Εφυγαν από τον τόπο τους για να γλιτώσουν από τις επιδρομές και τους διωγμούς. Ηρθαν στην πατρίδα μας αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο, μακριά από τα κανόνια, τις οβίδες και το φόβο. Είναι 1.200 ανθρώπινες ψυχές - Κούρδοι πολιτικοί πρόσφυγες - οι οποίοι εδώ και δυο βδομάδες έχουν μετεγκατασταθεί στις κατασκηνώσεις του υπουργείου Παιδείας στον Αγιο Ανδρέα.

"Είμαστε άνθρωποι. Θέλουμε να ζήσουμε σαν άνθρωποι... ". Αυτή την κραυγή απόγνωσης, την ακούσαμε αρκετές φορές μέσα στην κατασκήνωση του Αγίου Ανδρέα. Ηταν λόγια που έβγαιναν από το στόμα ανθρώπων κάθε ηλικίας και φύλου. Τα έλεγαν μικρά παιδιά, ανήμπορες γυναίκες και σακαταμένοι άνδρες από τις σφαίρες του Σαντάμ. Ανθρωποι οι οποίοι έφτασαν στη χώρα μας περπατώντας έναν ολόκληρο μήνα, με την ελπίδα να βρουν ένα αποκούμπι στην κατατρεγμένη ζωή τους...

"Ξεναγός" μας στον μικρό οικισμό ήταν η 11χρονη Σουράια,που με τα λίγα ελληνικά που ήξερε, έκανε πιο εύκολη τη συνεννόησή μας με τους συμπατριώτες της. Καθώς προχωρούσαμε ο Μοχάμετ Χαλίτ,ένας 40χρονος άνδρας, μας πλησίασε κρατώντας τέσσερα κεσεδάκια με ρύζι, μια κονσέρβα με κεφτεδάκια και λίγο ψωμί. "Αυτό είναι το φαϊ μας. Από αυτό πρέπει να φάμε για όλη τη μέρα 10 άτομα...",είπε σχεδόν μονολογώντας και τράβηξε βιαστικά προς στη σκηνή του. Την ίδια ώρα η μικρή Σουράια συμπλήρωνε: "Ετσι είναι όλες οι οικογένειες. Ολη μέρα ακούς τα παιδιά να ζητάνε φαγητό, μια σοκολάτα... Τι να κάνεις όμως, οι γονείς μας δεν έχουν δουλιά, ούτε λεφτά...".Είναι μικρά παιδιά, στα πρόσωπα τους βλέπεις "ζωγραφισμένο" το φόβο και την επιθυμία. Δεν έχουν προλάβει να χαρούν τίποτα σ' αυτή τη ζωή, δεν έχουν καταφέρει ούτε καν να γεμίσουν τα μικρά στομαχάκια τους...

Η καθημερινή πάλη για την επιβίωση δεν εμποδίζει αυτούς τους ανθρώπους να ονειρεύονται, να δημιουργούν, να προσπαθούν και να δίνουν λίγο χρώμα στην άτονη και γεμάτη κακουχίες ζωή τους. "Εχουμε δημιουργήσει μια μικρή θεατρική και μια μουσική ομάδα, ενώ σκεφτόμαστε να λειτουργήσει και ένα σχολείο, για να μάθουν τα παιδιά μας γράμματα", μας είπε ο Σουάν Σαμούτ."Θα 'θελα ένα βιβλίο και κάποιον να μου μάθει γράμματα", μας "εκμυστηρεύτηκε" η μικρή Σουράια... Τον λόγο τώρα πρέπει να πάρουν οι υπεύθυνες υπηρεσίες. Η επιβίωση αυτών των ανθρώπων εξαρτάται από τις κινήσεις των υπευθύνων...

Ο βουλευτής του ΚΚΕ, δημοτικός σύμβουλος και μέλος της Διαπαραταξιακής Επιτροπής Λεων. Αυδής επισήμανε: "Οι συνθήκες διαβίωσης των Κούρδων προσφύγων δεν είναι οι καλύτερες δυνατές, αλλά αυτό δεν είναι ζήτημα μόνο του Δήμου της Αθήνας, πρέπει και οι υπόλοιποι δήμοι να συμβάλουν σ' αυτήν την προσπάθεια. Αυτοί οι άνθρωποι είναι θύματα της "Νέας Τάξης Πραγμάτων" και έχουμε υποχρέωση σαν άνθρωποι να εκδηλώσουμε την αλληλεγγύη μας απέναντί τους".

Οι περισσότεροι πρόσφυγες, από αυτούς που βρίσκονται στην κατασκήνωση, έχουν ζητήσει πολιτικό άσυλο στη χώρα μας. Μάλιστα πριν λίγο καιρό, η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ πήγε τα απαραίτητα έγγραφα στην κατασκήνωση για να τα συμπληρώσουν.

Σύμφωνα με τη διεθνή σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, πρόσφυγας είναι το άτομο που "λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων, βρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν μπορεί ή εξαιτίας αυτού του φόβου δεν επιθυμεί να απολαμβάνει της προστασίας της χώρας αυτής... ".

Στη χώρα μας από το 1992 οι περισσότεροι αιτούντες ασύλου προέρχονται από την Τουρκία, το Ιράκ, το Ιράν και σε μικρότερη κλίμακα από την πρώην Γιουγκοσλαβία. Στα τέλη του 1995 ο συνολικός προσφυγικός πληθυσμός στη χώρα μας έφτανε τα 5.000 άτομα. Ωστόσο μικρός, αν όχι ελάχιστος, είναι ο αριθμός των ατόμων που τους χορηγήθηκε καθεστώς πρόσφυγα. Συγκεκριμένα το 1994 δηλώθηκαν 1.302 αιτούντες ασύλου και σε 170 χορηγήθηκε καθεστώς πρόσφυγα, ενώ το 1995 οι αιτούντες ασύλου ήταν 1.312 και μόλις 203 μπόρεσαν και πήραν το καθεστώς του πρόσφυγα.

Η διεθνής προστασία δεν προβλέπει μόνο την περιφρούρηση της σωματικής ακεραιότητας των προσφύγων. Οι πρόσφυγες πρέπει να απολαμβάνουν τουλάχιστον των δικαιωμάτων και της βασικής βοήθειας που δικαιούται κάθε αλλοδαπός που διαμένει νόμιμα στη χώρα ασύλου, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ετσι στους πρόσφυγες αναγνωρίζονται βασικά δικαιώματα, όπως η ελευθερία σκέψης, διακίνησης, καθώς και η προστασία από τα βασανιστήρια και την εξευτελιστική μεταχείριση. Κάθε πρόσφυγας δικαιούται ιατρικής περίθαλψης και σε κάθε ενήλικα πρόσφυγα αναγνωρίζεται το δικαίωμα στην εργασία. Δεν πρέπει επίσης να στερείται το δικαίωμα της εκπαίδευσης στα παιδιά των προσφύγων.

Η μετεγκατάσταση όλων αυτών των ανθρώπων στις κατασκηνώσεις του Αγίου Ανδρέα έγινε ύστερα από ενέργειες της Διαπαραταξιακής Επιτροπής για τους Αλλοδαπούς και τα Μειονοτικά Ζητήματα του Δήμου Αθήνας. Παράλληλα, στις προσπάθειες, για την εγκατάσταση των Κούρδων στον καταυλισμό, συμμετείχαν τα υπουργεία Υγείας - Πρόνοιας και Παιδείας. Το προηγούμενο "σπίτι" των Κούρδων προσφύγων, για έναν ολόκληρο χρόνο, ήταν τα χαρτόκουτα στην πλατεία Ωδείου, όπου ζούσαν σε άθλιες συνθήκες. Συνθήκες που δεν τους επιτράπηκε να"λησμονήσουν", αφού και στον Αγιο Ανδρέα - παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της Διαπαραταξιακής Επιτροπής - οι συνθήκες διαβίωσης και διαμονής παραμένουν κακές, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που η κατάσταση γίνεται δραματική.

Οι σκηνές που έχουν στηθεί στην κατασκήνωση δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες, με αποτέλεσμα σε σκηνές με πέντε κρεβάτια να μένουν μέσα 12 - 15 άτομα! Το συσσίτιο δίνεται μόνο μια φορά τη μέρα. Με 700 μερίδες πρέπει να "χορτάσουν" 1.200 στόματα, ενώ μονάχα τέσσερα μπάνια είναι κατάλληλα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν... "Οι προδιαγραφές υποδοχής της κατασκήνωσης, όπως είχε οριστεί από την αρχή, ήταν για 700 άτομα. Μέρα με τη μέρα, όμως, ο πληθυσμός της κατασκήνωσης αυξάνεται", επισήμανε ο Βασίλης Ζησόπουλος,που είναι υπεύθυνος από το Δήμο Αθήνας για την κατασκήνωση.

Προκειμένου να αντιμετωπίσουν την υπάρχουσα κατάσταση, οι Κούρδοι έχουν εκλέξει μια 7μελή επιτροπή, η οποία προσπαθεί να δώσει λύση στα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο οικισμός. Με τους ανθρώπους αυτούς συζητήσαμε και μας μίλησαν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Η κουβέντα μας άρχισε με την αγωνία που διατύπωσαν τα μέλη της επιτροπής για τα μικρά παιδιά που ζουν στον καταυλισμό. Μέσα στην κατασκήνωση, υπάρχουν 50 μικρά παιδιά ηλικίας από 3 μηνών μέχρι 12 χρόνων. Μικρά παιδιά, τα οποία τρώνε, σχεδόν σε καθημερινή βάση, το ίδιο φαγητό και μάλιστα σε ποσότητες παρά πολύ μικρές. "Με ρύζι και ψωμί τρέφονται κάθε μέρα τα παιδιά μας, σε λίγο καιρό θα έχουν πρόβλημα υγείας...", μας είπε η Ντελσόι Ματζίτκ,μέλος της επιτροπής και υπεύθυνη για τις οικογένειες του οικισμού. Ενώ επισήμανε το γεγονός ότι ακόμα δεν έχουν γίνει τα εμβόλια ηπατίτιδας, που τους είχαν αρχικά υποσχεθεί. Ο Β. Ζησόπουλος, πάντως, ελπίζει ότι στις επόμενες μέρες το ΙΚΑ θα τηρήσει την υπόσχεσή του και θα στείλει τα εμβόλια. Οσο για τον πρόεδρο της επιτροπής Σαλάρ Αμπντούλ,τα προβλήματα των Κούρδων της κατασκήνωσης θα λυθούν μόνο εάν "μας δοθεί κάποια ταυτότητα, νομιμοποιηθεί η παραμονή μας και βρούμε μια δουλιά"...

Τα μάτια της ήταν βουρκωμένα. Το παράπονο ήταν "ζωγραφισμένο" στα χείλη της. Είχε παλέψει με "θεούς και δαίμονες", για να φτάσει μαζί με τα παιδιά της και τον άνδρα της στον ποταμό Εβρο. Ηθελαν να περάσουν απέναντι, να κάνουν μια νέα ελπιδοφόρα αρχή. Είχαν ονειρευτεί μια καλύτερη ζωή. Το πέρασμα, όμως, του ποταμού στάθηκε μοιραίο για τον άνδρα της. Χάθηκε, πνίγηκε στα ορμητικά νερά του Εβρου...

Η Σιλάν Ταμάν βρίσκεται εδώ και μερικές μέρες στον καταυλισμό του Αγίου Ανδρέα. Τα δυο παιδιά της, ο Αχμέτ και η Τζιλά,είναι ό,τι της έχει απομείνει... "Θα παλέψω γι' αυτά τα δυο παιδιά. Δε ζητάμε πολλά πράγματα, δεν ενοχλούμε κανέναν. Δώστε μας μια ευκαιρία για να ζήσουμε...". Τούτα τα λόγια βγήκαν με δυσκολία από το στόμα της. Είχαν όμως πίστη και δύναμη, θέληση για τη ζωή...

Κάλεσμα προς όλους τους ευαισθητοποιημένους πολίτες και τις επιχειρήσεις απευθύνει η Διαπαραταξιακή Επιτροπή του Δήμου Αθηναίων για τους αλλοδαπούς και ζητά από αυτούς να συνδράμουν ανάλογα με τις δυνάμεις τους, ώστε να ενισχυθούν οικονομικά και να γίνει πιο ανθρώπινη η διαβίωση των οικονομικών προσφύγων και μεταναστών που ζουν στην Αθήνα.

Μπορούν να καταθέτουν χρήματα στην Τράπεζα Εργασίας, στο λογαριασμό με αριθμό 040/89009 - 00000/70.

Δεν έχουν προλάβει να χαρούν. Η αγωνία για το αύριο είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους

Μέσα σ' αυτό το χώρο, στοιβάζονται κάθε βράδυ 15 άτομα

Ουρές σχηματίζονται κάθε μεσημέρι για το συσσίτιο. Το φαγητό δεν είναι αρκετό και γίνεται καταγραφή από τους υπεύθυνους

Μια μικρή "κουζίνα" έχει στηθεί μέσα στη σκηνή για να καλύψει τις καθημερινές ανάγκες

"Αυτό το φαγητό αντιστοιχεί σε δέκα άτομα, για όλη τη μέρα...", μας είπε ο Χολίτ Μοχάμετ

Ρεπορτάζ: Παναγιώτης ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Φωτογραφίες: Γιώργος ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ