλές και αρκετές ενδιαφέρουσες. Οι περισσότερες και σημαντικότερες συνηγόρησαν υπέρ της συνέχισης των Επιδαυρίων ως φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος, υποδομή παιδείας και με κρατικά κονδύλια, και αναφέρθηκαν στην ανάγκη: Να υπάρξει έγκαιρος προγραμματισμός, σχετική παιδεία όλων των ασχολούμενων με το αρχαίο δράμα καλλιτεχνών, «νέο αίμα» καλλιτεχνών με εργαστηριακές - πειραματικές παραστάσεις και επαρκής χρόνος προετοιμασίας των παραστάσεων.

Ο Π. Κούκος, μεταξύ άλλων, υποσχέθηκε ότι θα κωδικοποιηθούν οι προτάσεις που έγιναν, θα μελετηθούν από τη διοίκηση του «Ελληνικού Φεστιβάλ» και θα εκδοθούν τα Πρακτικά της ημερίδας. Υποσχέθηκε ότι πολύ σύντομα θα υποβληθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για έγκριση το πρόγραμμα του 2002 και προσεχώς το πρόγραμμα για το 2004 στα πλαίσια της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας».

Το Κέντρο Μελέτης - Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο μνημόνευσε χτες τα 25 χρόνια απουσίας του αξιαγάπητου, αξέχαστου Γιάννη Σιδέρη, του πρώτου ιστορικού του νεοελληνικού θεάτρου και ιδρυτή του Θεατρικού Μουσείου με εκδήλωση - αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του. Με την ευκαιρία της εκδήλωσης παρουσίασε και το Β' τόμο του έργου του Γ. Σιδέρη «Ιστορία του Νέου Ελληνικού Θεάτρου».

Για τον πρωτοπόρο αυτό πνευματικό άνθρωπο μίλησαν οι: Κ. Ασημακόπουλος («Τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι»). Κ. Γεωργουσόπουλος «Ο ιστορικός που παρέμπεπε στον εαυτό του»). Μ. Δημητρέα - Ζαχαριουδάκη («Ο παντοτινός δάσκαλος της Ιστορίας του Νέου Ελληνικού Θεάτρου. Ο πρωτοπλάστης του Θεατρικού Μουσείου»). Μ. Πλωρίτης («Γιάννης Σιδέρης: Η πολύτιμη μέλισσα»). Πλ. Μαυρομούστακος («"Η Ιστορία του Νέου Ελληνικού Θεάτρου" του Γ. Σιδέρη. Η περιπέτεια μιας έκδοσης»). Κείμενα του τιμώμενου θα διαβάσει ο μαθητής του, ηθοποιός Γ. Μιχαλακόπουλος. Θα προβληθεί το μοναδικό κινηματογραφικό ντοκουμέντο από ξενάγηση του Γ. Σιδέρη στο Θεατρικό Μουσείο της οδού Καβαλόττι.