Σε πανελλαδικό επίπεδο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ελληνικής Φυσιατρικής Εταιρείας, απαιτούνται πάνω από 2.000 δημόσια κρεβάτια αποκατάστασης. Η αποκατάσταση είναι ζωτικής σημασίας για τους ανθρώπους που έχουν υποστεί εγκεφαλικό ή άλλο αγγειακό επεισόδιο, πάσχουν από σοβαρές νευρολογικές παθήσεις, για τα θύματα σοβαρών τροχαίων (μόνο το 2017 υπήρξαν 13.504 τραυματίες τροχαίων), εργατικών «ατυχημάτων», για πολυκαταγματίες και ασθενείς με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, βαριά κινητικά ανάπηρους κ.ά. καθώς συμβάλλει στην ολική ή μερική αποκατάσταση των βλαβών που έχουν προκληθεί.

Σήμερα λειτουργούν μόλις 200 κρεβάτια σε δημόσια ιδρύματα κι αυτά με τεράστιες ελλείψεις προσωπικού όλων των ειδικοτήτων. Αντίστροφα, μόνο στην Αθήνα, άνοιξαν και αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια δύο μεγάλα κέντρα αποκατάστασης κλειστής νοσηλείας. Συνολικά, τα τελευταία 15 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα αποκατάστασης άνοιξαν πανελλαδικά περίπου 850 με 1.000 κρεβάτια. Στο δημόσιο ούτε ένα... Αντίθετα, κλείνουν κι αυτά που υπήρχαν.

Θύματα αυτής της κατάστασης είναι βέβαια οι λαϊκές οικογένειες, που σε δύσκολες στιγμές της ζωής τους αναγκάζονται να πουλήσουν ό,τι έχουν και δεν έχουν για τις ανάγκες αποκατάστασης των ανθρώπων τους, καταφεύγοντας στα διάφορα ιδιωτικά κέντρα αποκατάστασης στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

Ετσι, και στον τομέα της αποκατάστασης αποτυπώνονται με τον πιο τραγικό τρόπο οι συνέπειες της πολιτικής ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της Υγείας, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το Εθνικό Κέντρο Αποκατάστασης (ΕΚΑ), στους Αγίους Αναργύρους (πρώην ΕΙΑΑ) που πλέον ανήκει διοικητικά στο ΚΑΤ.

Το ΕΚΑ είναι το μεγαλύτερο δημόσιο κέντρο στη χώρα. Παρ' όλα αυτά, λειτουργεί με οργανόγραμμα της δεκαετίας του '70 κι όπως είναι ευνόητο, απέχει έτη φωτός από τις σημερινές σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητες που αντικειμενικά υπάρχουν για την κάλυψή τους, με δεδομένη την εξέλιξη του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού στην ιατρική και ειδικότερα στον τομέα της αποκατάστασης.

Μεταξύ 2008 και 2017 ο προϋπολογισμός του μειώθηκε από τα 3,5 εκατ. ευρώ στα 2,657 εκατ. ευρώ, πολλαπλασιάζοντας τις ελλείψεις και τα προβλήματα που ήδη υπήρχαν στη λειτουργία του Κέντρου.

Αν και έχει δυνατότητα να αναπτύξει 200 κρεβάτια, αυτήν τη στιγμή, με πολλά προβλήματα, λειτουργούν τα 120 κι αυτά χάρη στο φιλότιμο και την αυτοθυσία του προσωπικού και των συγγενών των ασθενών, καθώς εδώ και έξι χρόνια οι κενές οργανικές θέσεις είναι 149, με το παλιό και ανεπαρκές οργανόγραμμα.

Ακρως απαραίτητες ειδικότητες για το συγκεκριμένο Κέντρο, όπως του νευρολόγου και του ορθοπεδικού δεν υπάρχουν ούτε για δείγμα. Ομως ακόμη και οι ειδικότητες που υπάρχουν καλύπτονται από συμβασιούχους, που απειλούνται με απόλυση τους επόμενους μήνες.

Ενδεικτικά αναφέρουμε: Καρδιολόγος υπάρχει μόνο ένας κι αυτός επικουρικός. «Αν κάποιος εμφανίσει οποιοδήποτε καρδιολογικό πρόβλημα, πράγμα σύνηθες, πρέπει να μεταφερθεί σε άλλο νοσοκομείο», καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι. Ο πλαστικός (ιδιαίτερα χρήσιμος για τις συχνές κατακλύσεις των ασθενών) είναι επικουρικός και μάλιστα «δανεικός» από άλλο νοσοκομείο.

Επικουρικός είναι και ο μοναδικός ψυχίατρος. Και οι δέκα ειδικευόμενοι φυσίατροι (ειδικότητα που συντονίζει το θεραπευτικό πλαίσιο) είναι συμβασιούχοι. «Η ειδικότητα του τραυματιοφορέα είναι καθοριστική στο ΕΚΑ. Υπάρχουν όλοι κι όλοι δέκα τραυματιοφορείς κι όλοι είμαστε συμβασιούχοι μέσω ΟΑΕΔ. Ούτε ένας μόνιμος», καταγγέλλουν. Τα ίδια ισχύουν και με τους φυσικοθεραπευτές, ή τους εργοθεραπευτές, ενώ στην Κοινωνική Υπηρεσία από τις μόλις τρεις οργανικές θέσεις, εργάζεται μόνο ένας άνθρωπος.

Στον αντίποδα, εργολαβικές εταιρείες έχουν αναλάβει την καθαριότητα, τη σίτιση, τη φύλαξη, τη διανομή φαγητού, την περιποίηση των εξωτερικών χώρων. Σε ιδιώτες έχουν ανατεθεί και όλες οι λειτουργίες συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, ασανσέρ κ.ά.

Κατά μέσο όρο, το Κέντρο νοσηλεύει περίπου 850 άτομα το χρόνο. Μόνο το 2017 είχε 903 εισαγωγές (μέσος χρόνος νοσηλείας είναι 2 μήνες), ενώ στα εξωτερικά ιατρεία δέχθηκε 6.687 άτομα. Εξαιτίας των τεράστιων ελλείψεων, η λίστα αναμονής για νοσηλεία ξεπερνά τους 4 μήνες.

Από τις τουλάχιστον 4 ώρες πρόγραμμα αποκατάστασης που θα έπρεπε να γίνεται τη μέρα, «με το ζόρι γίνεται 1 ώρα, ενώ πολλές φορές το καλοκαίρι φτάνουν τη 1 ώρα το πολύ κάθε τρεις μέρες». Λόγω των τεράστιων ελλείψεων οι ασθενείς πρέπει να έχουν δικό τους άνθρωπο δίπλα επί 24ώρου βάσεως, ή να βάζουν το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν «αποκλειστική» νοσοκόμα.

Το κολυμβητήριο και οι τέσσερις θεραπευτικές πισίνες που διαθέτει το Κέντρο αποτελούν βασικό θεραπευτικό μέσο σ' ένα πρόγραμμα αποκατάστασης, κυρίως για τους ανθρώπους με κινητικές αναπηρίες στα κάτω άκρα, καθώς η άνωση του νερού βοηθά στην αποκατάσταση κάποιων κινήσεων.

Σήμερα όμως λειτουργεί μόνο μια θεραπευτική πισίνα, καθώς τα υπόλοιπα πλημμύρισαν τρεις φορές. «Καταστράφηκαν τα πάντα, όλα τα μηχανήματα, αντλίες, φίλτρα», καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι. Και δεν είναι μόνο αυτό: Οι όποιες προσπάθειες επισκευής «βαλτώνουν» σε αστείες προφάσεις από την πλευρά των υπευθύνων, όπως ότι τα κτίρια του ΕΚΑ, μαζί και οι πισίνες, θεωρούνται ...αυθαίρετα, επειδή δεν έχουν άδεια κατασκευής!

Αλλά και ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός είναι παλιός, καθώς δεν υπάρχουν σε επάρκεια αναπηρικά αμαξίδια, τραπεζοτουαλέτες, σύγχρονα κρεβάτια, γερανοί, ειδικά εξεταστικά κρεβάτια (κατεβαίνουν χαμηλά και διευκολύνουν τον ασθενή να ανέβει στο αμαξίδιο). Ακόμη και στα ασανσέρ υπάρχουν προβλήματα, σ' ένα χώρο όπου η μετακίνηση της πλειοψηφίας των ασθενών γίνεται με αναπηρικά αμαξίδια ή φορεία!

Οι οικογένειες των ασθενών καταγγέλλουν ότι πολλές φορές αναγκάζονται να αγοράζουν οι ίδιοι το απαραίτητο υγειονομικό υλικό για τη νοσηλεία των δικών τους ανθρώπων, αλλά και είδη ιματισμού και καθαριότητας. «Πρέπει να φύγω από το ΕΚΑ και δεν έχω πού να πάω. Δεν μπορώ να αυτοεξυπηρετηθώ. Κοίτα με, σε αναπηρικό καρότσι είμαι. Δεν υπάρχουν γηροκομεία για να πάω, ούτε θεραπευτήρια», είναι μια από τις σπαρακτικές μαρτυρίες που κατέγραψε ο «Ριζοσπάστης».

Και συνεχίζει: «Οσοι είναι ανασφάλιστοι, για να πάρουν προνοιακό επίδομα πρέπει πρώτα να βγουν από το νοσοκομείο. Και να πάνε πού; Ακόμη και οι ασθενείς όμως που είναι σε κάποιο ασφαλιστικό φορέα, πρέπει να πληρώσουν 400 - 600 ευρώ για να μείνουν σε κάποια δομή»...

Για την κλειστή πτέρυγα του ΕΚΑ, έκτασης 1.750 τ.μ., όπου κάποτε λειτουργούσε προσωρινά το ογκολογικό τμήμα των Αγίων Αναργύρων, μετά το σεισμό του 1999, διατυπώθηκε το αίτημα να γίνει πτέρυγα παιδιατρικής αποκατάστασης. Σήμερα λειτουργεί μόνο μια τέτοια δημόσια δομή στην Αττική, που όμως είναι «ανοιχτή», δηλαδή δεν γίνονται νοσηλείες. Στο ΕΚΑ παίρνουν κατ' εξαίρεση παιδιά, περίπου 3 το χρόνο. «Υπάρχει έτοιμη πτέρυγα που θέλει ανακαίνιση. Κανείς δε λέει όχι. Ομως δεν κουνιέται φύλλο», καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι...