Νέο σινιάλο γύρω από τη «διατήρηση της μεταρρυθμιστικής δυναμικής που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, συμπεριλαμβανομένων των μεταρρυθμίσεων για την εξυγίανση των κόκκινων δανείων» δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην 4η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας που ανακοινώθηκε χτες, με φόντο τη διαρκή κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων που αποσκοπούν στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου.

Ουσιαστικά η Κομισιόν δρομολογεί τη διαδικασία για το κλείσιμο της τρέχουσας «αξιολόγησης», καθώς οι ελληνικές κυβερνήσεις (τόσο της ΝΔ όσο και του ΣΥΡΙΖΑ) ξεπερνούν τον πήχη, ως αποτέλεσμα βέβαια της υπεραπόδοσης των στόχων στα πρωτογενή πλεονάσματα για το 2019 και για το 2020. Σε αυτό το πλαίσιο απαλείφονται και οι προηγούμενες «ενστάσεις» για τυχόν δημοσιονομικά κενά στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Αυτά σύμφωνα με την έκθεση αντιμετωπίζονται με τα κάθε είδους «ισοδύναμα», που βέβαια θα ενσωματώνονται και στον κρατικό προϋπολογισμό που κατατίθεται στη Βουλή σήμερα Πέμπτη. «Ως προς τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα, η Ελλάδα τον ξεπερνά για 5η συνεχή χρονιά φέτος και τον επόμενο χρόνο η πρόβλεψή μας δείχνει ότι θα πετύχει το στόχο 3,5% του ΑΕΠ», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Β. Ντομπρόβσκις, επιβεβαιώνοντας ότι ανοίγει ο δρόμος για την επόμενη εκταμίευση των κερδών από τα «ακούρευτα» ελληνικά κρατικά ομόλογα.

Την ίδια ώρα, η έκθεση της Κομισιόν περιλαμβάνει σειρά από επισημάνσεις και «παρατηρήσεις» αναφορικά με τις δεσμεύσεις της αντιλαϊκής πολιτικής για την επόμενη περίοδο, εστιάζοντας μεταξύ άλλων στους παρακάτω άξονες:

-- Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. «Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε κατά το α' εξάμηνο του 2019, η πλειονότητα των ηλεκτρονικών δημοπρασιών συνεχίζουν να ακυρώνονται ή να αναστέλλονται», σημειώνει η έκθεση, επισημαίνοντας πως αυτό συμβαίνει εν μέρει λόγω διαδικαστικών ζητημάτων και αιτήσεων σύμφωνα με τον νόμο περί «αφερεγγυότητας των νοικοκυριών», ενώ οι ίδιες οι τράπεζες εξαγόρασαν το 76% των «επιτυχημένων δημοπρασιών». Δείχνοντας στην κατεύθυνση νέων παρεμβάσεων, τονίζεται ότι τα αποτελέσματα των πλειστηριασμών συνεχίζουν «να μην ανταποκρίνονται στις προσδοκίες», ενώ «οι ελληνικές αρχές έχουν συστήσει ομάδα εργασίας για να αξιολογήσουν την έκταση του προβλήματος και τα άλλα πιθανά εμπόδια, ώστε να προσδιορίσει και να συστήσει τα αναγκαία μέτρα αντιμετώπισης».

Στόχος παραμένει η μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 48,5 δισ. ευρώ, συγκεκριμένα στα 26 δισ. μέχρι το τέλος του 2021, από περίπου 74,5 δισ. σήμερα, με φόντο βέβαια και το «μεταβατικό καθεστώς» της όποιας παρεχόμενης προστασίας στην πρώτη κατοικία. Σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση της Κομισιόν περιέχει και την πρόταση που έχει υποβάλει η ελληνική κυβέρνηση σχετικά με παράταση του σημερινού καθεστώτος «προστασίας» για 4 μήνες, μέχρι τέλος Απρίλη του 2020.

Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση επιβραβεύεται και για το υπό διαμόρφωση σχέδιο παροχής νέων κρατικών εγγυήσεων στους τραπεζικούς ομίλους. Οπως λένε, η τρέχουσα βελτίωση στις συνθήκες χρηματοδότησης του ελληνικού κράτους δίνει στις τράπεζες ευκαιρία να πετύχουν σχετικά χαμηλή τιμή για την κρατική εγγύηση, ωστόσο η τιμή της εγγύησης μελλοντικά μπορεί να αυξηθεί σε περίπτωση αρνητικής αντίδρασης των χρηματαγορών γύρω από το κρατικό χρέος αγοράς προς το ελληνικό κράτος.

-- Χαράτσια ΕΝΦΙΑ. Την ίδια ώρα, η αναθεώρηση των αντικειμενικών τιμών (αναμένεται το Μάη του 2020) αποτελεί μία ακόμα «εφεδρεία» στήριξης του επόμενου κρατικού προϋπολογισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν εστιάζει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης για τον ΕΝΦΙΑ και άλλους φόρους περιουσίας, δηλαδή για σειρά από χαράτσια που επίσης συνδέονται με τις αντικειμενικές τιμές, όπως οι φόροι σε γονικές παροχές, κληρονομιές, μεταβιβάσεις ακινήτων, το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) που καταβάλλεται στους ΟΤΑ μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος.

-- Δημοσιονομικά «ρίσκα».«Τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικούς δημοσιονομικούς κινδύνους σχετικά με τις συντάξεις και τους μισθούς του δημόσιου τομέα», επισημαίνει η Κομισιόν αναφορικά με δικαστικές αποφάσεις αναφορικά με τα αναδρομικά των συνταξιούχων. Την ίδια ώρα, υπογραμμίζει τη δέσμευση της κυβέρνησης να καλύψει τον πιθανό δημοσιονομικό αντίκτυπο της πρόσφατης απόφασης του ΣΤΕ «μέσα στα πλαίσια των συμφωνημένων οροφών δαπανών του υπουργείου Εργασίας». Να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο μέτρο περιέχεται και στο προσχέδιο κρατικού προϋπολογισμού, δρομολογώντας «ισοδύναμες» περικοπές κονδυλίων του υπουργείου Εργασίας. αλλά και με το ΠΔΕ, επισημαίνει η Επιτροπή.

Τονίζεται ακόμη ότι υπάρχουν πιθανοί «καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη», που προκύπτουν από τη διαρκή υποεκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ουσιαστικά γύρω από τη χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων, ενώ «οι μεσοπρόθεσμες επιδόσεις αναφορικά με την ανάπτυξη εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ενίσχυση των επενδύσεων, οι οποίες παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης».

-- Κρατικό χρέος. Η έκθεση «βιωσιμότητας» εμφανίζει ως βασικό σενάριο την πτωτική τάση του κρατικού χρέους, που όμως θα παραμένει πάνω από το 100% του ΑΕΠ μέχρι και το 2041, ενώ με το «αρνητικό σενάριο» θα αρχίσει να διογκώνεται και πάλι μετά τις αρχές της δεκαετίας του 2040.

Από την πλευρά του ο Ντομπρόβσκις υπογράμμισε ότι οι στόχοι για τα πλεονάσματα βασίζονται στην «ανάλυση βιωσιμότητας» χρέους, λέγοντας ότι «με τέτοιο ύψος χρέους υπάρχει μικρό περιθώριο για λάθη πολιτικής». Οπως είπε, «αν δούμε ξεκάθαρα θετικές τάσεις στην ανάλυση, αυτό μπορεί να αντικατοπτριστεί στα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς αυτά τα δύο συνδέονται στενά».

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβραβεύει την κυβέρνηση ΝΔ, επισημαίνοντας ότι «η νέα κυβέρνηση ξεκίνησε ταχέως και επιβεβαίωσε, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, την πρόθεσή της να τηρήσει τη μεταρρυθμιστική πορεία που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του ενισχυμένου πλαισίου εποπτείας», δηλαδή της συμφωνίας που «κλείδωσε» το 2018 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Ο δε υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας, εξέφρασε την «ικανοποίησή» του για το περιεχόμενο της έκθεσης, χαρακτηρίζοντας το «θετικό για την εξέλιξη της οικονομίας, υπό τη διακυβέρνηση της ΝΔ».

Με ικανοποίηση υποδέχτηκε την έκθεση και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, χαρακτηρίζοντάς την «πολύ θετική εξέλιξη», αφού «αναγνωρίζει τις μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες της ελληνικής κυβέρνησης».

Η Επιτροπή στην έκθεσή της επικροτεί τις προσπάθειες της κυβέρνησης να «σταθεροποιήσει» τη χρηματοοικονομική θέση της ΔΕΗ, οι οποίες - υπενθυμίζουμε - περιλαμβάνουν αυξήσεις στα τιμολόγια, ένταση των πιέσεων στα λαϊκά νοικοκυριά για είσπραξη ανεξόφλητων οφειλών αλλά και «τσάκισμα» των εργασιακών δικαιωμάτων στην επιχείρηση. Τα παραπάνω, μαζί με την επιβολή ρήτρας ρύπων στα τιμολόγια της ΔΕΗ, όπως και η «ασφάλιση» των ληξιπρόθεσμων οφειλών - η παραχώρησή τους ουσιαστικά σε επενδυτικά «funds» - «χαιρετίζονται» από την Επιτροπή ως θετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Υπογραμμίζεται αρνητικά ωστόσο το γεγονός ότι παρά τη διαρκή μείωση του ποσοστού της ΔΕΗ στην αγορά λιανικής, τον περασμένο Σεπτέμβρη αυτό παραμένει ακόμη υψηλά, στο 72%, πολύ μακριά από το στόχο μείωσης κάτω του 50%.

Αναφέρεται επίσης ότι στην κατεύθυνση «άρσης των στρεβλώσεων» η κυβέρνηση προσανατολίζεται πρόσβασης στην παροχή σε ιδιώτες στα λιγνιτικά αποθέματα της χώρας, για όσο διάστημα θα αξιοποιείται ακόμη ο λιγνίτης, αφού έχει ανακοινωθεί η οριστική εγκατάλειψή του ως καύσιμου για την ηλεκτροπαραγωγή.

Θετικά αντιμετωπίζεται και η επίσπευση εφαρμογής του «μοντέλου - στόχου» της ΕΕ στην εγχώρια αγορά Ενέργειας, δηλαδή η ίδρυση και λειτουργία Χρηματιστηρίου Ενέργειας, μέχρι τον Ιούνη του 2020. Γίνεται ακόμα αναφορά στη χαμηλή μέχρι σήμερα διείσδυση του φυσικού αερίου, με παράλληλη επισήμανση ότι η συγκεκριμένη αγορά αναπτύσσεται, φέρνοντας ως παράδειγμα τα νέα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής με χρήση φυσικού αερίου τα οποία έχουν τεθεί σε λειτουργία πρόσφατα.