Από τη χτεσινή συνάντηση του Ζαρίφ στην Ιαπωνία

Σε μία προσπάθεια να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις ώστε να αποκλιμακώσουν την ένταση στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου και να σταματήσουν τις δυσμενείς συνέπειες του ασφυκτικού αμερικανικού εμπάργκο στην οικονομία της χώρας, υψηλόβαθμοι Ιρανοί αξιωματούχοι εμφανίστηκαν χτες πιο επιφυλακτικοί απέναντι σε μια συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ. Εθεσαν έτσι ως βασική προϋπόθεση την άρση των αμερικανικών κυρώσεων ενώ παράλληλα κάλεσαν τις άλλες χώρες, που υπέγραψαν τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα (ισχυρές χώρες της ΕΕ, Κίνα και Ρωσία) να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν, αγοράζοντας, μεταξύ άλλων, ιρανικό πετρέλαιο...

Την αρχή τέτοιων δηλώσεων έκανε χτες ο Ιρανός Πρόεδρος, Χασάν Ροχανί. Κάλεσε τις ΗΠΑ «να κάνουν το πρώτο βήμα αίροντας όλες τις κυρώσεις» εναντίον της χώρας του, χαρακτηρίζοντάς τες «παράνομες, άδικες και λαθεμένες». «Θα συνεχίσουμε να περιορίζουμε τις δεσμεύσεις μας βάσει της συμφωνίας του 2015, αν δεν δοθούν εγγυήσεις για τα συμφέροντά μας», πρόσθεσε ο Ιρανός Πρόεδρος, υπενθυμίζοντας ότι η χώρα του ποτέ δεν ήθελε να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Προειδοποίησε επίσης ότι οι ΗΠΑ «κρατούν το κλειδί των εξελίξεων», προσθέτοντας ότι «δεν είναι δυνατόν» κάποιος απλώς «να θέλει να κάνει τη συνάντηση για την ευκαιρία μίας φωτογραφίας με τον Ροχανί».

Οι παραπάνω δηλώσεις θεωρήθηκαν ένα μικρό βήμα πίσω καθώς τη Δευτέρα είχε εμφανιστεί πιο ανοιχτός στο ενδεχόμενο μιας συνάντησης με τον Αμερικανό ομόλογό του, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι δεν θα έχανε μία συνάντηση με κάποιον εάν ήξερε πως «θα βοηθούσε την ανάπτυξη της χώρας και θα έλυνε τα προβλήματα για το λαό του». Απευθυνόμενος επίσης στους εσωτερικούς πολιτικούς του αντιπάλους ο Ροχανί είχε τονίσει πως σφάλλει όποιος νομίζει ότι μπορεί να λύσει τα προβλήματα της χώρας μόνο με το χέρι της ισχύος, προσθέτοντας πως απαιτείται «και το χέρι της διπλωματίας»...

Το ίδιο μήνυμα εξέπεμψε από το Τόκιο, όπου πραγματοποίησε χτες συνάντηση με τον Ιάπωνα ομόλογό του, Τάρο Ασο, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ. Δίνοντας συνέντευξη στη γερμανική εφημερίδα «Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ», ο Ζαρίφ τόνισε πως η χώρα του είναι πάντα έτοιμη για διάλογο μόνο που «οι ΗΠΑ πρόδωσαν τις διαπραγματεύσεις και όχι το Ιράν». Προειδοποίησε ότι το Ιράν θα αμυνθεί και θα υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι «οιασδήποτε ξένης απειλής». Κάλεσε ξανά την ΕΕ να τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας του 2015, ανοίγοντας το δρόμο για την πώληση ιρανικού πετρελαίου ανεξαρτήτως των αμερικανικών κυρώσεων.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, που σήμερα αναμένεται να μεταβεί στη Μαλαισία, αναπτύσσει τις τελευταίες μέρες έντονη διπλωματική δραστηριότητα πραγματοποιώντας μέσα σε λιγότερο από 10 μέρες επισκέψεις σε 5 ευρωπαϊκές χώρες, στην Κίνα και την Ιαπωνία...

Στις προσπάθειες για μια συνάντηση των ηγετών ΗΠΑ - Ιράν επανήλθε χτες ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, που παραδέχθηκε πως οι δυνατότητες για μία τέτοια εξέλιξη είναι περιορισμένες. Χαρακτήρισε μάλιστα «ευαίσθητες» τις απόπειρες που ο ίδιος κατέβαλε στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του G7 το Σαββατοκύριακο, επιμένοντας παρ' όλα αυτά πως διακρίνει έως τώρα «ένα πιθανό μονοπάτι» για την προσέγγιση ΗΠΑ - Ιράν. Αναφερόμενος στην αιφνιδιαστική συνάντησή του με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών στο Μπιαρίτζ, ο Μακρόν είπε πως ήταν μία «ριψοκίνδυνη διπλωματική μανούβρα που συνέβαλε στη δημιουργία συνθηκών για μία χρήσιμη συνάντηση». Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι είναι «ευθύνη της Γαλλίας να παίξει το ρόλο της εξισορρόπησης δυνάμεων» και αποκλιμάκωσης των εντάσεων.

Αίσθηση μέσα σε αυτό το κλίμα προκάλεσαν χτες οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης στην Κριμαία, Γκεόργκι Μουράντοφ, που είπε (κατά το ρωσικό πρακτορείο ΤΑΣ) ότι συνδέουν την Κριμαία και το Ιράν «αμοιβαία συμφέροντα», προτείνοντας διακίνηση ιρανικού πετρελαίου μέσω λιμανιών της Κριμαίας και καναλιών ποταμών (π.χ. Βόλγα - Ντον).

Ενδιαφέρον προκάλεσαν επίσης και οι δηλώσεις του στελέχους της βρετανικής συμβουλευτικής εταιρείας Ενέργειας «Alfa Energy», Τζον Χολ, στο ρωσικό δίκτυο RT πως οι ΗΠΑ θα κάνουν «τα πάντα» για να αποτρέψουν τη δημιουργία ενός πετρελαιαγωγού Ιράν - Ιράκ. Αφορμή έδωσαν πληροφορίες ρωσικών ΜΜΕ ότι έγιναν συνομιλίες ανάμεσα σε Ιρανούς και Ιρακινούς αξιωματούχους για τη δημιουργία ενός αγωγού που θα μεταφέρει πετρέλαιο από Ιράν και Ιράκ στις ακτές της Μεσογείου στη Συρία... Φαίνεται μάλιστα πως το τελευταίο διάστημα έχουν αναβιώσει συζητήσεις και για την αποκατάσταση του πετρελαιαγωγού που συνέδεε τη συριακή παράκτια πόλη Μπανίγιας με το Κιρκούκ (ιρακινό αυτόνομο Κουρδιστάν) το οποίο κατέστρεψαν οι ΗΠΑ βομβαρδίζοντάς τον στην ιμπεριαλιστική επίθεση του 2003.