Συνεχίζει να προσφέρει απαντήσεις και να γεννά νέα ερωτήματα | ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ

20 ΧΡΟΝΙΑ ΤΡΟΧΙΑΚΟ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ ΑΚΤΙΝΩΝ-Χ CHANDRA

Συνεχίζει να προσφέρει απαντήσεις και να γεννά νέα ερωτήματα

Οι δύο υπό συνένωση γαλαξίες, γνωστοί ως M51, επιδεικνύουν τους βραχίονες των σπειροειδών γαλαξιών, σε αυτήν τη σύνθετη φωτογραφία από τα τηλεσκόπια Chandra και Χαμπλ. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η συνένωση πυροδοτεί ένα ρεύμα σχηματισμού αστέρων, με αποτέλεσμα την ύπαρξη πολλών διπλών αστέρων ακτίνων-Χ μέσα στους γαλαξίες. Η ισχυρή εκπομπή ακτίνων-Χ δείχνει ότι ο συμπαγής αστέρας κάθε ζεύγους είναι ένας αστέρας νετρονίων, που απορροφά τεράστιες ποσότητες ύλης από τον συνοδό του

Ο καλύτερος τρόπος, για να παρατηρήσει κανείς τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στο κέντρο γαλαξιών, τα συγκροτήματα γαλαξιών, αλλά και τα υπολείμματα των εκρήξεων υπερκαινοφανών αστέρων, είναι να τα δει στο τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος των ακτίνων-Χ. Η όψη του νυχτερινού ουρανού μέσω ενός τηλεσκοπίου ακτίνων-Χ είναι πολύ διαφορετική απ' ό,τι με ένα συμβατικό οπτικό τηλεσκόπιο, καθώς μπορεί να δει πίσω από τη διαστρική σκόνη, μέσα στα νεφελώματα, πίσω από τη γαλαξιακή άλω. Αυτήν την όψη προσφέρει στους αστρονόμους εδώ και δυο δεκαετίες, το τροχιακό τηλεσκόπιο ακτίνων-Χ Chandra της NASA. Ακόμη και σήμερα, τόσο καιρό μετά την εκτόξευση και τοποθέτησή του σε τροχιά, το Chandra λαμβάνει 500 - 650 αιτήσεις κάθε έτος, με συνολικό χρόνο παρατήρησης 5,5 φορές πάνω από το διαθέσιμο και γι' αυτό πρέπει να γίνει επιλογή ποιος και πότε θα το χρησιμοποιήσει, από τους 4.000 αστρονόμους που κατά καιρούς το αξιοποιούν. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε αποτελούν ένα μικρό δείγμα των αποκαλύψεων, που το Chandra έχει προσφέρει στους επιστήμονες.

Ο Μ51 όπως φωτογραφήθηκε από το Chandra στο φασματικό τμήμα των ακτίνων-Χ

Το υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς Κασσιόπη Α, που εξερράγη πριν από 340 χρόνια. Το Chandra μπόρεσε να αποκαλύψει τον αστέρα νετρονίων (λευκή κουκκίδα στο κέντρο), που απέμεινε μετά την έκρηξη του μεγάλου άστρου που υπήρχε στη θέση αυτή. Με κόκκινο χρώμα το πυρίτιο, κίτρινο το θείο, πράσινο το ασβέστιο και μοβ ο σίδηρος. Το γαλάζιο εξωτερικό δαχτυλίδι (εκπομπές σωματιδίων υψηλής ενέργειας που επιταχύνθηκαν από το ωστικό κύμα της έκρηξης), επίσης αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά από το Chandra

Ακτίνες-Χ εκπέμπονται και από τους δύο πόλους του Δία, καθώς το ισχυρό του μαγνητικό πεδίο κατευθύνει εκεί με μεγάλη ταχύτητα φορτισμένα σωματίδια, προερχόμενα από τον δακτύλιο γύρω από τον ισημερινό του. Το φαινόμενο αυτό, που συμβαίνει μόνο στον Δία, αποκαλύφθηκε από το Chandra. Οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν περισσότερα γι´ αυτό αξιοποιώντας και τις παρατηρήσεις του σκάφους Ηρα, που είναι σε τροχιά γύρω από τον γίγαντα πλανήτη