ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Ολα για το κέρδος

Γρηγοριάδης Κώστας

«Ονομάστηκε το θαυματουργό φάρμακο του 20^ού αιώνα & η πορεία του συνεχίζεται στον 21^ο...» έλεγε, πριν ένα μήνα, το σλόγκαν της γνωστής πολυεθνικής των φαρμάκων, Bayer, για την ασπιρίνη, που συμπλήρωσε έναν αιώνα κυκλοφορίας και είναι φάρμακο εγνωσμένης αποτελεσματικότητας. Πάνω από 2.500 δισκία ασπιρίνης καταναλώνονται στον κόσμο κάθε δευτερόλεπτο. Η παγκόσμια ετήσια κατανάλωση ανέρχεται σε 100 δισεκατομμύρια δισκία.

Κι όμως, όπως έγινε γνωστό, χτες, η ελληνική θυγατρική της Bayer μελετά το ενδεχόμενο να αποσύρει την ασπιρίνη από την αγορά της Ελλάδας, λόγω της χαμηλής τιμής με την οποία κυκλοφορεί το φάρμακο. Κι αυτό, παρότι η ασπιρίνη αποτελεί το 3% του τζίρου της, που κυμαίνεται περίπου στα 150 εκατ. ευρώ.

Σημειώστε, ότι η χονδρική τιμή στην Ελλάδα είναι 0,35 ευρώ και η λιανική τιμή 0,50 ευρώ. Η αμέσως ακριβότερη χονδρική τιμή στην Ευρώπη των 25 είναι σε Εσθονία, Λιθουανία, και Λετονία στα 1,15 ευρώ (χονδρική), ενώ στην Ουγγαρία είναι στα 1,55 ευρώ. Ενόψει λοιπόν της νέας φαρμακευτικής πολιτικής, η πολυεθνική πιέζει για αυξήσεις που θα της εξασφαλίσουν τα επιθυμητά κέρδη στη χώρα μας. Και μπροστά στο κέρδος δε διστάζει να θυσιάσει ακόμα και το «παιδί» της, όπως είναι η ασπιρίνη για την Bayer.

Το «συμβόλαιο με το λαό»...

Θυμάστε το διαβόητο «Συμβόλαιο με το λαό»; Ναι, το σύνθημα και προεκλογικό πρόγραμμα του μακαρίτη πλέον Ανδρέα Παπανδρέου και της τότε ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, πριν από τις εκλογές του 1981. Το «συμβόλαιο» εκείνο συμπεριλάμβανε την απομάκρυνση των αμερικανικών βάσεων και την κατάργηση των πολιτικοστρατιωτικών σχέσεων εξάρτησης της χώρας (ΝΑΤΟ, ΕΟΚ), την ουσιαστική αναβάθμιση των λαϊκών δικαιωμάτων και το χτύπημα των μεγάλων συμφερόντων («Ο λαός στην εξουσία - Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση»), κλπ., κλπ. Στην επόμενη οκταετία, βέβαια, και αφού πάρθηκαν ορισμένα φιλολαϊκά μέτρα στην αρχή της, ώστε να ριχθεί στάχτη στα μάτια και να εκτονωθεί η δυναμική του λαϊκού κινήματος, το «Συμβόλαιο με το λαό» κατέληξε στα αζήτητα.

Εμφανίστηκε και πάλι, το 1993, όταν το ΠΑΣΟΚ διεκδικούσε ξανά την κυβερνητική εξουσία. Τούτη τη φορά, το περιεχόμενό του - σαφώς υποβαθμισμένο - συμπεριλάμβανε στόχους, όπως η ανάδειξη της Ελλάδας στις πρώτες θέσεις της ΕΕ, η αντιμετώπιση των προβλημάτων της αγροτιάς και των μικρομεσαίων (...της ραχοκοκαλιάς του ΠΑΣΟΚ), η κατάργηση των αντιλαϊκών και αντιασφαλιστικών μέτρων της κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη κλπ. Τίποτε απ' όλ' αυτά, όμως, δεν έγινε στα επόμενα χρόνια, τόσο με τον Α. Παπανδρέου, όσο και με τον Κ. Σημίτη. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ αυτής της περιόδου συνέχισαν και επέκτειναν την πολιτική και τα μέτρα, που εφάρμοσε η κυβέρνηση της ΝΔ (αποκρατικοποιήσεις, λιτότητα, «απελευθερώσεις», νέος αντιασφαλιστικός νόμος, κλπ., κλπ.).

... και η σύγχρονη εκδοχή του

Κι έτσι ερχόμαστε στο σήμερα. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται και πάλι στην αντιπολίτευση. Και, προκειμένου να ξαναεγκλωβίσει τα λαϊκά στρώματα, ξεσκονίζει και πάλι τα δοκιμασμένα συνθήματα. Μιλώντας στο προχτεσινό συνέδριο της ΠΑΣΚΕ, ο Γ. Παπανδρέου υποσχέθηκε μια «εθνική κοινωνική συμφωνία, ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο». Και μπορεί το ακριβές περιεχόμενο και τα επιμέρους συνθήματα του «νέου συμβολαίου» να μην έχουν διασαφηνιστεί ακόμη, αλλά η στάση και η πολιτική της σημερινής ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ φτάνει και περισσεύει, για να βγάλει ο κάθε εργαζόμενος τα συμπεράσματά του. Οχι, δεν εννοούμε μόνον, ή, κυρίως, την ψεύτικη αυτοκριτική για τα πεπραγμένα της τελευταίας 11ετούς κυβερνητικής τους πρακτικής (1993 - 2004). Ούτε την επιδερμική και άσφαιρη αντιπολίτευση, που ασκούν σήμερα στην κυβέρνηση της ΝΔ, καθώς η τελευταία συνεχίζει στην ίδια με το ΠΑΣΟΚ πορεία. Πρώτα και κύρια, εννοούμε την αδιαμφισβήτητη εμμονή της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική του λεγόμενου «ευρωμονόδρομου» και της «νέας τάξης πραγμάτων», των κάθε λογής αντιδραστικών διαρθρωτικών αλλαγών, «απελευθερώσεων» και των «νόμων της αγοράς». Με άλλα λόγια, στην αδιαμφισβήτητη εμμονή της σε μια πολιτική, που αποδεδειγμένα κάνει τους λίγους πλούσιους, ακόμη πλουσιότερους και τους πολλούς φτωχούς, ακόμη περισσότερους και φτωχότερους. Οπως και το θράσος της, να θέλει όλ' αυτά να πάρουν τη μορφή «κοινωνικού συμβολαίου», όπου οι πολλοί αποδέχονται και υπογράφουν την υποταγή τους στους λίγους.

Αγώνας για όσα τους ανήκουν

Καθώς η συμφωνία των δύο κομμάτων της πλουτοκρατίας στο θέμα εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας «έκλεισε», αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι η πολιτική τους είναι ταυτόσημη, η κυβέρνηση μπορεί πλέον, με την ουσιαστική στήριξη του ΠΑΣΟΚ, απερίσπαστη να συνεχίσει και να βαθύνει το αντιλαϊκό της έργο. Η αντεργατική πολιτική δείχνει τα δόντια της. Ο νέος προϋπολογισμός, τα άλλα νομοσχέδια που εξασφαλίζουν καινούρια προνόμια στο μεγάλο κεφάλαιο, η αντιασφαλιστική επίθεση στο χώρο των τραπεζών, προδικάζουν νέα δεινά για τους εργαζόμενους.

Και ενώ οι απολύσεις δε φεύγουν από την ημερήσια διάταξη, η ακρίβεια συνεχίζει να τσακίζει τα εργατικά εισοδήματα, η λιτότητα σε μισθούς και συντάξεις σταθεροποιείται, η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ - παρά τους θεατρινίστικους λεονταρισμούς της - εξακολουθεί να βάζει πλάτες στη στρατηγική της Λισαβόνας, να υμνεί την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου.

Μπροστά σ' αυτήν την πραγματικότητα, το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα χρειάζεται να ορθώσει το ανάστημά του. Να δείξει τη δύναμή του. Καθοριστική προϋπόθεση, απαράβατος όρος, για να μπορέσει το εργατικό κίνημα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, είναι η ενίσχυση του ταξικού του προσανατολισμού. Είναι η ανάπτυξη και η κλιμάκωση αγώνων, με διεκδικήσεις που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων. Είναι αγώνες, που θα αμφισβητούν το «ιερό» δικαίωμα της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Που δε θα υποτάσσουν τις διεκδικήσεις τους στο όραμα της «ανάπτυξης» και της «σύγκλισης».

Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα θα ενισχύεται μόνο στο βαθμό, που απογαλακτίζεται από τις ύποπτες θεωρίες, ότι, δήθεν, για να έχουν δουλιά οι εργάτες πρέπει να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί, ότι πρέπει να συμβάλουν και αυτοί στη μείωση του «εργατικού κόστους», ότι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους στο Ασφαλιστικό, κάνοντας εκπτώσεις από τις απαιτήσεις τους ή, πιο σωστά, υποκλινόμενοι σ' αυτά που το κεφάλαιο απαιτεί.

Ενίσχυση του ταξικού προσανατολισμού σημαίνει ανειρήνευτος πόλεμος με τα μονοπώλια και τους πολιτικούς τους εκφραστές. Αλλά και σταθερό μέτωπο μέσα στα συνδικάτα με τους εκπροσώπους του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού. Με τις θεωρίες περί «κοινωνικού εταιρισμού», που οδηγούν, τελικά, το εργατικό κίνημα στην υποταγή και τον αφοπλισμό του. Και, αναμφίβολα, η ενίσχυση του ταξικού προσανατολισμού του, σημαίνει ενίσχυση του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου. Του ταξικού πόλου μέσα στο εργατικό κίνημα.

Οσο περισσότερα συνδικάτα, περισσότεροι εργαζόμενοι συμπαρατάσσονται με τις γνήσιες ταξικές δυνάμεις, όσο τους αγώνες τους τους διαποτίζουν η «λογική» και οι διεκδικήσεις του ΠΑΜΕ, τόσο θα ανεβαίνει η δράση όλου του εργατικού κινήματος. Οι αγώνες των εργαζομένων θα γίνονται πιο αποτελεσματικοί, όταν - όπως δείχνει το ΠΑΜΕ - συγκρούονται με το σύνολο της αντεργατικής πολιτικής, όταν «βλέπουν» με καθαρό μάτι τον αντίπαλο. Και όταν με σταθερότητα και επιμονή η πάλη αυτή συσπειρώνει ευρύτερες δυνάμεις, κτίζει την κοινωνική συμμαχία με τη μικρομεσαία αγροτιά και τα άλλα λαϊκά στρώματα της πόλης. Τη συμμαχία, που θα γίνεται ικανή να αντιπαλεύει την πολιτική του κεφαλαίου μέχρι την ανατροπή της.