Η διήμερη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 21-22 Μάρτη έφερε στο προσκήνιο τους σφοδρούς ανταγωνισμούς που εκδηλώνονται στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας του κεφαλαίου και των αστικών τάξεων στον ανταγωνισμό τους και με άλλα κέντρα. Η θεματολογία της Συνόδου συμπεριελάμβανε το παζάρι για το Brexit, δηλαδή την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, που είχε αρχικά καθοριστεί για τις 29 Μάρτη, καθώς και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομικής βάσης, την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη Βιομηχανία και τις σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα, ενόψει και της επικείμενης Συνόδου ΕΕ - Κίνας στις 9 Απρίλη.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του Βrexit, το αίτημα της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι για αναβολή έως τις 30 Ιούνη απορρίφθηκε ομόφωνα. Ως εκ τούτου, τα σκληρά παζάρια εξελίχθησαν σε ...«δημοπρασία», με διάφορες ημερομηνίες - κλειδιά να πέφτουν στο τραπέζι. Τελικά, προσφέρθηκαν στην Βρετανίδα πρωθυπουργό δύο επιλογές, η μια αναβολή του Brexit έως τις 22 Μάη εφόσον την ερχόμενη βδομάδα η Βουλή των Κοινοτήτων εγκρίνει το σχέδιο συμφωνίας Ηνωμένου Βασιλείου - ΕΕ (που έχει ήδη απορρίψει δύο φορές με μεγάλη διαφορά ψήφων και δεν προβλέπεται εύκολα να αλλάξει στάση) και η δεύτερη να αναβάλει το Brexit έως τις 12 Απρίλη (που είναι η τελευταία ημερομηνία εγγραφής των υποψηφίων ευρωβουλευτών). Σε αυτή την περίπτωση, οι επιλογές που υπάρχουν είναι: Είτε να υπάρξει άτακτο Brexit (αποχώρηση χωρίς συμφωνία, κάτι που προκαλεί ανησυχία σε σημαντικό τμήμα του βρετανικού και ευρωενωσιακού κεφαλαίου), είτε να ζητήσει νέα παράταση «μακράς διάρκειας» και άμεση διαδικασία για τη συμμετοχή της Βρετανίας στις Ευρωεκλογές. Μπορεί βεβαίως (όπως τόνισε την Παρασκευή ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ) να ζητηθεί και ανάκληση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, δηλαδή επί της ουσίας να ματαιωθεί το Brexit.

Γεγονός, πάντως, είναι πως η Μέι δεν μπόρεσε να απαντήσει τι θα μπορούσε να συμβεί εάν απορριφθεί και πάλι το σχέδιο συμφωνίας της από τη Βουλή των Κοινοτήτων, διαβεβαιώνοντας τα ξημερώματα της Παρασκευής πως «θα δουλέψει πολύ σκληρά».

Είναι χαρακτηριστικό πάντως πως η ρευστότητα των παζαριών και η αβεβαιότητα ανησυχούν τα εργοδοτικά συνδικάτα και τους βιομήχανους της Βρετανίας. Η Ενωση Βρετανικών Συνδικάτων (TUC) και η Συνομοσπονδία Βρετανών Βιομηχάνων (CBI) υπέγραψαν ανοικτή επιστολή προς την πρωθυπουργό Τ. Μέι, υποστηρίζοντας ότι, πέρα από τη συμφωνία με την ΕΕ για την αποχώρηση ή την καθόλου συμφωνία, θα πρέπει να υπάρξει και ένα άλλο σχέδιο, γιατί η χώρα βρίσκεται σε «έκτακτη ανάγκη» λόγω του Brexit.

Ταυτόχρονα, o δισεκατομμυριούχος Τζον Γκρίφιν, ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες των Συντηρητικών, ζήτησε την Παρασκευή μία «μεγάλη κυβέρνηση συνασπισμού» με τη συμμετοχή Εργατικών, Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Σκοτζέζων εθνικιστών και άλλων, λέγοντας πως «στον πόλεμο πρέπει να δείξουμε ενωμένοι». Παράλληλα, ο ηγέτης των αντιπολιτευόμενων Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, δεν απέκλειε ως πιθανή τη διεξαγωγή πρόωρων γενικών εκλογών μέσα στον Απρίλη.

Από την άλλη, ηγέτες και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της ΕΕ σχεδόν στοιχηματίζουν με σιγουριά πως η Μέι δεν θα καταφέρει να πετύχει την έγκριση της συμφωνίας τις επόμενες μέρες. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είπε στους ομολόγους του πως προτού πάει στις Βρυξέλλες, θεωρούσε πως οι πιθανότητες η Μέι να κερδίσει την τρίτη ψηφοφορία κυμαίνονταν γύρω στο 10% και ότι αφού την άκουσε εκτίμησε πως είναι στο 5%. Ομως, ακόμη και αυτές οι ισχνές πιθανότητες φάνηκαν υπερβολικές από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, που χαρακτήρισε την εκτίμηση Μακρόν «υπερβολικά αισιόδοξη».

Βγαίνοντας από τη Σύνοδο, ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας είπε ότι η 22α Μάη αποτελεί κρίσιμο ορόσημο για την ΕΕ και τη Βρετανία. Υπεραμύνθηκε της στάσης της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι και λόγω των ευρωεκλογών η Βρετανία δεν μπορεί να έχει μεγαλύτερη παράταση αυτής που της δόθηκε ήδη, καθώς έτσι θα διέτρεχε κίνδυνο η νομιμότητα των ευρωεκλογών, και πως μέχρι τις 12 Απρίλη πρέπει η Βρετανία να αποφασίσει αν θα συμμετάσχει στις εκλογές. Ο Αλ. Τσίπρας δεν έχασε την ευκαιρία με αφορμή το Brexit να επαναφέρει την κάλπικη διαχωριστική γραμμή μεταξύ του πολιτικού προσωπικού του κεφαλαίου στην ΕΕ, ανάγοντας ανταγωνισμούς και αντιθέσεις που σοβούν στην προσπάθεια κάθε κυβέρνησης να διασφαλίσει τα συμφέροντα της κάθε αστικής τάξης, σε υπόθεση αντιπαράθεσης «προοδευτικών» και «συντηρητικών»! Ετσι, μίλησε για δύο πρόσωπα της ΕΕ, αυτό της «προοδευτικής Ευρώπης» και αυτό της «συντηρητικής φοβικής Ευρώπης που οδηγεί σε αδιέξοδα», και υποστήριξε την ανάγκη λύσεων προοδευτικών και όχι λύσεων εθνικής περιχαράκωσης, όπως είπε. Ταυτόχρονα, δεν παρέλειψε να αναδείξει το ιδεολόγημα της «αναβάθμισης της Ελλάδας» μέσω της συνεργασίας με το Ισραήλ, το κράτος - φονιά του Παλαιστινιακού λαού, και τις ΗΠΑ του «διαβολικά καλού Τραμπ», εκθειάζοντας τον αγωγό «East Med» και τη ΝΑΤΟική συμφωνία των Πρεσπών. Ενώ σημείωσε όλο ...καμάρι ότι «στη στρατηγική σχέση ΕΕ - Κίνας, η χώρα μας παίζει θετικό ρόλο και στην οικονομία με ...την παράδοση του λιμανιού του Πειραιά».

Σε ό,τι αφορά ουσιαστικά την αγωνία της ΕΕ για τη θέση της στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και τη σχέση με την Κίνα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, μετά τη Σύνοδο σημείωσε: «Οι ηγέτες συζήτησαν πώς θα προετοιμαστεί καλύτερα η ΕΕ απέναντι στον αυξανόμενο παγκόσμιο οικονομικό ανταγωνισμό. Αυτό σημαίνει ενίσχυση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς και της βιομηχανικής βάσης, που είναι καθοριστική για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Συμφωνήσαμε επίσης για την ανάγκη μιας ανοικτής και δυναμικής εμπορικής πολιτικής».

Και πρόσθεσε πως «θέλουμε να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή ικανότητα αντιμετώπισης της κλοπής τεχνολογίας και των απειλών στον κυβερνοχώρο και περιμένουμε τη σύσταση της Επιτροπής για την ασφάλεια των δικτύων 5G».

«Συζητήσαμε επίσης τις προτεραιότητες για τη Σύνοδο Κορυφής του επόμενου μήνα (της ΕΕ) με την Κίνα. Στόχος μας είναι να επικεντρωθούμε στην επίτευξη μιας ισορροπημένης σχέσης, η οποία εξασφαλίζει θεμιτό ανταγωνισμό και ισότιμη πρόσβαση στην αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο, ελπίζουμε να πείσουμε την Κίνα να συμπεριλάβει τις βιομηχανικές επιδοτήσεις ως κρίσιμο στοιχείο της μεταρρύθμισης του ΠΟΕ», είπε.

Νωρίτερα, η καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, κάλεσε τα κράτη της ΕΕ να προετοιμαστούν για τις «προκλήσεις του μέλλοντος» μετά την έξοδο της Βρετανίας. «Ο κόσμος αναδιατάσσεται και οι Ευρωπαίοι πρέπει να σκεφτούν πώς θέλουν να αντιδράσουν», ανέφερε.

Τις συζητήσεις των ηγετών απασχόλησαν η μελλοντική ανάπτυξη της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, η Ενωση Κεφαλαιαγορών, η ευρωπαϊκή ψηφιακή πολιτική, όπως και η γαλλογερμανική πρόταση για μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τη Βιομηχανία. Μεταξύ άλλων, η γαλλογερμανική πρόταση περιλαμβάνει συνεργασίες για την Τεχνητή Νοημοσύνη, τη χρηματοδότηση και εφαρμογή της καινοτομίας κ.ά. Επίσης, επισημαίνεται ότι από τους 40 μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους του κόσμου, μόλις οι 5 είναι ευρωπαϊκοί. Ετσι, προτείνονται μέτρα «κρατικού προστατευτισμού», που αξιοποιούν οι ανταγωνιστές Κίνα - ΗΠΑ, δηλαδή κρατικές επιδοτήσεις, προσωρινή συμμετοχή και παρέμβαση του κράτους σε ιδιωτικές επιχειρήσεις στρατηγικών κλάδων, να επιτρέπονται μεγαλύτερες συγχωνεύσεις ευρωπαϊκών ομίλων κ.ά.

Για την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής ΕΕ - Κίνας στις 9 Απρίλη, η Κομισιόν έχει προτείνει ένα «κείμενο 10 σημείων για τις σχέσεις με την Κίνα», το οποίο σημειώνει ότι η Κίνα είναι πέρα από στρατηγικός εταίρος ένας σημαντικός ανταγωνιστής. Επίσης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ενδεχόμενες σοβαρές επιπτώσεις στην «ασφάλεια των κρίσιμων ψηφιακών υποδομών, απαιτείται μια κοινή προσέγγιση της ΕΕ για την ασφάλεια των δικτύων 5G» (όπου πρωταγωνιστεί η κινεζική «Huawei»). Επίσης, δίνεται έμφαση στην ανάγκη τα κράτη - μέλη να αξιολογούν έγκαιρα τις άμεσες ξένες κινεζικές επενδύσεις, «προκειμένου να εντοπιστούν οι κίνδυνοι ασφαλείας για κρίσιμες τεχνολογίες και υποδομές».